Cuộc khủng hoảng năng lượng châu Âu có thể vẫn chưa kết thúc

Cuộc khủng hoảng năng lượng ở châu Âu và chi phí nhiên liệu cực cao nổi lên như một câu chuyện nổi bật trong hai năm nay sau khi xung đột Nga-Ukraine diễn ra, nhưng giá khí đốt tự nhiên hóa lỏng sụt giảm gần đây đã dập tắt những lo ngại.

Thời tiết ấm áp và dòng chảy thương mại xáo trộn là một dấu hiệu đáng khích lệ. Mùa đông năm nay được xem là mùa đông ấm thứ hai trong thập kỷ qua và giá khí đốt ở châu Âu đã giảm 37% kể từ tháng 11, điều này cho phép châu Âu tích trữ một lượng nhiên liệu dự trữ khá lớn.

Nhưng, các chiến lược gia tại Goldman Sachs không cho rằng cuộc khủng hoảng đã được dập tắt hoàn toàn.

"Mặc dù giá khí đốt giảm có thể để lại ấn tượng rằng châu Âu đã giải quyết được cuộc khủng hoảng năng lượng, nhưng chúng tôi tin rằng cuộc khủng hoảng vẫn chưa kết thúc và chúng ta còn một mùa đông nữa phải trải qua trước khi loại bỏ hoàn toàn nguy cơ tái xuất hiện giá khí đốt cực cao”, các chiến lược gia của Goldman Sachs cho biết.

Theo quan điểm của Goldman Sachs, những cải thiện về nguồn cung LNG trong ngắn hạn vẫn chưa giải quyết được thâm hụt cơ cấu và mất đi nguồn cung nhập khẩu từ Nga. Ngược lại, giá khí đốt vẫn dễ bị tổn thương trước sự gián đoạn nguồn cung hoặc biến động về nhu cầu.

Các chiến lược gia cho biết khí đốt châu Âu vẫn “còn một mùa đông nữa” do thời tiết lạnh giá có thể khiến nhu cầu tăng đột biến, điều này sẽ làm cạn kiệt hàng tồn kho và đẩy giá lên cao. Và điều này còn phụ thuộc vào hệ thống sưởi phụ thuộc vào thời tiết chiếm hơn 60% nhu cầu của người tiêu dùng.

Theo ước tính, một mùa đông lạnh hơn dưới mức trung bình khoảng 1 độ C có thể làm tăng nhu cầu trị giá khoảng 12% dung lượng lưu trữ.

Dung lượng lưu trữ cao hơn định mức theo mùa đã giúp thiết lập hàng tồn kho thoải mái cho mùa hè. Nhưng mùa đông tới sắp đến và kho dự trữ phải đạt hết công suất trước những tháng lạnh hơn. Theo Goldman Sachs, châu Âu không những không thể bù đắp đầy đủ cho khoảng 20% nguồn cung bị mất mà họ không còn nhận được từ Nga, mà phần lớn sự sụt giảm giá LNG gần đây xuất phát từ nhu cầu sụt giảm thay vì nguồn cung bổ sung.

Trong năm nay, Goldman Sachs dự báo các dự án xuất khẩu LNG mới có thể đi vào hoạt động vào năm 2025, điều này sẽ dẫn đến nguồn cung LNG toàn cầu tăng và bắt đầu khiến thị trường rơi vào tình trạng dư cung.

"Với lượng LNG sẵn có nhiều hơn đáng kể, châu Âu sẽ không còn phải loại bỏ những người mua nhạy cảm về giá ở phần còn lại của thế giới để đảm bảo đủ lượng nhập khẩu và sẽ có thể đáp ứng nhu cầu nội địa ngày càng tăng, dẫn đến giá khí đốt LNG và châu Âu thấp hơn một cách bền vững", chiến lược gia của Goldman Sachs cho biết.

Nếu điều này diễn ra phù hợp, mùa đông 2025-2026 sẽ chứng kiến “bối cảnh nguồn cung thoải mái”.

Năng lượng tái tạo châu Âu “lên ngôi”; nguồn cung khí đốt của Nga sang EU tiếp tục tăng

Liên minh châu Âu (EU) đã chứng kiến mức ô nhiễm giảm kỷ lục từ các nhà máy điện sử dụng nhiên liệu hóa thạch vào năm ngoái.

