NƯỚC MỸ CHAO ĐẢO SAU KHI 1 CÂY CẦU BỊ ĐÂM ĐỔ SẬP: CẢNG TỪNG XỬ LÝ 53 TRIỆU TẤN HÀNG/NĂM TÊ LIỆT, 15.000 LAO ĐỘNG BƠ VƠ, CHUỖI CUNG ỨNG HÀNG HÓA GIÁN ĐOẠN NGHIÊM TRỌNG

Cây cầu đổ sập gây ra sự tắc nghẽn giao thông, tạo áp lực lên tuyến châu Á - Bờ Đông Mỹ và giá cước vận chuyển xuyên Đại Tây Dương.

Tờ CNN đưa tin, vụ sập cầu đã làm gián đoạn vô thời hạn dòng tàu ra vào Cảng Baltimore, gây tổn hại nghiêm trọng cho nền kinh tế địa phương, làm căng thẳng chuỗi cung ứng và gây xáo trộn việc giao hàng dọc Bờ Đông nước Mỹ.

Trước đó, cây cầu Key bị sập sau khi một tàu container có tên Dali va chạm với một trong những trụ đỡ của cầu. Dali được điều hành bởi Tập đoàn Synergy có trụ sở tại Singapore nhưng đã được hãng vận tải khổng lồ Maersk của Đan Mạch thuê để vận chuyển hàng hóa.

Cảng Baltimore cho biết trong một bài đăng trên X rằng giao thông tàu thuyền đã bị tạm dừng cho đến khi có thông báo mới, nhưng xe tải vẫn đang được xử lý tại các bến của cảng.

Theo Judah Levine, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu của công ty hậu cần Freightos, bảy tàu container đã được lên kế hoạch đến Baltimore cho đến thứ bảy.

Maersk cho biết trong một tuyên bố: "Chúng tôi sẽ bỏ qua Baltimore trên tất cả các tuyến của mình trong tương lai gần, cho đến khi tình hình được coi là an toàn để đi qua khu vực này". Họ cho biết sẽ dỡ hàng đến Baltimore tại các cảng khác gần đó, nhưng Maesrk cảnh báo khách hàng rằng điều đó có thể đồng nghĩa với việc giao hàng bị chậm trễ.

Gần vùng Trung Tây hơn bất kỳ cảng nào khác ở Bờ Đông, Baltimore là trung tâm chính về phương tiện, container và hàng hóa. Baltimore đứng đầu trong số các cảng của Mỹ về ô tô và xe tải nhẹ, xử lý kỷ lục 850.000 phương tiện vào năm ngoái.

Trong một tuyên bố, VW cho biết: "Năm ngoái, chúng tôi đã nhận, xử lý và vận chuyển khoảng 100.000 xe qua Baltimore cho các đại lý ở Đông Bắc và Trung Đại Tây Dương của Mỹ. Chúng tôi không lường trước bất kỳ tác động nào đến hoạt động của tàu nhưng có thể có sự chậm trễ trong vận chuyển đường bộ do giao thông sẽ được định tuyến lại trong khu vực".

Ùn tắc giao thông và ùn tắc vận chuyển

Nhà kinh tế thị trường tài chính toàn quốc Oren Klachkin cho biết trong một ghi chú hôm thứ ba: "Vụ sập cầu sáng nay ở Baltimore có nguy cơ làm gián đoạn hoạt động hậu cần lên xuống bờ biển phía đông".

Một phần nguyên nhân có thể là do tình trạng tắc nghẽn giao thông trên hành lang Xa lộ Liên tiểu bang 95, một huyết mạch giao thông dọc Bờ Đông.

Trong khi phần lớn trong số 30.000 đến 35.000 ô tô và xe tải sử dụng Cầu Key hàng ngày có thể được định tuyến lại qua hai đường hầm gần đó, điều đó sẽ gây ra tình trạng tắc nghẽn giao thông. Và những vật liệu nguy hiểm không được phép mang vào đường hầm sẽ được chuyển hướng theo một đường vòng dài hơn.

Levine cho biết, việc định tuyến lại hàng hóa đến Philadelphia, Norfolk hoặc Cảng New York/New Jersey có thể đẩy giá vận tải đường bộ và đường sắt tăng cao nếu khối lượng lớn và có thể gây ra một số tắc nghẽn tại các cảng thay thế đó.

