Châu Âu cấm xuất khẩu rác thải nhựa sang nước nghèo

(Ảnh minh họa).

Các nhà lập pháp châu Âu và quốc gia thành viên Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) vừa nhất trí cấm xuất khẩu rác thải nhựa sang các quốc gia ngoài nhóm từ giữa năm 2026.

Thỏa thuận này được đưa ra khi các nhà ngoại giao nhóm họp ở thủ đô Nairobi - Kenya để ký kết một hiệp ước toàn cầu về ô nhiễm nhựa. Theo báo Guardian (Anh), bà Pernille Weiss - thành viên Đan Mạch tại Nghị viện châu Âu, người phụ trách đề xuất nói trên - cho biết châu Âu sẽ chịu trách nhiệm về chất thải nhựa của mình bằng cách cấm xuất khẩu sang các nước không thuộc OECD.

"Một lần nữa, chúng tôi thực hiện tầm nhìn rằng chất thải là một tài nguyên, cần quản lý hợp lý và trong mọi trường hợp sẽ không gây hại cho môi trường hoặc sức khỏe con người" - bà Weiss nhấn mạnh.

Các quy định sẽ phải được Hội đồng châu Âu và Nghị viện châu Âu chính thức phê chuẩn trước khi có hiệu lực, từ đó đặt ra các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn.

Sau 5 năm, các quốc gia muốn nhập khẩu rác thải nhựa của châu Âu có thể yêu cầu dỡ bỏ lệnh cấm nếu chứng minh được rằng họ sẽ xử lý tốt rác thải nhựa.

Hầu hết nhựa được thải ra ở châu Âu đều bị phân hủy và chưa đến một 1/3 trong số đó được tái chế. Các nhà hoạt động vì môi trường đã nêu lên mối lo ngại rằng một số rác thải nhựa được vận chuyển ra nước ngoài để tái chế cuối cùng lại được đưa đến các bãi chôn lấp và tuyến đường thủy.

Tuy vậy, lệnh cấm cũng có thể dẫn đến sự gia tăng lượng rác thải được chuyển đến các nước OECD. Ông Sedat Gündoğdu, nhà nghiên cứu vi nhựa tại Trường ĐH Çukurova (Thổ Nhĩ Kỳ), đánh giá lệnh cấm là một quyết định quan trọng nhưng cũng bày tỏ thất vọng vì không có quy định cấm chuyển chất thải nhựa hỗn hợp và nguy hiểm chuyển sang Thổ Nhĩ Kỳ - quốc gia vừa là nước nhập khẩu chất thải nhựa lớn nhất ở châu Âu vừa là thành viên OECD.

Châu Âu tiếp tục tịch thu tài sản của Nga

Hãng thông tấn Séc (CTK) hôm thứ Sáu đưa tin, trích dẫn cơ quan đăng ký địa chính của nước này cho biết hàng chục bất động sản thuộc sở hữu của chính phủ Nga đã bị niêm phong tại quốc gia này.

Bộ trưởng Ngoại giao Séc Jan Lipavsky cho biết biện pháp này nhắm tới khoảng 70 bất động sản, chủ yếu nằm ở Praha, Trung Bohemia và Karlovy Vary.

Động thái này diễn ra ngay sau khi Goszagransobstvennost, cơ quan được Nga ủy quyền giám sát bất động sản nhà nước ở nước ngoài, bị đưa vào danh sách các thực thể bị trừng phạt của Cộng hòa Séc.

Theo cơ quan địa chính bất động sản, cho đến nay, chính quyền Séc đã niêm phong một tòa nhà trường học trên Quảng trường Krupkova, một ngôi nhà trên phố Ovenecka, một biệt thự trên phố Pod Kashtany ở Praha và một tòa nhà lãnh sự quán Nga cũ ở Karlovy.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov đã lên án hành động này là bất hợp pháp theo luật pháp quốc tế và cảnh báo về các bước trả đũa.

Đầu năm nay, chính phủ Séc đã hủy bỏ các thỏa thuận thời Liên Xô cho phép đại sứ quán Nga được tự do sử dụng đất ở Praha và các thành phố khác. Bộ Ngoại giao Séc cũng đệ đơn kiện Moscow đòi bồi thường 53 triệu curon (2,44 triệu USD) cho khoản tiền thuê đất.