Năng lượng tái tạo châu Âu “lên ngôi”

Theo báo cáo của Tổ chức nghiên cứu năng lượng Ember, sản lượng điện than của châu Âu giảm 26% và điện từ khí đốt giảm 15% vào năm 2023. Sự suy giảm này khiến lượng phát thải từ các nhà máy điện sử dụng nhiên liệu hóa thạch của EU giảm tới 19%. Hơn nữa, lần đầu tiên, năng lượng điện từ gió chiếm 18%, vượt qua điện từ khí đốt, vốn chỉ chiếm 17% điện năng của châu Âu.

Ngoài ra, sản lượng điện từ năng lượng gió và mặt trời (chiếm 9% điện năng của châu Âu) hiện đang chiếm vị trí trung tâm, đạt mức cao mới, chiếm 27% lượng điện của EU vào năm 2023. Với việc thủy điện cũng phục hồi trở lại, năng lượng tái tạo đã đạt tỷ trọng kỷ lục 44% trong tổng nguồn năng lượng của toàn khối EU.

“Ngành năng lượng của châu Âu đang có sự thay đổi lớn. Nguồn điện lấy từ nhiên liệu hóa thạch đóng vai trò nhỏ, trong khi hệ thống điện từ gió và mặt trời đóng vai trò làm trung tâm”, Sarah Brown, Giám đốc chương trình châu Âu của Ember cho hay.

Theo Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) năm 2023 công suất năng lượng tái tạo của thế giới đã tăng thêm 50% so với năm trước và dự đoán đà tăng trưởng công suất này sẽ bùng nổ trong 5 năm tới.

IEA cho biết trong một tuyên bố: “Công suất năng lượng tái tạo được bổ sung vào các hệ thống năng lượng trên toàn thế giới đã tăng 50% vào năm 2023, đạt gần 510 GW, trong đó năng lượng mặt trời chiếm 3/4”.

Giám đốc IEA, Fatih Birol cho rằng, theo các chính sách và điều kiện thị trường hiện tại, công suất năng lượng tái tạo toàn cầu đang trên đà tăng gấp 2,5 lần vào năm 2030.

Nguồn cung khí đốt Nga sang EU tiếp tục tăng

Theo truyền thông Nga, nguồn cung khí đốt qua đường ống của Nga sang EU đã tăng 41% so với tháng trước, lên tới 2,52 tỷ m3 (bcm).

Cụ thể, vận chuyển khí đốt qua Ukraine đến các nước EU và Moldova đạt tổng cộng 1,29 bcm trong tháng 1. Con số này tăng 32% so với lượng bơm qua Ukraine vào tháng 1/2023. Khối lượng còn lại được vận chuyển qua đường ống TurkStream.

Được biết, tuyến đường trung chuyển qua Ukraine và nhánh TurkStream ở châu Âu hiện là hai tuyến đường ống duy nhất còn lại đưa khí đốt của Nga đến Trung và Tây Âu.

Theo Hiệp hội Cơ sở hạ tầng khí đốt châu Âu, người tiêu dùng EU đã sử dụng hơn 30% lượng khí đốt dự trữ dưới lòng đất trong 3 tháng qua.

Chủ tịch Hội đồng Liên bang Nga Valentina Matvienko cho biết, các nước EU tiếp tục nhập khẩu dầu và khí đốt của Nga bất chấp những tuyên bố mạnh mẽ về việc từ bỏ nguồn cung.

Trước đó, theo Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch (CREA) của Phần Lan, EU vẫn là nhà nhập khẩu khí đốt lớn nhất của Nga xét về cả đường ống và khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) năm 2023.

Mặc dù nguồn cung cấp khí đốt qua đường ống giảm 60% sau vụ nổ Dòng chảy phương Bắc và việc đóng cửa đường ống dẫn khí đốt Yamal - châu Âu, xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng của Nga cho châu Âu vẫn tăng lên.

Tổng thống Hungary từ chức

Tổng thống Hungary Katalin Novak xin từ chức sau nhiều ngày chứng kiến các cuộc biểu tình phản đối bà ân xá cho một người đàn ông bị kết tội che đậy việc lạm dụng tình dục trẻ em.

Trong một thông điệp phát trên truyền hình quốc gia ngày 10/2, Tổng thống Novak đã lên tiếng xin lỗi người dân và thừa nhận: “Tôi đã đưa ra lệnh ân xá khiến nhiều người phẫn nộ và bạo loạn. Đó là một sai lầm”.

