Vì sao ngộ độc botulinum xảy ra liên tiếp?

(Ảnh minh họa).

Sau khi chùm ca ngộ độc do ăn pate chay được phát hiện từ năm 2020, thời gian vừa qua nhiều ca ngộ độc botulinum xảy ra liên tiếp trong thực phẩm cá muối chua, giò lụa, mắm ủ lâu ngày.

Nguy cơ ngộ độc từ thói quen tích trữ thực phẩm

Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm chống độc (Bệnh viện Bạch Mai), botulinum là một trong những độc tố mạnh nhất được nhân loại ghi nhận, sinh ra từ vi khuẩn kỵ khí C. botulinum. Liều có thể gây tử vong ở người được y văn ghi nhận là 1 mcg. Ở điều kiện bình thường, vi khuẩn này không thể tồn tại, nhưng nó có thể thích nghi và tạo ra các bào tử, tức vỏ bọc để vi khuẩn ngủ đông. Khi gặp môi trường yếm khí (không có không khí), C. botulinum sẽ tái hoạt, phá vỏ bao bào tử để sản sinh ra chất độc gọi là botulinum. Botulinum là chất độc thần kinh cực mạnh. Khi vào cơ thể, nó gắn chặt vào các dây thần kinh, gây liệt toàn bộ cơ.

BS Nguyên cho biết, yếu tố dịch tễ và các biểu hiện đặc trưng của bệnh thường khó khai thác nên việc chẩn đoán xác định rất khó khăn. Dạng ngộ độc phổ biến nhất là qua đường ăn uống, thường gọi ngộ độc thực phẩm. Hầu hết ca ngộ độc botulinum thời gian qua là sau khi ăn thực phẩm nhiễm khuẩn, như pate chay (năm 2020), cá muối chua (tháng 3/2023), giò lụa, mắm ủ lâu ngày (tháng 5/2023). Theo đó, đóng gói thực phẩm trong túi nylon hoặc hút chân không dễ tạo môi trường yếm khí sinh độc tố botulinum, gây ngộ độc cho người ăn. Thịt hay rau, củ, quả, hải sản được đóng gói kín đều có thể nhiễm độc tố. Ví dụ, ở Thái Lan đã xảy ra trường hợp ngộ độc botulinum do ăn măng đóng lọ, còn Trung Quốc ghi nhận ca ngộ độc sau ăn đậu lên men.

Cũng theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Bệnh viện Bạch Mai và nhiều cơ sở y tế, trước đây chưa chính thức ghi nhận trường hợp nào bị ngộ độc thuốc loại này. Song, năm 2020, khi chùm ca ngộ độc do ăn pate chay được phát hiện, thì các bác sĩ đã lưu tâm hơn. Mới nhất là ca bị ngộ độc botulinum của 6 người tại TPHCM, trong đó 5 người sau ăn giò lụa bán dạo và một người sau khi ăn mắm ủ lâu ngày. Bệnh này cần thuốc giải độc ngay trong 72 giờ kể từ khi bị ngộ độc. Việt Nam chỉ còn hai lọ thuốc giải độc, được truyền cho 3 em bé - các cháu hiện cải thiện sức khỏe, 3 người còn lại không có thuốc giải, chỉ có thể điều trị hỗ trợ triệu chứng. Một tuần sau, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) chuyển từ Thụy Sĩ về 6 lọ thuốc giải độc, tuy nhiên người ăn mắm đã chết trước khi được truyền thuốc giải. Hai bệnh nhân quá "thời gian vàng" dùng thuốc thì liệt gần như hoàn toàn.

Hai tháng trước đó, 10 người ở Quảng Nam bị ngộ độc sau khi ăn cá chép muối chua, trong đó một người tử vong trong thời gian đầu nhập viện. Thời điểm đó, Việt Nam còn 5 lọ thuốc giải độc, lưu giữ tại Bệnh viện Chợ Rẫy và được chuyển đến Quảng Nam. Đánh giá tình trạng của 10 bệnh nhân, các bác sĩ quyết định truyền thuốc giải độc cho 3 bệnh nhân nặng nhất. Còn lại hai lọ thuốc giải, về sau truyền cho 3 em bé trên tại TPHCM.

