LÀN SÓNG TƯỚC VISA CỦA DU HỌC SINH: SỰ THẬT NÀO ĐANG BỊ CHE GIẤU?

Việc hủy bỏ thị thực của du học sinh đã nhanh chóng lan rộng ra hơn một nửa số tiểu bang của Mỹ. Nguyên nhân đằng sau điều này là gì?

Sinh viên từ California, Ohio đến Bắc Carolina đang bị hủy thị thực mà không có lời giải thích, bị cảnh sát mặc thường phục dẫn đi và thấy mình phải chịu những cáo buộc vốn dành cho những kẻ khủng bố.

Theo đài NBC News, tính đến ngày 16/4, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã thu hồi thị thực của sinh viên quốc tế tại ít nhất 32 tiểu bang. Nhà chức trách chủ yếu trích dẫn một điều luật chính sách đối ngoại năm 1952 ít khi được sử dụng để nhắm vào hoạt động của sinh viên. Bên cạnh đó, thị thực của một số người dường như đã bị chấm dứt vì những cáo buộc trong quá khứ như lái xe khi say rượu.

Các luật sư và người ủng hộ cho biết có vẻ như những người đã từng biểu tình ủng hộ người Palestine, những người từng bị bắt và những người có một số bài đăng chính trị trên mạng xã hội có khả năng bị tước visa cao nhất.

Các luật sư và chuyên gia chính sách về di trú cho biết, việc tập trung vào sinh viên quốc tế là một phần trong chiến dịch trấn áp nhập cư và trục xuất lớn hơn của chính quyền Tổng thống Trump, khi những người nhập cư ở mọi tình trạng đều bị giám sát chặt chẽ.

"Đó chỉ là một phần trong toàn bộ kế hoạch của họ nhằm giảm hoàn toàn tình trạng nhập cư", Jath Shao, một luật sư về di trú có trụ sở tại Cleveland, người điều hành một công ty luật trực tuyến và đại diện cho một số sinh viên quốc tế, phần lớn là người châu Á, cho biết. "Họ nhắm vào những người nhỏ bé và yếu đuối - những người không có nhiều nguồn lực để tự vệ".

Sinh viên và các trường đại học cho biết đang có một tâm lý hoang mang lớn về lý do đằng sau việc thu hồi visa, tính hợp pháp của các hành động từ phía chính phủ, cũng như về các lựa chọn mà những người đã mất visa hoặc trong tình trạng cư trú hiện có thể làm để tiếp tục con đường học tập của mình.

Loại thị thực sinh viên nào có nguy cơ bị thu hồi?

Hầu hết sinh viên bị thu hồi đều đang học tại Mỹ theo thị thực F-1 và J-1. Thị thực F-1 cho phép những người không phải công dân nhập cảnh vào Mỹ với tư cách là sinh viên toàn thời gian tại các cơ sở giáo dục được công nhận. Và để đủ điều kiện xin thị thực đó, mọi người phải đáp ứng một số tiêu chí nhất định, bao gồm sự chấp thuận của ICE, trình độ tiếng Anh hoặc đăng ký các khóa học giúp nâng cao trình độ tiếng Anh và đủ tiền để tự trang trải trong suốt quá trình học.

Thị thực J-1 dành cho sinh viên, giáo viên, nhà nghiên cứu và các chuyên gia khác, cho phép mọi người tham gia các chương trình được chấp thuận để học tập, nghiên cứu, đào tạo hoặc thể hiện các kỹ năng đặc biệt. Và sau khi hoàn thành chương trình, họ phải trở về nước trong vòng 30 ngày.

Những trường nào đang bị ảnh hưởng?

Bộ Ngoại giao Mỹ đã bắt đầu thu hồi thị thực vào tháng 3 năm nay, nhắm vào du học sinh của các trường học trên khắp cả nước. Ngoại trưởng Marco Rubio cho biết vào tháng trước rằng Bộ Ngoại giao đã thu hồi thị thực của hàng trăm sinh viên, nhắm vào các sinh viên quốc tế tham gia hoạt động chính trị.

“Chúng tôi làm điều đó hàng ngày. Mỗi lần phát hiện ra một trong những kẻ rối loạn này, chúng tôi sẽ thu hồi thị thực của họ”, ông Rubio cho biết tại một cuộc họp báo vào tháng 3.

