Theo Văn phòng Thống kê Liên bang Đức, với số liệu thống kê gần nhất năm 2021 toàn nước Đức có tổng cộng 3% tổng số nhà kinh doanh không có nhân viên (Soloselbstständige - Tự kinh doanh, không có nhân viên). Luật thuế áp dụng cho họ mang tính đặc thù có lợi thế nhiều hơn so với các mô hình kinh doanh khác, rất cần biết để khai thác lợi thế đặc thù đó vốn được dành cho mình.

1. Chi phí chuẩn bị cho kinh doanh trước khi đăng kí thành lập doanh nghiệp

Chi phí này được phép đưa vào tờ khai báo thuế hàng năm. Chẳng hạn, mở cửa hàng bán quần áo vào tháng 1.2023. Nhưng trước đó năm 2022 đã làm công việc chuẩn bị phải chi phí như thuê tư vấn, tham gia khóa học, thuê dịch thuật giấy tờ đều được phép đưa vào tờ khai thuế thu nhập của năm 2022. Các chi phí này sẽ được khấu trừ vào thu nhập có thể có trong năm 2022 như tiền lương chẳng hạn. Nhưng không được hạch toán vào năm 2023, bởi luật quy định chỉ những chi phí xuất hiện khi bắt đầu đăng kí kinh doanh mới được đưa vào hạch toán lời lỗ của năm kinh doanh đó.

2. Thuê người nhà

Tự kinh doanh, tức thường không có nhân viên, thì người phối ngẫu vẫn có thể giúp đỡ, như công việc văn phòng, chẳng hạn viết hóa đơn, gửi thư cho khách hàng, đặt lịch hẹn. Trong trường hợp này có thể trả lương cho người phối ngẫu với tư cách làm thêm, hiện nay mức lương làm thêm không được quá 520 euro. Điểm lợi về thuế là, chi phí tiền lương trả cho người phối ngẫu sẽ giảm lợi nhuận của doanh nghiệp, dẫn tới giảm thuế thu nhập, trong khi đó tiền lương làm thêm của người phối ngẫu không phải tính thuế cũng như đóng bảo hiểm xã hội. Tuy nhiên để giải trình khi bị kiểm tra thuế cần lưu bảng thống kê giờ làm việc hàng ngày của người phối ngẫu.

3. Thuê người tự hành nghề khác thực hiện một phần công việc

Chẳng hạn mở toa xe bán đồ ăn, cần người mang đồ ăn tới nhà khách hàng đặt. Có 2 cách lựa chọn. Cách thứ nhất thuê nhân viên chạy xe giao hàng. Cách thứ 2 kí hợp đồng với một người cũng tự kinh doanh chỉ chuyên giao hàng. Cách một phải trả lương kèm phí bảo hiểm xã hội cho nhân viên như bất kì nhân viên lao động nào. Cách thứ 2 chỉ trả thanh toán theo hợp đồng 2 bên, không phải trả phí bảo hiểm xã hội. Rõ ràng áp dụng cách 2 người tự hành nghề lợi nhất vì không phải trả phí bảo hiểm tổng cộng lên tới khoảng 40% tiền lương nếu áp dụng cách thứ nhất. Tuy nhiên nếu áp dụng cách 2 sẽ bị Sở Tài chính kiểm soát xem người nhận hợp đồng có đúng cũng là người tự kinh doanh chuyên giao hàng không. Nếu sai, cả 2 đều phạm luật, thuế vụ có quyền ấn định thuế.

4. Hợp đồng kinh doanh với công ty nước ngoài

Trong trường hợp chi phí hoạt động của người tự kinh doanh cũng như của doanh nghiệp có thuê nhân viên, thanh toán cho đối tác ở nước ngoài, cơ quan thuế vụ sẽ để ý kiểm tra: Doanh nghiệp ở Đức (kể cả tự kinh doanh) nếu kí hợp đồng với công ti trách nhiệm hữu hạn ở Việt Nam chẳng hạn thì không sao, nghĩa là nếu chứng minh được hợp đồng đó là do chính công ti trách nhiệm hữu hạn ở Việt Nam thực hiện, chứ không phải một cá nhân hay doanh nghiệp cá nhân ở Việt Nam (tức không phải công ti trách nhiệm hữu hạn hay cổ phần). Nếu không chứng minh được, thì buộc phải đóng phí bảo hiểm cho người lao động ở nước ngoài tương tự như ở Đức.