Vì sao nhiều ca ngộ độc botulinum xảy ra liên tiếp trong thời gian gần đây, các BS cho rằng sự thay đổi thói quen ăn uống, chế biến thực phẩm so với truyền thống có thể gây ngộ độc nhiều hơn. Bác sĩ Nguyên ví dụ, ngày xưa gói giò chả bằng lá chuối thoáng khí, nay thay bằng túi nylon, bọc kín, hút chân không để bảo quản lâu ngày, vô tình tạo môi trường yếm khí sinh độc tố. Còn BS Doãn Uyên Vy - Phó Đơn vị chống độc, Bệnh viện Chợ Rẫy (TPHCM) phân tích, trước đây mọi người chế biến món ăn tươi sống và dùng trong ngày, ít nguy cơ ngộ độc. Nay, đồ ăn sẵn bán nhiều, thực phẩm tích trữ lâu ngày trong tủ lạnh, nếu chế biến, bảo quản không an toàn, nguy cơ ngộ độc rất cao. Tình trạng ngộ độc phụ thuộc vào từng cá nhân ở từng tình huống riêng biệt. Bất cứ ai và khi nào đều có thể nhiễm độc tố botulinum, xảy ra khi ăn uống, qua vết thương hở.

Thiếu thuốc điều trị

Ở góc độ điều trị, TS.BS Lê Quốc Hùng - Trưởng khoa Bệnh nhiệt đới Bệnh viện Chợ Rẫy (TPHCM) cho biết, trong quá khứ vẫn tồn tại các ca ngộ độc dạng này, song ngày nay khả năng chẩn đoán y tế tốt hơn nên phát hiện nhiều ca hơn trước. Vấn đề quan trọng là ngành y tế cần có phương tiện cấp cứu kịp thời, đặc biệt là thuốc giải độc. Giải độc sớm trong 48 đến 72 tiếng kể từ khi khởi phát triệu chứng, bệnh nhân có thể thoát tình trạng liệt, không phải thở máy. Hoặc, bệnh nhân bắt đầu thở máy 1-2 ngày (sau khi ngộ độc) mà được dùng thuốc thì trung bình 5-7 ngày có thể hồi phục và cai máy thở. BS Hùng cho biết quá trình đô thị hóa, khoa học kỹ thuật phát triển, con người tiếp xúc với nguồn độc nhiều hơn. Như vậy, cần dự trữ thuốc điều trị, kể cả thuốc hiếm.

Theo BS Nguyễn Trung Nguyên, đây là loại thuốc rất hiếm do bệnh lý này ít khi xảy ra nhưng đã xảy ra thì thường rất nặng nên nguồn thuốc Botulism antitoxin heptavalent (BAT) có tác dụng giải độc tố do vi khuẩn Clostridium botulinum gây ra có giá là 8.000 USD (khoảng 190 triệu đồng) do Canada sản xuất, hạn sử dụng 8 năm, loại thuốc này trên thế giới cũng rất hiếm.

BAT hiện chưa nằm trong danh mục các thuốc được bảo hiểm chi trả. Bên cạnh việc cấp phép và nhập khẩu thuốc thương mại thông thường, để đảm bảo tính cấp bách, năm 2020 để phục vụ các ca nhiễm độc tố botulinum do sử dụng pate chay có chứa độc tố, Bộ Y tế (Cục Quản lý Dược) đã đề nghị WHO hỗ trợ tìm kiếm nguồn cung thuốc BAT và WHO đã có những hỗ trợ rất kịp thời 10 lọ thuốc Botulism Antitoxin Heptavalent.

Về giải pháp căn cơ, để chủ động hơn với các thuốc chống ngộ độc nói riêng, các thuốc hạn chế về nguồn cung nói chung, Thủ tướng đã đồng ý và chỉ đạo Bộ Y tế xây dựng cơ chế đảm bảo thuốc hiếm, thuốc hạn chế nguồn cung. Trong đó, một giải pháp quan trọng là thành lập các trung tâm tồn trữ thuốc hiếm nguồn cung tại các vùng kinh tế - xã hội. Bộ Y tế cho biết đang khẩn trương hình thành 3-6 trung tâm dự trữ thuốc hiếm. Số lượng danh mục các thuốc dữ trự sẽ khoảng 15-20 loại. BAT dùng để giải độc botulinum cũng nằm trong danh mục này.