Những sinh viên đó bao gồm Mahmoud Khalil, của Đại học Columbia, một nhà hoạt động ủng hộ Palestine và là người sở hữu thẻ xanh, người bị ICE bắt giữ và giam giữ vào đầu tháng 3, hay Rümeysa Öztürk, của Đại học Tufts, người bị các quan chức nhập cư bắt giữ trên phố gần trường vài tuần sau đó.

Các trường hợp khác nằm ngoài phạm vi phản đối chính trị, như Doğukan Günaydın, một sinh viên người Thổ Nhĩ Kỳ tại Đại học Minnesota, bị bắt trước nhà riêng ở St. Paul vào cuối tháng 3 vì bị kết tội lái xe khi say rượu vào năm 2023.

Nhiều trường hợp bắt giữ và hủy visa khác nhằm vào sinh viên trong các lĩnh vực từ kỹ thuật vật liệu đến nghiên cứu bệnh động kinh. Một số sinh viên được thông báo lý do mơ hồ về việc thu hồi thị thực, trong khi những sinh viên khác không nhận được lý do nào. Nhiều trường học cũng không hay biết gì cả.

Bộ An ninh Nội địa Mỹ gần đây đã thành lập một lực lượng đặc nhiệm sử dụng các công cụ phân tích dữ liệu để tìm kiếm lịch sử phương tiện truyền thông xã hội của sinh viên quốc tế nhằm tìm ra căn cứ tiềm năng thu hồi thị thực của họ. Ba nguồn tin quen thuộc với hoạt động này nói với NBC News rằng, lực lượng đặc nhiệm đang tìm kiếm các cáo buộc và bản án hình sự trong hồ sơ của sinh viên.

Tại sao chính quyền lại nhắm vào du học sinh?

Chính quyền Tổng thống Trump chưa công khai nêu lý do tại sao các du học sinh lại bị nhắm đến nhiều hơn những sinh viên khác. Nhưng các luật sư về di trú và chuyên gia chính sách cho biết tất cả đều bắt nguồn từ trọng tâm chiến dịch tranh cử của ông Trump: trục xuất hàng loạt.

Kathleen Bush-Joseph, một luật sư và nhà phân tích chính sách của Chương trình Chính sách Di trú Mỹ tại Viện Chính sách Di trú, cho biết đây là một ví dụ về cách tiếp cận triệt để của chính quyền đối với chiến lược di trú đó.

“Chúng ta đang chứng kiến Bộ Ngoại giao đang nỗ lực hủy thị thực của nhiều sinh viên và những hành động đó được thực hiện phối hợp với Bộ An ninh Nội địa, cơ quan chịu trách nhiệm truy tố các vụ trục xuất này tại tòa án”, ông Bush-Joseph cho biết.

Trong trường hợp của Öztürk và các sinh viên khác bị bắt những tuần gần đây, chính quyền đã trích dẫn một điều khoản hiếm khi được sử dụng của Đạo luật Di trú và Quốc tịch năm 1952. Điều khoản này cho phép bộ trưởng ngoại giao trục xuất những người không phải công dân nếu bộ trưởng xác định sự hiện diện của họ ở quốc gia này sẽ dẫn đến “hậu quả chính sách đối ngoại bất lợi nghiêm trọng đối với Mỹ”.

Bà Elora Mukherjee, Giám đốc Phòng tư vấn Quyền của Người nhập cư tại Trường Luật Columbia, nhận định, đây cũng là nỗ lực của chính phủ nhằm gửi đi "thông điệp rõ ràng về những người không được chào đón tại Mỹ", đặc biệt là vì hầu hết du học sinh bị nhắm đến dường như không phải người da trắng. "Chính sách nhập cư của Mỹ dường như đang bị thúc đẩy bởi chủ nghĩa bài ngoại, chủ nghĩa dân tộc da trắng và chủ nghĩa phân biệt chủng tộc ngay lúc này", bà Mukherjee nói.

Sinh viên có quyền hợp pháp gì?

NBC News cho biết, hiện đã có nhiều sinh viên đệ đơn kiện chính phủ liên quan đến các quyết định thu hồi visa.

