KỲ HỌP THỨ 8, QUỐC HỘI KHÓA XV CHÍNH THỨC KHAI MẠC

Sáng 21/10, thực hiện quy định của Hiến pháp và Luật Tổ chức Quốc hội, Kỳ họp thứ 8, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV khai mạc trọng thể tại Nhà Quốc hội, Thủ đô Hà Nội.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành Phiên họp

Theo sự phân công của Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành Phiên họp sáng 21/10.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, tiếp nối thành công của Hội nghị lần thứ X Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, căn cứ quy định của Hiến pháp, pháp luật và tình hình thực tiễn, sau quá trình chuẩn bị tích cực, khẩn trương, kỹ lưỡng và trách nhiệm, hôm nay, Quốc hội khóa XV khai mạc trọng thể Kỳ họp thứ 8 để xem xét, quyết định nhiều nội dung quan trọng trong công tác lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước nhằm tiếp tục thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, góp phần hoàn thiện thể chế, nâng cao năng lực quản trị quốc gia, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh, đối ngoại, phấn đấu thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng.

Đến tham dự Phiên khai mạc Kỳ họp, về phía các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và khách mời có: đồng chí Tô Lâm, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; đồng chí Nông Đức Mạnh, nguyên Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam; đồng chí Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ; đồng chí Nguyễn Tấn Dũng, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Thủ tướng Chính phủ; đồng chí Nguyễn Sinh Hùng, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Quốc hội; đồng chí Nguyễn Thị Kim Ngân, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Quốc hội; đồng chí Lương Cường, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư; đồng chí Phạm Thế Duyệt, nguyên Ủy viên Thường vụ, Thường trực Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; đồng chí Phan Diễn, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Thường trực Ban Bí Thư; đồng chí Trần Quốc Vượng, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Thường trực Ban Bí thư; đồng chí Đỗ Văn Chiến, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; đồng chí Huỳnh Đảm, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Trung ương Đảng, các đồng chí nguyên Phó Chủ tịch nước, Phó Thủ tướng Chính phủ, nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ, các đồng chí nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội, nguyên Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các đồng chí nguyên Ủy viên Trung ương Đảng; các ban, bộ, ngành, đoàn thể ở Trung ương, lãnh đạo các địa phương; các đại sứ, đại biện, Trưởng đại diện các tổ chức quốc tế tại Hà Nội.

Về phía Quốc hội có: đồng chí Trần Thanh Mẫn, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội; các đồng chí Phó Chủ tịch Quốc hội; các đồng chí Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội; các vị Trưởng Đoàn, Phó Trưởng Đoàn và các vị đại biểu Quốc hội thuộc 63 Đoàn ĐBQH các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu khai mạc kỳ họp

Phát biểu khai mạc kỳ họp, thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhiệt liệt chào mừng các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các vị đại biểu Quốc hội, các vị khách quý, đại diện các Đoàn ngoại giao, các tổ chức quốc tế đã đến dự phiên khai mạc Kỳ họp.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV diễn ra sau khi Hội nghị lần thứ 10 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII thành công rất tốt đẹp.

Kỳ họp này có ý nghĩa quan trọng, Quốc hội sẽ thảo luận, quyết định nhiều vấn đề để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thể chế, chính sách, khơi thông nguồn lực, khắc phục các điểm nghẽn, tất cả vì phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và đảm bảo đời sống của Nhân dân.

Tại phiên họp trù bị, các vị đại biểu Quốc hội đã thống nhất rất cao, biểu quyết thông qua nội dung, thời gian, chương trình và phương thức tiến hành kỳ họp.

Quốc hội sẽ làm việc trong 29,5 ngày, từ ngày 21/10 đến ngày 30/11/2024, chia làm 02 đợt.

Trong đó, đợt 1 từ ngày 21/10 đến ngày 13/11. Đợt 2 từ ngày 20/11 đến sáng ngày 30/11.

Tại phiên khai mạc, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm sẽ có bài phát biểu quan trọng.

Theo chương trình của Kỳ họp, về công tác lập pháp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, đây là nội dung trọng tâm, chiếm phần lớn thời gian của Kỳ họp, có 31 dự án luật, dự thảo nghị quyết được thảo luận.

Trong đó, Quốc hội sẽ xem xét, thông qua 15 dự án luật, 03 dự thảo nghị quyết quy phạm pháp luật và thảo luận, cho ý kiến lần đầu đối với 13 dự án luật khác.

