LÀN SÓNG ĐẦU TƯ TRONG NGÀNH CÔNG NGHIỆP CHIP CHÂU ÂU SAU 20 NĂM “DẬM CHÂN TẠI CHỖ”

Làn sóng đầu tư trong ngành công nghiệp chip EU đang diễn ra sau 20 năm không có gì biến động.

Trong hơn 3 thập kỷ, Dresden là trung tâm sản xuất chip của châu Âu còn Jens Drews là gương mặt quen thuộc trong ngành. Năm 1996, ông chứng kiến Advanced Micro Devices của Mỹ chiếm đất nông nghiệp tại một thành phố phía đông nước Đức để xây dựng nhà máy sản xuất chip xử lý cho máy tính. Khoảng hơn 1 thập kỷ sau, một công ty khác của Mỹ, Globalfoundries, mua lại cơ sở này và biến nó trở thành nơi cung cấp chính cho các nhà phát triển chip nhớ. Có diện tích bằng 7 sân bóng đá, đây là cơ sở sản xuất chip theo hợp đồng lớn nhất châu Âu.

Như vậy, Jens Drews, giám đốc truyền thông và quan hệ chính phủ của Globalfoundries, đang chứng kiến những thay đổi đáng kể nhất trong khu vực.

Ông chia sẻ với Nikkei Asia: “Chúng tôi thấy làn sóng đầu tư lớn. Điều này diễn ra sau khoảng thời gian gần 20 năm không có gì biến động”.

Điểm mặt các công ty mới chuyển đến hoặc mở rộng sản xuất, ta có nhà sản xuất chip hàng đầu của Đức Infineon - công ty đang cho xây dựng một nhà máy trị giá 5 tỷ euro (5,33 tỷ USD) và nhà cung cấp ô tô quan trọng Robert Bosch - công ty đang chi 3 tỷ euro nhằm mở rộng nhà máy.

Công ty Sản xuất Chất bán dẫn Đài Loan là một trong những cái tên mới đến. Nhà sản xuất chip theo hợp đồng lớn nhất thế giới này đã lên kế hoạch xây dựng vào cuối năm nay trên cơ sở sản xuất chip trị giá 10 tỷ euro - cơ sở sản xuất chip đầu tiên ở Châu Âu - ngay bên cạnh nhà máy của Bosch, sau khi nhận vốn đầu tư từ NXP, Infineon và Bosch.

Fraunhofer, viện nghiên cứu định hướng ứng dụng hàng đầu Châu Âu, cũng đang mở rộng cơ sở R&D cho công nghệ đóng gói chip tiên tiến thế hệ tiếp theo và giải pháp điện toán trong bộ nhớ ở Dresden. Tất cả dấy lên hy vọng rằng châu Âu có thể trở thành đối thủ đáng gờm trong lĩnh vực bán dẫn tiên tiến, song những chuyên gia kỳ cựu như Drews vẫn đặt câu hỏi, rằng liệu sự gia tăng đột ngột về đầu tư và hỗ trợ gần đây của chính phủ có mang lại kết quả tốt đẹp?

Theo Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Châu Âu, thị phần EU trong năng lực sản xuất chip toàn cầu rơi vào khoảng 8%, giảm 2% so với những năm 1990. Về chip tiên tiến, châu Âu những năm 1990 dẫn đầu thế giới, chiếm 44% sản lượng, theo dữ liệu từ Boston Consulting Group. Vị thế thống trị đó giờ đây không còn nữa, trong bối cảnh châu Á vươn lên và hiện chiếm hơn 90% sản lượng.

Nhiều nỗ lực đã được đưa ra nhằm khởi động lại ngành công nghiệp chip EU. Vào năm 2013, Phó Chủ tịch Ủy ban Châu Âu lúc bấy giờ là Neelie Kroes đã dẫn đầu chiến lược công nghiệp tăng gấp đôi sản lượng bán dẫn của khối. Tuy nhiên, sáng kiến này không thực sự thành công bởi gói khuyến khích 10 tỷ euro tương đối nhỏ.