Phía chính phủ khẳng định họ có quyền thu hồi visa vì nhiều lý do, bao gồm cả các hành vi vi phạm như lái xe khi say rượu hoặc các tội danh liên quan. Ngoài ra, visa cũng có thể bị thu hồi vì lý do an ninh quốc gia, tùy theo quyết định của Bộ Ngoại giao.

"Xét đến thực tế rằng nhánh hành pháp có quyền quyết định rất rộng trong nhiều trường hợp, việc xác định chính xác chuyện gì đang xảy ra trong từng trường hợp cụ thể là điều vô cùng khó khăn”, ông Bush-Joseph cho biết và giải thích: “Chỉ cần một ví dụ đơn giản: đối với thẻ xanh, một người có thể đáp ứng đầy đủ mọi điều kiện nhưng vẫn bị từ chối chỉ vì lý do thuộc phạm vi quyền tùy ý của chính phủ".

Thông thường, sinh viên không thể kháng cáo việc thu hồi thị thực. Tuy nhiên, họ vẫn có thể nộp đơn xin lại thị thực. Và họ vẫn có các quyền khác, bao gồm khả năng ở lại Mỹ, miễn là họ không chủ động rời đi và xin nhập cảnh trở lại.

Bà Mukherjee lưu ý rằng, nhiều điều khoản của Hiến pháp Mỹ bảo vệ tất cả mọi người, bất kể tình trạng của họ. Và điều đó có nghĩa là các sinh viên vẫn có quyền tự vệ theo đúng thủ tục tố tụng và không thể bị trục xuất nếu không có quyền này.

Tòa án Tối cao Mỹ đã khẳng định điều đó vào ngày 14/4 trong phán quyết của mình về việc chính quyền Tổng thống Trump sử dụng Đạo luật Kẻ thù Ngoại bang để trục xuất người di cư. Tòa án phán quyết rằng mọi người có quyền phản đối việc sử dụng đạo luật này và nên được trao thời gian để phản đối hành động giam giữ họ trước khi họ bị đưa ra khỏi Mỹ.

BÀI TOÁN THUẾ ĐỐI ỨNG: NHIỀU CÁCH GỠ KHÓ

Thuế đối ứng Hoa Kỳ là chủ đề nóng nhận được sự quan tâm của nhiều chuyên gia kinh tế cùng hiến kế. TS Cấn Văn Lực đưa ra nhiều kiến nghị với Chính phủ và gợi ý cho doanh nghiệp để kịp thời tháo gỡ bài toán khó này,

Thuế đối ứng Hoa Kỳ là chủ đề nóng nhận được sự quan tâm của nhiều chuyên gia kinh tế cùng hiến kế. Nói rõ hơn về những tác động của thuế đối ứng đối với nền kinh tế Việt Nam, tại Hội thảo “Thuế đối ứng của Hoa kỳ và Ứng phó của doanh nghiệp Việt Nam” diễn ra sáng nay 18/4, chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực cho rằng, việc Hoa Kỳ đưa ra chính sách áp thuế đối ứng với nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, đã tạo ra một số thách thức đối với nền kinh tế nước ta.

Thứ nhất, việc Hoa Kỳ áp thuế đối ứng đối với hàng hóa Việt Nam có thể khiến kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam giảm do nhu cầu yếu đi. Khối FDI, kể cả từ Hoa Kỳ cũng sẽ bị ảnh hưởng vì tâm lý nhà đầu tư, rủi ro chính sách toàn cầu và chính sách khuyến khích sản xuất tại quốc gia này.

Thứ hai, xu hướng bảo hộ thương mại, kiểm soát xuất khẩu và điều tra trốn thuế, nguồn gốc xuất xứ, trung chuyển hàng hóa... có thể gia tăng, tạo rủi ro bị áp thuế đối ứng và hạn chế xuất khẩu công nghệ cao.

Thứ ba, sẽ diễn ra cuộc cạnh tranh với hàng hóa từ các nước khác xuất khẩu sang Việt Nam, do thừa cung, nhất là từ nước bạn láng giềng Trung Quốc. Đồng thời, chi phí logictics có thể tăng cao, kéo theo các rủi ro khác liên quan tới lãi suất và tỷ giá.

