(ông Geert Mackenroth, Chủ tịch Ủy ban Cứu xét die Sächsische Härtefallkommission).

Nạn nhân: Ông Phạm P. S., sinh năm 1957, tới năm 1987, đúng 30 tuổi sang CHDC Đức lao động hợp tác. Năm 2011, ông được cấp giấy phép định cư vô thời hạn (Niderlassung), và làm việc trong nhà hàng. Công ăn việc làm đang diễn ra bình thường như bao đồng hương khác cùng thời, thì bất ngờ xảy ra một sự cố oái oăm nguy hiểm như chiếc mụn đinh râu (loại mụn nhọt ở đầu, mặt, chỉ sơ sẩy nhiễm trùng khi nặn cũng có thể tử vong).

Chỉ vì về nước quá 6 tháng, bị Sở ngoại kiều tước giấy phép lưu trú

Năm 2016, ở tuổi 59, ông S về Việt Nam để điều trị vết thương do chiến tranh (trích bản giải trình của ông). Theo luật định những người có giấy phép lưu trú ở Đức như ông được phép về nước không quá 6 tháng, ngoại trừ được sự đồng ý của cơ quan có thẩm quyền (Đại sứ quán Đức, Sở Ngoại kiều). Nếu vi phạm, giấy phép lưu trú sẽ mất giá trị. Ông S ở lại Việt Nam tới chín tháng vì lí do y tế, đồng thời còn hoàn tất thủ tục hồ sơ cưới và đón vợ sang Đức đi cùng. Theo tường thuật của ông sau này, lúc đó ông đã tới đại sứ quán Đức ở Việt Nam xin phép, họ nói với ông có thể ở quá 6 tháng vì giấy phép lưu trú vô thời hạn, nhưng lại không có văn bản.

Cuối năm 2016, ông S trở về Đức, kèm vợ mới cưới đi cùng. Tháng 2/2017, hai vợ chồng sinh con gái đầu lòng. Mọi việc diễn ra bình thường như bất kỳ cặp vợ chồng nào khác. Cho đến khi ông S đệ đơn kèm hồ sơ xin cấp hộ chiếu Đức, cho con gái mình, Sở Ngoại kiều kiểm tra hồ sơ mới phát hiện ra hộ chiếu ông S đóng dấu xuất nhập cảnh từ Đức về Việt Nam và quay trở lại bị quá hạn mức tối đa 6 tháng được phép ở nước ngoài, lập tức ra quyết định thu hồi giấy phép cư trú, trong đó bao gồm cả quyền được phép lao động.

Bị Toà từ chối

Hoạ vô đơn chí, vậy là quyền con và vợ lẽ ra được „ăn theo“ chồng cũng mất luôn. Không có việc làm, không thu nhập, nhà thuê ở cũng không còn khả năng chi trả. Ông Sơn lập tức kiện ra Tòa Hành chính Chemnitz chống lại quyết định của Sở Ngoại kiều, bị Toà từ chối, đứng về phiá Sở Ngoại kiều xử nguyên đơn thua kiện, với lý do đã vi phạm luật một cách trực tiếp (giống như lái xe gây tai nạn tới mức bị thu bằng, thì buộc phải chấp nhận mất bằng vậy).

Viện đến Ủy ban Cứu xét những trường hợp hợp đặc biệt

Ông chỉ còn một con đường cuối cùng, năm tiếp theo 2018 đệ đơn lên Ủy ban Cứu xét những trường hợp đặc biệt của tiểu bang Sachsen (die Sächsische Härtefallkommission). Ủy ban này có 9 thành viên (bao gồm đại diện từ chính quyền, nhà thờ và một hiệp hội giúp đỡ người tị nạn) đứng đầu bởi Đặc trách Ngoại kiều tiểu bang, đồng thời từng là cựu Bộ trưởng Tư pháp tiểu bang, ông Geert Mackenroth. Ủy ban này có chức năng xem xét đơn của những người bị Sở ngoại kiều, Toà án từ chối cấp giấy phép lưu trú ở Đức nhưng vì lý do nhân đạo và cá nhân cần được chiếu cố, cứu giúp họ, cho ở lại Đức. Theo Luật lưu trú, Ủy ban này có chức năng đưa ra khuyến nghị, và quyết định cuối cùng là do Bộ trưởng Bộ Nội vụ ký, trên nguyên tắc bộ này thường tuân theo khuyến nghị. Một trong những người thuộc Ủy ban ủng hộ ông S là Linh mục Stefan Taeubner ở Leipzig, lúc đó đã phát biểu: Ủy ban Cứu xét trường hợp khó khăn đặc biệt. Vậy nếu không phải trường hợp này thì còn trường hợp nào nữa?

Bị Ủy ban Cứu xét những trường hợp đặc biệt từ chối

Ủy ban sau khi xem xét đã biểu quyết với đa số phiếu từ chối đơn đệ trình của ông S. Lý do từ chối không bắt buộc phải công bố. Nhiều nguồn tin dự đoán, có thể do ông S vốn tiếng Đức kém đã đóng một vai trò tiêu cực nào đó. Đặc biệt, người Việt Nam, những người đến Đức khi đã trưởng thành, thường gặp vấn đề về ngôn ngữ. Trong một thời gian dài họ ít giao tiếp với người Đức; Các khóa học ngôn ngữ hồi đó không phổ biến như ngày nay. Tuy nhiên, trường hợp ông S về cơ bản hiểu và nói được tiếng Đức cơ bản, ngay cả khi trả lời truyền thông.