"Nếu tình trạng tắc nghẽn xảy ra và các tàu tiếp tục chờ đợi, điều đó có thể gây ra sự chậm trễ cho các nhà nhập khẩu sử dụng các cảng này. Sự tắc nghẽn cũng có thể gây áp lực lên tuyến châu Á - Bờ Đông Mỹ và giá cước vận chuyển xuyên Đại Tây Dương", ông nói thêm.

Giá cước vận chuyển trên các tuyến xuyên Đại Tây Dương gần như quay trở lại mức năm 2019 sau khi chi phí vận chuyển tăng đột biến trong thời kỳ đại dịch. Tuy nhiên, giá cho các chuyến đi từ châu Á đến Bờ Đông Mỹ cao hơn gấp đôi so với mức tháng 3/2019 vì các cuộc tấn công vào tàu bè ở Biển Đỏ đã buộc các tàu phải chuyển hướng quanh châu Phi thay vì đi qua Kênh đào Suez.

Nền kinh tế Mỹ liệu có ảnh hưởng?

Mặc dù có khả năng làm tăng chi phí vận chuyển, Zandi cho biết sự gián đoạn không có khả năng gây ra vấn đề cho toàn bộ nền kinh tế Mỹ vì hàng hóa có thể sẽ được chuyển đến các cảng khác.

Ông nói: "Sự kiện cụ thể này không nên xuất hiện trong số liệu thống kê kinh tế quốc gia, làm như vậy chỉ khiến phức tạp mọi thứ. Nhưng đã có rất nhiều sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng quốc tế".

Một phần của vấn đề xác định chi phí vận chuyển có thể tăng thêm là không biết cảng sẽ đóng cửa trong bao lâu.

Bản thân Thống đốc Maryland Wes Moore cũng cho biết, hiện còn quá sớm để nói khi nào các tàu sẽ bắt đầu ghé cảng một lần nữa.

Ông nói trong một cuộc họp báo: "Hiện tại, trọng tâm duy nhất của chúng tôi là cứu người, trọng tâm duy nhất của chúng tôi là tìm kiếm và cứu hộ".

Có một kênh tương đối hẹp xuyên qua trung tâm sông Patapsco, đủ sâu để cho phép các tàu lớn như tàu container, tàu du lịch và tàu chở ô tô đi qua. Vì vậy, việc dọn sạch đường đi của các mảnh vỡ có thể cho phép cảng mở cửa trở lại, ngay cả khi các đội cứu hộ tiếp tục làm việc để loại bỏ các mảnh vụn khác rơi xuống sông.

Tổng thống Joe Biden hôm thứ ba tuyên bố rằng chính phủ liên bang sẽ hỗ trợ để cảng mở cửa trở lại nhanh nhất có thể, mặc dù ông cũng không đưa ra bất kỳ khung thời gian nào về thời điểm điều đó có thể xảy ra.

"15.000 việc làm phụ thuộc vào cảng đó. Và chúng tôi sẽ làm mọi thứ có thể để bảo vệ những công việc đó và giúp đỡ những người lao động đó", ông Biden nói.

Xây dựng lại Baltimore

Moore cho biết, mặc dù có thể mất nhiều năm để xây dựng lại cây cầu và chưa có mốc thời gian cụ thể, nhưng việc loại bỏ các mảnh vỡ có thể là ưu tiên hàng đầu và có thể được thực hiện nhanh hơn nhiều.

Nhìn chung, Baltimore được xếp hạng là cảng lớn thứ 9 của Mỹ về hàng hóa quốc tế. Cảng đã xử lý kỷ lục 52,3 triệu tấn hàng, trị giá 80,8 tỷ USD vào năm 2023. Theo chính quyền bang Maryland, cảng hỗ trợ 15.330 việc làm trực tiếp và 139.180 việc làm trong các dịch vụ liên quan.

Baltimore cũng là cảng hàng đầu của Mỹ về máy móc nông nghiệp và xây dựng, cũng như nhập khẩu đường và thạch cao, đồng thời là cảng thứ hai trong cả nước về xuất khẩu than.