TS Cấn Văn Lực dự báo: Với kịch bản cơ sở, giả sử Hoa Kỳ áp thuế đối ứng khoảng 20% - 25% lên hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang thì ước tính giá trị phải trả thêm khoảng 55 tỷ USD/năm. Trong trường hợp Việt Nam giảm thuế xuống 0% cho hàng Mỹ, tổn thất giảm thu thuế ước tính khoảng 1,2 tỷ USD.

Dù vậy, TS. Cấn Văn Lực cho rằng, Việt Nam vẫn có thể tìm kiếm cơ hội trong thách thức như: Mở rộng xuất khẩu sang các thị trường khác khi họ tìm nguồn thay thế; tìm kiếm cơ hội từ xu hướng dịch chuyển đầu tư, chuỗi cung ứng. Đồng thời, doanh nghiệp phải đa đang dạng hóa, tăng nội lực và đáp ứng các tiêu chuẩn mới, từ đó tăng sức chống chịu.

Để kịp thời tháo gỡ bài toán khó thuế đối ứng của Hoa Kỳ, TS. Cấn Văn Lực kiến nghị: Chính phủ chú trọng hơn nữa các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác cùng có lợi với Hoa Kỳ, tăng cường đối thoại, đàm phán qua các kênh.

Việt Nam cũng cần sớm triển khai các giải pháp cụ thể nhằm cân bằng thương mại hơn với Hoa Kỳ, như tăng nhập khẩu và tiếp tục giảm thuế đối ứng đối với hàng nhập khẩu từ đối tác.

Để đạt được kịch bản thuế suất thấp hơn 20% - 25%, TS. Cấn Văn Lực cho rằng Việt Nam cần có phương án đàm phán nhanh, hiệu quả với những cam kết, giải pháp và lộ trình cụ thể.

Cùng với các giải pháp trên, Chính phủ cũng cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, ngành hàng bị ảnh hưởng tiêu cực từ chính sách thuế quan mới của Hoa Kỳ, kích cầu đầu tư, tiêu dùng trong nước và giữ vững mặt trận xuất khẩu.

“Tôi mong chúng ta cơ cấu lại nền kinh tế, tăng nội lực, tính tự chủ, tự lực, tự cường, tập trung vào các động lực tăng trưởng khác và các động lực tăng trưởng mới”, TS. Cấn Văn Lực nói.

Đối với doanh nghiệp, TS. Cấn Văn Lực đề nghị tận dụng tốt chính sách hỗ trợ về thuế, phí, lãi suất... để tiết giảm chi phí, tinh giản quy trình bộ máy. Đồng thời cần đa dạng hóa thị trường, đối tác, chuỗi cung ứng, sản phẩm - dịch vụ; nâng cao năng lực cạnh tranh và tận dụng tốt các cơ hội mới từ các hiệp định thương mại tự do.

NỖ LỰC KHÔI PHỤC NGÀNH SẢN XUẤT TRONG NƯỚC

Mặc dù chính quyền ông Trump đi đầu trong việc tái định hình thương mại toàn cầu, nhưng nỗ lực khôi phục sản xuất trong nước không chỉ giới hạn ở Mỹ.

Trên thực tế, xu hướng sử dụng chính sách tái công nghiệp đất nước đã lan rộng khắp thế giới kể từ sau đại dịch COVID-19.

Sự trỗi dậy của chính sách công nghiệp

Từ năm 2017 đến 2023, số lượng chính sách công nghiệp được ban hành trên toàn cầu tăng gấp chín lần, từ dưới 200 lên hơn 2.500. Hai phần ba trong số này đến từ các nền kinh tế phát triển, trong đó gần một nửa tập trung ở ba trung tâm lớn: Trung Quốc, Liên minh châu Âu và Mỹ.

Mục tiêu chung là nhằm giảm sự phụ thuộc vào các chuỗi cung ứng toàn cầu — vốn đã bị phơi bày là dễ tổn thương trong đại dịch — và phản ứng trước những mối lo ngại ngày càng gia tăng về biến đổi khí hậu, chiến tranh thương mại và địa chính trị.

Sự tập trung sản xuất vào một số khu vực — như chất bán dẫn ở Đài Loan, phần mềm ở Thung lũng Silicon, khiến các quốc gia dễ bị tổn thương trước các cú sốc bất ngờ. Các sự kiện như áp thuế trả đũa giữa các quốc gia thúc đẩy nhiều nước đẩy mạnh tự lực sản xuất.