Giờ đây, sau sự gián đoạn lớn của chuỗi cung ứng hậu COVID, EU đang thử lại vận may. Vào năm 2022, họ theo chân Mỹ và Nhật Bản công bố các ưu đãi dành cho ngành công nghiệp chip, bao gồm gói hỗ trợ trị giá 43 tỷ euro nhằm thúc đẩy sản xuất trong nước từ 10% lên 20% vào năm 2030.

Rutger Wijburg, giám đốc điều hành của nhà sản xuất chip hàng đầu châu Âu Infineon, nói với Nikkei Asia rằng mục tiêu này nhằm “tăng cường chủ quyền công nghệ và khả năng phục hồi kinh tế”. Rõ ràng, mức độ cam kết lần này lớn hơn.

“Năm 2013 không có cam kết thực sự nào. Điều này đã thay đổi hoàn toàn vào năm 2020 đến năm 2022, khi bên cạnh ngành công nghiệp ô tô, bạn sẽ thấy ngành công nghiệp chip nhớ cũng được coi là ngành then chốt”, Roland Giesen, giám đốc điều hành Fabmatics có trụ sở tại Dresden cho biết.

Được biết, Fabmatics là nhà cung cấp giải pháp tự động hóa cho các nhà sản xuất chip toàn cầu. Doanh thu công ty đã tăng gấp đôi từ năm 2021 đến năm 2023 và hiện đang mở rộng ở Dresden nhờ các khoản đầu tư mới.

Frank Boesenberg, giám đốc điều hành Silicon Saxony, một trong những hiệp hội chip lớn nhất khối, nói với Nikkei Asia rằng chỉ trong những năm gần đây, các nhà hoạch định chính sách ở châu Âu và Đức mới nhận ra tầm quan trọng và độ phức tạp của việc sản xuất chip.

“Trong thời điểm thiếu chip, nhiều công ty sản xuất ô tô đã gọi cho các nhà sản xuất chip của Đức và nói: 'Nghe này, tôi rất cần chip! Các bạn có thể bắt đầu ca đêm được không?’, ông nói. “Ở Đài Loan và Hàn Quốc, chất bán dẫn là ngành công nghiệp số 1. Ở Đức, nó chỉ là một trong nhiều ngành công nghiệp”.

Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, nỗ lực của EU vẫn chưa thấm vào đâu nếu so với Mỹ, Nhật Bản và Trung Quốc.

Mỹ gần đây trao 8,6 tỷ USD tiền tài trợ và 11 tỷ USD tín dụng cho nhà sản xuất chip Intel, 6,6 tỷ USD cho TSMC và 6,4 tỷ USD cho Samsung. Ba nhà sản xuất chip hàng đầu thế giới này đã cùng nhau cam kết dùng 200 tỷ USD để xây dựng nhà máy ở Mỹ. Công ty thứ tư, nhà sản xuất chip nhớ Micron của Mỹ, thì nhận được 6,1 tỷ USD để sản xuất bộ nhớ tiên tiến trong nước.

Trong khi Nhật Bản cấp trợ cấp cho TSMC, Samsung và Micron tương đương hơn 40% kế hoạch đầu tư của hãng vào nước này, EU hiện vẫn chưa hoàn tất các khoản trợ cấp. Theo Martin Landgraf, điều phối viên dự án của viện nghiên cứu Fraunhofer, số tiền mà EU cung cấp cho việc phát triển chất bán dẫn là rất nhỏ. “Nếu bạn nhìn vào Đạo luật CHIPS của Mỹ, sự hỗ trợ này không thấm vào đâu”.

Theo Leuh Fang, Chủ tịch Vanguard International Semiconductor, một nhà sản xuất chip trực thuộc TSMC, thành công trong lĩnh vực sản xuất chip đòi hỏi phải có cam kết lâu dài. Ông nói: “Bạn cần đầu tư rất nhiều tiền và mọi cam kết đều phải chắc chắn. Nếu bạn đầu tư trong 2-3 năm, thấy nó quá đốt tiền và không thể tiếp tục, thì bạn không thuộc về nơi đây”.