Emily Stausbøll, nhà phân tích thị trường tại Công ty phân tích vận chuyển Xeneta có trụ sở tại Na Uy cho biết: "Mặc dù Baltimore không phải là một trong những cảng Bờ Đông lớn nhất của Mỹ, nhưng nơi đây vẫn nhập khẩu và xuất khẩu hơn một triệu container mỗi năm, do đó, điều này có khả năng gây ra sự gián đoạn đáng kể cho chuỗi cung ứng".

Một trong những nhà sản xuất chính đặt tại bến cảng Baltimore là nhà máy lọc đường Domino, cơ sở 115 năm tuổi mà công ty cho biết là nhà máy lọc đường mía lớn nhất ở Tây bán cầu. Là một trong những nhà sản xuất lâu đời nhất trong thành phố, biển hiệu Domino Sugar là một địa danh nổi tiếng của Baltimore.

Nhà máy lọc đường lấy đường thô nhập khẩu bằng tàu và tinh chế thành nhiều sản phẩm đường khác nhau. Các lãnh đạo của công ty đã không trả lời các câu hỏi về lượng đường thô tồn kho mà nhà máy đang có, cũng như kế hoạch hoạt động của nhà máy trong thời gian hoạt động vận chuyển của Baltimore ngừng hoạt động.

Baltimore còn có một bến du lịch, phục vụ các tàu do Royal Caribbean, Carnival… khai thác. Các chuyến du thuyền chở hơn 444.000 hành khách đã rời cảng vào năm ngoái.

Người phát ngôn của Carnival Cruise Line là Matt Lupoli cho biết: "Suy nghĩ của chúng tôi hướng về những người bị ảnh hưởng bởi vụ tai nạn thương tâm này". Ông nói thêm rằng còn quá sớm để bình luận về tác động có thể xảy ra đối với các chuyến đi sắp tới.

Royal Caribbean cho biết nhóm hậu cần cảng của họ đang nghiên cứu các giải pháp thay thế cho các chuyến đi đang diễn ra và sắp tới của Vision of the Seas và sẽ thông báo bất kỳ điều gì cập nhật cho khách và đối tác du lịch sau khi kế hoạch đã được hoàn tất.

MỸ: TỐI CAO PHÁP VIỆN DƯỜNG NHƯ SẼ DUY TRÌ QUYỀN TIẾP CẬN THUỐC PHÁ THAI MIFEPRISTONE

Tòa án Tối cao Hoa Kỳ ngày 26/3 dường như sẽ duy trì quyền tiếp cận loại thuốc được sử dụng trong gần 2/3 tổng số ca phá thai ở Mỹ, trong vụ xét xử liên quan đến phá thai đầu tiên của tòa này kể từ khi các thẩm phán bảo thủ lật ngược vụ Roe kiện Wade cách đây hai năm.

Trong gần 90 phút tranh luận, dường như đã xuất hiện sự đồng thuận rằng những người phản đối việc phá thai đã thách thức sự chấp thuận của FDA đối với thuốc mifepristone và các hành động tiếp theo nhằm tạo điều kiện dễ dàng tiếp cận nó là thiếu cơ sở pháp lý hoặc tư cách khởi kiện.

Quyết định như vậy sẽ giữ nguyên các quy định hiện hành cho phép bệnh nhân nhận thuốc qua đường bưu điện mà không cần đến gặp bác sĩ trực tiếp và dùng thuốc để phá thai trong suốt 10 tuần của thai kỳ.

Luật sư Elizabeth Prelogar, luật sư hàng đầu của chính quyền Biden tại Tòa án Tối cao, nói tòa án nên làm rõ rằng các bác sĩ và tổ chức chống phá thai thách thức việc FDA nới lỏng các hạn chế đối với mifepristone là họ còn xa lắm mới có tư cách pháp lý để kiện.

Ngay cả ba thẩm phán chiếm đa số trong việc đảo ngược vụ kiện “Roe chống Wade” cũng đặt ra những câu hỏi hoài nghi về việc tư cách làm luật sư cho những người phản đối việc phá thai. Thẩm phán Amy Coney Barrett, Neil Gorsuch và Brett Kavanaugh là ba người được cựu Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm vào Tòa án Tối cao.