Tổng thống Trump đang theo đuổi chiến lược bảo hộ trên quy mô toàn nền kinh tế, chủ yếu thông qua thuế quan cao và đàm phán song phương. Tuy nhiên, cách tiếp cận này cũng có rủi ro khi thúc đẩy các quốc gia khác tìm kiếm đối tác mới thay vì phụ thuộc vào Mỹ.

Chẳng hạn, Canada đã chọn châu Âu và Anh là điểm đến đầu tiên của Thủ tướng mới thay vì Mỹ. Nhật Bản và Hàn Quốc cũng vừa tuyên bố kế hoạch hợp tác thương mại ba bên với Trung Quốc. EU cử phái đoàn sang Bắc Kinh để "làm sâu sắc hơn quan hệ đầu tư".

Mỹ đánh mất vị thế sản xuất toàn cầu?

Tổng thống Donald Trump cho rằng kế hoạch áp thuế của ông sẽ đưa ngành sản xuất trở lại nước Mỹ. Tuy nhiên, nhiều nhà kinh tế tỏ ra hoài nghi, lo ngại thiệt hại kinh tế sẽ vượt xa lợi ích đạt được.

Trong những năm 1950, khoảng 35% việc làm trong khu vực tư nhân của Mỹ thuộc lĩnh vực sản xuất. Ngày nay, con số đó chỉ còn 9,4%, tương đương khoảng 12,8 triệu việc làm. Để hiểu khả năng khôi phục ngành sản xuất có thực tế hay không, cần nhìn lại quá trình nước Mỹ đánh mất vị thế vốn có.

Đầu thế kỷ 20, Mỹ tiên phong trong việc ứng dụng sản xuất hàng loạt và các bộ phận có thể thay thế. Thế chiến II càng thúc đẩy năng lực sản xuất, trong khi nhiều đối thủ công nghiệp ở châu Âu và châu Á bị tàn phá. Hậu chiến, tầng lớp trung lưu Mỹ gia tăng nhanh chóng, tạo nhu cầu lớn cho các sản phẩm công nghệ cao thời đó như ô tô, máy rửa chén, tivi hay máy bay. Việc sản xuất các sản phẩm này tại Mỹ là hợp lý vì cần đội ngũ R&D sát cánh cùng dây chuyền sản xuất. Thêm vào đó, hệ thống giáo dục phổ thông sớm đã tạo ra một lực lượng lao động có trình độ cao.

Từ sau thập niên 1950, nền kinh tế Mỹ chuyển hướng khi người dân ngày càng giàu có, chi tiêu nhiều hơn cho dịch vụ như du lịch, ẩm thực và y tế. Việc làm dịch chuyển sang các ngành dịch vụ – ngân hàng, luật, khách sạn, bệnh viện – trong khi việc làm sản xuất dần ổn định rồi suy giảm.

Đồng thời, các mặt hàng không bền như quần áo, giày dép cũng bắt đầu được sản xuất ở miền Nam nước Mỹ – nơi chi phí lao động thấp hơn – rồi dần chuyển ra nước ngoài. Đến những năm 1980 và 1990, nhiều quốc gia đang phát triển như Mexico, Hàn Quốc... bắt đầu đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ nhờ chi phí thấp và các hiệp định thương mại như NAFTA.

Cạnh tranh

Bước ngoặt lớn đến sau năm 2001 khi Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), mở cửa cho đầu tư nước ngoài và tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Chỉ trong vài năm, Trung Quốc từ một nước xuất khẩu nhỏ đã vươn lên dẫn đầu thế giới, vượt qua cả Mỹ vào năm 2008.

Sự tràn ngập hàng giá rẻ từ Trung Quốc, đặc biệt là các mặt hàng công nghệ thấp như đồ gia dụng, nội thất, đã gây tổn thất nặng nề cho các cộng đồng công nghiệp ở miền Trung Tây và miền Nam Mỹ – một hiện tượng được các nhà kinh tế gọi là "cú sốc Trung Quốc".

