DÂN THÁI LAN BIỂU TÌNH, KÊU GỌI THỦ TƯỚNG TỪ CHỨC

Nhiều người dân biểu tình đã tập trung gần tượng đài Chiến thắng, Bangkok, Thái Lan để kêu gọi Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra từ chức, trong bối cảnh làn sóng chỉ trích gia tăng liên quan đến tranh chấp biên giới với Campuchia, theo Reuters.

Cuộc biểu tình diễn ra vào ngày 28/6 này được coi là cuộc phản đối chính phủ lớn nhất kể từ khi Đảng Pheu Thai lên nắm quyền vào năm 2023.

Theo Reuters, cuộc biểu tình do liên minh các nhóm chủ nghĩa dân tộc Thái Lan tổ chức. Liên minh này trước đây cũng từng dẫn đầu các phong trào phản đối những chính phủ do gia tộc Shinawatra hậu thuẫn.

Tờ The Nation của Thái Lan đưa tin những người biểu tình đã tụ tập đông đảo tại lối ra Phahon Yothin 1 của đường cao tốc Si Rat, gây ra tình trạng ùn tắc nghiêm trọng ở khu vực xung quanh, khiến cho nhà chức trách đã đóng lối ra này.

Người biểu tình, phần lớn đến từ các tỉnh thành trên khắp Thái Lan, đã tập trung kín ba làn đường trước khu vực sân khấu chính tại Tượng đài Chiến thắng. Nhiều người tham gia vẫy quốc kỳ Thái Lan như một biểu tượng của sự đoàn kết và lòng yêu nước.

Thủ tướng Thái Lan có phương án dự phòng?

Trong khi đó, Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra đang phải đối mặt với nguy cơ bị Tòa án Hiến pháp và Ủy ban Chống tham nhũng quốc gia Thái Lan (NACC) điều tra, một động thái diễn ra sau khi chủ tịch Thượng viện Thái Lan gửi đơn yêu cầu xem xét hành vi của bà trong vụ việc liên quan cuộc gọi với ông Hun Sen, Chủ tịch Thượng viện Campuchia, bị rò rỉ.

Căng thẳng leo thang sau khi ông Hun Sen có bài phát biểu kéo dài hàng giờ trên truyền hình vào tối 27/6, trong đó ông công kích bà Paetongtarn cùng gia đình bà, đồng thời kêu gọi thay đổi chính quyền tại Thái Lan.

Bộ Ngoại giao Thái Lan sau đó nhận định phát biểu của ông Hun Sen là "khác thường", đồng thời nhấn mạnh Bangkok luôn coi trọng giải pháp ngoại giao như ưu tiên hàng đầu trong giải quyết tranh chấp.

Tờ Bangkok Post cho hay hôm thứ Sáu vừa qua Thủ tướng Paetongtarn đã đệ trình danh sách cải tổ nội các lên Hoàng gia để xin phê chuẩn, trong đó có nhiều thay đổi nhân sự cấp cao trong chính phủ.

Tờ này dẫn một nguồn tin cho hay Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Quốc phòng Phumtham Wechayachai nhiều khả năng sẽ được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Nội vụ.

Một nhân vật quan trọng khác, tướng Nattaphon Narkphanit, hiện là Thứ trưởng Quốc phòng, được cho là sẽ được thăng chức làm Bộ trưởng Quốc phòng.

Động thái này được cho là phản ánh mong muốn của đảng cầm quyền Pheu Thai trong việc giao trách nhiệm điều hành các vấn đề an ninh quốc gia cho một cựu quân nhân có kinh nghiệm.

Đáng chú ý, một số nhà phân tích chính trị cho rằng bà Paetongtarn cũng sẽ kiêm nhiệm chức Bộ trưởng Văn hóa sau đợt cải tổ này.

Điều này được xem như một chiến lược dự phòng nhằm giúp bà vẫn giữ được ghế trong nội các trong trường hợp tạm thời bị đình chỉ chức vụ Thủ tướng.