Hỗ trợ tài chính chỉ là một trong vô số điều kiện tiên quyết cần thiết để sản xuất chất bán dẫn. Nhân tài và sự ổn định của thị trường cũng vô cùng quan trọng.

Theo Boesenberg của Silicon Saxony, khu vực rộng lớn hơn của Dresden có khoảng 30.000 chuyên gia làm việc trong lĩnh vực vi điện tử, song với khoản đầu tư mới, nơi đây sẽ cần thêm gần 27.000 chuyên gia chuyên về chất bán dẫn vào năm 2030. “Hơn 13.000 người có tay nghề cao sẽ phải chuyển đến Dresden để hỗ trợ hệ sinh thái trong những năm tới”, Boesenberg nói.

Nhận thấy rằng nhân tài là yếu tố quan trọng, TSMC quyết định triển khai chương trình trao đổi nhân tài. Vào tháng 3, Đức cử 30 sinh viên hạt giống đến Đài Loan tham gia chương trình, bao gồm cả việc thực tập tại các nhà máy tiên tiến của TSMC. Jacob, một sinh viên tốt nghiệp đến từ Ba Lan, chuyên ngành vật lý và tham gia chương trình trao đổi, nói: “Chúng tôi không có ngành công nghiệp chip lớn như Đài Loan, song mọi thứ đang dần trở nên phổ biến trong giới sinh viên”.

Theo Didier Scemama, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu phần cứng CNTT EMEA tại BofA Global Research, chuyên môn sản xuất chip không thể đạt được chỉ sau một đêm. Vẫn còn nhiều vấn đề khác liên quan đến lao động.

“Đối với các nhà sản xuất và cung cấp chip châu Á đầu tư và mở rộng ở châu Âu, chi phí cao hơn là một vấn đề lớn song suy cho cùng, quản lý con người, quan hệ lao động và sự khác biệt về văn hóa mới là những thứ đáng lo nhất”, Jerry Peng, giám đốc trung tâm nghiên cứu điện tử và năng lượng xanh tại Viện Tư vấn thị trường, nói. “Đó là điều mà nhiều công ty châu Á và Đài Loan luôn phải cân nhắc khi đến châu Âu”.

Theo Giám đốc ngành công nghiệp EU Thierry Breton, châu Âu cần vượt ra khỏi công nghệ chip cũ và phát triển các khả năng tiên tiến của riêng mình. Drews - người chứng kiến toàn bộ nét thăng trầm của ngành công nghiệp - khá lạc quan về tương lai dù với ông, sự tiến bộ hiện tại là “quá ít và chậm”.

CHÂU ÂU NỖ LỰC CHẶN LÀN SÓNG DI CƯ TỪ TRUNG ĐÔNG

Liban sẽ nhận được gói hỗ trợ tài chính trị giá 1 tỷ euro (1,07 tỷ USD) từ Liên minh châu Âu (EU) cho giai đoạn 2024 - 2027 để giúp khối này giảm thiểu làn sóng người di cư từ các nước Trung Đông.

Công bố gói hỗ trợ trong cuộc họp báo ở Beirut ngày 2/5, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen nêu rõ biện pháp này thể hiện EU tiếp tục hỗ trợ để tăng cường các dịch vụ cơ bản ở Liban như giáo dục, bảo hiểm xã hội và chăm sóc sức khỏe cho người dân ở Liban, đi kèm với những cải cách cấp thiết về kinh tế, tài chính và ngân hàng.

Đây là họp báo chung của Chủ tịch EC và Tổng thống CH Cyprus Nikos Christodoulide cùng với Thủ tướng Liban Najib Mikati khi 2 nhà lãnh đạo châu Âu đến thăm Liban để thảo luận về những thách thức trong nước và trong khu vực mà quốc gia Trung Đông này đang phải đối mặt cũng như cách thức hỗ trợ tốt nhất mà EU có thể thực hiện. Liban hiện đang tiếp nhận một lượng lớn người di cư Syria.

