BỆNH CÚM GIA TĂNG ĐỘT BIẾN TẠI NHẬT, PHÁ KỶ LỤC TỪ NĂM 1999

Trong vòng khoảng 1 tháng gần đây, số người bị mắc các loại cúm tại Nhật Bản gia tăng đột biến, cao nhất tính từ năm 1999 đến nay. Các chuyên gia y tế nước này đã lên tiếng cảnh báo cúm gia cầm có khả năng lây nhiễm sang người.

Theo báo cáo thống kê do Bộ Y tế và Lao động Nhật Bản tổng hợp từ 5.000 cơ sở khám chữa bệnh trên toàn quốc, chỉ trong vòng 1 tuần cuối cùng của năm 2024, các cơ sở này đã phải tiếp nhận điều trị 317.812 người bị nhiễm bệnh cúm các loại. Con số này tăng 10.000 người so với tuần trước đó, và tiếp tục tăng nhanh khi bước vào năm 2025. Đến nay, đã có tới 43 tỉnh thành của Nhật Bản ghi nhận mật độ bệnh nhân cúm trung bình của một cơ sở y tế cao hơn nhiều so với mức 30 người – mức độ buộc phải đưa ra cảnh báo dịch bệnh khẩn cấp. 

Trong đó, mật độ đông nhất là tại Ohita (phía Nam Nhật Bản), với 104,84 bệnh nhân. Thủ đô Tokyo cũng ở mức rất cao với mỗi cơ sở y tế phải tiếp nhận 56,52 bệnh nhân/1 tuần. Trong bối cảnh đã có tới 18 trong tổng số 47 tỉnh thành của nước này xảy ra dịch cúm gia cầm trên diện rộng, các chuyên gia y tế đã phải lên tiếng cảnh báo về khả năng virus H5 có thể lây nhiễm sang người qua vật chủ trung gian.

Tiến sỹ Ohnuma Manabi – Trưởng khoa vi sinh y học thuộc Viện nghiên cứu bệnh truyền nhiễm Nhật Bản cho biết: “Phần lớn các loại virus cúm gia cầm đều là thuộc nhóm A. Các loại virus nhóm A này khi lây nhiễm ở gà, vịt... thì được gọi là cúm gia cầm. Theo nghiên cứu của chúng tôi, loại virus này có thể lây nhiễm sang nhiều loại động vật khác, bao gồm cả người. Trong trường hợp lây nhiễm sang người, virus này ít khi lây trực tiếp mà thông thường sẽ lây qua vật chủ trung gian, mà chủ yếu là lợn. Lợn là vật chủ trung gian dễ lây nhiễm sang người nhất”.

Tình trạng dịch cúm lan rộng song song với dịch cúm gia cầm đang gây những lo ngại sâu sắc, có cơ sở tại Nhật Bản, khi các cơ quan truyền thông nước này dẫn nguồn tin từ Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) của Mỹ khẳng định cúm gia cầm hoàn toàn có thể lây nhiễm sang người, với 60 trường hợp đã được ghi nhận tại Mỹ trong năm 2024, và đã có 1 ca tử vong vào hôm 6/1 vừa qua. Bộ Y tế và Lao động Nhật Bản đã đưa ra khuyến cáo người dân cần áp dụng các biện pháp tự bảo vệ tương tự như khi đối phó với dịch Covid-19.

BUỒN CỦA KINH TẾ TRUNG QUỐC: CHỨNG KHOÁN TỤT DỐC NGAY TỪ ĐẦU NĂM

Các nhà đầu tư vào thị trường trái phiếu chính phủ Trung Quốc đang cực kỳ thiếu lạc quan về nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới. Một số người thậm chí còn cho rằng nước này đang rơi vào vòng xoáy giảm phát giống Nhật Bản vào những năm 1990.