Thái Lan có thể triển khai tiêm kích trong 5 phút

Phát biểu trước Quốc hội, lực lượng Không quân Hoàng gia Thái Lan (RTAF) khẳng định sẵn sàng đối phó căng thẳng biên giới với Campuchia, tuyên bố có thể triển khai máy bay chiến đấu trong vòng 5 phút nếu xảy ra xung đột, theo Bangkok Post.

Tuyên bố này được Tư lệnh Không quân, ông Phanpakdee Phatthanakun, đưa ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng sau những phát biểu gần đây của Thủ tướng Campuchia Hun Manet liên quan đến chính sách ưu đãi cho quân đội nước này.

Ông Phanpakdee cho biết Hội đồng Quốc phòng Thái Lan đã phê duyệt kế hoạch dự phòng cho các kịch bản xảy ra tại khu vực biên giới, tuy nhiên nhiệm vụ là nhằm bảo vệ chủ quyền quốc gia, chứ không phải để khiêu khích hay làm leo thang căng thẳng.

Trong khi đó, Trung tâm Quản lý Các vấn đề Biên giới (CBAM) xác nhận rằng tình hình an ninh hiện tại dọc biên giới Thái Lan – Campuchia vẫn ổn định, không có biến động đáng kể nào xảy ra.

Ông Hun Sen muốn đôi bên cùng có lợi

Ông Hun Sen sáng hôm nay 28/6 cũng tỏ ra mềm mỏng hơn.

Tờ Khmer Times của Campuchia đưa tin ông Hun Sen nhấn mạnh sự cần thiết của việc Campuchia và Thái Lan áp dụng cách tiếp cận "hai bên cùng có lợi" trong việc giải quyết các vấn đề song phương, nhằm mang lại lợi ích chung cho cả hai quốc gia, theo Thông tấn xã Campuchia.

"Chúng ta nên chơi một trò chơi hai bên cùng có lợi, nhưng những gì Thái Lan đã làm cho đến nay lại là một tình huống hai bên cùng thiệt," ông Hun Sen nói "với vẻ thất vọng", trong buổi gặp gỡ với các thành viên hội đồng địa phương tại tỉnh Preah Vihear sáng 28/6, theo Khmer Times.

"Người dân Thái Lan không phải là kẻ thù của chúng ta, và tôi tin rằng họ cũng mong muốn Campuchia là bạn. Thương mại và hợp tác với các quốc gia láng giềng sẽ mang lại lợi ích chung. Nếu chúng ta chọn cách tiếp cận cùng có lợi, tất cả mọi người đều hưởng lợi. Campuchia có thể chỉ có 17 triệu dân, nhưng sức mua của chúng ta rất mạnh," nhà lãnh đạo Campuchia nhấn mạnh.

Ông Hun Sen nhắc lại các mục tiêu lâu dài của Campuchia: biến các chiến trường xưa thành khu vực phát triển, và biến biên giới với tất cả các nước láng giềng thành những tuyến đầu của hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

"Campuchia sẵn sàng bình thường hóa quan hệ với Thái Lan bằng các biện pháp hòa bình - dù là thông qua cơ chế song phương hay các khuôn khổ pháp lý quốc tế," ông kết luận, theo Thông tấn xã Campuchia.

TRẬN ĐÁNH LỊCH SỬ CỦA PATRIOT

Trận đánh chặn mang tính lịch sử của hệ thống Patriot chính là hôm 23 tháng 6 khi Mỹ phải đối phó với cuộc tập kích của Iran.

Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Dan Caine cho biết hôm 26 tháng 6, khi mô tả nỗ lực đối phó cuộc tập kích nhằm vào căn cứ Al Udeid ở Qatar đêm 23 tháng 6:

"Chúng tôi phát hiện tên lửa đạn đạo Iran bay tới vào khoảng 19h30. Các quả đạn Patriot lần lượt rời bệ phóng và lao tới mục tiêu. Đây là trận đánh phòng thủ mang tính lịch sử", tờ War Zone dẫn lời tướng Dan Caine.