Tổng thống Hungary Katalin Novak. Ảnh: Reuters

Theo đài RT, các cuộc biểu tình nổ ra ở thủ đô Budapest của Hungary hồi đầu tuần này sau khi bà Novak quyết định ân xá cho một người đàn ông bị kết tội che giấu kẻ lạm dụng tình dục trong nhà trẻ.

Người đàn ông này đã nhận bản án 3 năm tù giam vào năm 2018 vì gây áp lực buộc người dân có con học tại một nhà trẻ công phải rút lại cáo buộc lạm dụng tình dục chống giám đốc cơ sở. Viên giám đốc nhà trẻ, người bị kết tội lạm dụng tình dục ít nhất 10 trẻ em từ năm 2004 - 2016, đã phải lĩnh án 8 năm tù giam.

Bà Novak đã ban hành lệnh ân xá tháng 4 năm ngoái, trước chuyến thăm Hungrary của Giáo hoàng Francis, nhưng gần đây công chúng mới biết đến quyết định này.

Cựu Bộ trưởng Tư pháp Judit Varga, người đồng ký lệnh ân xá với Tổng thống Novak, đã xin từ chức nghị sĩ. Trong một bài đăng trên Facebook hôm 10/2, chính khách này cũng tiết lộ có ý định rút khỏi chính trường.

Bà Novak là người phụ nữ đầu tiên và cũng là người trẻ nhất từng giữ chức tổng thống Hungary từ trước tới nay. Trước khi được bổ nhiệm làm tổng thống vào năm 2022, bà Novak từng giữ chức bộ trưởng phụ trách các vấn đề gia đình. Bà cũng là Phó chủ tịch đảng Fidesz của Thủ tướng Viktor Orban và nổi tiếng là người ủng hộ mạnh mẽ các giá trị gia đình truyền thống cũng như bảo vệ trẻ em.

Hôm 9/2, Thủ tướng Orban đã đề xuất sửa đổi hiến pháp để cấm mọi quyết định ân xá đối với những kẻ bị kết án về tội lạm dụng trẻ em.

Nhiều quan ngại về quy định xuất nhập cảnh mới của Liên minh châu Âu

Thị trưởng thành phố London (Anh) cho hay hệ thống xuất nhập cảnh tự động mới của EU có thể sẽ gây ra tình trạng hỗn loạn tại nhà ga St Pancras ở London phục vụ hành khách đi tàu Eurostar.

Ngày 10/2, Thị trưởng thành phố London của Anh, ông Sadiq Khan, cảnh báo hành khách đi tàu Eurostar từ Anh đến châu Âu có thể sẽ phải đối mặt với tình trạng ùn tắc, hỗn loạn tại các nhà ga sau khi Liên minh châu Âu (EU) triển khai hệ thống xuất nhập cảnh tự động.

Tất cả hành khách nhập cảnh EU, kể cả hành khách được miễn thị thực, sẽ phải làm thủ tục qua hệ thống xuất nhập cảnh tự động của EU.

Hệ thống sẽ ghi lại thông tin cá nhân và dữ liệu sinh trắc học của công dân ngoài EU cũng như ngày nhập cảnh và xuất cảnh, đồng thời theo dõi các trường hợp lưu trú quá hạn. EU có kế hoạch triển khai hệ thống này kể từ tháng 10 tới sau một thời gian dài trì hoãn.

Phát biểu với báo giới, ông Sadiq Khan cho biết hệ thống xuất nhập cảnh mới của EU có thể sẽ gây ra tình trạng hỗn loạn tại nhà ga St Pancras ở London phục vụ hành khách đi tàu Eurostar.

Eurostar có thể sẽ phải cắt giảm chuyến từ London đến EU và hành khách có thể sẽ phải xếp hàng dài vào thời gian cao điểm. Ông Sadiq Khan cho rằng tình trạng này xảy ra là do tác động của việc Anh rời EU, còn gọi là Brexit.

Anh chính thức rời EU vào đầu năm 2020 sau cuộc trưng cầu ý dân năm 2016. Sau Brexit, công dân Anh mất quyền tự do đi lại trong EU.

Gần 19 triệu người đã sử dụng dịch vụ đường sắt Eurostar - kết nối Anh với Bỉ, Pháp, Đức và Hà Lan - vào năm ngoái khi số lượng khách du lịch quay trở lại mức trước đại dịch COVID-19

Nguồn: Tin Nhanh Chứng Khoán; Công Thương; Vietnamnet; VietnamPlus