”Đây là kỳ họp có khối lượng nội dung về công tác lập pháp rất lớn; các dự án luật, dự thảo nghị quyết được Quốc hội xem xét tại Kỳ họp này liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực mà thực tiễn đang đòi hỏi cấp thiết và nhiều doanh nghiệp và cử tri, Nhân dân rất quan tâm”.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị các vị đại biểu Quốc hội phát huy dân chủ, trí tuệ, chuyên nghiệp, khoa học, tập trung góp ý toàn diện cả về nội dung và kỹ thuật lập pháp của các dự án luật, Luật cần ngắn gọn, chỉ quy định những vấn đề theo đúng thẩm quyền của Quốc hội, không luật hóa các vấn đề thuộc thông tư, nghị định… đảm bảo khi các luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua đạt chất lượng cao và tuổi thọ lâu, tạo điều kiện thuận lợi và giao quyền chủ động, linh hoạt cho Chính phủ trong quá trình tổ chức thực hiện luật, gắn việc xây dựng luật và tổ chức thi hành luật đạt hiệu quả cao nhất.

Về kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các vị đại biểu Quốc hội bám sát các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ về phát triển kinh tế - xã hội; phân tích, đánh giá khách quan, toàn diện, tập trung vào những vấn đề lớn, những kết quả quan trọng đã đạt được, những bất cập, hạn chế, yếu kém, đề xuất những giải pháp thiết thực, hiệu quả; lưu ý những tác động và khó khăn mới phát sinh do diễn biến phức tạp của tình hình thế giới và khu vực, nhất là khắc phục hậu quả nặng nề do thiên tai, lũ lụt gây ra ở 26 tỉnh, thành phố phía Bắc và một số tỉnh miền Trung.

Bên cạnh đó, các vị đại biểu Quốc hội quan tâm thảo luận, góp ý về sự phù hợp, tính khả thi, hiệu quả của các chính sách; tính thống nhất, đồng bộ với các quy định của pháp luật nhằm phát huy được nguồn lực, tận dụng được cơ hội phát triển, để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Về giám sát tối cao, Chủ tịch Quốc hội cho biết, Quốc hội sẽ nghe báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân; xem xét báo cáo về kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri; tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn; giám sát tối cao chuyên đề “việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến năm 2023”.

Quốc hội cũng thảo luận, xem xét các báo cáo của Chính phủ, các cơ quan của Quốc hội, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Kiểm toán Nhà nước.

Đồng thời thảo luận, cho ý kiến lần đầu vào dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân.

Quốc hội sẽ xem xét tiến hành bầu Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và một số nội dung công tác nhân sự khác thuộc thẩm quyền theo đúng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước.

Nhấn mạnh khối lượng công việc của Kỳ họp thứ 8 là rất lớn, thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị các vị đại biểu Quốc hội tiếp tục phát huy dân chủ, nêu cao hơn nữa tinh thần trách nhiệm, nghiên cứu kỹ lưỡng, thảo luận sôi nổi trên tinh thần xây dựng, đóng góp nhiều ý kiến chất lượng, đáp ứng sự mong đợi của cử tri và Nhân dân cả nước.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm phát biểu tại phiên khai mạc

Thông tin về kỳ họp, Cổng TTĐT Quốc hội cho biết: Thời gian qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng Thư ký Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, các cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội, các vị đại biểu Quốc hội, Văn phòng Quốc hội và các cơ quan, tổ chức, cá nhân hữu quan đã khẩn trương chuẩn bị các nội dung trình Quốc hội xem xét, quyết định tại Kỳ họp thứ 8.

Trước giờ khai mạc Kỳ họp, vào 7 giờ 15 phút, Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các vị đại biểu Quốc hội đặt vòng hoa và vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Vào 8 giờ 00 phút, Quốc hội tiến hành họp phiên trù bị. Tại phiên họp, các vị đại biểu Quốc hội nghe Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu; nghe Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự kiến chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV.

Sau đó, Quốc hội tiến hành thảo luận và biểu quyết thông qua chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV.

Tiếp theo, Quốc hội nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Trưởng Ban Công tác đại biểu thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình bày Báo cáo về việc cho thôi làm nhiệm vụ đại biểu Quốc hội khóa XV đối với ông Trần Đình Văn thuộc Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng.