Thị trường Trung Quốc bước vào năm 2025 với những tín hiệu không mấy khả quan. Lợi suất trái phiếu chính phủ 10 năm lần đầu tiên giảm xuống dưới 1,6% và các chuyên gia đưa ra dự báo không tưởng là lợi suất sẽ xuống gần mức 0. Chỉ số CSI 300 sụt 3,5% trong 4 phiên đầu năm. Đồng Nhân dân tệ giao dịch ở nước ngoài đang thấp gần kỷ lục, khiến các nhà chức trách phải can thiệp.

Những tín hiệu báo động

Lợi suất trái phiếu Trung Quốc đã giảm xuống mức thấp hơn cả trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 và thời kỳ đại dịch. Điều này làm dấy lên lo ngại các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc có thể sẽ không ngăn được việc nền kinh tế số 2 thế rơi vào suy thoái kéo dài hàng thập kỷ.

Nếu dự báo từ thị trường trái phiếu là đúng thì tác động đến nền kinh tế Trung Quốc sẽ là rất lớn. Tình trạng giảm phát kéo dài sẽ cản trở một trong những động lực tăng trưởng kinh tế lớn nhất thế giới, tạo thêm áp lực cho sự ổn định xã hội và dòng vốn tháo chạy kỷ lục khỏi thị trường nước này vào cuối năm ngoái.

Hiện tại, 10 công ty môi giới lớn nhất Trung Quốc đã thực hiện nghiên cứu về thập kỷ mất mát của các quốc gia trong khu vực. Đây cũng là dấu hiệu cho thấy nhà đầu tư đang lo ngại mối rủi ro tương tự như Nhật Bản sẽ diễn ra. Goldman Sachs cho biết, hiểu về thập kỷ mất mát ở Nhật Bản sẽ giúp ích cho nhà đầu tư Trung Quốc - những người đã bị ảnh hưởng bởi diễn biến bi quan nhất của thị trường trong gần 1 thập kỷ khi bắt đầu năm mới.

Những gì từng diễn ra ở Nhật Bản sau khi bong bóng tài sản nổ tung chưa chắc chắn sẽ lặp lại ở Trung Quốc song vẫn có những điểm tương đồng. Cả 2 nền kinh tế đều chứng kiến lĩnh vực bất động sản suy thoái, đầu tư tư nhân yếu, tiêu dùng ảm đạm, nợ tăng cao và dân số già hoá nhanh chóng.

Ngoài ra, Bắc Kinh cũng “chậm chân” trong việc đưa ra các hành động mạnh mẽ. Trong khi đó, tại Nhật Bản, đà hồi phục ngày càng trở nên khó khăn vì giới chức chờ đợi để dập tắt tâm lý bi quan của nhà đầu tư, người tiêu dùng và doanh nghiệp.

Theo Richard C.Koo, nhà kinh tế trưởng tại Viện nghiên cứu Nomura, thị trường trái phiếu phát tín hiệu rằng Trung Quốc đang trong thời kỳ “suy thoái bảng cân đối kế toán”. Thuật ngữ này được đặt ra bởi Koo, giải thích về việc Nhật Bản xoay xở với tình trạng giảm phát, khi hàng loạt doanh nghiệp và hộ gia đình giảm chi tiêu, giảm nợ và tiết kiệm nhiều hơn.

Bắc Kinh đã đưa ra nhiều động thái để ổn định thị trường. Cuối tháng 9, một gói kích thích kinh tế toàn diện đã được triển khai. Trong năm nay, các quan chức cấp cao đã cam kết chi tiêu mạnh hơn và ưu tiên việc thúc đẩy nhu cầu nội địa.

Một số quan điểm cho rằng, suy thoái là điều cần thiết để Trung Quốc chuyển mình thành một nền kinh tế phát triển, được thúc đẩy bởi các ngành công nghệ cao, thay vì tạo động lực từ vay nợ trong quá khứ.

Giới phân tích nhận định các biện pháp kích thích vẫn là chưa đủ để thay đổi tình hình, khi niềm tin người tiêu dùng yếu, lĩnh vực bất động sản vẫn trì trệ và môi trường kinh doanh không ổn định. Tăng trưởng tiêu dùng tháng 12 được dự báo sẽ ở mức gần bằng 0, trong khi giá sản xuất tiếp tục đi xuống. Chỉ số giảm phát GDP của nước này đang trong chuỗi giảm dài nhất trong thế kỷ này.

