Chiến tranh nào cũng để lại những kỷ niệm đau buồn, nhưng với tôi, đau buồn nhất là chuyện một cô gái trong làng đi thanh niên xung phong, giữa chừng quay về với cả hai cánh tay bị mảnh bom chém đứt. Tay trái sát vai, tay phải cụt đến khuỷu, hệt như tượng Vệ Nữ người ta tìm thấy trên đảo Milos ngày nào.

Bề ngoài cô không được như nữ thần sắc đẹp Hy Lạp cổ đại, tất nhiên, nhưng trời ban cho cô dáng người thanh thoát, khuôn mặt ưa nhìn, chiếc mũi nhỏ thon thẳng, đặc biệt đôi mắt sâu và buồn. Đôi mắt ấy bây giờ càng buồn gấp bội.

Cô sống với bà mẹ già. Mấy năm sau mẹ mất, cô còn lại một mình. Và rồi cô có bầu và bị đem ra chửi mắng, tra khảo mấy đêm liền ở đình làng. Anh trưởng thôn làm chủ tọa, có cả người của chính quyền xã về dự.

Cô gần như bị ruồng rẫy khi một mực không chịu khai ai là thủ phạm, đặc biệt từ phía các cô, bà có người thân đang ở ngoài mặt trận. Cái làng tôi nó thế: nghèo kiết xác nhưng luôn cổ hủ và độc ác.

Khi cô sinh con, tôi đã không còn ở làng. Tôi không biết cô sống và nuôi con thế nào, nhưng cô vẫn sống, và đứa con vẫn lớn lên khỏe mạnh bình thường. Nó, một thằng con trai, càng lớn càng giống anh trưởng thôn làm chủ tọa các buổi đấu tố mẹ nó. Kể ra từ lâu người ta đã biết bố nó là ai. Thời ấy làng chẳng còn ai là đàn ông, trừ mấy cụ già và đám trẻ mới lớn còn ham đánh nhau và chơi khăng. Mà anh ta, cái anh trưởng thôn ấy, vợ mới chết mấy năm và cũng đang sống một mình. Vậy sao anh ta còn làm khổ người bị chính mình gây tai họa? Sao cô không tố cáo hắn? Hay họ ngầm thỏa thuận với nhau điều gì? Tôi không biết. Chắc nhiều người nữa trong làng cũng không biết, và câu chuyện dừng ở đấy.

Một lần, cách đây đã lâu, tôi về quê và ngạc nhiên khi biết tin thằng bé, lúc ấy mười lăm tuổi, đã chuyển sang ở hắn với bố nó. Dẫu không còn là trưởng thôn, nhưng anh ta vẫn chạy chọt làm được giấy khai sinh mới cho nó, thay họ mẹ bằng họ bố.

Vậy là cô thanh niên xung phong cụt cả hai tay, nay đã là một bà già, vẫn lủi thủi một mình như ngày nào. Và việc bà sẽ chết trong cô đơn cũng là điều chắc chắn.

Một câu chuyện không có hậu. Đúng thế. Chính nó cũng làm tôi ấm ức, khó chịu. Cuộc sống thường vẫn vậy - phức tạp và oan trái hơn nó được miêu tả trong sách vở. Vì là chuyện có thật ở làng tôi, tôi chỉ còn biết chép lại nó như tôi được biết, không thêm bớt điều gì, dẫu nhiều khi nhớ đến cô gái tội nghiệp ấy, không hiểu sao tôi hay vẩn vơ nghĩ về Vệ Nữ, nữ thần sắc đẹp được cả thế giới ngưỡng mộ.

Nguồn: FB Thái Bá Tân