Năm nay, xếp hạng trên tạp chí kinh doanh "Forbes" của Mỹ chỉ có 7 tỷ phú tại Việt Nam (so với Trung Quốc có 539 siêu giàu), trong đó đứng đầu là Phạm Nhật Vượng, sinh năm 1968 tại Hải Phòng, quê quán Hà Tĩnh, huyện Lộc Hà, xã Phú Lưu, với tài sản ròng hiện chừng 6,2 tỷ đô la Mỹ (năm 2013 chừng 1,5 tỷ, 2017 chừng 2,5 tỷ; 2021 chừng 7,3 tỷ)

Thật bại và vượt qua

Năm 1987, Phạm Nhật Vượng bắt đầu học tại Đại học Mỏ - Địa chất Hà Nội. Nhờ kỹ năng toán học xuất sắc của mình, ông đã nhận được học bổng do Viện Thăm dò Địa chất Moscow cấp. Ông tốt nghiệp năm 1992 với chuyên ngành khai thác nguyên liệu thô. Tuy nhiên, ông chưa bao giờ làm việc trong ngành này.

Sự nghiệp của ông trải qua những thử thách, và thất bại mà từ đó ông rút ra những bài học cho mình và cuối cùng đã biến ông thành tỷ phú, trong đó phải kể tới phương châm mà chính cổng thông tin điện tử của Bộ Ngoại giao Đức đã bình luận: Con đường thẳng ở Việt Nam không phải là con đường ngắn nhất và thường thậm chí không phù hợp nhất để thành công. Khi còn ở Moscow, ông đã mở một nhà hàng như bao nhiêu người Việt khác sống ở nước ngoài, nhưng với ông đã thất bại và phá sản. Sau Liên Xô sụp đổ, ông chuyển đến Kharkiv Ukraine, nơi ông một lần nữa cố gắng mở tiếp nhà hàng sau thất bại ở Moscow.

Và ở Ukraine, ông bắt đầu nghĩ tới thay đổi. Song song với kinh doanh nhà hàng, hàng ngày ông tìm tòi làm công thức sản xuất mì ăn liền đáp ứng khẩu vị của người Ukraine.

Đến năm 1993, tập đoàn Technokom được thành lập bởi một số cựu sinh viên người Việt đã học ở Moskva, gồm: Phạm Nhật Vượng, Lê Viết Lam, Phạm Thúy Hằng, Phạm Thu Hương, Nguyễn Hương Lan, Trần Minh Sơn, Nguyễn Thủy Hà. Lúc đầu kinh doanh trong lĩnh vực sản xuất thức ăn đóng gói, chủ yếu là mì ăn liền, sau này đầu tư vào bất động sản tại Kharkov, Ukraina. Thương hiệu mì gói Mivina (Mubuna trong tiếng Nga, Мивина trong tiếng Ukraina, đôi khi viết là Мiвiна, Mibina) của Technocom nổi tiếng nhất về ngành đóng gói thực phẩm ở Ukraina. Sản phẩm của Mivina chiếm 80-85% thị phần các mặt hàng cùng loại trên địa bàn. Từ năm 2003, sản phẩm của Mivina liên tục giành được các giải thưởng danh giá: Chất lượng châu Âu, Thương hiệu Vàng, Mặt hàng số một trong năm, bán rất chạy ở hơn 20 nước châu Âu.

Từ những năm 2000, qua 2 công ty cổ phần Vincom và Vinpearl, Technocom đầu tư tại Việt Nam trong các lĩnh vực Du lịch khách sạn, bất động sản, chứng khoán và thương mại tài chính. Tháng 9 năm 2009, Tập đoàn Technocom tại Việt Nam đổi tên thành Tập đoàn Đầu tư Việt Nam và tháng 2 năm 2010, Công ty TNHH Technocom tại Ukraina bán lại cho Nestle gần 150 triệu đô la Mỹ (có nguồn cho rằng 70 triệu đô la).

