CÔNG TRÌNH ĐIỆN HẠT NHÂN QUAN TRỌNG TRONG 6 THẬP KỶ ĐỨC SỤP ĐỔ, CHUYỆN GÌ ĐÃ XẢY RA?

Nhà máy điện hạt nhân Gundremmingen (Đức)

Đã bị phá hủy, và khu vực này đang được chuẩn bị cho một dự án năng lượng mới. Năm 1976, hai tổ máy B và C công suất 1.344 MW tại Gundremmingen gần Günzburg ở Bayern chính thức được khởi công. Sau thời gian xây dựng kéo dài tám năm, hai tổ máy đã đi vào hoạt động vào năm 1984 và tạo ra khoảng 20 tỷ kWh điện thân thiện với khí hậu hàng năm. Điều này đã khiến tổ máy song sinh trở thành trụ cột quan trọng của hệ thống cung cấp năng lượng ở miền nam nước Đức và cung cấp khoảng 1/4 lượng điện được tạo ra ở Bayern.

Nhà máy này đã đóng vai trò là một địa danh quan trọng của thị trấn trong gần sáu thập kỷ, mang lại nhiều việc làm mới và thúc đẩy nền kinh tế địa phương.

Là một phần trong kế hoạch của đất nước và theo chính sách chuyển đổi năng lượng của Đức, các nhà máy điện hạt nhân Gundremmingen, cũng như Brokdorf và Grohnde đã ngừng hoạt động vào tháng 12/2021.

Theo công ty, cần khoảng 600kg thuốc nổ để phá hủy hai tháp giải nhiệt chưa từng tiếp xúc với phóng xạ trong giai đoạn vận hành. Tổng cộng có ba vụ nổ. Vụ nổ đầu tiên được thực hiện để xua đuổi động vật và động vật hoang dã gần đó. Vụ nổ thứ hai đánh sập tòa tháp đầu tiên, và vụ nổ thứ ba khiến tòa tháp thứ hai sụp đổ.

Sau khi phá bỏ Gundremmingen, công ty năng lượng đa quốc gia của Đức (RWE) đã khởi công xây dựng một cơ sở lưu trữ pin 700MAh.

Gần đây nhất, lễ khởi công hệ thống 400 MW/700 MWh đã được tổ chức, có khả năng cung cấp điện liên tục trong gần hai giờ. Đáng chú ý là cơ sở mới sẽ tận dụng kết nối lưới điện có công suất lớn và giá trị trước đây do nhà máy điện hạt nhân đã ngừng hoạt động cung cấp.

Công ty tiết lộ: "Cơ sở lưu trữ pin sẽ ổn định lưới điện khi không có gió hoặc ánh sáng mặt trời".

Tiến tới lắp đặt khoảng 850.000 cell pin

Việc phá dỡ nhà máy Gundremmingen B này không chỉ là hồi kết của một chương sách mà còn là dấu chấm hết cho một câu chuyện dài hàng thập kỷ. Nó đánh dấu bước tiến quan trọng trong quá trình loại bỏ năng lượng hạt nhân của Đức. Dự án là một phần trong cam kết rộng lớn hơn của RWE về việc tái sử dụng các địa điểm hạt nhân cũ để chuyển đổi thành các giải pháp năng lượng tái tạo và lưu trữ, hỗ trợ quá trình chuyển đổi của Đức từ nhiên liệu hạt nhân và nhiên liệu hóa thạch sang hệ thống năng lượng sạch hơn và linh hoạt hơn.

Theo kế hoạch của công ty năng lượng đa quốc gia Đức, dự án sẽ lắp đặt hơn 200 container chứa khoảng 850.000 cell pin lithium-sắt-phosphate. Những thiết bị này sẽ được kết nối với hơn 100 bộ biến tần, được thiết kế để cung cấp hoặc hấp thụ điện từ lưới điện trong vòng vài mili giây, giúp đảm bảo tính ổn định. Cơ sở mới dự kiến sẽ bắt đầu vận hành thương mại vào đầu năm 2028.

Hệ thống pin này là trọng tâm của chiến lược tái phát triển rộng lớn hơn cho địa điểm Gundremmingen. RWE dự định sẽ tiếp tục tận dụng cơ sở hạ tầng hiện có của nhà máy điện hạt nhân cũ.

Ngoài hệ thống lưu trữ pin, RWE còn có kế hoạch phát triển một công viên năng lượng mặt trời rộng 55 ha, dự kiến sản xuất tới 70 triệu kilowatt-giờ mỗi năm. Để bổ sung cho nguồn năng lượng tái tạo, một nhà máy điện khí cũng được lên kế hoạch xây dựng để cung cấp điện dự phòng trong thời gian nhu cầu cao điểm hoặc khi sản lượng điện tái tạo giảm.