Vào 9 giờ 00 phút sáng cùng ngày, Quốc hội họp Phiên khai mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV tại Hội trường Diên Hồng, Nhà Quốc hội.

Phiên khai mạc được phát thanh, truyền hình trực tiếp trên Đài Tiếng nói Việt Nam (VOVI), Đài Truyền hình Việt Nam (VTV), Truyền hình Quốc hội Việt Nam.

Theo thông báo chương trình, mở đầu phiên khai mạc, Quốc hội làm lễ chào cờ. Tiếp đó, Quốc hội tiến hành mặc niệm chiến sĩ hy sinh, đồng bào tử nạn do thiên tai trong thời gian qua.

Sau phần tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu tham dự Kỳ họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu khai mạc Kỳ họp.

Tiếp đó, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Tô Lâm phát biểu.

Thủ tướng Chính phủ trình bày Báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025.

¬Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội trình bày Báo cáo thẩm tra kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025.

Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trình bày Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân gửi đến Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV.

Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Trưởng Ban Dân nguyện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình bày Báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV.

Quốc hội tiến hành công tác nhân sự

Sau phần khai mạc được truyền hình và phát thanh trực tiếp, cuối giờ sáng 21/10, Quốc hội sẽ tiến hành họp riêng về công tác nhân sự.

Đầu giờ chiều, Quốc hội tiếp tục họp riêng về công tác nhân sự.

Tiếp đó, Quốc hội nghe trình bày Tờ trình, Báo cáo: Bộ trưởng Bộ Công Thương, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật Điện lực (sửa đổi).

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Điện lực (sửa đổi).

Sau đó, Quốc hội họp riêng về công tác nhân sự.

Về công tác nhân sự, Trưởng Ban Công tác đại biểu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội Nguyễn Thanh Hải cho biết: Dự kiến tại ngày họp đầu tiên của Kỳ họp thứ tám (ngày 21/10), Quốc hội sẽ tiến hành quy trình nhân sự đối với chức danh Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam theo quy định của Hiến pháp và pháp luật.

Về nhân sự bầu Chủ tịch nước, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải cho biết, sẽ thực hiện theo đúng nguyên tắc Đảng cử, dân bầu.

Vừa qua, tại Hội nghị Trung ương 10 khóa XIII của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, đã biểu quyết, thống nhất giới thiệu nhân sự đủ điều kiện và sẽ trình Quốc hội bầu giữ chức Chủ tịch nước nhiệm kỳ 2021-2026 theo quy định.

"Liên quan tới tất cả các nhân sự thuộc thẩm quyền, chúng tôi sẽ thực hiện theo các quy định của pháp luật. Trong chương trình đã có bố trí thời gian để thực hiện công tác nhân sự thuộc thẩm quyền của Quốc hội", Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải nêu rõ.

Quốc hội xem xét, thông qua 15 luật

Về dự kiến chương trình và nội dung của Kỳ họp lần thứ 8, Quốc hội khóa XV, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Vũ Minh Tuấn cho biết, Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV sẽ khai mạc trọng thể vào ngày 21/10/2024, dự kiến bế mạc vào sáng ngày 30/11/2024, theo hình thức họp tập trung tại Nhà Quốc hội, Thủ đô Hà Nội.

Kỳ họp thứ 8 được tiến hành theo 02 đợt: Đợt 1: từ ngày 21/10 đến hết ngày 13/11/2024; Đợt 2: từ ngày 20/11 đến sáng ngày 30/11/2024. Dự kiến tổng thời gian làm việc của Kỳ họp là 29,5 ngày.

Tại Kỳ họp này, Quốc hội sẽ dành phần lớn thời gian cho công tác xây dựng pháp luật, giám sát tối cao, xem xét, quyết định các vấn đề kinh tế - xã hội và một số vấn đề quan trọng khác.

Về công tác lập pháp, tại Kỳ họp này, Quốc hội sẽ xem xét, thông qua 15 luật, bao gồm:

- Luật Công chứng (sửa đổi);

- Luật Công đoàn (sửa đổi);

- Luật Di sản văn hóa (sửa đổi);

- Luật Địa chất và khoáng sản;

- Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi);

- Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ;

- Luật Phòng không nhân dân;

- Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn;

- Luật Tư pháp người chưa thành niên;

- Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi);

- Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược;

- Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam;

- Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế;

- Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu;

- Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán, Luật Kế toán, Luật Kiểm toán độc lập và Luật Ngân sách nhà nước, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Luật Quản lý thuế và Luật Dự trữ quốc gia.