Ông Lipavsky trước đó tuyên bố rằng Nga sở hữu 42 tòa nhà ở Cộng hòa Séc được coi là cơ sở của cơ quan đại diện ngoại giao, nhưng một cuộc kiểm toán cho thấy hàng chục tòa nhà trong số đó không được sử dụng cho các mục đích đã nêu.

Tài sản cá nhân thuộc sở hữu hoặc có liên quan đến công dân Nga cũng là mục tiêu của các lệnh trừng phạt liên quan đến Ukraine.

Vào tháng 7, Cục Phân tích Tài chính Séc đã chặn tài khoản ngân hàng của các công ty được cho là có liên quan đến người sáng lập AFK Sistema Vladimir Yevtushenkov và tịch thu tài sản trị giá 100 triệu koruna (khoảng 4,59 triệu USD) của ông này. Trong số các tài sản khác, khách sạn 5 sao Savoy Westend ở Karlovy Vary đã bị tịch thu.

Các quốc gia châu Âu khuyến khích người dân “ăn chắc, mặc bền”

(Ảnh minh họa).

Theo báo cáo của CBI mới đây, hàng năm người dân ở Liên minh châu Âu (EU) thải bỏ 5,8 triệu tấn hàng dệt may, khoảng 11,3 kg/người. Ngành công nghiệp đốt hoặc chôn lấp phần lớn chất thải này hoặc xuất khẩu dưới dạng quần áo cũ…

Theo SCMP, mỗi người có một kỳ vọng khác nhau về tuổi thọ của các mặt hàng thời trang. Vào những năm 1990, người tiêu dùng có những áp lực nhất định khiến họ phải chạy theo xu hướng và mua các loại xa xỉ phẩm mới nhất. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, người dùng bắt đầu tập trung hơn vào tính bền vững. Ở một mức độ nào đó, nhu cầu thắt chặt chi tiêu cũng khiến người dùng hạn chế mua sắm các loại sản phẩm thời thượng hơn.

Đặc biệt, hồi tháng 6 năm nay, Nghị viện châu Âu thông qua chiến lược mới, kêu gọi các công ty thời trang hoạt động ở châu Âu áp dụng các tiêu chuẩn môi trường cao hơn. Các nhà lập pháp đang soạn thảo hơn 10 luật mới, yêu cầu các thương hiệu làm cho quy trình sản xuất trở nên xanh hơn và có trách nhiệm cao hơn đối với rác thải liên quan đến sản phẩm của doanh nghiệp. Đặc biệt, EU đã bắt đầu một chiến dịch mới, thiết lập lại xu hướng, để chống lại đống chất thải dệt may ngày càng tăng. Chiến dịch nêu bật một số biện pháp mới để giảm chất thải dệt may: từ yêu cầu thiết kế đến tiêu chí chống quảng cáo tẩy xanh (greenwash).

Tại Pháp, bắt đầu từ tháng 10 vừa qua, người dân đã có thể hưởng lợi từ chương trình mà Chính phủ Pháp áp dụng là hoàn tiền cho những người đem quần áo và giày dép cũ đi sửa chữa và làm mới. Ước tính khoảng 700.000 tấn quần áo bị vứt đi ở Pháp hằng năm, trong đó khoảng 2/3 được đưa đến bãi rác. Bộ trưởng Sinh thái Pháp Berangere Couillard công bố chương trình trên khi thăm một trung tâm thời trang có trách nhiệm tại Paris.

Bà cho biết tiền thưởng sửa chữa sẽ được lấy từ quỹ 154 triệu euro mà chính phủ đã dành ra trong 5 năm tới. Bà đã mời tất cả các xưởng may và thợ đóng giày tham gia chương trình do tổ chức sinh thái Refashion điều hành. "Mục tiêu là hỗ trợ những người sửa vá. Điều này sẽ khuyến khích các xưởng và nhà bán lẻ cung cấp dịch vụ sửa chữa với hy vọng tạo lại việc làm", bà cho biết. Trước tình trạng nhiều người tiêu dùng phải trả số tiền lớn để sửa chữa quần áo hay giày dép, song song với nỗi lo thời trang nhanh đang trở nên phổ biến, chương trình đang nhận được nhiều sự ủng hộ từ người dân.