Ví dụ, bà Barrett dường như nghi ngờ rằng các bác sĩ được luật sư Erin Hawley xác định có thể chứng minh rằng họ thực sự bị tổn hại bởi hành động của FDA, một trong những yêu cầu để chứng minh tư cách.

Bà Barrett nói: “Đối với tôi, khó khăn là các bản khai có vẻ giống sự phản đối của lương tâm hơn.”

Những người phản đối việc phá thai đang yêu cầu các thẩm phán phê chuẩn phán quyết từ tòa phúc thẩm liên bang bảo thủ nhằm hạn chế quyền sử dụng mifepristone, một trong hai loại thuốc được sử dụng trong phá thai bằng thuốc.

Việc tòa án tối cao quay trở lại vấn đề phá thai đang diễn ra trong bối cảnh chính trị và pháp lý đã được định hình lại bởi quyết định phá thai vào năm 2022 khiến nhiều tiểu bang do Đảng Cộng hòa lãnh đạo cấm hoặc hạn chế nghiêm ngặt việc phá thai.

Phán quyết đó có những hậu quả chính trị ngay lập tức, và kết quả của vụ kiện mới, dự kiến diễn ra vào đầu mùa Hè, có thể ảnh hưởng đến các cuộc chạy đua vào Quốc hội và Tòa Bạch Ốc.

Khung cảnh bên ngoài Tòa án Tối cao rất sôi động vào sáng ngày 26/3, với những người biểu tình chiếm giữ các đường phố xung quanh tòa án và các nhóm ở cả hai phía tuần hành và hô vang. Cảnh sát cũng chặn giao thông xung quanh tòa án.

Hậu quả thực tế của phán quyết đối với những người phản đối việc phá thai sẽ rất nghiêm trọng, có thể là dừng việc cung cấp mifepristone qua đường bưu điện và tại các chuỗi nhà thuốc lớn, giảm thời gian mang thai khi thuốc này có thể được sử dụng từ 10 xuống còn bảy tuần và chấm dứt các chuyến thăm khám sức khỏe từ xa ngày càng phổ biến mà thông qua các cuộc thăm khám đó, thuốc sẽ được kê toa.

Chính quyền của Tổng thống Joe Biden và các nhà sản xuất thuốc cảnh báo rằng kết quả như vậy cũng có thể làm suy yếu quy trình phê duyệt thuốc của FDA một cách rộng rãi hơn bằng cách mời các thẩm phán phán xét lại các phán quyết khoa học của cơ quan.

Các bác sĩ chống phá thai và các tổ chức y tế cho rằng các quyết định của FDA vào năm 2016 và 2021 nhằm nới lỏng các hạn chế đối với việc sử dụng thuốc là không hợp lý và “gây nguy hiểm cho sức khỏe phụ nữ trên toàn quốc”. Chính quyền Đảng Dân chủ và Phòng thí nghiệm Danco có trụ sở tại New York, nơi sản xuất mifepristone, trả lời rằng loại thuốc này là một trong những loại thuốc an toàn nhất mà FDA từng phê duyệt.

Trong một giải pháp khả thi, các thẩm phán có thể tránh đụng đến các khía cạnh nhạy cảm về mặt chính trị hơn của vụ án trong khi vẫn duy trì quyền tiếp cận mifepristone. Chính quyền và Danco cho rằng những người thách thức thiếu quyền hoặc tư cách pháp lý để khởi kiện. Nếu tòa án cấp cao đồng ý, về cơ bản nó sẽ bác bỏ vụ án và xóa phán quyết phúc thẩm.

Một trường hợp phá thai khác đã được ghi vào sổ ghi án. Tháng tới, các thẩm phán sẽ nghe các tranh luận về việc liệu luật liên bang về điều trị khẩn cấp tại bệnh viện có phải bao gồm việc phá thai hay không, ngay cả ở những tiểu bang đã cấm việc này.