Quốc hội cũng sẽ xem xét thông qua 03 nghị quyết quy phạm pháp luật, bao gồm:

- Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm xử lý vật chứng, tài sản trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử một số vụ việc, vụ án hình sự;

- Nghị quyết của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị tại Thành phố Hải Phòng;

- Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại Thành phố Hồ Chí Minh, thành phố Đà Nẵng và tỉnh Khánh Hòa.

Quốc hội sẽ xem xét, cho ý kiến 13 dự án Luật, bao gồm:

- Luật Công nghiệp công nghệ số;

- Luật Dữ liệu;

- Luật Điện lực (sửa đổi);

- Luật Đầu tư công (sửa đổi);

- Luật Hóa chất (sửa đổi);

- Luật Nhà giáo;

- Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp;

- Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi);

- Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi);

- Luật Việc làm (sửa đổi);

- Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân;

- Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo;

- Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật.

Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam

Về xem xét, quyết định các vấn đề kinh tế-xã hội, ngân sách nhà nước, giám sát và các vấn đề quan trọng khác: Tại Kỳ họp, Quốc hội sẽ xem xét, đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước năm 2024 và xem xét, quyết định kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2025;

Xem xét các báo cáo về công tác tư pháp, phòng chống tham nhũng, phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri, tiếp công dân, xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân.

Quốc hội cũng sẽ Xem xét Báo cáo của Đoàn giám sát và xem xét, thông qua Nghị quyết của Quốc hội về kết quả giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023”.

Xem xét, quyết định thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương. Xem xét, quyết định chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035.

Xem xét, quyết định về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phòng, chống ma túy đến năm 2030 (trường hợp đủ điều kiện). Xem xét, quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành tại Nghị quyết số 94/2015/QH13 của Quốc hội.

Xem xét, quyết định chủ trương đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.

Xem xét, quyết định chủ trương điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Xem xét, quyết định chủ trương đầu tư vốn nhà nước tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (VCB).

Quốc hội tiến hành chất vấn, trả lời chất vấn

Tại kỳ họp, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam sẽ báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân gửi đến Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV.

Quốc hội cũng sẽ tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn; xem xét, thông qua Nghị quyết Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. Xem xét công tác nhân sự thuộc thẩm quyền và xem xét, quyết định vấn đề quan trọng khác (nếu có).

NAN GIẢI BÀI TOÁN XỬ LÝ DỨT ĐIỂM VẤN NẠN LÃNG PHÍ

Trong bài viết "Chống lãng phí" mới đây, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm yêu cầu cần quyết liệt chống lãng phí, coi đó là nhiệm vụ quan trọng bên cạnh cuộc chiến chống tham nhũng.

Tại Hà Nội, những dự án ngưng trệ không chỉ gây thiệt hại kinh tế, lãng phí tài nguyên mà còn để lại nhiều hệ lụy về môi trường, mỹ quan đô thị, đời sống người dân cũng bị ảnh hưởng

Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa công bố kết luận thanh tra về việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ sản xuất - kinh doanh sang kinh doanh đất, xây dựng nhà  giai đoạn 2011-2019 của doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hóa.

Hơn 1 thập kỷ bỏ trống "đất vàng"

Kết luận thanh tra chỉ ra một loạt dự án được giao đất nhưng nhiều năm không triển khai xây dựng, gây lãng phí rất lớn.

Điển hình là dự án nhà ở cao tầng, văn phòng, dịch vụ tại khu đất 2.291 m2 số 120 Hoàng Quốc Việt, quận Cầu Giấy, TP Hà Nội, được giao đất từ năm 2012. TTCP cho hay việc một số người dân lấn chiếm khu đất, vi phạm nghiêm trọng quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai nhưng chưa được cơ quan liên quan xử lý dứt điểm, gây nguy cơ thất thoát quyền sử dụng đất.

Theo ghi nhận của phóng viên Báo Người Lao Động, khu "đất vàng" nằm ở địa điểm sầm uất nêu trên hiện được quây hàng rào xung quanh bằng tôn. Một số biển hiệu được gắn phía mặt tiền khu đất cho thấy có quán bán đồ ăn, quán bán đồ uống. Phía ngoài hàng rào còn gắn biển "Rửa ô tô - xe máy" và bên trong hàng loạt ô tô chờ rửa.