Ông Caine đánh giá đây là lần tổ hợp Patriot "phóng lượng đạn nhiều nhất trong lịch sử quân đội Mỹ", song không nêu con số cụ thể mà chỉ nói rằng "tương đối nhiều". Một số khẩu đội Patriot của Qatar cũng phối hợp cùng lực lượng Mỹ để chặn tên lửa đạn đạo Iran.

Hình ảnh được đăng trên mạng xã hội hôm 24 tháng 6 cho thấy một trận địa Patriot khai hỏa liên tiếp 19 quả đạn để bảo vệ căn cứ Al Udeid, nhưng chưa rõ là khẩu đội của Mỹ hay Qatar.

Mỹ triển khai hai khẩu đội Patriot cùng 44 binh sĩ vận hành tại căn cứ Al Udeid. Mỗi khẩu đội Patriot hoàn chỉnh có 6-8 bệ phóng, mỗi bệ có thể lắp 4 tên lửa PAC-2 đời cũ hoặc 8 quả PAC-3 MSE tối tân.

Điều này đồng nghĩa lượng tên lửa Patriot sẵn sàng khai hỏa của Mỹ tại Al Udeid khi đó là không quá 128 quả. Trong trận tập kích căn cứ Al Udeid, Iran phóng 14 tên lửa đạn đạo, tương ứng số bom GBU-57/B được Mỹ sử dụng tấn công Iran trước đó.

Cựu hiệu trưởng Trường Phòng không Lục quân Mỹ, Đại tá David Shank ước tính cần sử dụng 2-4 quả đạn Patriot để chặn một tên lửa đạn đạo đang bay tới. "Các khẩu đội Patriot có thể phải khai hỏa gần 60 tên lửa để đối phó", ông nói.

Cũng theo báo Mỹ, trước thời điểm phóng tên lửa vào căn cứ Al Udeid, Iran đã thông báo cho Mỹ. Vì vậy, Mỹ được cho là đã có đủ thời gian để chuẩn bị lực lượng sẵn sàng cho đòn đánh chặn.

"Phần lớn lực lượng đã sơ tán khỏi căn cứ và tránh xa khu vực mà chúng tôi đánh giá là mục tiêu tiềm năng, chỉ còn số ít binh sĩ làm nhiệm vụ vận hành hai khẩu đội Patriot ở Al Udeid", Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ cho hay.

Tướng Caine cho hay, các khẩu đội Patriot đứng đầu danh sách mục tiêu của Iran trong trận tập kích. Nếu xóa sổ được đơn vị này, tên lửa Iran sẽ dễ dàng tập kích căn cứ Al Udeid hơn trong tương lai.

Nhưng Iran sau đó không phóng thêm tên lửa vào căn cứ Al Udeid hay các cơ sở quân sự khác của Mỹ tại Trung Đông.

NGA DỒN 11 VẠN QUÂN TỚI POKROVSK

Thành phố này được xem là mục tiêu chiến lược đối với Moscow.

11 vạn quân Nga áp sát Pokrovsk

Quân đội Nga đã tập trung 110.000 quân gần thành phố chiến lược Pokrovsk của Ukraine, CNN dẫn lời Tướng Oleksandr Syrskyi, Tổng tư lệnh quân đội Ukraine cho biết.

Ông Syrskyi đánh giá rằng khu vực xung quanh Pokrovsk là "điểm nóng nhất trên toàn bộ mặt trận dài 1.200 km" với khoảng 50 lần giao tranh được ghi nhận mỗi ngày. Đây cũng là nơi Nga tập trung phần lớn lực lượng của mình tại Ukraine.

Các lực lượng Nga đã cố gắng chiếm Pokrovsk trong gần một năm qua, tiến hành liên tiếp các cuộc tấn công kéo dài. Tuy nhiên, theo CNN, mặc dù có lợi thế về số lượng quân lính và vũ khí, Moscow vẫn chưa thể kiểm soát thành phố này.

Pokrovsk là mục tiêu chiến lược đối với Moscow. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tuyên bố rõ rằng mục tiêu của ông là giành được quyền kiểm soát toàn bộ các khu vực miền Đông Ukraine gồm Donetsk và Luhansk.