Ngoài ra, Bộ Y tế cũng khuyến cáo người dân cần hết sức lưu ý, không bảo quản và sử dụng thức ăn đã được chế biến từ lâu, đảm bảo an toàn thực phẩm, tránh nguy cơ ngộ độc nói chung, ngộ độc độc tố botulinum nói riêng. Giữ môi trường sạch, tránh bụi bẩn, đất cát bám khi chế biến thực phẩm tươi sống. Không đóng kín thức ăn nếu không có kiến thức và kỹ thuật tốt.

(Nguồn: Kenh14)

Sét đánh cháy rụi hơn 3.000 m2 rừng tự nhiên tại Bắc Kạn

Do sét đánh và trong điều kiện thời tiết hanh khô, gần 3.000m2 rừng tự nhiên ở thôn Nà Cọ, xã Hoàng Trĩ (huyện Ba Bể, Bắc Kạn) đã bị thiêu rụi.

Hạt Kiểm lâm huyện Ba Bể (Bắc Kạn) cho biết, vụ cháy kéo dài đến ngày 3/6 khiến gần 3.000m2 rừng tự nhiên (chủ yếu là dây leo, cây bụi) bị thiêu rụi.

Theo ông Hoàng Văn Khiêm, Trưởng thôn Nà Cọ, (xã Hoàng Trĩ), nguyên nhân vụ cháy rừng là do sét đánh. Sét đánh phía trên đỉnh chóp của núi đá Boóc Củm, sau đó đám cháy lan nhanh xuống dưới.

Ngọn lửa nhanh chóng bốc cao cùng nguy cơ đá lở khiến việc tiếp cận hiện trường để chữa cháy gặp rất nhiều khó khăn.

Ngay sau khi xảy ra cháy, trưởng thôn đã huy động các lực lượng tại chỗ tham gia chữa cháy, nhưng do địa hình núi đá, dốc đứng không thể tiếp cận để chữa cháy trực tiếp.

Sau đó, hai xã Hoàng Trĩ, Quảng Khê đã thống nhất huy động gần 70 nhân lực sẵn sàng chữa cháy khi lửa lan xuống phía dưới chân núi đá. Tuy nhiên, phải mất 5 giờ đám cháy mới được dập tắt.

Bước đầu cơ quan chức năng xác định không có thiệt hại về người, nhưng tổng diện tích rừng bị cháy rụi khoảng gần 3.000m2.

Trong thời điểm nắng nóng kéo dài, các khu vực rừng tự nhiên với lớp thảm thực vật dày rất dễ bốc cháy nếu gặp tác động, vì vậy, cơ quan chức năng tỉnh Bắc Kạn khuyến cáo tăng cường kiểm tra và chủ động các phương án phòng chống cháy rừng.

(Nguồn: Vietnamnet)

Phim Việt mất tích ngoài rạp sau cơn sốt ‘Lật mặt 6’

(Ảnh minh họa).

Sau khi bộ phim của Lý Hải rút rạp, phòng vé Việt bị xâu xé bởi hàng loạt dự án nước ngoài. Nhiều khả năng, tình trạng này còn kéo dài cho tới khi "Đất rừng phương Nam" ra mắt.

Lật mặt 6: Tấm vé định mệnh và Con Nhót mót chồng là hai phát súng khởi động mùa phim hè 2023 của điện ảnh nội địa. Ra rạp vào đúng dịp lễ 30/4-1/5, bộ đôi phim Việt nhanh chóng gây sốt, tạo nên thế thống trị phòng vé tương tự Nhà bà Nữ - Chị chị em em 2 từng thiết lập trong dịp Tết Nguyên đán.

Đặc biệt, đứa con tinh thần của đạo diễn Lý Hải nhận được ủng hộ của đông đảo khán giả. Phim dẫn đầu phòng vé nước ta suốt hàng tháng trời, lấn át cả bom tấn Guardians of the Galaxy Vol. 3 nhà Marvel.