Cũng tại quận Cầu Giấy, dự án Tháp tài chính quốc tế IFT ở nút giao Nguyễn Chánh - Trần Duy Hưng từ năm 2013 được cấp phép quy hoạch cao 34 tầng, công năng chính là văn phòng cao cấp, trung tâm thương mại. Thế nhưng, hình ảnh hiện tại vẫn là hàng rào tôn quây kín.

Nơi đắc địa thành điểm tập kết rác

Tình trạng lãng phí diễn ra khá phổ biến khi hàng loạt dự án nhà ở tái định cư bị bỏ hoang nhiều năm, trong lúc nhu cầu về nhà ở của người dân tại TP Hà Nội không nhỏ. Tại quận Hoàng Mai, dù đã được hoàn thiện từ năm 2017 nhưng đến nay, khu tái định cư Đền Lừ III vẫn trong tình cảnh bị lãng quên với một số hạng mục xuống cấp. Nơi đây trở thành điểm tập kết rác thải, phế liệu.

Theo tìm hiểu của phóng viên, vị trí đắc địa này nằm sát mặt đường Tân Mai, giao thông rất thuận tiện, đối diện hồ Đền Lừ với cảnh quan khá lý tưởng. Anh Trần Việt Hùng (ở khu hồ Đền Lừ) bày tỏ băn khoăn khi một tòa chung cư lớn như vậy lại bị bỏ hoang nhiều năm, tàn tạ trong bối cảnh nhiều người đang thiếu nhà ở. "Cơ quan nhà nước cần có giải pháp để giải quyết triệt để tình trạng này, tránh để quá lâu rồi dự án xuống cấp nghiêm trọng, thiệt hại tài sản sẽ là rất lớn" - anh Hùng lo ngại.

Dự án đầu tư xây dựng nhà ở chung cư cao tầng phục vụ di dân giải phóng mặt bằng - N01 tại ô đất D17 Khu Đô thị mới Cầu Giấy (số 1 phố Duy Tân, phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy, TP Hà Nội) - có quy mô 15 tầng với 299 căn hộ cũng trong tình cảnh tương tự khu tái định cư Đền Lừ III. Ngay mặt đường Phạm Hùng, tòa nhà cao 31 tầng trên lô đất rộng gần 8.500 m2 mang tên Trung tâm Điều hành và Giao dịch của Tổng Công ty Xi măng Việt Nam khởi công năm 2011 đến giờ cũng dang dở…

Lãng phí nguồn lực rất lớn

Tại Hà Nội, hàng loạt tuyến đường được phê duyệt nhiều năm cũng đang bị chậm tiến độ, như Dự án đường Vành đai 2,5; Dự án đường Vành đai 1, đoạn Hoàng Cầu - Voi Phục (giai đoạn 1); Dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 6 đoạn Ba La - Xuân Mai…

Những dự án chậm triển khai trên địa bàn Hà Nội không chỉ gây thiệt hại về kinh tế, lãng phí tài nguyên mà còn để lại hệ lụy rất lớn đối với môi trường, mỹ quan đô thị của thành phố. Bên cạnh đó, đời sống người dân cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Dưới góc nhìn chuyên gia, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) cho rằng tình trạng nhiều dự án ngưng trệ, các khu "đất vàng" nhiều năm bị bỏ hoang gây lãng phí nguồn lực vô cùng lớn. Điều này diễn ra khá phổ biến ở các thành phố lớn, đặc biệt là Hà Nội và TP HCM.

Chuyên gia kinh tế này nhìn nhận đất đai là một nguồn lực quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội song công tác quản lý, sử dụng chưa bảo đảm để phát huy. Ông Đinh Trọng Thịnh cũng băn khoăn về trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước trong việc xử lý triệt để tình trạng để hoang hóa "đất vàng".

CÁC KHU CÔNG NGHIỆP XANH “KHÁT” ĐIỆN TÁI TẠO

Các khu công nghiệp xanh đang "khát" điện tái tạo để đối phó với nguy cơ thiếu điện và đáp ứng yêu cầu của đối tác nhập khẩu. Thế nhưng, điện tái tạo trong khu công nghiệp vẫn vướng...