Mặc dù không phải là một thành phố lớn, Pokrovsk nằm trên tuyến cung ứng và đường sắt trọng yếu kết nối với các trung tâm quân sự khác trong khu vực. Cùng với Kostiantynivka, Kramatorsk và Sloviansk, Pokrovsk tạo thành "xương sống" phòng ngự đối với phần lãnh thổ Donetsk hiện vẫn nằm dưới quyền kiểm soát của Kiev.

Lực lượng Nga đã tiến gần tới Pokrovsk (Donetsk) kể từ tháng 7/2024, đánh dấu một trong những bước tiến quan trọng nhất mà Nga đạt được trong vài tháng qua về vấn đề kiểm soát lãnh thổ.

Pokrovsk là một trung tâm hậu cần quan trọng của Ukraine. Việc chiếm được thành phố này sẽ mở đường cho quân đội Nga tiến về phía Tây, hướng tới Dnipro, một trung tâm đô thị và công nghiệp lớn.

Nga thay đổi chiến lược

Cuối năm ngoái, Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) đánh giá rằng, các hoạt động phòng thủ của Ukraine tại Pokrovsk đã khiến Nga phải từ bỏ kế hoạch tiến công ban đầu là giành lấy Pokrovsk bằng cách tấn công trực diện.

Theo ISW, nguyên nhân là vì quân đội Ukraine đã bắt đầu sử dụng máy bay không người lái như một phần không thể thiếu trong chiến lược phòng thủ của mình, thành công phối hợp các phi công triển khai máy bay không người lái với lực lượng trên bộ.

Trong khi đó, Nga không thể tăng lượng lớn binh lính trong khu vực này, bởi họ đang cố gắng khống chế tình huống xâm nhập bất ngờ của quân đội Ukraine vào lãnh thổ của mình ở Kursk. Ông Syrskyi cho biết, có thời điểm chiến dịch Kursk khiến Nga phải rút tới 63.000 quân về.

"Điều này cho phép chúng tôi giảm bớt áp lực của đối thủ trên các mặt trận chính và tái tập hợp lực lượng của mình", Tổng tư lệnh quân đội Ukraine nhấn mạnh rằng, Moscow chưa giành được quyền kiểm soát Pokrovsk một phần là vì Ukraine thực hiện chiến dịch Kursk.

Thay vì tiếp tục tấn công trực tiếp, quân đội Nga bắt đầu bao vây thành phố từ phía Nam và Đông Bắc. Trong đánh giá mới nhất vừa được công bố hôm 26/6, ISW cho biết, các lực lượng Nga đang tiếp tục tấn công bằng các nhóm nhỏ gồm 1-2 lính, có lúc sử dụng xe máy, xe địa hình.

Đầu tháng này, Bộ Quốc phòng Nga đã tuyên bố rằng quân đội của họ đang tiến vào khu vực Dnipropetrovsk, nằm cách Pokrovsk khoảng 20 km (12,4 dặm) về phía Tây. Bước đi này được cho là nhằm mục đích bao vây Pokrovsk, ISW dẫn nguồn tin quan chức Donetsk cho biết.

Trước xung đột, Pokrovsk có khoảng 60.000 dân, nhưng phần lớn họ đã sơ tán kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt vào tháng 2/2022.

Mỏ than cốc cuối cùng còn hoạt động ở Ukraine nằm tại Pokrovsk và nhiều nhân viên mỏ đã nỗ lực ở lại khu vực để duy trì hoạt động. Tuy nhiên, khi mỏ buộc phải đóng cửa vào đầu năm nay, họ cũng bắt đầu rời đi.

MỸ 'LÀM GIÁ', BỘ TỨ GẶP SÓNG GIÓ

Các hành động và chính sách của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang khiến quan hệ giữa nước này với các thành viên còn lại trong nhóm Bộ tứ (Mỹ - Nhật Bản - Úc - Ấn Độ) gặp trắc trở.

Dự kiến ngày 1.7, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio sẽ chủ trì hội nghị ngoại trưởng 4 nước thành viên Bộ tứ. Thế nhưng, hội nghị diễn ra trong bối cảnh Washington đang bất đồng với các thành viên còn lại.

