“Báo động“ không phải do tít bài viết này đặt ra mà chính do Cơ quan Lao động thông cáo (tiếng Đức „alarmiert“). Bởi bất kỳ doanh nghiệp nào đệ đơn xin tiền Kug (tiền trợ cấp cho thời gian làm việc bị cắt bớt) trong thời kỳ đại dịch Covid-19, đều được Sở Lao động duyệt cấp nhanh chóng, tránh tối đa mọi trục trặc, bởi đó là tiêu chuẩn trợ cấp mức sống cơ bản cho người lao động, không thể chậm trễ.

Vì thế, sau một thời gian cấp tiền Kug, Sở Lao động cần kiểm tra lại doanh nghiệp gọi là “hậu kiểm“ hay kiểm tra tổng kết. Về tính chất giống như kiểm tra thuế, nhưng về mặt tần suất thì như Sở lao động kiểm tra đơn xin tiền thất nghiệp, bởi tiền Kug thực chất là tiền trợ cấp thất nghiệp trả cho người lao động chỉ khác là giao cho doanh nghiệp trả trực tiếp, để doanh nghiệp giữ lao động không đi tìm việc nơi khác.

Hầu như tất cả đều bị kiểm tra

Toàn bộ quy trình cấp và kiểm tra tiền Kug trong đợt khủng hoảng dịch Covid-19 như sau: Nếu doanh nghiệp đệ đơn, Sở Lao động phải có trách nhiệm xử lý không chậm trễ. Do số lượng đơn nhiều đột biến bởi đại dịch Corona, nên Sở Lao động buộc phải ra quyết định tạm cấp ngay (Bescheid), nghĩa là chưa kiểm tra đầy đủ xem hồ sơ có xác thực không.

Trong hầu như mọi trường hợp trước kia (khi chưa có dịch bệnh), quyết định tạm cấp đó cần thiết được kiểm tra tổng kết sau khi hết thời hạn hưởng tiền Kug. Có thể nói chưa doanh nghiệp nào không bị kiểm tra cả.

Nay truyền thông Đức đang nóng lên với tin sốt, Cơ quan Quản lý Lao động đã lên tiếng báo động, do nới lỏng các quy định xin tiền Kug bởi khủng hoảng đại dịch Corona, nên đã xảy ra nhiều trường hợp lạm dụng, cần phải kiểm tra.

Có thể bị kiểm tra bất kỳ lúc nào

Kiểm tra có thể được thực hiện ngay sau khi đệ đơn, nhưng cũng có thể được thực hiện tại bất kỳ thời điểm nào trong khoảng thời gian đang hưởng tiền Kug. Trước kia, khi số đơn xin Kug không nhiều, Sở Lao động thường kiểm tra tổng kết trong khoảng thời gian bảy tháng sau khi người lao động đã kết thúc thời gian hưởng tiền Kug. Tuy nhiên, do khối lượng đơn xin quá lớn so với cơ số nhân sự kiểm tra, nên thời gian trên hiện có thể kéo dài hơn.

Cẩm nang chuẩn bị cho kiểm tra

Hồ sơ mà kiểm toán (kiểm tra viên) yêu cầu cần trình họ có thể rất phức tạp và tốn nhiều công sức. Chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ tránh được áp lực thời gian kiểm tra dây dưa không cần thiết và giúp hồ sơ được chuẩn bị đúng và đủ như có thể, tránh mọi sơ suất. Thực ra, không phải tất cả lao động hưởng tiền Kug đều bị kiểm tra mà có thể chỉ kiểm tra mẫu đại diện hay ngẫu nhiên. Tuy nhiên vẫn phải chuẩn bị hồ sơ đầy đủ cho mọi nhân công hưởng Kug, tránh khi bị kiểm tra đúng vào người không được chuẩn bị kỹ hỗ sơ.

Những hồ sơ giấy tờ doanh nghiệp cần chuẩn bị:

Bảng lương: Tập hợp bảng lương hàng tháng (Entgeltabrechnung) tất cả nhân công trong thời gian hưởng tiền Kug và cả nhân công không hưởng tiền Kug để người kiểm tra có thể đối chiếu so sánh.

Bảng chấm công: Từ khi áp dụng Luật lương tối thiểu, các doanh nghiệp phải sử dụng bảng chấm công (Dokumentation der täglichen Arbeitszeit) theo mẫu nào đó hoặc tự mình lập, nhưng phải chứa đủ các dữ liệu: ngày tháng làm việc, giờ bắt đầu, kết thúc, giải lao, nghỉ phép, hoặc nghỉ giữa chừng, ngày vào sổ. (Có thể xem đường Link => Sổ tay doanh nghiệp: Trách nhiệm áp dụng lương tối thiểu).

Tập hợp bằng chứng doanh nghiệp bị hạn chế hoạt động: Lịch mở cửa, đóng cửa của doanh nghiệp. Lệnh đóng cửa theo luật định hoặc nhà chức trách. Hoặc đóng cửa còn do thiếu cung cấp nguyên vật liệu hàng hoá... chẳng hạn.