Trong khi ngành sản xuất thu hẹp, Mỹ trở thành siêu cường trong lĩnh vực dịch vụ. Nhiều dịch vụ khó toàn cầu hóa như chăm sóc y tế, nhưng các lĩnh vực như phần mềm, quảng cáo, tài sản trí tuệ thì lại có thể xuất khẩu. Năm 2023, Mỹ xuất khẩu 24 tỷ USD dịch vụ quảng cáo, và hiện là quốc gia xuất khẩu dịch vụ lớn nhất thế giới.

Tuy nhiên, một phần lớn doanh thu thực tế bị ẩn đi do các công ty Mỹ chuyển quyền sở hữu tài sản trí tuệ ra nước ngoài vì lý do thuế, khiến những nơi như Ireland được tính là nước xuất khẩu dịch vụ hàng đầu.

Nghiên cứu của các nhà kinh tế cho thấy, năm 1980, có 39% việc làm được trả lương cao tại Mỹ thuộc ngành sản xuất. Đến năm 2021, tỷ lệ này giảm xuống còn 20%, trong khi các ngành như tài chính, luật và dịch vụ chuyên môn tăng từ 8% lên 26%.

Tương lai ngành sản xuất Mỹ?

Các nhà kinh tế từ lâu đã phản đối việc sử dụng thuế quan quy mô lớn vì cho rằng nó đẩy giá tiêu dùng lên cao, làm giảm chi tiêu cho các mặt hàng nội địa và ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế. Trong khi một số nhà sản xuất có thể được hưởng lợi, phần lớn người dân sẽ chịu thiệt hại.

Ngay cả khi tăng 30% việc làm trong sản xuất, tỷ lệ này trong khu vực tư nhân cũng chỉ đạt khoảng 12% – vẫn thấp hơn rất nhiều so với mức đỉnh trong quá khứ.

Dù vậy, một số nhà kinh tế như Susan Houseman cho rằng Mỹ nên đầu tư chiến lược vào một số ngành sản xuất trọng điểm, đặc biệt là các lĩnh vực công nghệ cao như bán dẫn, vì lý do an ninh kinh tế và quốc phòng. Bà nói việc Mỹ sản xuất lại các mặt hàng giá rẻ như áo phông không còn nhiều ý nghĩa, nhưng đối với một số ngành then chốt, việc sản xuất trong nước là cần thiết và đáng để đầu tư.

VÀNG BỊ RÚT Ồ ẠT KHỎI MỸ, QUAY ĐẦU VỀ THỤY SĨ SAU KHI ĐƯỢC ÔNG TRUMP MIỄN THUẾ QUAN

Nhu cầu vận chuyển vàng bằng máy bay đến New York giảm mạnh sau khi ông Trump miễn trừ kim loại quý này khỏi thuế quan.

Vàng hiện đang được vận chuyển trở lại Thụy Sĩ sau khi bị rút về New York từ tháng 12 trước nguy cơ Mỹ áp dụng thuế quan rộng rãi đối với nhập khẩu vàng thỏi.

Dữ liệu hải quan Thụy Sĩ cho biết lượng vàng nhập khẩu từ Mỹ vào nước này đạt 25,5 tấn trong tháng 3, mức cao nhất trong 13 tháng. Tháng 2, con số này là 12,1 tấn.

Trong khi đó, lượng vàng xuất khẩu từ Thụy Sĩ sang Mỹ giảm 32% so với tháng trước xuống còn 103,2 tấn.

Các kho vàng của Mỹ trên sàn giao dịch Comex – lần đầu tiên trong 14 tháng – chứng kiến dòng vàng rút ra trong 8 ngày liên tiếp khi giá vàng tương lai tại Mỹ giảm xuống sau biến động mạnh, theo dữ liệu của Comex.

Lượng vàng, bạc và bạch kim trị giá hơn 80 tỷ USD đã được chuyển đến các kho của Comex từ tháng 12/2024 đến tháng 3/2025, khiến các công ty hậu cần và nhà máy tinh luyện của Thụy Sĩ bận rộn hơn bình thường.

Tuy nhiên, nhu cầu vận chuyển vàng và bạc qua đường hàng không đến New York đã không còn nữa khi Washington miễn trừ các kim loại này khỏi mức thuế quan đối ứng do Tổng thống Donald Trump công bố ngày 2/4. Vì thế, vàng hiện đang được vận chuyển trở lại Thụy Sĩ.