Trung Quốc có thể tránh được “vòng xoáy” giảm phát?

Song, Trung Quốc là quốc gia có thu nhập trung bình thấp hơn Nhật Bản nên đây sẽ là yếu tố tạo ra nhiều cơ hội tăng trưởng hơn. Có thể, nhờ các biện pháp kích thích và sự suy thoái của thị trường nhà ở “chạm đáy”, nền kinh tế Trung Quốc sẽ hồi phục vào năm 2026 với động lực đến từ các ngành công nghiệp mới như xe điện.

Nhìn chung, thập kỷ mất mát của Nhật Bản, từ năm 1990 đến 2010, vẫn là lời cảnh báo quan trọng đối với Trung Quốc. Khi đó, chỉ số Nikkei mất hơn 70%, tạo áp lực rất lớn cho các ngân hàng và doanh nghiệp, khi mức nợ trên vốn chủ sở hữu tăng vọt. Chỉ số này mất đến 30 năm mới lấy lại được mức đỉnh năm 1989 vào năm ngoái.

Trong khi đó, lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 10 năm đạt đỉnh ở mức trên 8% vào năm 1990, sau đó trượt dài xuống dưới 0 vào giữa những năm 2010. Hiện tại, lợi suất trái phiếu ở khoảng 1%. con số cực thấp là dấu hiệu của giảm phát vì nhà đầu tư cho rằng các ngân hàng trung ương sẽ duy trì lãi suất thấp để hồi phục nhu cầu trong nước.

Thị trường Trung Quốc cũng đang có diễn biến tương tự. Lợi suất trái phiếu 10 năm của nước này giảm xuống dưới 1,6% ở phiên 6/1. Chỉ số CSI 300 thấp hơn 30% so với mức đỉnh ghi nhận vào tháng 2/2021.

Tuy nhiên, trạng thái Japanification (Nhật Bản hoá) nếu thực sự diễn ra cũng mang đến những cơ hội cho nhà đầu tư. Năm ngoái, công ty môi giới Trung Quốc Haitong Securities đã chỉ ra những “người chiến thắng” nhiều nhất trong thập kỷ mất mát của Nhật Bản, những cơ hội đầu tư như mua cổ phiếu có cổ tức cao, các doanh nghiệp trong nước có dư địa tăng trưởng và các công ty xuất khẩu có nhiều nguồn thu khác nhau.

Một số người, như nhà đầu tư kỳ cựu vào các thị trường mới nổi Mark Mobius, cho rằng Trung Quốc sẽ có những bước đi để tránh lặp lại tình trạng như Nhật Bản. Ông nói: “Chính phủ Trung Quốc có thể kiểm soát nền kinh tế nên các biện pháp tài chính được đưa ra sẽ làm giảm hoặc loại bỏ nhiều yếu tố tiêu cưc.”

LÀN SÓNG DU LỊCH UKRAINE BẤT CHẤP XUNG ĐỘT?

Ngày càng có nhiều người tham gia các chuyến du lịch tới Ukraine bất chấp các vụ đánh bom, nã pháo vẫn đang diễn ra ở nước này. Nhiều du khách nói họ muốn tận mắt chứng kiến hậu quả xung đột.

Sky News dẫn lời du khách Federico Cavalieri đến từ Thụy Sĩ cho hay, việc chứng kiến những nơi bị ảnh hưởng bởi chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine khiến mọi chuyện trở nên chân thực hơn.

Hướng dẫn viên Svet Moiseev làm việc cho công ty du lịch Capitol Tours nói với tờ Kyiv Indenpendent, số lượng du khách tới Ukraine bắt đầu tăng lần đầu tiên vào mùa hè năm 2022 và đạt đỉnh vào năm 2023. Khách hàng của Svet đa dạng, từ các chuyên gia kinh doanh, chính trị gia đến những du khách tò mò và những người đến thăm bạn bè.

