THỦ TƯỚNG KÊU GỌI CÁC ĐẢNG PHÁI BÌNH TĨNH GIỮA LÚC KHỦNG HOẢNG CHÍNH TRỊ GIA TĂNG

Phát biểu với các phóng viên tại Budapest (Hungary)

Thủ tướng Scholz kêu gọi các đảng phái trước tiên phải nhất trí về luật nào có thể được thông qua trong phần còn lại của quốc hội hiện tại. Tuy nhiên, ông phủ nhận việc cố gắng thông qua chương trình nghị sự chính sách của riêng mình bằng cách trì hoãn việc tổ chức bầu cử.

Ông Scholz đã đề xuất tổ chức bỏ phiếu tín nhiệm Chính phủ Đức vào tháng 1/2025, mở đường cho một cuộc bầu cử sớm vào tháng 3/2025. Tuy nhiên, phe đối lập bảo thủ do ông Friedrich Merz lãnh đạo muốn tổ chức bầu cử vào tháng 1/2025.

Ông Scholz phát biểu bên lề Hội nghị thượng đỉnh EU: Chúng ta nên thảo luận về ngày bỏ phiếu sớm một cách bình tĩnh nhất có thể. Sẽ rất tốt nếu các phe phái dân chủ trong Bundestag (Quốc hội Liên bang Đức) vào lúc này có thể đạt được thỏa thuận về luật nào vẫn có thể được thông qua trong năm nay. Thỏa thuận này sau đó cũng có thể trả lời cho câu hỏi về thời điểm thích hợp để tổ chức bỏ phiếu tín nhiệm tại Bundestag, đồng thời liên quan đến thời điểm có thể tổ chức bầu cử sớm. Bỏ phiếu tín nhiệm Chính phủ là tiền đề cần thiết cho một cuộc bầu cử sớm ở Đức.

Khủng hoảng chính trị

Đức - nền kinh tế lớn nhất châu Âu - đã rơi vào tình trạng hỗn loạn trong tuần này với sự sụp đổ của liên minh ba đảng cầm quyền và những bất đồng về số tiền mà Chính phủ Đức nên chi để thúc đẩy tăng trưởng và hỗ trợ Ukraine.

Việc liên minh cầm quyền tan vỡ xảy ra vào thời điểm khó khăn đối với Đức khi nền kinh tế của nước này phải đối mặt với năm thứ 2 suy thoái, các công ty Đức lo ngại mất khả năng cạnh tranh. Trong khi đó, những thách thức về chính sách đối ngoại gia tăng, từ việc ông Donald Trump tái đắc cử cho đến cuộc chiến thuế quan với Trung Quốc.

Khi các đảng tự định vị, Phó Thủ tướng Đức Robert Habeck của đảng Xanh đã "nổ phát súng" khởi đầu cho nỗ lực trở thành Thủ tướng của mình. Trong khi đó, ông Merz chỉ trích Thủ tướng Scholz vì đã trì hoãn cuộc bỏ phiếu.

SẴN SÀNG BỎ PHIẾU TÍN NHIỆM SỚM

Bầu cử quốc hội trước lễ Giáng sinh

Thủ tướng Đức Olaf Scholz ngày 10/11 cho biết ông sẵn sàng kêu gọi bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội nước này trước Lễ Giáng sinh.

Quyết định này có thể mở đường cho các cuộc bầu cử sớm sau khi liên minh cầm quyền ba đảng tan rã vào tuần trước do không tìm được tiếng nói chung về các đề xuất cải cách kinh tế do cựu Bộ trưởng Tài chính Christian Lindner đưa ra.

Ông Scholz ban đầu đã đưa ra kế hoạch bỏ phiếu tín nhiệm vào ngày 15/1/2025, nhưng áp lực ngày càng tăng đã khiến Thủ tướng Scholz phải cân nhắc việc tiến hành bỏ phiếu sớm hơn.

Trước đó, ngày 7/11, đại diện ba đảng trong liên minh cầm quyền gồm Dân chủ Xã hội (SPD) của Thủ tướng Olaf Scholz, đảng Dân chủ Tự do (FDP) và đảng Xanh đã tranh cãi nhiều vấn đề liên quan đến các đề xuất cải cách kinh tế do Bộ trưởng Tài chính Christian Lindner (thuộc đảng FDP) đưa ra.

Ông Christian Lindner đã đề xuất bầu cử sớm, Thủ tướng Olaf Scholz đã từ chối và sa thải ông Lindner.

Quyết định của người đứng đầu chính phủ Đức đã khiến FDP tuyên bố rút toàn bộ bộ trưởng ra khỏi chính phủ, chính thức chấm dứt liên minh “đèn giao thông,” được thành lập vào cuối năm 2021.

Bế tắc

Nhận định về vấn đề này, nhà khoa học chính trị người Đức Jana Puglierin cho biết Đức có thể rơi vào tình trạng bế tắc chính trị trong vòng 6-7 tháng.

Theo bà Puglierin, thời gian cần thiết để Đức có một chính phủ hoạt động đầy đủ sau khi Bộ trưởng Tài chính Christian Lindner của đảng FDP bị sa thải khỏi liên minh cầm quyền phải mất nửa năm.

Xem xét đến nghi thức thông thường cần thiết để thành lập một chính phủ mới thông qua bầu cử, bà Puglieri dự đoán rằng Đức có thể không có sự lãnh đạo hiệu quả cho đến giữa năm sau.

Theo Hiến pháp Đức, quyết định tổ chức bầu cử liên bang sớm không thể do các thành viên Quốc hội liên bang (Hạ viện), hay Thủ tướng đưa ra. Việc giải tán Quốc hội sớm chỉ có thể xảy ra theo một trong hai cách.

Trong trường hợp đầu tiên, nếu một ứng cử viên Thủ tướng không giành được đa số tuyệt đối trong Quốc hội - ít nhất 367 ghế trong Hạ viện gồm 733 ghế - thì Tổng thống Đức có thể giải tán Quốc hội. Điều này chưa từng xảy ra trong lịch sử Cộng hòa Liên bang Đức.

Trong trường hợp thứ hai, Thủ tướng có thể kêu gọi bỏ phiếu tín nhiệm ở Quốc hội để xác nhận liệu có còn nhận được đủ sự ủng hộ của Quốc hội hay không. Nếu Thủ tướng không giành được đa số thì có thể chính thức yêu cầu Tổng thống giải tán Quốc hội trong vòng 21 ngày.

Sau khi giải tán Quốc hội, cuộc bầu cử mới phải được tổ chức trong vòng 60 ngày và quy trình tổ chức giống như các cuộc tổng tuyển cử thông thường. Cho đến nay, 3 cuộc bầu cử Quốc hội sớm đã được tổ chức tại Đức, vào các năm 1972, 1983 và 2005.

Nguồn: VTV; VietnamPlus