Lượng vàng dự trữ trên sàn Comex đã giảm 1,5 triệu ounce (trị giá 4,8 tỷ USD), xuống còn 43,6 triệu ounce (1.357 tấn) kể từ khi đạt mức cao nhất mọi thời đại là 45,1 triệu ounce vào ngày 4/4.

Một phần vàng đang được rút khỏi kho vàng của Mỹ sẽ quay trở lại Thụy Sĩ – trung tâm tinh luyện và trung chuyển vàng thỏi lớn nhất thế giới, nguồn tin tại một nhà máy tinh luyện của Thụy Sĩ cho biết.

Người này nói thêm rằng lượng vàng rút khỏi Mỹ vẫn ở mức khiêm tốn vì vàng trong kho của nước này vẫn đóng vai trò là hàng rào phòng ngừa bất ổn đang diễn ra trên thị trường.

Ross Norman, một nhà phân tích độc lập, cho biết Mỹ tiêu thụ khoảng 115 tấn vàng dưới dạng tiền xu và vàng thỏi trong 1 năm. Điều này có nghĩa là lượng vàng thỏi còn lại trong các kho CME đủ cung cấp cho phân khúc thị trường này trong gần 12 năm.

“Đây là thời điểm tuyệt vời để tham gia vào lĩnh vực vận chuyển và tinh luyện vàng”, Norman nói thêm.

CẮT GIẢM NỬA QUÂN SỐ Ở SYRIA, VÌ SAO?

Động thái này diễn ra trong bối cảnh Mỹ đang tăng cường nguồn lực cho Trung Đông bằng cách gửi thêm oanh tạc cơ B-2, tàu chiến và hệ thống phòng không.

Mỹ đang có kế hoạch cắt giảm sự hiện diện của quân đội tại Syria, một quan chức Mỹ nói với trang The War Zone (TWZ) hôm 16/4.

"Sẽ có một sự hợp nhất diễn ra trong những tuần và tháng tới liên quan đến khoảng 1.000 quân, và sẽ để lại khoảng 1.000 quân", vị quan chức nói với TWZ.

Theo trang tin quân sự, động thái này diễn ra trong bối cảnh Lầu Năm Góc đang tăng cường nguồn lực cho Trung Đông bằng cách gửi thêm oanh tạc cơ B-2, tàu chiến và hệ thống phòng không. Và điều này có thể có những tác động rộng khắp trong khu vực.

"Bộ Quốc phòng Mỹ thường xuyên phân bổ lại lực lượng dựa trên nhu cầu và tình huống bất trắc trong hoạt động", TWZ dẫn lời một quan chức quốc phòng cho biết trong một tuyên bố.

"Những động thái này chứng minh bản chất linh hoạt của tư thế phòng thủ toàn cầu của Mỹ và khả năng triển khai của Mỹ trên toàn thế giới trong thời gian ngắn để ứng phó với các mối đe dọa an ninh đang phát triển. Vì lý do an ninh hoạt động, chúng tôi không có gì thêm để cung cấp vào thời điểm này".

Mỹ hiện đang duy trì khoảng 2.000 quân nhân tại Syria ở một số căn cứ, chủ yếu ở phía Đông Bắc quốc gia Trung Đông. Ngoài ra còn có một căn cứ ở miền Nam Syria, được gọi là Al-Tanf, nằm dọc biên giới với Jordan và Iraq.

Các binh sĩ Mỹ hợp tác với các lực lượng địa phương để ngăn chặn sự trỗi dậy của các phần tử khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), vốn đã chiếm giữ các vùng đất rộng lớn của Iraq và Syria vào năm 2014 nhưng sau đó đã bị đẩy lùi.

Nguồn tin của TWZ không biết nhóm quân rút lui sẽ được triển khai tới đâu hoặc họ sẽ rời khỏi căn cứ nào. Reuters là hãng tin đầu tiên đưa tin về kế hoạch rút quân.

Một quan chức Mỹ khác đã xác nhận kế hoạch cắt giảm quân với Reuters, nhưng cho biết không chắc chắn về con số và tỏ ra nghi ngờ về mức độ cắt giảm đó vào thời điểm chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang đàm phán với Iran và tăng cường lực lượng trong khu vực.