Theo bà Von der Leyen, khoản hỗ trợ trên cũng sẽ được phân bổ cho Các lực lượng vũ trang Liban, trong đó có các hình thức hỗ trợ thiết bị và huấn luyện quản lý biên giới, chống buôn lậu. Theo người phát ngôn EC, khoản hỗ trợ trên sẽ được giải ngân dưới hình thức tài trợ, với 736 triệu euro dành để hỗ trợ Liban để đối phó với cuộc khủng hoảng ở Syria và 264 triệu euro dành cho hợp tác song phương, đặc biệt là để hỗ trợ các dịch vụ an ninh, bao gồm cả quản lý biên giới.

Trong khi đó, Tổng thống CH Cyprus N.Christodoulides cho biết gói hỗ trợ mới sẽ giúp Liban giải quyết những thách thức như giám sát các đường biên giới trên bộ và chống nhập cư bất hợp pháp. Các bên cũng sẽ tìm cách phối hợp với các đối tác Liên hợp quốc để đưa người di cư trở lại quê nhà.

Ngoài Liban, EU cũng có các thỏa thuận với Ai Cập, Tunisia, Mauritania và một số nước khác nhằm giúp châu lục này ngăn chặn dòng người di cư bất hợp pháp. Kể từ khi nền kinh tế sụp đổ vào cuối năm 2019, Liban trở thành điểm “nóng” trung chuyển người di cư, chủ yếu là người Syria và những người tị nạn Palestine thực hiện các chuyến hành trình nguy hiểm đến châu Âu. Hiện có khoảng 2 triệu người di cư Syria ở Liban, chiếm khoảng 1/3 dân số nước này.

Theo các quy định hiện nay của EU, người di cư Syria được hưởng quy chế bảo vệ tị nạn khi đến châu lục này. CH Cyprus loay hoay xử lý trên 30.000 người di cư đã được cấp quy chế tị nạn tại nước này, cần được bố trí chỗ ở và trợ cấp hằng tháng. Cyprus đang làm việc với các nước EU khác để thuyết phục EC đưa 2 vùng “không trong tình trạng chiến tranh” ở Syria ra khỏi danh sách bảo vệ tị nạn, cho phép hồi hương người di cư Syria. Hầu hết người tị nạn Syria đến Cyprus bằng đường biển, xuất phát từ Liban, cách CH Cyprus chưa đến 200 km về phía Đông Nam. Đầu tháng này, CH Cyprus đã tạm dừng xử lý các đơn xin tị nạn của người di cư Syria sau làn sóng di cư ồ ạt bằng đường biển và leo thang xung đột trong khu vực.

HUNGARY CẢNH BÁO PHƯƠNG TÂY ĐƯA QUÂN TỚI UKRAINE SẼ TẠO RA THẾ CHIẾN III

Đưa lực lượng NATO đến Ukraine có thể kéo theo thế chiến, Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto cảnh báo.

Trả lời phỏng vấn truyền thông Pháp ngày 3/5, Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto chỉ trích phát ngôn của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron để ngỏ khả năng đưa quân vào Ukraine.

Ông cho rằng, phát ngôn của nhà lãnh đạo Pháp khiến tình hình leo thang căng thẳng.

"Nếu một thành viên NATO triển khai quân trên bộ (ở Ukraine), đó sẽ là một cuộc đối đầu trực tiếp giữa NATO và Nga và sau đó sẽ là Thế chiến III", Ngoại trưởng Szijjarto nói.

Ngoại trưởng Hungary cũng chỉ trích ý tưởng của ông Macron về việc vũ khí hạt nhân Pháp có thể trở thành một phần của "hệ thống phòng thủ đáng tin cậy của châu Âu".

"Trong thời bình sẽ khác, nhưng trong thời chiến, những tuyên bố như vậy có thể bị hiểu sai và gây ra hậu quả nghiêm trọng", ông Szijjarto nói.

Ông cũng cảnh báo rằng, nếu tình hình leo thang thành một cuộc chiến tranh hạt nhân toàn cầu, "mọi chuyện sẽ kết thúc đối với tất cả mọi người".