5. Giảm lợi nhuận để giảm thuế thu nhập bằng cách đầu tư

Nếu lợi nhuận trong một năm không vượt quá 200.000 euro, người tự kinh doanh (kể cả doanh nghiệp cá nhân có thuê nhân công) được quyền khấu trừ tối đa 50% tiền đầu tư dự kiến cho 3 năm tới, số còn lại mới tính thuế thu nhập, quy định tại Điều §7g Đoạn 1 Luật Thuế thu nhập Einkommensteuergesetz (EStG). Chẳng hạn: Lợi nhuận năm 2022 vừa qua là 130.000 euro. Doanh nghiệp dự định sẽ mua một chiếc xe tải với giá 60.000 euro vào năm 2025. Kết quả: Số tiền khấu trừ đầu tư là 30,000 euro được trừ vào lợi nhuậm năm 2022. Lợi nhuận tính thuế năm 2022 chỉ còn 160.000 -30.000 = 100.000 euro.

6. Tính thuế dễ dàng hơn

Không chỉ đối với người tự kinh doanh, bất kể doanh nghiệp nào cũng vậy, nếu doanh thu năm khai thuế không quá 600.000 euro và lợi nhuận không vượt quá 60.000 euro, thì khai thuế được đơn giản hóa, gọi theo thuật ngữ tiếng Việt là lấy thực thu trừ đi thực chi Überschußrechung, được quy định tại Điều § 4 Đoạn. 3 Luật Thuế Thu nhập. Nếu vượt quá ngưỡng trên thì phải lấy thu trên sổ sách có nghĩa là kể cả người nợ mình nhưng chưa trả và chi trên sổ sách nghĩa là có cả hóa đơn mình nợ chưa trả, gọi là Bilanz.

Khai thuế lấy thực thu trừ đi thực chi thì chi phí khai thuế trả cho tư vấn thuế thấp hơn nhiều so với khai thuế Bilanz.

7. Chi phí sử dụng xe cho kinh doanh

Thường tự kinh doanh không cần xe công ty, chỉ có xe cá nhân. Họ chỉ đơn giản là sử dụng xe riêng của họ cho các chuyến đi kinh doanh cần thiết. Do vậy, nếu không có sổ nhật ký hành trình, thì cuối năm người tự kinh doanh được khấu trừ đổ đồng 30 Cent cho mỗi km xe đã chạy đọc trên đồng hồ đo tốc độ cuối năm.

8. Chi phí công việc văn phòng tại nhà

Bất cứ ai kinh doanh làm việc tại nhà, điều này thường xuyên xảy ra với người tự kinh doanh, vào năm 2022, chi phí làm việc tại nhà được tính đổ đồng mỗi ngày 5 Euro, nhưng tối đa không quá 600 euro mỗi năm. Số tiền này được khấu trừ vào lợi nhuận khi tính thuế thu nhập. Còn nếu không có trụ sở kinh doanh thì diện tích làm việc tại nhà được coi là chi phí kinh doanh.

9. Điện thoại thông minh

Điện thoại thông minh rất quan trọng đối với kinh doanh. Nếu điện thoại thông minh có giá không quá 800 euro, sẽ được khấu trừ vào lợi nhuận trong năm dưới dạng chi phí vật dụng thấp viết tắt là GWG. Còn nếu giá mua trên 800 EUR, chi phí phải được khấu hao trong 5 năm.

Điều quan trọng cần biết: Cơ quan thuế giả định rằng người tự kinh doanh cũng sử dụng điện thoại thông minh của công ty cho mục đích cá nhân. Theo quy định, cơ quan thuế sẽ tính 30% chi phí gọi điện thoại, cá nhân người tự kinh doanh phải gánh chịu.

Đức Việt Online