Khoảng trống chính sách kéo dài 4 năm

Mùa hè năm nay, dù tình trạng thiếu điện, cắt điện luân phiên ở phía bắc không diễn ra, nhưng các nhà máy đặt trong các khu công nghiệp (KCN) vẫn phập phồng. Bởi bên cạnh nỗi lo thiếu điện, hầu hết doanh nghiệp (DN) đều mong muốn sớm tiếp cận được nguồn điện tái tạo nhằm đáp ứng yêu cầu của các thị trường lớn châu Âu, Mỹ, nơi người tiêu dùng đang đặt ra các tiêu chí ngặt nghèo liên quan sản phẩm.

Tuy vậy, gần 4 năm qua, kể từ khi chính sách giá FIT 2 kết thúc (Quyết định 13/2020 hết hiệu lực từ ngày 31.12.2020), vẫn chưa có hướng dẫn bổ sung nào khiến việc phát triển điện mặt trời mái nhà phục vụ sản xuất gần như rơi vào tình trạng bế tắc. Đặc biệt trong các KCN, nơi nhu cầu sử dụng điện lớn, việc tiếp cận điện tái tạo càng khó khăn hơn.

Theo một thành viên Hiệp hội các DN KCN TP.HCM, từ cuối năm 2020 đến nay, do vướng giá bán điện, không cho phát lên lưới nên một số hệ thống đầu tư phải xả bỏ, gây thiệt hại hàng chục tỉ đồng, chưa kể kinh phí đầu tư. "Nhiều DN có sẵn nhà xưởng, kho... nhu cầu sử dụng điện thấp, có thể đầu tư bán cho các DN có nhu cầu tiêu thụ điện lớn trong KCN nhưng không lắp điện mặt trời được. Cơ chế tự sản, tự tiêu đang rất bất cập, gây lãng phí lớn", vị này bức xúc.

Một DN Nhật Bản sản xuất khuôn đúc tại TP.HCM dẫn chứng, công ty đã đầu tư 2 hệ thống điện mặt trời mái nhà tổng vốn đầu tư gần 40 tỉ đồng. Một phần điện dư thừa của hệ thống 1 được ngành điện thu mua, song hệ thống thứ 2 sau khi Quyết định 13/2020 hết hiệu lực, do chưa có hướng dẫn mới nên hơn 4 năm qua không những không được hòa lưới điện mà còn chẳng thu được đồng nào, lãng phí vô cùng. "Đầu tư điện mặt trời áp mái giúp DN tiết kiệm khoảng 350 triệu đồng tiền điện mỗi tháng. Vì thế, việc không thể hòa lưới để sử dụng, cũng như chia sẻ, bán cho các DN trong KCN khiến DN thiệt hại quá lớn", đại diện DN này nói.

Đại diện một công ty có vốn đầu tư 100% Nhật Bản tại Khu công nghệ cao TP.HCM kể, công ty đã ký hợp đồng cho thuê mái nhà lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái với một DN. Dự kiến sẽ lắp đặt hệ thống điện 2,2 MWp, trong đó bên cho thuê mái nhà được sử dụng 90% lượng điện cho sản xuất, 10% còn lại của bên thu mua, phát lên hệ thống lưới điện quốc gia. Tuy vậy, giá thu mua điện đến nay vẫn chưa được Bộ Công thương ban hành, nên chưa thể xúc tiến công việc dù hợp đồng đã ký từ cuối năm ngoái.

"Nghị định 80/2024 về cơ chế DPPA (cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện năng lượng tái tạo với khách hàng sử dụng điện lớn) đến nay vẫn còn khá mơ hồ. Chúng tôi không rõ các đơn vị phát điện năng lượng tái tạo nào được phép tham gia hay từ chối tham gia cơ chế DPPA trong các KCN. Hiện các bên phát điện tái tạo đang bán cho Tập đoàn Điện lực VN (EVN) theo giá FIT cao không muốn tham gia thị trường này, trong khi DN có dự án điện tái tạo chuyển tiếp muốn tham gia, bán với giá thấp hơn nhiều. Như vậy, cùng một thị trường mua điện nhưng có sự không công bằng trong giá điện khi ràng buộc phải "dùng điện lớn" mới mua trực tiếp được…", vị này phản ánh.