Phát biểu với đài truyền hình Hungary M1 cùng ngày, ông cũng bác bỏ kế hoạch do Tổng thư ký Jens Stoltenberg đưa ra về việc hỗ trợ 100 tỷ euro cho Ukraine trong vòng 5 năm.

"Trong những tuần tới, trong quá trình đàm phán, chúng tôi sẽ đấu tranh để Hungary có quyền tránh xa sự điên rồ này, kế hoạch gom 100 tỷ euro và chuyển chúng ra khỏi khối", ông Szijjarto nhấn mạnh.

Hungary luôn phản đối sự tham gia ngày càng tăng của cả NATO và EU vào xung đột Ukraine, phản đối hỗ trợ Kiev về mặt quân sự, bao gồm cả việc gửi vũ khí hoặc huấn luyện quân đội Ukraine.

Những cảnh báo trên được đưa ra sau khi Tổng thống Pháp Macron trong tuần này tiếp tục tuyên bố để ngỏ phương án triển khai lực lượng quân sự tại Ukraine. Ông Macron cho biết, Pháp không loại trừ kịch bản này nếu Nga chọc thủng phòng tuyến của Ukraine và Kiev nhờ đến sự hỗ trợ của phương Tây.

Cùng ngày, Ngoại trưởng Anh David Cameron tuyên bố, Anh không phản đối Ukraine dùng vũ khí do nước này viện trợ để tấn công vào trong lãnh thổ Nga.

Điện Kremlin cho rằng những phát ngôn kiểu này "rất nguy hiểm". "Đây là sự leo thang căng thẳng trực tiếp xung quanh cuộc xung đột Ukraine, có khả năng gây ra mối đe dọa đối với an ninh châu Âu, cũng như đối với toàn bộ cấu trúc an ninh châu Âu", người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói.

Về phía Mỹ, Đại sứ Mỹ tại Ukraine Bridget Brink cho biết, Washington muốn giúp Ukraine tự vệ nhưng không ủng hộ các cuộc tấn công bằng vũ khí do Mỹ sản xuất vào lãnh thổ Nga.

Khi được hỏi làm thế nào Ukraine có thể giành chiến thắng trong cuộc chiến nếu Mỹ hạn chế tấn công vào lãnh thổ Nga, Đại sứ Brink nói rằng quan điểm này không thay đổi kể từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra.

"Phần đầu tiên trong việc giúp Ukraine tự vệ là cung cấp vũ khí của chúng tôi và của các đối tác để hỗ trợ nỗ lực của lực lượng Ukraine trên tiền tuyến nhằm giành lại lãnh thổ. Lập trường của chúng tôi ngay từ đầu là chúng tôi không cho phép hoặc khuyến khích việc sử dụng vũ khí của mình bên ngoài lãnh thổ Ukraine", nhà ngoại giao Mỹ nói.

Ukraine tiếp tục thúc ép các đồng minh phương Tây viện trợ vũ khí tầm xa, nhưng các nước này do dự cung cấp vũ khí có khả năng được sử dụng để tấn công lãnh thổ Nga.

Tổng thống Volodymyr Zelensky nói rằng, Kiev sẽ không sử dụng vũ khí do đối tác nước ngoài cung cấp để tấn công các mục tiêu bên ngoài biên giới đất nước. Tuy nhiên, những hạn chế như vậy không áp dụng đối với vũ khí sản xuất trong nước, một số trong đó được cho là có khả năng tấn công sâu vào Nga.

CÔNG NHÂN THU GOM ĐÌNH CÔNG, PARIS NGUY CƠ NGẬP RÁC

Những công nhân thu gom rác ở thủ đô Paris có thể đình công vào mùa hè năm nay, một công đoàn lớn của Pháp cho biết hôm 2/5.

Điều này làm dấy lên nỗi ám ảnh về những đống rác bốc mùi hôi thối trên đường phố Paris trong Thế vận hội Mùa hè 2024.

Chi nhánh công đoàn CGT đại diện cho các công nhân thu gom rác cảnh báo rằng nhiều cuộc tuần hành, đình công có thể bắt đầu diễn ra vào tháng 5 và tiếp tục từ ngày 1/7 đến ngày 8/9 - khoảng thời gian Thế vận hội đang diễn ra (từ ngày 26/7 đến ngày 11/8).