Chứng từ ghi chép: Về thời gian nghỉ phép (Urlaub) của năm trước, năm nay (phải trả tiền như tiền lương, không phải tiền Kug). Chứng từ ghi chép thời gian nhân công làm thêm trước khi hưởng tiền Kug. Bởi nếu không sẽ bị ngờ vực chủ lao động có thể nâng khống tiền lương trước khi xin tiền Kug để tăng mức tiền Kug được hưởng.

Chứng từ xác nhận người lao động hưởng tiền Kug có con: Bởi tỷ lệ hưởng tiền Kug đối với người có con cao hơn không có con.

Nếu thuê thêm nhân công: Cần trình bằng chứng về sự cần thiết phải tăng nhân công đó, chẳng hạn, vị trí làm việc mới không một lao động nào hiện đang hưởng tiền Kug có thể bảo đảm hoàn thành được.

Nếu công việc phát sinh nhiều hơn trước, tức trả lương nhiều hơn trước: Cần giải trình được, chủ lao động trước đó đã kiểm tra để tránh bớt giờ làm việc của nhân công hưởng tiền Kug và công việc phát sinh nhiều hơn là bắt buộc. Hoặc những công việc tăng thêm những người hưởng Kug không thể giải quyết được.

Các chế tài đối với trường hợp vi phạm

Nguyên tắc chung: Nếu đơn đệ trình xin cấp tiền Kug sai thì phải hoàn trả toàn bộ số tiền cấp sai đó kể cả phí bảo hiểm xã hội. Ngoài ra tội sai lệch đó còn có nguy cơ bị phạt tiền hoặc phạt tù tội danh gian lận tiền trợ cấp, trong trường hợp nặng nhất mức phạt có thể lên đến 10 năm - ngay cả trong trường hợp cẩu thả không có chủ đích. Ngoài ra, có thể bị hạn chế hoặc cấm kinh doanh vì chủ doanh nghiệp đã tỏ ra không có độ tin cậy chắc chắn cần thiết về mặt pháp lý. Hoặc/và có thể bị cấm tham gia đấu thầu các dự án nhà nước.

Mức và hình phạt cụ thể tùy từng vụ việc xảy ra. Ngoài ra người lao động cũng có thể bị phạt tội tòng phạm, nếu người này biết chủ lao động đã đưa hồ sơ sai lệch về mình. Hình phạt cũng tương tự như chủ lao động tùy tính chất và mức độ phạm tội.

Những trường hợp có thể bị xử phạt và mức phạt

Cung cấp thông tin không chính xác: Về nguyên nhân cắt bớt giờ làm việc của nhân công, chẳng hạn doanh nghiệp bị mất hợp đồng do đại dịch Covid-19 hay đã mất khách hàng trước đại dịch? Nếu doanh nghiệp thực sự lẽ ra phải đóng cửa trước đại dịch thì xin cấp tiền Kug là có vấn đề.

Không giải thích được lý do: Ngay trước khi hưởng tiền Kug người lao động làm tăng giờ. Đến khi hưởng tiền Kug không cắt giảm số giờ đó. Nghĩa là bị ngờ vực khai khống tăng số giờ trước đây để nâng số tiền Kug tính tỷ lệ trên số giờ đó khi hưởng tiền Kug.

Nhân viên điền sai hoặc không đầy đủ vào bảng chấm công: Nhưng doanh nghiệp không kiểm tra đầy đủ.

Người sử dụng lao động vẫn yêu cầu nhân công làm việc đủ giờ: Trong khi đó người này vẫn hưởng tiền Kug.

Khai nhân viên làm thêm giờ: Nhưng thực tế người này đã được bố trí làm ngắn giờ để hưởng tiền Kug. Chẳng hạn khai báo làm việc bằng 40% so với bình thường để hưởng tiền Kug tương ứng 60% bị cắt ngắn thời gian đó, nhưng thực tế nhân viên lại làm việc tới 60%, nghĩa là có thêm 20% làm tăng giờ vừa hưởng tiền lương thực tế làm việc vừa hưởng tiền Kug.

Chủ doanh nghiệp không xác định được: Người hưởng tiền Kug vẫn có việc làm thêm thay cho thời gian bị cắt để hưởng tiền Kug.

Cơ hội để sửa sai

Chủ lao động có thể thể đệ đơn xin sửa đổi (Korrekturantrag) lên Sở Lao động, nơi cấp tiền Kug yêu cầu sửa những sai sót mình đã phát hiện được, tuy nhiên phải ngay trước thời điểm bị kiểm tra (tương tự như khai báo thuế). Ngoài ra, có thể liên hệ trực tiếp với nhân viên có trách nhiệm tại Sở Lao động trình bày để được hướng dẫn cụ thể. Nếu đã trót cố tình cung cấp thông tin sai lệch và không thể che dấu được thông qua sửa đổi (Korrektur) thì chỉ còn cách làm việc với luật sư để làm thủ tục tự thú (Selbstanzeige) để tránh điều tra hình sự giống như trong khai báo thuế.

Đức Việt Online