Trao đổi với Thanh Niên, đa số DN nhận xét: Khó khăn vướng mắc nhất liên quan điện mặt trời mái nhà trong KCN là… mọi cái không có gì rõ ràng và luôn nhận được câu trả lời chưa có hướng dẫn. Đơn cử, nhà đầu tư điện mặt trời dư thừa bán không được bởi không có hướng dẫn, một số dự án dạng này đang bị "treo" 4 năm qua. Hay DN cần mua điện mặt trời từ mái xưởng hàng xóm cũng không ai duyệt. Rồi muốn đầu tư làm điện mặt trời trong KCN để sử dụng, thừa không được phát lên lưới quốc gia... Hiện dự thảo Nghị định điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu mới chỉ dừng ở đề xuất nguồn điện thừa này có thể được phát lên lưới, bán thu tiền không quá 20% trên tổng công suất lắp đặt.

Giám đốc một công ty đầu tư điện mặt trời mái nhà tại Ninh Thuận nói thẳng: Hành lang pháp lý cho đầu tư điện mặt trời mái nhà trong KCN hầu như không được đề cập đến từ sau năm 2020 đến nay, khi cơ chế giá FIT hết hạn. Vì thế, dự án điện mặt trời đang triển khai bị chững lại, kế hoạch đầu tư cũng gác sang một bên, chờ cơ chế mới. "Quy hoạch điện 8 đưa ra đến năm 2030 chỉ theo hình thức tự sản, tự tiêu nên các cơ quan quản lý không có cơ sở nào để hướng dẫn cho các DN lắp đặt điện mặt trời trong KCN, muốn bán nguồn thừa lên lưới…

Đến cuối tháng 8, cơ chế điện mặt trời tự sản, tự tiêu cũng đang được bàn thảo. Rồi cơ chế mua bán điện trực tiếp (cơ chế DPPA) từ nguồn điện tái tạo (Nghị định 80/2024, ban hành tháng 7.2024) cũng chỉ áp dụng đối với khách hàng sử dụng điện lớn. Gọi khó khăn thì không đúng mà bế tắc, đụng đâu tắc đó, vì chưa có cơ chế rõ ràng, chưa có hướng dẫn, không ai chịu trách nhiệm. Chúng tôi thấy lúng túng vì không rõ mình có thuộc đối tượng và phạm vi điều chỉnh của Quy hoạch điện 8 hay không. DN sản xuất trong KCN muốn mua điện trực tiếp thì không được vì cơ chế DPPA chỉ áp dụng với "khách hàng sử dụng điện lớn", mà đến nay các hướng dẫn cụ thể sau khi cơ chế này được ban hành vẫn chưa có", vị này nói.

Nên "tháo" cho DN trong KCN mua điện trực tiếp với nhau

Ông Trần Thiên Long, Phó chủ tịch thường trực Liên chi hội Bất động sản công nghiệp VN, thông tin rằng gần 100% nhà đầu tư KCN đều quan tâm tới KCN sinh thái hay còn gọi là KCN xanh. Đặc điểm mô hình KCN xanh là bắt buộc phải ứng dụng các giải pháp sử dụng hiệu quả tài nguyên. Tối thiểu 20% DN trong KCN phải áp dụng các giải pháp sử dụng tài nguyên hiệu quả, sản xuất sạch, thân thiện môi trường và giảm phát thải ra môi trường. "Hiện các KCN, khu chế xuất có một số lượng lớn nhà đầu tư thứ cấp, nhà xuất khẩu. Nếu không thực hiện chuyển đổi năng lượng xanh, năng lượng tái tạo thì đó sẽ là một vấn đề rất lớn. Bởi không có chứng chỉ xanh thì rất khó xuất khẩu. Mà muốn xanh, DN cần mua trực tiếp điện tái tạo để sử dụng", ông Long chia sẻ.

Trong tháng 10 này, Liên chi hội sẽ phát động chương trình thực hiện điện năng lượng mặt trời tại các KCN của các DN hội viên. Thế nhưng việc pháp lý chưa rõ ràng, đồng bộ tại các địa phương đang là rào cản đối với nhà đầu tư KCN xanh, DN thuê nhà xưởng bên trong KCN. Bên cạnh đó, hiện chỉ có vài ngân hàng có sản phẩm về tài chính xanh hỗ trợ DN vay, đầu tư năng lượng tái tạo, nhưng đó cũng chỉ là các sản phẩm riêng lẻ.