Theo hướng dẫn viên này, nhiều người muốn hiểu rõ cuộc xung đột Ukraine và Nga diễn ra thế nào trong thế kỷ 21. Các chuyến tham quan du lịch được khởi động ngay sau khi quân đội Nga rút khỏi tỉnh Kiev vào ngày 3/4/2022.

Svet Moiseev đã thiết lập một hành trình cảm xúc đi qua các vùng ngoại ô của Kiev là Bucha, Irpin, Hostomel và Borodyanka. Các chuyến tham quan có giá khởi điểm là 120 USD, một nửa số tiền sẽ được quyên góp cho quân đội Ukraine và công ty Capitol Tours hoạt động mà không nhận bất kỳ sự hỗ trợ nào từ các tổ chức.

Ông Svet cho biết, trong khi một số du khách chỉ muốn tham quan Kiev theo hướng lịch sử, nhiều người khác lại muốn dành nửa ngày ở vùng ngoại ô của thủ đô, nơi không chịu sự kiểm soát của quân Nga. Đa phần các khách du lịch đều đồng cảm và thực sự muốn tìm hiểu về xung đột nhưng hướng dẫn viên này cũng thừa nhận, một số ít du khách là những người thích cảm giác mạnh. Tuy nhiên, đối với Svet, điều quan trọng là cho những người chưa từng chứng kiến tận mắt xung đột được thấy những gì đã xảy ra và hy vọng điều đó sẽ giúp họ hiểu về hoàn cảnh khó khăn của Ukraine và tăng cường ủng hộ Ukraine ở nước ngoài.

"Tòa nhà chung cư bị phá hủy này giống như một xô nước đá lạnh dội lên đầu để đưa bạn trở lại thực tại", Svet nói và chỉ vào một khu nhà 5 tầng bị bom tàn phá. "Đó là liệu pháp sốc đối với những ai quên rằng xung đột ở Ukraine vẫn đang tiếp diễn".

Các nỗ lực tái thiết đã đưa những khu vực từng bị tàn phá ở Ukraine trở lại cuộc sống bình thường nhưng Svet cho rằng nên giữ lại một số tòa nhà bị hư hại như một bảo tàng buồn.

NHỮNG TRẬN CHIẾN SINH TỬ TẠI KURSK

Những trận chiến ở vùng Kursk đang cực kỳ ác liệt khi cả hai bên đều nỗ lực tấn công.

Báo cáo mới nhất từ hướng Kursk cho thấy căng thẳng vẫn tiếp tục diễn ra ở khu vực chiến sự. Theo ghi nhận, tình hình giao tranh ở khu vực này rất ác liệt trong bối cảnh xảy ra nhiều cuộc đụng độ dữ dội và Ukraine đang củng cố các vị trí phòng thủ.

Tại làng Makhnovka, các trận chiến đối lập được ghi lại, điều này cho thấy phía Nga thiếu quyền kiểm soát hoàn toàn lãnh thổ. Các nhà phân tích quân sự địa phương nhấn mạnh rằng trong điều kiện như vậy, bất kỳ tuyên bố thành công sớm nào cũng có thể không chính xác và đòi hỏi một cách tiếp cận thận trọng để đánh giá tình hình.

Hiện tại, Quân đội Nga duy trì quyền kiểm soát các khu định cư Leonidovo và Alexandria. Những vị trí này là chìa khóa để tiến xa hơn nữa và đảm bảo an ninh theo hướng này.

“Trong làng Makhnovka đang có những trận chiến quyết liệt, chúng tôi vẫn chưa có quyền kiểm soát Leonidovo và Alexandria, đưa chúng nằm dưới sự kiểm soát của Quân đội Nga”, tuyên bố cho biết.

Báo chí đặc biệt chú ý đến khu định cư Nikolskoye, nơi Ukraine đang tích cực củng cố các tuyến phòng thủ. Theo báo cáo, Kyiv đang tăng cường nhân sự, trang bị bổ sung cho nhiều vị trí, đồng thời cũng tích cực sử dụng mìn sát thương, chống tăng để chuẩn bị đẩy lùi cuộc tấn công".