Thế nhưng, phòng vé Việt mùa hè 2023 lại không xuất hiện thêm bất cứ cái tên nào kể từ Lật mặt 6. Sau thời gian dài oanh tạc phòng vé, bộ phim hiện hạ nhiệt sâu và sớm muộn sẽ rút rạp. Thị trường nội địa những tháng tới phải chứng kiến cảnh “miếng bánh doanh thu béo bở” bị xâu xé bởi hàng loạt phim ngoại.

Lý Hải khép lại cơn sốt phim Việt đầu năm

Trước khi Lật mặt 6: Tấm vé định mệnh và Con Nhót mót chồng ra mắt, điện ảnh nội địa đã có tín hiệu khởi sắc ngay từ dịp đầu năm. Quý I 2023, với 5 dự án được trình làng, tổng doanh thu phim Việt cán mốc 700 tỷ đồng, theo thống kê của Box Office Vietnam.

Trong đó, Nhà bà Nữ của đạo diễn Trấn Thành dẫn đầu bảng tổng sắp với 458 tỷ đồng (chiếm 65% tổng doanh thu 3 tháng đầu năm). Tác phẩm xác lập kỷ lục là phim Việt ăn khách nhất lịch sử, vượt qua Bố già ra mắt năm 2021.

Bên cạnh đó, có thêm 2 dự án góp mặt trong “câu lạc bộ trăm tỷ” là Chị chị em em 2 (Vũ Ngọc Đãng) và Siêu lừa gặp siêu lầy (Võ Thanh Hòa). Đây là thành tích tốt nhất của điện ảnh nội địa trong nhiều năm trở lại đây. Chia sẻ với Tri thức trực tuyến, ông Nguyễn Khánh Dương - Founder của Box Office Vietnam - nhận định phim Việt trong quý đầu tiên năm 2023 còn vượt qua cả thời kỳ đỉnh cao năm 2019.

Kết thúc 3 tháng đầu năm, điện ảnh nội địa quý II tiếp tục được “hâm nóng” trước sự góp mặt của Con Nhót mót chồng và Lật mặt 6: Tấm vé định mệnh. Hai tác phẩm đều nhận được phản hồi tích cực từ giới chuyên gia lẫn khán giả. Ngay sau khi ra mắt, bộ đôi đã chia nhau thống trị bảng tổng sắp doanh thu.

Tính đến hiện tại, Con Nhót mót chồng đã kiếm được 75,5 tỷ đồng. Trong khi đó, phần 6 thương hiệu Lật mặt dắt túi gần 270 tỷ. Với thành tích này, dự án lọt vào top 3 phim Việt ăn khách nhất. Ngoài ra, Lật mặt 6 còn là phần có doanh thu vượt trội trong cả thương hiệu.

Sau một thời gian dài, phim hiện đã hạ nhiệt sâu. Cuối tuần qua, dự án của Lý Hải chỉ thu về khoảng 600 triệu đồng. Trong sáng 4/6, tác phẩm kiếm được thêm 80 triệu đồng trên tổng số hơn 800 đầu vé được bán ra.

Phim Việt mùa hè mất tích?

Lật mặt 6 hiện cũng là phim Việt duy nhất còn xuất hiện tại các phòng chiếu. Từ vị thế đầu bảng, dự án bị đẩy xuống vị trí thứ 8, xếp sau hàng loạt phim ngoại mới. Dễ thấy, ngày phim rút rạp sẽ không còn xa.

Sau khi Lật mặt 6: Tấm vé định mệnh rút rạp, thị trường điện ảnh nội địa hoàn toàn bị xâm chiếm bởi loạt phim quốc tế. Thời điểm hiện tại, những cái tên thống trị phòng vé Việt đều tới từ nước ngoài. Đó là Doraemon: Nobita và vùng đất lý tưởng trên bầu trời, Người Nhện: Du hành Vũ trụ Nhện, Fast & Furious 10, Vây hãm: Không lối thoát hay Nàng tiên cá...

Trước sự đổ bộ ồ ạt của phim ngoại, điện ảnh Việt vắng bóng trên đường đua suốt thời gian dài. Dự án gần đây nhất được công bố là Đất rừng phương Nam của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng, khởi chiếu vào cuối tháng 10. Ngoài ra, một số phim khác như Móng vuốt (Lê Thanh Sơn), Người vợ cuối cùng (Victor Vũ) đều dự kiến ra rạp vào cuối năm.