Vụ án mifepristone bắt đầu năm tháng sau khi Tòa án Tối cao lật ngược vụ “Roe kiện Wade.” Những người phản đối việc phá thai ban đầu đã giành được phán quyết sâu rộng gần một năm trước từ Thẩm phán Liên bang Hoa Kỳ Matthew Kacsmaryk, một người được ông Trump bổ nhiệm ở Texas, phán quyết này sẽ thu hồi hoàn toàn sự chấp thuận của loại thuốc này. Tòa Phúc thẩm Khu vực 5 của Hoa Kỳ đã giữ nguyên sự chấp thuận ban đầu của FDA đối với mifepristone. Nhưng nó sẽ đảo ngược những thay đổi mà những người ban hành qui định đã thực hiện vào năm 2016 và 2021 nhằm giảm bớt một số điều kiện dùng thuốc.

Tòa án Tối cao đã tạm dừng phán quyết sửa đổi của tòa phúc thẩm, sau đó đồng ý xét xử vụ án, mặc dù Thẩm phán Samuel Alito, tác giả của quyết định đảo ngược vụ “Roe kiện Wade,” và Thẩm phán Clarence Thomas lẽ ra đã cho phép một số hạn chế có hiệu lực trong khi vụ việc được tiến hành.

Mifepristone là một trong hai loại thuốc cùng với misoprostol được sử dụng trong phá thai bằng thuốc. Số lượng thuốc này đã tăng lên trong nhiều năm. Hơn 6 triệu người đã sử dụng mifepristone kể từ năm 2000. Mifepristone được dùng đầu tiên để làm giãn cổ tử cung và ngăn chặn hormone progesterone cần thiết để duy trì thai kỳ. Misoprostol được uống sau 24 đến 48 giờ, khiến tử cung co bóp và tống mô thai ra ngoài.

Các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho biết nếu mifepristone không còn hoặc quá khó kiếm, họ sẽ chuyển sang chỉ sử dụng misoprostol, loại thuốc này ít hiệu quả hơn trong việc chấm dứt thai kỳ.

ĐỐI MẶT VỚI CÁC HÓA ĐƠN PHÁP LÝ CHỒNG CHẤT, ÔNG TRUMP... ĐI BÁN SÁCH

Trong bối cảnh phải đối mặt với đủ loại hóa đơn pháp lý chồng chất, cựu Tổng thống Donald Trump hiện đang rao bán các cuốn Kinh thánh với giá 59.99 USD.

Trong một video đăng trên nền tảng Truth Social ngày 26/3, ông Trump đã kêu gọi những người ủng hộ mua cuốn sách “God Bless the USA Bible” (tạm dịch: Kinh thánh Chúa phù hộ nước Mỹ), lấy cảm hứng từ bản ballad cùng tên của ca sĩ nhạc đồng quê Lee Greenwood. Cựu Tổng thống Trump từng lên sân khấu thể hiện ca khúc này tại nhiều cuộc vận động tranh cử của mình và thậm chí xuất hiện cùng ca sĩ Greenwood tại các sự kiện.

“Chúc mừng Tuần Thánh! Hãy khiến nước Mỹ cầu nguyện lần nữa. Vào thời điểm này trong năm, tôi khuyến khích mỗi người các bạn nên có một cuốn “God Bless the USA Bible”, ông Trump viết trên bài đăng, đồng thời dẫn kèm đường link của trang web GodBlessTheUSABible.com. Được biết, cuốn sách được rao bán trên trang này với giá 59.99 USD.

Bên cạnh cuốn Kinh thánh, trang web này còn bán các bản sao của Hiến pháp Hoa Kỳ, Tuyên ngôn Nhân quyền, Tuyên ngôn Độc lập và Lời cam kết trung thành, cũng như một đoạn điệp khúc viết tay trong bài hát nổi tiếng của ca sĩ Greenwood.

Trang web này tuyên bố các sản phẩm được bày bán “không mang tính chính trị và không liên quan đến bất kỳ chiến dịch chính trị nào”.

“GodBlessTheUSABible.com không được sở hữu, quản lý hoặc kiểm soát bởi ông Donald J. Trump, The Trump Organization, CIC Ventures LLC hoặc bất kỳ công ty chủ quản hoặc chi nhánh tương ứng nào của họ”, trang web viết rõ. Tuy nhiên, trang web này lại được cấp phép để sử dụng tên, chân dung và hình ảnh của ông Trump để bán hàng.

