Một người bạn mình vừa phải đón cậu con trai đi du học đại học được gần 1 năm mà bỏ giữa chừng về nước. Em kể là ở bển lạc lõng quá chịu không nổi. Không phải vì rào cản ngôn ngữ, nhưng tụi bạn tóc vàng có vẻ coi thường học sinh Việt Nam chỉ biết học, đời nhạt toẹt, nghèo trải nghiệm. Nhiều khi sự coi thường đó chỉ ngấm ngầm trong ánh mắt, nên không thưa kiện phạt tội kì thị được.

Tụi nó khoe từng gap year đi làm thêm, đi du lịch nhiều nước, rồi đi Nam Phi làm từ thiện, rồi từng nhảy dù, lặn biển. Tới 18 tuổi tụi nó kiêu hãnh vì đã biết kiếm tiền, biết nấu ăn, biết tổ chức cuộc sống và có thể sống tự lập không nhờ vào bố mẹ. Tụi nó tự hào vì giàu trong tinh thần, ngồi với nhau nói chuyện về triết học, về chính trị, lịch sử, nghệ thuật, về sở thích... những đề tài mà cinh viên Việt thường chỉ ngồi nghe, không chen vào được.

Những bạn nhạy cảm sẽ cảm thấy đó cũng là 1 kiểu coi thường, rằng, mày chả có gì, chỉ có tiền.

Bạn mình cũng kể: Khi sang Mỹ mình nhìn thấy tụi học sinh phổ thông học khá nhàn. “Chơi không à, tụ tập nhóm làm cái này cái kia hâm hâm”, nhưng hóa ra lượng kiến thức không hề ít. Vì chương trình học phổ thông rất thực tế, nhìn như chơi mà hóa ra học rất sâu. Thậm chí có cả những cái nhỏ nhít lắt nhắt mà lâu nay mình không để ý, như tắm làm sao cho lẹ, không tốn nước, gấp tất sao cho khỏi lạc nhau, xếp đồ sao cho mất điện cũng ko bị vấp vào chân...

Có lần nhìn thấy thầy giáo dắt một nhóm học sinh đi siêu thị, vui vẻ nhẹ nhõm. Nhưng rồi trong buổi đó tụi học sinh được học cách tính toán chi tiêu, đánh giá bao bì, thiết kế, màu sắc trên quầy hàng, học đọc các thành phần ghi trên sản phẩm…

Học sinh được dạy chọn thực phẩm, chọn công ty sản xuất, chọn công ty phân phối. Dạy về đọc hạn sử dụng, cách sử dụng. Tụi nó uống sữa xong thì làm bẹp hộp lại rồi cho vào thùng rác tái chế.

Nhà có tới 3 thùng rác, nếu bỏ lộn rác thải thường vào rác tái chế hoặc ngược lại là sẽ bị phạt. Tiền rác được tính tương ứng trên hóa đơn nước, nếu nhà nào xài càng nhiều nước thì cũng có nghĩa là nhà đó phải đóng càng nhiều tiền rác hơn. Thiệt đơn thiệt kép!

Những điều nho nhỏ này học sinh ở mình thường không để ý! Ở nhà, thường các bé được ông bà và người giúp việc chiều lắm, cơm nước mang tận bàn học. Khi đói thì chỉ cần mở tủ lạnh thấy gì thì ăn nấy, không cần để ý. Đến khi di du học thì mới thật sự vật vã. Có bạn phải nhập viện vì ngộ độc thực phẩm, có khi chỉ vì hộp sữa khui ra rồi để quên ở bàn ăn, tới tận sáng hôm sau vẫn tỉnh bơ rót ra ly uống.

Có nhóm du học sinh còn bị bắt phạt vì câu cá, bắt hải sản không đúng quy định, thậm chí bị bắt vì đã bắn chim trời để nướng ăn.

Tài liệu Y Tế Thế Giới nói 70% người Việt nhiễm bệnh HP dạ dày. Con số thực tế có thể còn cao hơn. Bắc Mỹ, Pháp, người Việt cũng vẫn đang đứng top trong mọi sắc dân về bệnh viêm loét dạ dày tá tràng, cần phẫu thuật. Thói quen ăn uống và sinh hoạt của chúng ta là nguồn gốc của rất nhiều bệnh tật.

Các ba mẹ ạ, con chỉ biết làm Toán, làm Văn, nói tiếng Anh mà không biết cách sống văn minh, thiếu trải nghiệm, không giàu có về vốn sống, thì thiệt thòi cho con quá!

Rất nhiều thứ quan trọng có thể học ờ nhà, ở xung quanh và miễn phí. Giảng đường đâu phải là nơi duy nhất để con học đâu!

(Nguồn: FB Trần Nam Anh. Tác giả: Thu Hà. Tên bài viết do Toà soạn tự đặt)