Với thành công ở Ukraine, nền tảng cho sự mở rộng hơn nữa, cùng với vợ phạm Thu Hương, cựu sinh viên luật quốc tế tại Kiev, ông chuyển về nước, nơi ông lần đầu tiên bước vào kinh doanh bất động sản. Sau đó, ông đã mở rộng các khoản đầu tư của mình ngày càng rộng hơn: Ông đã xây dựng một khu nghỉ mát trên một hòn đảo; ông tham gia vào thương mại điện tử và thâm nhập vào lĩnh vực giáo dục và y tế. Với danh mục đầu tư rộng lớn của mình, ông tận dụng sự phát triển kinh tế của Việt Nam, nơi tầng lớp trung lưu đang phát triển muốn tận hưởng cuộc sống và làm điều gì đó tốt cho bản thân ngoài công việc không mệt mỏi.Với động thái tiếp theo của mình, Phạm Nhật Vượng sau đó đã mở rộng tầm của mình vào thị trường quốc tế. Tại Hải Phòng, thành phố lớn thứ ba của Việt Nam, ông đã mở một nhà máy sản xuất xe Vinfast vào năm 2017. Theo công ty, mức độ tự động hóa trong nhà máy lên tới 90%. Đến cuối năm 2025, theo kế hoạch, sẽ có tới 820.000 xe được sản xuất hàng năm tại Hải Phòng.

Vinfast ban đầu tập trung vào thị trường nội địa với mẫu xe thương hiệu nhượng quyền của BMW. Theo báo cáo thường niên của Vingroup, công ty đã bán được 35.700 xe con và 42.000 xe máy điện vào năm ngoái. Hiện Vinfast đã có sự thay đổi, chuyển hướng sang sản xuất ô tô và xe máy chạy động cơ điện.

Mở rộng thị trường quốc tế và ảnh hưởng cuộc chiến Ukraine

Tuy nhiên, thị trường xe điện toàn cầu có tính cạnh tranh cao. Vinfast hướng vào chất lượng cao với giá cả phải chăng, hợp tác với công ty Intel của Mỹ, một trong những nhà sản xuất bộ vi xử lý hàng đầu thế giới, bắt đầu vào cuối tháng 5 để thúc đẩy sự phát triển của công nghệ 5G. Danh tiếng Mỹ hỗ trợ cho Vinfast.

Vinfast ban đầu tập trung vào Hoa Kỳ trong chiến lược quốc tế hóa của mình. Vào cuối mùa hè, việc xây dựng một nhà máy sản xuất ở bang Bắc Carolina của Mỹ sẽ bắt đầu phục vụ thị trường xe điện ở Bắc Mỹ. Dự kiến năm 2024, những chiếc ô tô đầu tiên sẽ lăn bánh khỏi dây chuyền sản xuất. Nhờ khoản đầu tư 4 tỷ USD, hơn 7.000 việc làm sẽ được tạo ra ở Bắc Carolina. Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cảm ơn Phạm Nhật Vượng trên Twitter.

Bây giờ Vinfast cũng đang chuyển sang châu Âu. Việc tìm kiếm một địa điểm cho một nhà máy ở Đức đang diễn ra khẩn trương.

Tuy nhiên, bất chấp tất cả các động lực vươn ra thị trường quốc tế, Phạm Nhật Vượng cũng đang trở thành nạn nhân của chiến tranh Ukraine và lạm phát cao. Kế hoạch Vinfast tại Mỹ, ban đầu được lên kế hoạch cho năm nay, đã bị đình chỉ do bất ổn của thị trường, được chuyển sang năm tới. Số vốn bổ sung sẽ cho phép ông tiếp tục thực hiện giấc mơ Việt Nam vươn tầm ra thế giới.

(Xem thêm:

=> Nỗi niềm người Việt nơi xứ người: Đất lành chim đậu).

Đức Việt Online