Hiện nay, ông Trump đang phải đối mặt với tình trạng khủng hoảng tài chính nghiêm trọng, đặc biệt là các món nợ pháp lý. Trong phiên tòa phúc thẩm tại bang New York vào hôm 25/3, dù được ân xá hơn một nửa số tiền bảo lãnh, ông vẫn phải trả 175 triệu USD liên quan đến cáo buộc gian lận kinh doanh, trong thời hạn 10 ngày.

Kinh thánh chỉ là dự án kinh doanh thương mại mới nhất mà ông Trump theo đuổi trong thời gian vận động tranh cử.

Tháng trước, cựu Tổng thống Mỹ đã ra mắt dòng giày thể thao mới mang nhãn hiệu Trump, bao gồm cả đôi giày “Never Surrender High-Tops” (tạm dịch: Không bao giờ đầu hàng) được làm vàng trị giá 399 USD tại Sneaker Con ở bang Philadelphia. Ngoài giày dép, thương hiệu của ông Trump cũng kinh doanh các loại nước hoa.

Trước khi tham gia vào chính trường, ông Trump đã bắt đầu sự nghiệp của mình bằng công việc kinh doanh, đi từ bán hàng rong, bít-tết, vodka,… đến xây dựng một đế chế tiền tỷ như bây giờ.

KIẾM 4 TỶ USD TRONG 1 NGÀY, ÔNG TRUMP LỌT TOP 500 NGƯỜI GIÀU NHẤT THẾ GIỚI

Giá trị tài sản ròng của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ đạt mốc 6,5 tỷ USD chỉ sau 1 ngày, giúp ông lần đầu tiên lọt vào danh sách 500 người giàu nhất thế giới.

Đài CNBC ngày 26/3 cho biết, ông Trump đã có thêm khoảng 4 tỷ USD sau khi công ty truyền thông xã hội Trump Media & Technology hoàn tất quá trình sáp nhập kéo dài 29 tháng với Digital World Acquisition (DAWC). Trump Media & Technology là công ty đứng sau mạng xã hội Truth Social, do chính cựu Tổng thống Mỹ thành lập.

Theo đó, thương vụ này đã chính thức niêm yết cổ phiếu của Trump Media & Technology lên sàn chứng khoán, và số cổ phiếu này sẽ được tính vào giá trị tài sản ròng của ông Trump. Vào ngày 25/3, giá cổ phiếu của DWAC đã tăng tới 185%, với việc sở hữu 58% cổ phần của công ty mới sáp nhập, ông Trump đã có thêm 4 tỷ USD.

"Chúng tôi đã có một ngày tuyệt vời và nhận được nhiều sự kính nể", Eric Trump, con trai thứ của cựu Tổng thống Mỹ cho biết.

Theo truyền thông Mỹ, thương vụ này sẽ giúp ông Trump giảm bớt áp lực tài chính từ các rắc rối pháp lý, đồng thời giúp cựu Tổng thống Mỹ lần đầu tiên góp mặt trong danh sách 500 người giàu nhất thế giới của Bloomberg.

Ông Trump từ trước tới nay vẫn luôn được biết tới như là một doanh nhân nổi tiếng và giàu có, nhưng giá trị tài sản của ông chủ yếu nằm ở bất động sản và chỉ đạt mức cao nhất là 3,1 tỷ USD trong quá khứ.

ĐIỀU GÌ ĐANG XẢY RA VỚI QUAN HỆ MỸ-ISRAEL?

Việc Mỹ bỏ phiếu trắng sau nhiều lần bỏ phiếu chống với các nghị quyết kêu gọi ngừng bắn ở Gaza của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) liệu có làm chuyển hướng quan hệ với đồng minh Israel?

Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) ngày 25/3 lần đầu tiên thông qua nghị quyết yêu cầu ngừng bắn tại Gaza. Kết quả đạt được với lá phiếu trắng của Mỹ và 14 phiếu thuận tại HĐBA.

Đáp trả điều này, Israel đã hủy chuyến thăm tới Washington của phái đoàn cấp cao theo kế hoạch trước đó. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cáo buộc Mỹ chối bỏ "quan điểm trên nguyên tắc" khi cho phép bỏ phiếu thông qua mà không đặt điều kiện ngừng bắn đổi lấy việc thả các con tin do Hamas bắt giữ. Đây được coi là va chạm công khai mạnh mẽ nhất giữa hai đồng minh kể từ khi xung đột ở Dải Gaza khởi phát.