Như vậy, nếu không có gì thay đổi, phim Việt gần như “mất tích” suốt khoảng thời gian 4-5 tháng trời. Đây là việc hầu như chưa có trong tiền lệ, ngoại trừ năm 2021 - thời điểm dịch Covid-19 bùng phát và diễn biến phức tạp. Cụ thể, Thiên thần hộ mệnh (Victor Vũ) khởi chiếu vào 30/4/2021 và phải 8 tháng sau đó, Rừng thế mạng (Trần Hữu Tấn) mới ra mắt khán giả.

Trong năm 2022, khi thị trường chỉ mới hồi phục sau dịch, vẫn có những cái tên ra mắt trong dịp hè như Em và Trịnh, Trịnh Công Sơn, Maika - Cô bé đến từ hành tinh khác hay 578: Phát đạn của kẻ điên...

Mùa hè là khoảng thời gian lượng khách ra rạp tăng đáng kể, do học sinh sinh viên bước vào kỳ nghỉ dài. Ngoài ra, đây cũng là thời điểm nhiều bom tấn quốc tế ra mắt, gây sức ép không nhỏ tới phim Việt. Thực tế, trong bảng tổng sắp nội địa, rất ít dự án lớn lựa chọn khởi chiếu dịp hè mà thường tập trung vào mùa Tết, 30/4-1/5 hoặc cuối năm.

Chia sẻ với Tri thức trực tuyến, ông Thái Dương - đại diện của Lotte Cinema - nhận định đây là nước đi khôn ngoan của nhà sản xuất, nhằm tận dụng lợi thế thị trường và tối đa hóa doanh thu phim. Song, không hoàn toàn là phim Việt “né tránh” phim ngoại.

“Đây là việc không cần thiết, không riêng năm nay mà các năm trước đều vậy. Nhiều phim nội như Lật mặt 6 ra mắt và phải đụng độ phim ngoại lớn nhưng vẫn được khán giả ủng hộ nhiệt tình”, ông đánh giá. Đó là do phim Việt có lợi thế thân thiện, gần gũi với khán giả hơn, chưa kể việc không gặp phải rào cản về ngôn ngữ.

Ngoài ra, đại diện Lotte Cinema chia sẻ phim Việt không thật sự “mất tích” trong mùa hè năm nay. Theo ông, đó là do nhiều dự án chưa được nhà sản xuất công bố chính thức. Nhiều khả năng, sẽ có khoảng 2-3 phim Việt ra mắt trong thời gian từ giờ tới tháng 10. Tuy nhiên, thông tin hiện vẫn được giữ kín.

Loạt bom tấn quốc tế đổ bộ

Trước khi Đất rừng phương Nam và những dự án nội địa “đang được giữ kín” ra mắt, hàng loạt bom tấn ngoại thay nhau xâu xé thị trường Việt mùa hè 2023.

Màn “mở bát” tới từ bom tấn Fast X, vượt mặt Lật mặt 6: Tấm vé định mệnh. Dự án với kinh phí khổng lồ 340 triệu USD thống lĩnh phòng vé Việt 1 tuần trước khi bị Doraemon: Nobita và vùng đất lý tưởng trên bầu trời soán ngôi. Hiện, phần 10 Fast & Furious kiếm được hơn 86 tỷ đồng, trong khi phim hoạt hình Nhật Bản đút túi gần 51 tỷ.

Dù mới công chiếu từ 2/6, Người Nhện: Du hành Vũ trụ Nhện đã nhanh chóng gặt hái 11,2 tỷ đồng. Dự án nhà Sony sở hữu phần hình ảnh đột phá cùng câu chuyện thú vị có chiều sâu, nhưng trải nghiệm điện ảnh mang lại có thể là thách thức với một vài đối tượng khán giả.

Bên cạnh đó, hàng loạt bom tấn Hollywood cũng đang chực chờ cơ hội xưng vương tại phòng vé nước ta. Những cái tên “sừng sỏ” sắp cập bến có thể kể đến như Transformers: Quái thú trỗi dậy, Flash, Xứ sở các nguyên tố hay sau đó là Indiana Jones & Vòng quay định mệnh, Nhiệm vụ bất khả thi: Nghiệp báo phần 1 hay Barbie...

(Nguồn: Zing News)