Ông Clement Woo, thợ đóng giày Pháp cho biết: "Đôi khi khách hàng phản hồi với chúng tôi rằng, một số dịch vụ còn quá đắt so với giá của chiếc giày ban đầu. Vì vậy, chương trình hỗ trợ này sẽ giúp thu hút khách hàng mới dễ dàng hơn và thời gian sửa chữa cũng sẽ nhanh hơn". Theo chương trình, khách hàng có thể yêu cầu hỗ trợ 7 euro cho việc sửa đế giày và 10 đến 25 euro cho việc sửa chữa quần áo. Nguồn tiền hỗ trợ sẽ được trích từ một khoản ngân sách 154 triệu euro để chi trả cho giai đoạn 2023 đến 2028.

Hơn 100 tỉ mặt hàng dệt may, gồm quần áo, giày dép và đồ vải gia dụng, được bán trên toàn thế giới hàng năm. Ở Pháp, con số này lên đến khoảng 10,5 kg/người hằng năm. Tổ chức Refashion khuyến khích mọi người không chỉ sửa chữa và tái sử dụng mà còn giảm số lượng hàng dệt may họ mua và quyên góp những thứ họ không còn dùng. Khoảng 56% số đồ quyên góp có thể được sử dụng lại và 32% có thể được tái chế.

Chương trình thưởng sửa chữa là một phần trong nỗ lực lớn của chính phủ Pháp triển khai từ cuối năm ngoái nhằm cải cách ngành dệt may - một trong những ngành gây ô nhiễm nhất hành tinh - và chống lại cái gọi là thời trang nhanh. Bà Elsa Chasssagnette, người đứng đầu Quỹ sinh thái Refashion, Pháp cho biết: "Chúng tôi có hai mục tiêu được chính quyền đặt ra, chúng tôi cần phải sửa chữa thêm 35% các món đồ vào năm 2028. Đồng thời, chúng tôi cũng sẽ có thêm 1.500 thợ sửa chữa được chứng nhận hành nghề vào năm 2025, hiện mới chỉ có 600 thợ được chứng nhận tính đến thời điểm hiện tại".

Trong khi đó, ở các thành phố nước Anh, thỉnh thoảng trên phố sẽ xuất hiện những nhóm người ngồi khâu vá. Những người này tổ chức sự kiện sửa chữa quần áo trước các cửa hàng "thời trang nhanh" nhiều lần trong năm với mục đích nâng cao nhận thức của người dân về việc tiêu dùng quá nhiều quần áo. Thông điệp của họ là “khâu chứ không vứt”, có nghĩa là đừng vì ham thời trang nhanh rẻ mà vứt bỏ quần áo, dễ dàng mua mới.

Bà Suzi Warren, người sáng lập phong trào "Khâu vá trên phố" ở Anh, nói: "Ý tưởng là chúng tôi ngồi bên ngoài những cửa hàng thời trang nhanh ở các khu phố mua sắm, để chúng tôi thể hiện rằng những gì chúng tôi làm là phương án khác với nơi mà chúng tôi đang ngồi cạnh. Cửa hàng Primark là một ví dụ chính xác về một nơi mà người ta hay tới để mua sắm hàng loạt, dùng trong vài tuần hoặc mặc vài lần là vứt bỏ. Những người tham gia phong trào này khuyên người tiêu dùng rằng khi đã mua gì thì hãy lập nên một mối quan hệ với đồ vật đó, giữ nó càng lâu càng tốt”.

Mỗi khi những người đi qua dừng lại hỏi han, nhóm "khâu vá trên phố" lại có cơ hội để hướng dẫn họ cách sửa quần áo, thậm chí cho họ thấy sửa quần áo cũng là một niềm vui, là cách để thiền, tốt cho sức khỏe tâm thần mà lại không cần đầu tư gì nhiều, ngoài một cây kim và cuộn chỉ. Giáo sư Natascha Radclyffe-Thomas, thuộc Trường Đại học Thời trang London, Anh, cho biết: "Có mối liên hệ lớn giữa việc tiêu dùng quá nhiều và cuộc khủng hoảng khí hậu. Có nhiều nguồn lực bị hoang phí khi đưa vào sản xuất, phân phối và bán quần áo… Vậy mà người ta cứ mua rồi lại vứt đi. Thật sự rất hoang phí".