Dấu hiệu đổi hướng

Theo AP, quyết định bỏ phiếu trắng của Mỹ được đưa ra vào thời điểm căng thẳng gia tăng giữa chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden và ông Netanyahu về việc Israel tiến hành các hoạt động quân sự ở Dải Gaza kéo theo đó là số thương vong dân sự cao và số lượng hỗ trợ nhân đạo hạn chế đến khu vực này.

Bên cạnh đó, Mỹ và Israel cũng bất đồng về việc ông Netanyahu từ chối thành lập một nhà nước Palestine, cùng với đó là tình trạng bạo lực của người định cư Do Thái chống lại người Palestine ở Bờ Tây bị chiếm đóng và việc mở rộng các khu định cư ở đó.

Giải thích về động thái này, AFP dẫn nguồn phía Washington nhấn mạnh rằng tấm phiếu trắng sau rất nhiều lần bỏ phiếu với các nghị quyết tương tự của HĐBA, không phải là sự thay đổi trong chính sách, mặc dù nó thể hiện sự cứng rắn hơn trong lập trường của Mỹ với Israel trong suốt những tuần vừa qua.

Trong khi đó, The Washington Post dẫn lời các quan chức Mỹ cho biết, họ đã nói rõ với các đồng nghiệp Israel của mình trong các cuộc thảo luận liên tiếp hồi cuối tuần qua về khả năng họ sẽ bỏ phiếu trắng, thay vì phủ quyết, đối với một nghị quyết của HĐBA nhằm kêu gọi ngừng bắn, vì vậy họ rất thất vọng trước phản ứng của Israel.

Trước đó, tờ Le Figaro đã đăng bài phân tích về việc Mỹ thay đổi quan điểm ủng hộ Israel tại LHQ. Theo bài báo, Mỹ muốn ngừng bắn ngay lập tức và lâu dài tại khu vực này, nơi Lực lượng Phòng vệ Israle (IDF) đã chiến đấu với Hamas kể từ cuộc tấn công ngày 7/10/2023.

Bài báo cho rằng, mối quan hệ giữa ông Biden và ông Netanyahu đang làm xấu đi tình đoàn kết giữa người Mỹ gốc Israel kể từ Chiến tranh Yom Kippur năm 1973. Sự chuyển hướng sau 6 tháng chiến tranh ở Dải Gaza có nguy cơ phá vỡ mối quan hệ truyền thống và sự ủng hộ của Washington đối với nhà nước Do Thái tại các tổ chức quốc tế.

Tại Hội đồng Bảo an LHQ, các nhà ngoại giao Mỹ đã làm việc suốt một tháng để đưa ra một nghị quyết yêu cầu ngừng bắn ngay lập tức, trước việc phải đối mặt với nguy cơ xảy ra nạn đói ảnh hưởng đến phần lớn trong số 2,4 triệu cư dân bị mắc kẹt do giao tranh giữa IDF và Hamas. Sự thay đổi này mang tính lịch sử và triệt để.

Trước đó, kể từ cuộc tấn công bất ngờ của Hamas vào lãnh thổ Israel hôm 7/10/2023, phái đoàn Mỹ tại LHQ luôn từ chối việc đề cập thuật ngữ “ngừng bắn” và cảnh báo phủ quyết bất kỳ nghị quyết nào về điều này. Lý do đưa ra là Israel được quyền tự vệ chính đáng sau những hành động dã man của phiến quân Hồi giáo Palestine chống lại dân thường.

Tuy nhiên, quan điểm này đã có dấu hiệu đổi hướng trong cuộc phỏng vấn trên kênh truyền hình al-Hadath hôm 20/3, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết dự thảo nghị quyết của HĐBA kêu gọi “một lệnh ngừng bắn ngay lập tức, liên quan việc thả các con tin” vẫn đang bị Hamas giam giữ ở Gaza.

Ông Blinken nêu rõ: “Chúng tôi rất hy vọng các nước sẽ ủng hộ nghị quyết này. Tất nhiên, chúng tôi ủng hộ Israel và quyền tự vệ của họ… nhưng đồng thời chúng tôi bắt buộc phải tập trung vào dân thường, những người đang gặp nguy hiểm và đang phải chịu đựng tột cùng đau khổ”.