Sợ hãi, tránh lệnh trục xuất, được Đặc trách Ngoại kiều ủng hộ

Sau quyết định của Ủy ban Cứu xét, vì sợ bị trục xuất, gia đình ông S đã bí mật rời khỏi nơi cư trú đến tiểu bang khác mấy năm liền, và được cộng đồng người Việt cứu giúp.

Đầu năm nay, báo chí đã công bố vụ việc ra truyền thông, được nhóm nghị sỹ không đảng phái trong quốc hội tiểu bang Sachsen, được nghị sỹ đảng cầm quyền Frank Richter và nhà hoạt động cứu giúp Stefan Taeubner quan tâm lên tiếng, gia đình ông S mới quay trở lại Chemitz. Đặc biệt, nhờ Đặc trách Người nước ngoài ở Chemnitz, bà Kobuß đã cố gắng tham gia giải quyết giúp đỡ gia đình ông S, đạt được kết quả bước đầu: Thành phố Chemnitz cung cấp nhà ở xã hội cho gia đình và cho phép con gái 5 tuổi đến nhà trẻ. Gia đình hiện đang được cấp giấy phép lưu trú tạm dung, gia hạn vài ba tuần một lần.

Đặc trách ngoại kiều, bà Kobuss đã tổng hợp những lá thư ủng hộ từ nhà thờ và một gia đình người Đức kết thân với ông S, và tìm việc cho 2 vợ chồng. Mục tiêu của họ là đề nghị Ủy ban Cứu xét xem xét trở lại một lần nữa. Chủ tịch Ủy ban Cứu xét, ông Mackenroth có quyền một mình quyết định tái cứu xét hay không. Mấy ngày trước, ông ấy đã từ chối.

Lý do Chủ tịch Ủy ban Cứu xét từ chối

Trả lời báo chí, ông Chủ tịch Ủy ban Cứu xét cho biết, hiện không có dấu hiệu gì mới đáng kể so với trước để có thể thay đổi quyết định trước đây. Tuy nhiên, ông cũng chia sẻ, với tất cả sự thông cảm cho một quá trình lâu dài ở Đức và hoàn cảnh phức tạp của gia đình, tôi cũng chỉ ra rằng ngay cả khi ủy ban cứu xét một lần nữa, cũng sẽ không chắc chắn liệu có đạt được đa số đồng ý khuyến nghị cho họ ở lại Đức hay không, hoặc nếu khuyến nghị thì đến lượt Bộ trưởng Nội vụ có tuân theo khuyến nghị hay không?

Ông Nguyễn Nam Anh thuộc hội Người Việt Berlin, Brandenburg, từng giúp đỡ gia đình ông S, đã lên tiếng phản đối gay gắt: Thực tế đã có nhiều bằng chứng mới, chẳng hạn giấy chứng nhận y tế phiá Việt Nam đã được nộp cho cơ quan chức năng. Theo đó, ông S đã phải điều trị bệnh lâu dài không cho phép ông trở lại Đức đúng hạn. Khi hậu nhiệt đới đã làm chân ông vốn bị thương trong chiến tranh không thể đi lại được. Ngoà ra, 5 năm qua gia đình ông S đã được cộng đồng người Việt giúp đỡ tài chính. Tất cả những điều đó là bằng chứng mới phải được Ủy ban Cứu xét sử dụng để xem xét lại quyết định ban đầu của mình.

Không thể chấp nhận được về mặt con người và đạo đức, nếu trục xuất

Đặc trách ngoại kiều Chemnitz phát biểu, không thể chấp nhận được quyết định trục xuất. Cô con gái 5 tuổi đã đi nhà trẻ, cha mẹ được mời làm việc, tình hình rất khác so với năm 2018, thời điểm Ủy ban Cứu xét ra quyết định. Trong một tuyên bố dài trên trang Facebook của mình, đặc trách ngoại kiều kết luận: Trong trường hợp cụ thể này, tôi thấy việc trục xuất họ là không thể chịu đựng được xét về mặt con người và đạo đức.

Nghị sỹ tiểu bang Sachsen thuộc đảng Link, bà Juliane Nagel phát biểu, Ủy ban Cứu xét đã có sai phạm, không thể xét riêng lẻ từng cá nhân mà từ chối lưu trú đối với cả một gia đình. Nghị sỹ Frank Richter coi trục xuất là một thảm hoạ gia đình và kêu gọi các nhà chức trách Đức tạo điều kiện cho họ ở lại. Đặc biệt đối với bé gái 5 tuổi sinh ra ở Đức là một thảm hoạ lớn nhất, buộc phải tới một đất nước Việt Nam xa lạ. Ông muốn đặc trách bảo vệ trẻ em tiểu bang Sachsen phải hành động. Hai nhóm nghị sỹ cầm quyền SPD và Grüne cùng ra thông cáo kêu gọi một quyết định nhân đạo đối với quyền ở lại cho những người tạm dung như trường hợp gia đình ông S.

Hiên ông S với vợ và con gái giờ có thể bị trục xuất bất cứ lúc nào. Nhà chức trách đang giữ hộ chiếu của vợ và con. Chỉ ông S hiện đang thiếu hộ chiếu hợp lệ. Vali của gia đình vẫn chưa được đóng gói, nhưng đã sẵn sàng trong phòng trẻ em. Nếu bị trục xuất, cả nhà sẽ chỉ có một hoặc hai giờ để đóng gói. Ông nói, thực sự tôi đang sốc !

(Xem thêm:

=> Khách sạn Platzhirsch ở Hessen đón tài năng trẻ Việt Nam sang học nghề).

Đức Việt Online