Nhưng TWZ cho biết, giảm số lượng quân đội ở Syria luôn là mục tiêu của Tổng thống Trump. Trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình ở Nhà Trắng, ông đã đột ngột kêu gọi rút toàn bộ quân ở đó vào năm 2019, tuy nhiên, điều đó chưa bao giờ được thực hiện đầy đủ trước khi ông hết nhiệm kỳ.

Bối cảnh cho đợt cắt giảm quân số lần này phần lớn được tạo ra bởi biến động chính trị ở thủ đô Damascus, chứng kiến chính quyền của cựu Tổng thống Syria Bashar Al-Assad sụp đổ vào tháng 12 năm ngoái.

Chính phủ Syria mới – do Tổng thống lâm thời Ahmed al-Sharaa, thủ lĩnh nhóm HTS, lãnh đạo – đã hợp tác chặt chẽ với các quan chức từ Bộ Chỉ huy trung tâm Mỹ (CENTCOM) về một số vấn đề, ông Charles Lister, chuyên gia về Syria, lưu ý.

Các cộng đồng tình báo và quân sự Mỹ đã "thiết lập mối quan hệ hiệu quả" với chính phủ Syria mới, bao gồm cả việc chia sẻ thông tin tình báo giúp tiêu diệt "nhiều thủ lĩnh cấp cao của ISIS và ngăn chặn 9 âm mưu lớn ở thành thị", ông Lister giải thích trên X.

Ông Lister, người hiện là Giám đốc Chương trình Syria của Viện Trung Đông và là nhà sáng lập trang SyriaWeekly.com, nói thêm rằng, một đối tác của Mỹ hiện đang ở trong Bộ Quốc phòng Syria.

Mặc dù hợp tác giữa Washington và chính phủ Syria mới ngày càng tăng, một số chuyên gia cho rằng việc Mỹ cắt giảm hiện diện ở đó có thể tạo ra hiệu ứng lan tỏa khắp khu vực.

Đáng chú ý, động thái rút bớt quân của Mỹ – nếu xảy ra – đánh dấu "một bước ngoặt quan trọng đối với cán cân quyền lực trong khu vực", một sĩ quan cấp cao của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) nói với TWZ hôm 16/4.

Sau sự sụp đổ của chính quyền ông Assad, Nga đã rút hầu hết quân đội và khí tài của mình, đặc biệt là các hệ thống phòng không, khỏi Syria. Điều đó mở ra sự tự do hoạt động trên không cho các lực lượng Mỹ, Israel và Thổ Nhĩ Kỳ.

Tuy nhiên, vị sĩ quan IDF cho biết, việc Mỹ thu hẹp hiện diện quân sự ở Đông Bắc Syria có thể tăng gánh nặng cho Israel trong việc đối phó với các lực lượng do Iran hậu thuẫn ở vùng đệm địa chiến lược ở phía Tây sông Euphrates.

Điều này cũng có thể giúp các lực lượng thân Iran như Hezbollah củng cố các hành lang hậu cần qua Syria, từ đó tăng cường năng lực của Tehran trong việc chuyển giao vũ khí tiên tiến, bao gồm cả đạn dược dẫn đường chính xác, và theo đó làm thay đổi lợi thế về chất lượng khí tài mà Israel muốn duy trì, vị sĩ quan giải thích.

Một yếu tố khác cần xem xét là liệu việc ít quân đội Mỹ hơn ở Syria có ảnh hưởng đến sự hiện diện ngày càng tăng của các lực lượng Israel và Thổ Nhĩ Kỳ ở đó và căng thẳng giữa hai bên hay không.

Nhà phân tích Trung Đông Mohammed "Basha" Albasha cho rằng Thổ Nhĩ Kỳ vẫn giữ thế thượng phong bất kể quân số của Mỹ ở Syria là bao nhiêu vì Ankara đang nắm giữ ảnh hưởng đáng kể ở Syria với tư cách là bên ủng hộ chính của chính quyền Syria mới.

Không giống như trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, lần này ông Trump có nhiều thời gian để thực hiện đầy đủ lệnh cắt giảm số lượng quân đội Mỹ tại Syria.

Những tác động lan tỏa của động thái đó sẽ chỉ trở nên rõ nét hơn khi quân đội Mỹ chính thức rời đi, TWZ kết luận.

Nguồn: Báo Tin Tức; Báo Mới; CafeF; Soha; Người Đưa Tin