Bất đồng dâng cao

Việc nghị quyết yêu cầu ngừng bắn ở Gaza được thông qua với phiếu trắng của Mỹ vừa qua dường như đã biến những rạn nứt đang ngày càng lớn giữa ông Biden và ông Netanyahu trở thành một hố sâu công khai.

Phía Mỹ vội vàng khẳng định rằng, không có sự thay đổi chính sách nào của nước này, các kế hoạch của Israel về chiến dịch Rafah sẽ không xảy ra trong mọi trường hợp, các cuộc đàm phán về việc thả con tin sẽ tiếp tục và mong đợi các cuộc đối thoại trong tương lai với Netanyahu và chính phủ của ông.

Trong khi đó, ông Netanyahu đã ra tuyên bố cho rằng, Mỹ đã “từ bỏ chính sách của mình tại Liên hợp quốc”, đồng thời đánh giá đây là "sự khác biệt rõ ràng với quan điểm truyền thống của Mỹ".

Vài giờ sau cuộc bỏ phiếu, phát ngôn viên Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ John Kirby đã tìm cách xoa dịu căng thẳng song phương khi cho biết Mỹ sẽ tiếp tục “hỗ trợ Israel” và thúc đẩy việc trả tự do cho tất cả con tin do Hamas bắt giữ. Tuy nhiên, ông cho rằng, quyết định hủy chuyến thăm của phái đoàn của Thủ tướng Netanyahu là đáng thất vọng.

Trong chuyến thăm Mỹ đã bị hủy, phái đoàn Israel dự kiến sẽ trình bày với các quan chức Nhà Trắng về kế hoạch tấn công trên bộ vào Rafah, một thành phố ở biên giới Ai Cập thuộc phía Nam Gaza, nơi hơn 1 triệu thường dân Palestine đã phải chạy lánh nạn.

Tuần trước, ông Blinken đã cảnh báo rằng, Israel có thể sớm phải đối mặt với sự cô lập quốc tế ngày càng tăng, trong khi Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris cũng nhấn mạnh Israel có thể sớm phải đối mặt với những hậu quả chưa xác định nếu tiến hành cuộc tấn công trên bộ.

Ông Frank Lowenstein, cựu quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ, người từng giúp dẫn dắt các cuộc đàm phán giữa Israel và Palestine vào năm 2014, chỉ ra 3 yếu tố chính có thể dẫn đến sự thay đổi của Washington. Một là, những bất đồng sâu sắc giữa Mỹ và Israel về cuộc tấn công quy mô lớn vào Rafah, nơi có hơn một triệu người Gaza tìm nơi trú ẩn. Hai là, tình hình nhân đạo thảm khốc. Ba là, những thông báo của Israel về các khu định cư mới trong khi Ngoại trưởng Antony Blinken thăm đất nước này hôm 22/3.

Ông Lowenstein lập luận: “Ông Biden đã làm mọi thứ có thể trong nhiều tháng để tránh một cuộc chiến lớn nổ ra. Điều đó phản ánh một sự thay đổi rất nghiêm túc trong quan điểm của Nhà Trắng về cách định hướng người Israel trong suốt phần còn lại của cuộc chiến này. Người Israel hoặc bây giờ sẽ phải chú ý hoặc chúng tôi có thể sẽ tiếp tục đi theo hướng như vậy”.

Trong khi đó, bà Mara Rudman, người từng là đặc phái viên Trung Đông trong thời chính quyền Obama, cho rằng mặc dù mối quan hệ Mỹ-Israel cơ bản có thể vượt qua được những bất đồng mới nhất này, nhưng quan hệ cá nhân giữa ông Biden và ông Netanyahu có thể "đặc biệt căng thẳng”.

“Các mối quan hệ địa chính trị, cũng như các mối quan hệ cá nhân, đều trải qua những giai đoạn khó khăn, ngay cả trong những cuộc hôn nhân ấm áp nhất. Mỹ và Israel hiện đang rơi vào tình trạng đó”, bà Mara Rudman nhấn mạnh.

Nguồn: Soha; VOA; VOV; Vietnamnet; Báo Quốc Tế