Công nhân thu gom rác ở khu vực Paris đang yêu cầu tăng lương thêm 400 Euro (430 USD) mỗi tháng và khoản tiền thưởng một lần 1.900 Euro cho những người làm việc trong thời gian diễn ra Thế vận hội.

Nabil Latreche - một thành viên của liên minh công đoàn CGT-FTDNEEA - nói với hãng tin AFP: "Chúng tôi sẽ cống hiến hết mình và chúng tôi muốn điều đó được ghi nhận".

Ông Latreche nói: "Cảnh sát thành phố Paris đang nhận được tiền thưởng và chúng tôi cũng phục vụ tương tự. Chúng tôi cũng sẽ phải đảm nhận khối lượng công việc khổng lồ với 15 triệu khách du lịch dự kiến sẽ đến đây".

Ông nói thêm rằng Tòa thị chính Paris đã thảo luận về việc cung cấp tiền thưởng cho những người thu gom rác, từ không có gì đến 1.200 Euro.

Tòa thị chính Paris cho biết thêm CGT đã từ bỏ các cuộc đàm phán về việc tìm hiểu mức chi trả sẽ phụ thuộc vào số lượng công việc làm thêm mà các công nhân phải đảm nhận.

Một cuộc họp giữa các Phó Thị trưởng Paris và CGT dự kiến sẽ được tổ chức vào tuần tới.

Theo ông Latreche, một số công nhân thu gom rác đã phải hủy bỏ ngày nghỉ lễ vì không tuyển thêm người.

Nhiều công nhân thu gom rác đã nghỉ việc vào ngày 24/4 nhưng không nhận được sự nhượng bộ nào, thành viên công đoàn nói với AFP.

Vào tháng 3/2023, một cuộc đình công kéo dài ba tuần của những người thu gom rác nhằm phản đối chính sách cải cách lương hưu không được lòng dân của Tổng thống Emmanuel Macron đã khiến hơn 10.000 tấn rác thải chất đống trên đường phố Paris. Hình ảnh những đống rác - một số cao tới vài mét - đã được phổ biến trên khắp thế giới.

GIẢI PHÁP NÀO CHO THỤY SĨ?

Câu hỏi "Liệu Thụy Sĩ có nên gia nhập Liên minh châu Âu (EU) hay không?" đã được khơi lại sau khi cựu Ngoại trưởng nước này-ông Joseph Deiss tuyên bố tư cách thành viên chính là "giải pháp duy nhất" để Thụy Sĩ đạt các mục tiêu trong mối quan hệ với EU.

Trang mạng swissinfo.ch cho biết, trong một cuộc trả lời phỏng vấn mới đây, ông Deiss cho rằng gia nhập EU không phải là "sự tự sát về chính trị" mà là "một thắng lợi về chủ quyền". Theo ông Deiss, việc Thụy Sĩ "đóng băng" nỗ lực gia nhập EU sau cuộc trưng cầu dân ý hồi năm 1992 là "sai lầm lịch sử". "Chúng ta vẫn ảo tưởng rằng chúng ta được đối xử tốt hơn khi không phải là thành viên so với khi là thành viên EU", ông Deiss tuyên bố.

Trang mạng swissinfo.ch lưu ý rằng ông Deiss lâu nay vốn là một người ủng hộ mạnh mẽ Thụy Sĩ gia nhập EU. Phát biểu của ông Deiss được đưa ra trong bối cảnh Thụy Sĩ, tuy có thể trông giống như "một hòn đảo đơn độc" giữa lòng EU, song lại chia sẻ nhiều mục tiêu và giá trị với khối, theo Cổng thông tin điện tử của Hội đồng Liên bang Thụy Sĩ (với chức năng như Chính phủ). Trong hơn 50 năm qua, mối quan hệ giữa Thụy Sĩ và EU được bảo đảm "xuôi chèo mát mái" thông qua hơn 120 thỏa thuận song phương trong các lĩnh vực. Ủy ban châu Âu (EC) đánh giá EU và Thụy Sĩ có mối quan hệ "xuyên biên giới mạnh mẽ".