Một trong số nhiều sáng kiến về năng lượng

Dự án Gundremmingen là một trong số nhiều sáng kiến lớn mà RWE đang thúc đẩy. Song song bên cạnh đó, công ty đã công bố kế hoạch xây dựng một nhà máy điện tua-bin khí chu trình hỗn hợp (CCGT) có khả năng vận hành bằng hydro tại cơ sở Voerde ở Bắc Rhine-Westphalia. Nhà máy này dự kiến có công suất khoảng 850 MW. Tổng vốn đầu tư ước tính khoảng 266 triệu USD (tương đương 7.000 tỷ đồng).

RWE tuyên bố họ đang "chuẩn bị tích cực để tham gia" vào các cuộc đấu thầu sắp tới của Bộ Kinh tế và Hành động Khí hậu Liên bang cho các nhà máy điện dự trữ này và có ý định bắt đầu xây dựng tại Voerde ngay lập tức nếu được trao hợp đồng. Dự án Voerde, bắt đầu quá trình cấp phép vào năm 2024, đang được thiết kế để có khả năng vận hành về mặt kỹ thuật với ít nhất 50% hydro ngay từ lần ra mắt đầu tiên, dự kiến vào năm 2030.

Vị trí chiến lược

Vị trí của nhà máy cũng được coi là chiến lược vì nó kết nối trực tiếp với mạng lưới hydro cốt lõi của Đức, cho phép chuyển đổi sang sử dụng 100% hydro trong tương lai.

Mặc dù RWE đã mô tả cơ sở Gundremmingen mới của mình là dự án lưu trữ pin lớn nhất nước Đức, nhưng danh hiệu này có thể chỉ là tạm thời. Tuyên bố này nhấn mạnh sự tăng tốc nhanh chóng trong lĩnh vực lưu trữ năng lượng của nước này, khi Eco Stor dự kiến sẽ khởi công hệ thống lưu trữ năng lượng pin 300 MW/716 MWh tại Saxony-Anhalt.

Bên cạnh đó, Ads-Tec đã công bố kế hoạch cho một dự án lưu trữ lớn hơn nữa với công suất 1 GW/2 GWh, dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào năm 2029.

ĐỨC “ĐẶT CƯỢC” HÀNG TỶ EURO VÀO NĂNG LƯỢNG NHIỆT HẠCH

Ưu tiên Năng lượng nhiệt hạch

Đức, cường quốc công nghiệp số 1 châu Âu, vừa thực hiện một bước đi táo bạo khi "đặt cược" hàng tỷ Euro vào năng lượng nhiệt hạch – thứ công nghệ từng được ví như "Mặt Trời nhân tạo" mà hàng thập kỷ qua vẫn chỉ tồn tại trong phòng thí nghiệm.

Năm 2022, các nhà khoa học Mỹ lần đầu đạt được năng lượng đầu ra lớn hơn đầu vào trong một phản ứng nhiệt hạch. Các chuyên gia như Giáo sư Daniel Kammen từ Đại học Johns Hopkins tin rằng, với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo (AI) và vật liệu mới, các nhà máy thử nghiệm có thể lên lưới điện trong vòng một thập kỷ.

Dù đã chính thức khép lại chương sử dụng điện hạt nhân phân hạch vào năm 2023, nước Đức dưới thời Thủ tướng Friedrich Merz không ngần ngại mở ra một chương mới.

Chỉ trong vòng một tháng, Berlin công bố 2 động thái lớn: Tài trợ 1,7 tỷ Euro để xây dựng lò phản ứng nhiệt hạch thương mại đầu tiên trên thế giới, và khởi động Chương trình Nghị sự Công nghệ Cao trị giá 18 tỷ Euro đến năm 2029, trong đó nhiệt hạch là một trong 6 trụ cột chiến lược.

Đây không phải là một dự án khoa học viễn tưởng. Với Đức – quốc gia tiêu thụ năng lượng khổng lồ để vận hành các dây chuyền sản xuất ô tô, hóa chất và thép, nhu cầu điện đang tăng không ngừng.

Điện gió và điện mặt trời, dù đã chiếm tỉ trọng lớn, vẫn không thể cung cấp dòng điện ổn định 24/7 mà các nhà máy cần. Nhiệt hạch, nếu thành công, hứa hẹn làm được điều đó: Đây là nguồn năng lượng sạch, không phát thải, không chất thải phóng xạ lâu dài, và gần như vô tận.

Bà Sarah Klein, chuyên gia tại Viện Fraunhofer ở Aachen, gọi đây là "canh bạc chiến lược dài hạn, nhưng là canh bạc thông minh".

"Các nền kinh tế đổi mới nhất trên thế giới hiện đang đầu tư đáng kể vào công nghệ nhiệt hạch. Do đó, đầu tư vào công nghệ nhiệt hạch là một chiến lược quan trọng trong tương lai cho ngành công nghệ cao của Đức", bà Klein nói với đài DW.

"Điều này giúp Đức duy trì vị thế dẫn đầu trong cuộc đua công nghệ toàn cầu và – bên cạnh năng lượng tái tạo – đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chủ quyền năng lượng sau khi loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch", bà nói thêm.