Còn tại Bỉ, người dân không cần phải vứt bỏ quần áo hoặc dụng cụ thể thao bị hỏng. Decathlon, nhà bán lẻ đồ thể thao lớn nhất thế giới, hiện cung cấp một dịch vụ sửa chữa diện rộng. Dịch vụ này chủ yếu phục vụ những việc sửa chữa nhỏ như đường may bị rách hoặc khóa kéo bị đứt, nhưng đồng thời họ cũng nhận sửa chữa quần áo, ba lô và dụng cụ cắm trại. Bạn có thể mang đồ thể thao của bất kỳ thương hiệu nào đến để sửa chữa chứ không chỉ riêng sản phẩm Decathlon.

Trong tình hình hiện tại, có đến 90% lượng quần áo bị vứt đi khi chúng vẫn còn có thể được sử dụng tiếp. Trong đó, chưa đến 1% lượng quần áo cũ được tái chế thành những bộ trang phục mới và 73% lượng áo quần bị đem đi đốt hoặc đưa vào các bãi chôn lấp. Sa mạc Atacama, Chile, nơi đang chứa hàng tấn quần áo thừa từ châu Âu, Mỹ và châu Á, là minh chứng rõ nhất của việc tiêu thụ quá mức và thói quen lãng phí trang phục.

Sửa chữa quần áo được xem là hành động thiết yếu để xây dựng ngành công nghiệp thời trang bền vững trong tương lai. Khi các thương hiệu bắt đầu giới thiệu dịch vụ này, bạn có thể tìm thấy các địa điểm sửa chữa và tân trang quần áo, nơi mang đến sức sống mới cho những bộ trang phục, giúp kéo dài tuổi thọ của chúng. Theo The Wall Street Journal, trong khi một số thương hiệu thời trang xa xỉ từ lâu đã cung cấp dịch vụ sửa chữa các sản phẩm đắt tiền thì việc triển khai dịch vụ này ở quy mô lớn vẫn đang là xu hướng mới đối với các nhà bán lẻ thời trang phổ thông.

Cấm vận dầu Nga, một quốc gia châu Âu tự tìm đến bế tắc?

Quyết định hủy bỏ hạn ngạch xuất khẩu các sản phẩm dầu mỏ không được sử dụng trên thị trường Bulgaria từ ngày 1/1/2024 tương đương với việc chấm dứt quyền sử dụng dầu của Nga bắt đầu từ tháng 12/2023.

Công ty năng lượng lớn của Nga Lukoil đã cảnh báo, quyết định của Bulgaria chấm dứt quyền miễn trừ lệnh cấm vận của EU đối với dầu của Nga trước thời hạn sẽ gây nguy hiểm cho hoạt động tại nhà máy lọc dầu duy nhất của nước này, và gây rủi ro cho thị trường nhiên liệu của quốc gia.

Neftochim Burgas, nhà máy lọc dầu lớn nhất Bulgaria, được sở hữu và vận hành phần lớn bởi Lukoil, một tập đoàn dầu khí tư nhân của Nga. Việc dừng sản xuất tại cơ sở này có thể tạo ra những rủi ro về hậu cần, mặt khác có thể dẫn đến cuộc khủng hoảng nguồn cung nhiên liệu ở Balkan.

Theo tập đoàn Lukoil cho biết, quyết định hủy bỏ hạn ngạch xuất khẩu các sản phẩm dầu mỏ không được sử dụng trên thị trường Bulgaria từ ngày 1/1/2024 tương đương với việc chấm dứt quyền sử dụng dầu của Nga bắt đầu từ tháng 12/2023.

Lukoil cho biết, việc không thể xuất khẩu sản phẩm xăng dầu sẽ nhanh chóng khiến kho chứa của nhà máy bị quá tải, đồng nghĩa với việc ngừng hoạt động sản xuất.