Những cuộc gặp dở dang

Mới đây, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi xác nhận đã từ chối đề nghị của ông Trump về việc ghé thăm Washington D.C sau khi rời Hội nghị thượng đỉnh G7 diễn ra từ ngày 16-17 ở Canada. Trước đó, 2 nhà lãnh đạo dự kiến gặp nhau bên lề Hội nghị thượng đỉnh G7, nhưng cuộc gặp bị hủy do ông Trump quay về nước sớm hơn dự kiến để ứng phó căng thẳng xung đột giữa Iran và Israel.

Giải thích lý do từ chối lời mời của ông Trump, Thủ tướng Modi cho biết là vì ưu tiên lịch trình dự một sự kiện quan trọng tại Ấn Độ. Mặc dù vậy, giữa hai ông gần đây đã nổi lên sự bất đồng. Cụ thể, Tổng thống Trump cách đây chưa lâu tuyên bố ông đã đích thân làm trung gian cho lệnh ngừng bắn giữa Ấn Độ và Pakistan trong cuộc xung đột tháng 5. Thế nhưng phía New Delhi đã bác bỏ và cho biết trong một cuộc điện đàm, Thủ tướng Modi đã khẳng định với Tổng thống Trump rằng lệnh ngừng bắn đạt được thông qua các cuộc đàm phán giữa quân đội Ấn Độ và Pakistan, chứ không phải sự trung gian của Mỹ.

Không riêng gì Thủ tướng Modi, Thủ tướng Úc Anthony Albanese cũng đã lỡ hẹn với Tổng thống Trump bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G7 vừa qua. Điều này đã ảnh hưởng đáng kể đến Thủ tướng Albanese, vì trước đó Mỹ tiết lộ đang xem xét lại thỏa thuận về việc cung cấp công nghệ tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân theo thỏa thuận ba bên AUKUS (Mỹ - Anh - Úc) vốn được thông qua vào năm 2021 khi ông Joe Biden làm Tổng thống Mỹ.

Rủi ro bị ông Trump "hủy kèo" hội đàm trực tiếp được cho là một trong các nguyên nhân khiến cho Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba không tham dự hội nghị thượng đỉnh NATO diễn ra ở Hà Lan từ ngày 24 - 25.6. Nếu cũng bị ông Trump hủy hội đàm vào giờ cuối, hình ảnh của ông Ishiba sẽ bị mất điểm với dư luận trong nước.

Nhiều bất đồng

Thực tế, giữa Mỹ và 3 nước còn lại trong Bộ tứ đang tồn tại nhiều bất đồng. Reuters ngày 26.6 dẫn nguồn tin từ các quan chức Ấn Độ tiết lộ đàm phán thương mại Mỹ - Ấn đã gặp trở ngại vì bất đồng về thuế nhập khẩu đối với linh kiện ô tô, thép và hàng nông nghiệp. Điều này dập tắt hy vọng đạt được thỏa thuận trước thời hạn áp thuế đối ứng vào ngày 9.7.

Tương tự, Mỹ và Nhật cũng đang tồn tại căng thẳng quanh đàm phán thương mại. Ngoại trưởng Nhật Bản Iwaya Takeshi sẽ đến Washington để tham dự cuộc họp của các bộ trưởng ngoại giao Bộ tứ. Nhưng Mỹ và Nhật Bản lại hủy bỏ hội đàm 2+2 dự kiến diễn ra sau đó giữa bộ trưởng quốc phòng và ngoại trưởng hai nước.

Bất hòa giữa Washington và Tokyo bắt nguồn từ những thông điệp bất nhất của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump. Cuối tháng 5, tờ Nikkei Asia dẫn lời một quan chức Mỹ tiết lộ hai nước đạt được thỏa thuận thương mại - an ninh mà trong đó Nhật Bản phải tăng ngân sách quốc phòng lên mức tương đương 3% GDP như một phần trong thỏa thuận về thuế quan song phương. Đến ngày 30.5, bên lề Đối thoại Shangri-La, đại diện phía Mỹ bất ngờ đưa ra mức chung ngân sách quốc phòng cho các đồng minh châu Á là 3,5% GDP, rồi sau đó người phát ngôn Lầu Năm Góc Sean Parnell lại công bố đồng minh của Mỹ đều phải hướng đến ngân sách quốc phòng tương đương 5% GDP, bao gồm 3,5% GDP cho trang bị khí tài và 1,5% cho cơ sở hạ tầng quân sự. Trong khi đó, tình hình chính trị trong nước Nhật khiến Thủ tướng Ishiba và đảng Dân chủ tự do (LDP) đang cầm quyền đều khó có thể xuống nước thêm với Washington.