Giới khoa học ủng hộ

Không chỉ chính phủ, giới khoa học cũng đồng tình. Giáo sư Sibylle Günter, Giám đốc Viện Vật lý Plasma Max Planck, nhấn mạnh: "Không có xung đột giữa năng lượng tái tạo và nhiệt hạch. Chúng bổ sung cho nhau. Điện gió và điện mặt trời cung cấp năng lượng theo mùa, còn nhiệt hạch mang lại dòng điện liên tục – điều mà ngành công nghiệp Đức đang rất cần".

Phía phản đối

Tuy nhiên, theo DW, không phải ai cũng ủng hộ. Những người chỉ trích cho rằng việc chi tiêu số tiền khổng lồ cho việc theo đuổi năng lượng nhiệt hạch là sai lầm và lãng phí tài nguyên.

Họ lập luận rằng số tiền khổng lồ này nên được dùng để mở rộng ngay các dự án điện gió, điện mặt trời và pin lưu trữ – những giải pháp đã sẵn có và có thể triển khai tức thì. "Nhiệt hạch vẫn là tương lai xa, có thể mất 20-30 năm nữa mới thương mại hóa", một số nhà phê bình cảnh báo.

Dù vậy, những bước tiến gần đây đã làm lung lay câu nói cửa miệng "nhiệt hạch còn cách 50 năm".

Quyết tâm của Thủ tướng Merz

Với Đức, câu hỏi không còn là liệu có nên đầu tư hay không, mà là liệu cường quốc công nghiệp châu Âu có sẵn sàng cho ngày công nghệ này trở thành hiện thực?

Chương trình 18 tỷ Euro không chỉ dành cho nhiệt hạch, mà còn cho AI, công nghệ lượng tử, vi điện tử, sinh học và giao thông xanh – tất cả đều nhằm một mục tiêu: Phá vỡ thế độc quyền định hình tương lai công nghệ của một số quốc gia nhất định.

"Chúng ta không được phép để các siêu cường khác quyết định tương lai công nghệ của nhân loại", Thủ tướng Merz, trong bài phát biểu ngày 29/10, đã trích dẫn nhà kinh tế học Philippe Aghion – người vừa nhận giải Nobel 2024.

Đức đang chơi một ván bài lớn, không phải để thắng ngay hôm nay, mà để phát triển và dẫn đầu vào ngày mai.

KÊU GỌI EU TĂNG CƯỜNG HỢP TÁC VỚI THỔ NHĨ KỲ

Chuyến thăm chính thức đầu tiên tới Thổ Nhĩ Kỳ

Ngày 30/10, trong chuyến thăm chính thức đầu tiên tới Ankara, Thủ tướng Đức Friedrich Merz kêu gọi châu Âu tăng cường quan hệ chiến lược với Thổ Nhĩ Kỳ nhằm ứng phó các thách thức toàn cầu, trong bối cảnh Thổ Nhĩ Kỳ đóng vai trò trung gian quan trọng trong nhiều vấn đề khu vực.

Thủ tướng Friedrich Merz nhấn mạnh Đức và Thổ Nhĩ Kỳ cần khai thác tốt hơn tiềm năng hợp tác trong thời gian tới, đồng thời khẳng định “không thể thiếu một mối quan hệ sâu rộng và hiệu quả giữa châu Âu và Thổ Nhĩ Kỳ.”

Thủ tướng Merz cho rằng việc Đức nói riêng và châu Âu nói chung mở rộng các quan hệ đối tác chiến lược là cần thiết trong bối cảnh thế giới đang bước vào một giai đoạn địa chính trị mới.

Ngoài ra, Thủ tướng Đức cũng lưu ý đến vai trò trung gian quan trọng của Thổ Nhĩ Kỳ trong nỗ lực giải quyết các cuộc xung đột tại Ukraine và Dải Gaza.

Sáng kiến quốc phòng châu Âu

Chuyến thăm của ông Merz diễn ra vào thời điểm có thông tin cho rằng Đức ủng hộ Thổ Nhĩ Kỳ tham gia sáng kiến quốc phòng châu Âu mang tên “Hành động An ninh cho châu Âu” (SAFE).

Chương trình trị giá 150 tỷ Euro này cho phép các nước ngoài Liên minh châu Âu (EU), trong đó có Thổ Nhĩ Kỳ, tham gia vào các dự án tăng cường năng lực quốc phòng cho khối.

Trước đó, Thổ Nhĩ Kỳ và Anh đã ký kết thỏa thuận bán 20 máy bay chiến đấu Eurofighter Typhoon trị giá hàng tỷ Euro.

Đức là một trong các nước cùng sản xuất dòng máy bay chiến đấu hiện đại này, gần đây đã bỏ lệnh cấm lâu năm để cho phép xuất khẩu loại máy bay này sang Thổ Nhĩ Kỳ.

Nguồn: CafeF; Người Đưa Tin; VietnamPlus