Theo kết luận của tập đoàn Lukoil, việc này có thể đặt doanh nghiệp vào tình trạng gia tăng rủi ro về công nghệ và hậu cần, đồng thời gây ra mối đe dọa đối với nguồn cung cấp nhiên liệu cho thị trường Bulgaria.

Ban quản lý Lukoil tại Neftochim Burgas đã kêu gọi chính quyền tham gia đối thoại khẩn cấp để tìm ra giải pháp toàn diện.

Vào ngày 17/11, đa số các đại biểu quốc hội ở Sofia đã nhất trí về những hạn chế mới liên quan đến nhà máy Lukoil Neftochim Burgas. Theo quyết định, doanh nghiệp sẽ bị cấm sử dụng dầu của Nga để chế biến bắt đầu từ ngày 2/3/2023 và sẽ không còn nhận được hạn ngạch xuất khẩu nhiên liệu kể từ tháng 1. Một dự luật tương ứng dự kiến sẽ được quốc hội Bulgaria thông qua vào cuối tháng này.

Thách thức lớn với Thủ tướng Tây Ban Nha vì luật ân xá lãnh đạo ly khai Catalonia

(Ảnh minh họa).

Ít nhất 170.000 người đã tập trung tại trung tâm Madrid để tham gia cuộc biểu tình hôm 18.11 nhằm phản đối luật ân xá gây tranh cãi đối với lãnh đạo ly khai ở Catalonia.

Đây là điều luật đã giúp Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sánchez giành được nhiệm kỳ thứ hai, tờ The Guardian đưa tin.

Ông Sánchez đã tuyên thệ nhậm chức vào hôm 17.11, sau gần 4 tháng trải qua cuộc tổng tuyển cử bất phân thắng bại. Mặc dù đảng Nhân dân (PP) bảo thủ đã đánh bại đảng Công nhân Xã hội Tây Ban Nha (PSOE) của ông Sánchez trong cuộc bầu cử, đảng này không thể tập hợp đủ sự ủng hộ của quốc hội để thành lập chính phủ.

PSOE và các đối tác trong liên minh cánh tả Sumar sau đó đã giành được số phiếu cần thiết bằng cách tranh thủ 2 đảng ủng hộ phe ly khai ở Catalonia. Điều kiện PSOE cam kết với 2 đảng này là sẽ ban hành giảm hình phạt cho những người ủng hộ việc khu vực đơn phương đòi tách khỏi Tây Ban Nha vào 6 năm trước.

Quyết định của ông Sánchez về luật ân xá đã khiến các đối thủ chính trị của ông tức giận và cáo buộc ông coi trọng mục đích chính trị của bản thân hơn lợi ích của đất nước.

Một cuộc thăm dò vào giữa tháng 9 cho thấy 70% cử tri, trong đó có 59% số người bỏ phiếu cho PSOE hồi tháng 7, phản đối việc khoan hồng cho những người đòi ly khai.

Cuộc biểu tình hôm 18.11 được tổ chức ở đài phun nước Cibeles ở Madrid. Theo số liệu của chính phủ, sự kiện đã thu hút tới 170.000 người tham dự, lớn hơn gấp đôi so với cuộc tuần hành tương tự được tổ chức ở thủ đô vào 1 tuần trước đó. Trong khi đó, các nhà tổ chức ước tính số tham dự thực tế là "gần 1 triệu".

Cảnh sát đã phải chặn 1 con đường chính ở thủ đô để ngăn chặn dòng người muốn tuần hành qua dinh thủ tướng, theo Reuters,

Theo người phát ngôn PSOE Patxi López, dù biểu tình là quyền được quy định trong luật, sự kiện hôm 18.11 được thúc đẩy "bởi sự thù địch của cánh hữu khi ông Sánchez trở lại nắm quyền".

Ông Sánchez trước đó nói rằng lệnh ân xá sẽ giúp xoa dịu căng thẳng. Ông Sánchez lập luận rằng điều này là cần thiết để hàn gắn vết thương trong quá khứ và tạo ra sự gắn kết xã hội lớn hơn.

Nguồn: Người Lao Động; Công Luận; VnEconomy; Kinh tế & Đô thị; Thanh Niên