Có khoảng 1,5 triệu công dân EU sinh sống tại Thụy Sĩ và khoảng 450.000 công dân Thụy Sĩ sinh sống tại EU. Mỗi ngày, có hàng trăm nghìn công dân EU đi lại qua biên giới giữa hai bên để làm việc. EU là đối tác thương mại lớn nhất của Thụy Sĩ trong khi Thụy Sĩ là đối tác thương mại lớn thứ 4 của EU. Hiện EU và Thụy Sĩ đang đàm phán sửa đổi một số thỏa thuận lớn trong hơn 120 thỏa thuận nói trên để "hưởng lợi ích đầy đủ từ tiềm năng của mối quan hệ giữa hai bên”.

Bất chấp lịch sử "hợp tác gần gũi" như Cổng thông tin điện tử của Hội đồng Liên bang Thụy Sĩ đã khẳng định, điều đáng nói là Thụy Sĩ lại không phải là một thành viên của EU. Hơn hai thập niên kể từ năm mà ông Deiss gọi là "sai lầm lịch sử", Thụy Sĩ đã chính thức rút đơn xin gia nhập EU vào năm 2016. Trên thực tế, theo trang mạng swissinfo.ch, Thụy Sĩ luôn sẵn sàng tăng cường hợp tác kinh tế với EU nhưng lại luôn từ chối "hội nhập chính trị lớn hơn", hoặc thậm chí là trở thành một thành viên của khối. Cũng vì lẽ đó mà Brussels xem Bern là láng giềng và đối tác "kén chọn".

Có 4 lý do chính giải thích vì sao cho đến nay, Thụy Sĩ, vốn được bao quanh bởi 4 quốc gia thành viên EU (Đức, Áo, Italy và Pháp), vẫn không gia nhập khối. Thứ nhất, theo Giáo sư (GS) Fabio Wasserfallen tại Đại học Bern, xét cả về góc độ an ninh và ổn định chính trị, việc gia nhập EU không có nhiều ý nghĩa với Thụy Sĩ. Trong khi trang mạng gisreportsonline.com đánh giá Thụy Sĩ có vị trí địa lý thuận lợi khi "nằm ở khoảng cách tương đối an toàn" so với các cuộc xung đột và "điểm nóng", trang mạng swissinfo.ch cho biết Thụy Sĩ là một trong những quốc gia ổn định chính trị nhất thế giới.

Thứ hai, mối quan hệ với EU lâu nay vẫn mang lại hiệu quả cho Thụy Sĩ. Tạp chí Foreign Policy dẫn kết quả một cuộc nghiên cứu vào năm 2019 khẳng định Thụy Sĩ là quốc gia được hưởng lợi nhiều nhất từ thị trường chung EU. "Không có gì ngạc nhiên khi đa số người dân, chính giới và doanh nghiệp Thụy Sĩ muốn duy trì hiện trạng", GS Stefanie Walter tại Đại học Zurich nhấn mạnh.

Thứ ba, Thụy Sĩ có tiềm lực kinh tế. GS Fabio Wasserfallen cho rằng Thụy Sĩ "quá giàu" đến mức không muốn gia nhập EU. Thứ tư, việc gia nhập EU, theo trang mạng swissinfo.ch, sẽ làm suy yếu chính sách trung lập, vốn được Thụy Sĩ thực hiện từ năm 1815 và đã trở thành thương hiệu của nước này. Tạp chí Foreign Policy cho biết trung lập đã trở thành “một thành tố thiết yếu trong nhận thức của người dân Thụy Sĩ”. Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế (IISS) có trụ sở tại Anh dẫn kết quả cuộc khảo sát hồi năm 2023 cho thấy có tới hơn 90% người dân Thụy Sĩ ủng hộ duy trì chính sách trung lập.

Nguồn: Soha; Báo Tin Tức; Dân Trí; CafeF; Quân Đội Nhân Dân