"Bên cạnh đó, việc sử dụng máy bay không người lái FPV và pháo binh cũng được ghi lại, với sự trợ giúp của những vũ khí trên, binh sĩ Ukraine đang cố gắng ngăn chặn việc di chuyển nhân sự và sơ tán quân nhân Nga bị thương.

Không có quân Ukraine được tìm thấy ở làng Berdino, nhưng dấu hiệu của các cuộc chiến trước đó vẫn còn, bao gồm cả những thi thể bị bỏ rơi. Điều này có thể cho thấy đối phương phải rút lui vội vàng dưới áp lực của Nga.

Các nhóm tấn công của Quân đội Nga đã tiếp cận Bondarevka, nơi giao tranh ác liệt nổ ra. Khu định cư này là một điểm quan trọng chiến lược trên bản đồ hoạt động quân sự, điều này giải thích cho sự kháng cự quyết liệt của phía Ukraine.

Những hành động quân sự khác cũng đang tiếp tục diễn ra theo các hướng Malaya Loknya và Nikolskoye, điều này cho thấy mong muốn của Quân đội Nga là mở rộng vùng kiểm soát và làm suy yếu khả năng phòng thủ của đối phương trên các tuyến này.

LÁCH LUẬT ĐỂ LIÊN KẾT

Nhật Bản và Indonesia đã tiến thêm một bước rất quan trọng trong thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương nói chung và hợp tác trên lĩnh vực quân sự, quốc phòng và an ninh nói riêng với thỏa thuận nối lại đàm phán về việc Nhật Bản chuyển giao công nghệ quốc phòng, đặc biệt là đóng tàu chiến hiện đại, cho Indonesia.

Thông tin được đưa ra trong chuyến thăm Indonesia mới đây của Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Nakatani Gen.

Thật ra, hai bên đã khởi xướng đàm phán khi ông Joko Widodo còn là Tổng thống Indonesia và Tổng thống đương nhiệm Prabowo Subianto khi đó giữ vị trí bộ trưởng quốc phòng - nhưng gần như không tiến triển gì. Khi chưa chính thức nhậm chức, ông Subianto đã tới thăm Trung Quốc và Nhật Bản đầu tiên, thể hiện ẩn ý dành ưu tiên đối ngoại cho hai đối tác này. Trung Quốc và Nhật Bản không phải đồng minh nên có thể thấy ông Subianto chủ ý gây dựng quan hệ hợp tác với mọi đối tác và tìm cách cân bằng giữa các đối tác xung khắc với nhau. Nhà lãnh đạo này chủ trương thúc đẩy quan hệ hợp tác với Trung Quốc nhưng đồng thời cũng phòng ngừa Trung Quốc. Ông nỗ lực thúc đẩy quan hệ với Nhật Bản và Mỹ để có đối trọng với Trung Quốc, tạo thế cân bằng với Trung Quốc và qua đó ngăn Trung Quốc đẩy Indonesia vào tình thế buộc phải chọn phe. Việc nối lại đàm phán với Nhật Bản về chuyển giao công nghệ quốc phòng phục vụ những tính toán chiến lược nói trên.

Đối với chính phủ Nhật Bản, chuyển giao công nghệ quốc phòng cho Indonesia là một cách lách luật hiện hành cấm xuất khẩu thành phẩm của công nghiệp quốc phòng Nhật Bản. Thay vì xuất khẩu thành phẩm được sản xuất ở Nhật Bản sang Indonesia thì tới đây sản xuất ra thành phẩm ở Indonesia. Cả hai đều cầu được ước thấy, có thể sử dụng chuyện này làm chất keo cho liên kết song phương và tạo thêm con bài đối ngoại cho từng bên trong xử lý quan hệ với những đối tác vừa hợp tác vừa phòng ngừa.

Nguồn: VOV; CafeF; Vietnamnet; Soha; Thanh Niên