Tương tự, việc Mỹ xem xét lại thỏa thuận tàu ngầm với Úc có thể là cách để Washington gây áp lực buộc Canberra phải đóng góp nhiều hơn, thậm chí có thể phải chi trả nhiều hơn. Đây là một phần trong định hướng chiến lược của Tổng thống Trump đối với các đồng minh về việc phải chia sẻ gánh nặng nhiều hơn với Mỹ. Không những vậy, Washington sẵn sàng gắn kết các điều kiện về hợp tác an ninh, quốc phòng khi đàm phán thương mại với các đồng minh.

BIỂN NGƯỜI IRAN DỰ QUỐC TANG CÁC CHỈ HUY BỊ ISRAEL HẠ SÁT

Iran tổ chức tang lễ cấp nhà nước cho khoảng 60 chỉ huy quân đội và các nhà khoa học thiệt mạng trong các cuộc không kích của Israel.

Hàng nghìn người mặc đồ đen ngày 28/6 xuống đường tưởng niệm các chỉ huy quân đội và nhà khoa học bị Israel hạ sát. Họ hô vang các khẩu hiệu phản đối Mỹ, Israel và đem theo di ảnh của những người đã khuất. Nhiều người khóc khi xe chở các linh cữu phủ quốc kỳ đi qua.

Truyền hình Iran phát cảnh mô phỏng tên lửa đạn đạo giống loại tên lửa nước này đã bắn vào Israel. Tổng thống Masoud Pezeshkian tham dự quốc tang cùng ông Ali Shamkhani, cố vấn của Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei. Ông Shamkhani phải chống gậy sau khi bị thương trong một cuộc không kích của Israel.

Ông Khamenei không xuất hiện tại sự kiện. Lãnh tụ tối cao Iran trước đó có bài phát biểu qua video, tuyên bố chiến thắng trong cuộc xung đột với Israel.

Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cùng ngày đăng bài viết trên mạng xã hội bày tỏ sự tiếc thương với những người đã khuất. Ông nói người dân Iran đã đổ máu, mất đi người thân yêu, chịu đựng trận mưa bom nhưng không đầu hàng.

Trong số những người thiệt mạng có Tổng tham mưu trưởng lực lượng vũ trang Iran Mohammad Bagheri, người được chôn cất cùng vợ và con gái là nhà báo. Vợ con ông cũng thiệt mạng trong cuộc không kích của Israel.

Nhà khoa học hạt nhân Mohammad Mehdi Tehranchi cũng được chôn cất cùng vợ. Tư lệnh Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran Hossein Salami, người thiệt mạng trong ngày đầu tiên của cuộc xung đột, sẽ được chôn cất vào ngày 29/6.

Xung đột bùng phát từ ngày 13/6 khi Israel không kích phủ đầu Iran bằng chiến dịch "Sư tử Trỗi dậy". Iran trả đũa bằng chiến dịch "Lời hứa Đích thực 3", phóng hàng trăm tên lửa đạn đạo. 627 người ở Iran và 28 người ở Israel thiệt mạng trong xung đột.

Mỹ cuối tuần trước tham gia vào cuộc xung đột, tấn công các cơ sở hạt nhân Iran, khẳng định đã khiến chương trình hạt nhân nước này thụt lùi nhiều năm và đề nghị hai bên hòa giải. Iran và Israel sau đó nhất trí ngừng bắn và đều nhận mình là bên chiến thắng.

Nguồn: BBC; Giáo dục & Thời đại; Soha; Thanh Niên; Vnexpress