Ông Trần Thiên Long đề xuất: "DN đầu tư KCN xanh mong muốn Chính phủ có quỹ hỗ trợ nguồn tài chính xanh riêng cho DN, hoặc Ngân hàng Nhà nước có gói hỗ trợ cụ thể hơn để DN có thể thực hiện được việc chuyển đổi xanh một cách đồng bộ, hiệu quả. Thực tế, một KCN, một nhà máy rất khó chuyển đổi xanh nếu như không có sự chung tay của nhà nước. Đặc biệt, nhu cầu dùng điện sạch vô cùng cấp bách. Trong các KCN cần có những công ty phân phối năng lượng chung cho toàn khu. Vì vậy, các chính sách cần tháo gỡ và nhất quán. Nếu không, rất khó cho DN chuyển đổi năng lượng thành công như kỳ vọng", ông Long nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may VN, phân tích, với lợi thế VN đang có 16 hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương và đa phương, năm 2024 ngành dệt may dự kiến mang về 44 tỉ USD kim ngạch xuất khẩu. Tuy nhiên, để đạt con số nói trên là một thách thức rất lớn, trong đó có nhu cầu sử dụng điện tái tạo. Thế nên cần sớm tháo gỡ cơ chế, tạo ra được thế chủ động điện năng cho DN, giúp DN cắt giảm chi phí sản xuất lâu dài. "Giải pháp nhanh nhất là cho các DN trong KCN được mua điện trực tiếp từ các dự án điện mặt trời trong khu để quá trình chuyển đổi năng lượng sạch của DN nhanh hơn", ông Giang đề xuất.

Tín chỉ xanh là bắt buộc

Theo ông Vũ Đức Giang, ngành xuất khẩu dệt may đang đối diện nhiều thách thức trước áp lực tiêu dùng xanh của các thị trường châu Âu, Mỹ. Thách thức thứ nhất liên quan đến các quy chuẩn hóa nhập khẩu. Đặc biệt, tại 2 thị trường lớn châu Âu và Mỹ, đến nay đều đã đưa ra tiêu chuẩn xanh hóa sản phẩm. Thứ hai là sản phẩm phải sử dụng nguyên liệu tái chế, thân thiện môi trường. Thứ ba, các nhãn hàng thời trang hàng đầu thế giới nay còn yêu cầu phải loại trừ tất cả các nồi hơi (thiết bị quan trọng trong công nghiệp dệt, cung cấp hơi nóng ứng dụng cao cho các thiết bị máy móc hoạt động - NV) bằng than đá, vật liệu thải khí không tốt ra môi trường, phải chuyển sang nồi hơi điện.

"Đây là những điều bắt buộc các DN sản xuất xuất khẩu phải tuân thủ. Vấn đề là chi phí sản xuất cho một sản phẩm dùng nồi hơi bằng điện sẽ tăng lên 10 - 17% so với nồi hơi đốt than, đẩy chi phí sản xuất tăng thêm 15 - 20%. Nhưng nếu có điện từ năng lượng mặt trời áp mái ngay trong nhà máy dệt thì sẽ giải quyết được vấn đề này. DN không phải lo nghĩ chi phí đội lên vì trả tiền điện cao", ông Giang nói.

Ngoài ra, theo DN, các chỉ số liên quan đến phần tiết kiệm năng lượng, xử lý nguồn nước… là những yếu tố tác động đến chứng chỉ xanh. Quy định của các nước nhập khẩu ngày càng khắt khe, chứng chỉ xanh phải do các cơ quan có uy tín cấp. Thế nhưng cơ quan nào tại VN cấp cho DN thì ngay bản thân họ còn rất mơ hồ.

Ông Vũ Đức Giang kiến nghị, cần có tổ chức đánh giá và cấp chứng chỉ xanh đạt tiêu chuẩn quốc tế. Đây là đòi hỏi của tất cả các nhà nhập khẩu, nên ngành điện và một số ngành có tính then chốt phải tính đến và thực hiện gấp. Thứ hai là điều kiện để giữ ổn định cho điện mặt trời áp mái. Hiện nay, lắp đặt điện mặt trời áp mái rất dễ, nhưng kiểm soát các sự cố thì cơ quan nào chịu trách nhiệm cũng chưa được đề cập đến.

TS Nguyễn Quốc Việt, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR - Đại học Quốc gia Hà Nội), thì đề xuất: Điện mặt trời mái nhà trong các khu, cụm công nghiệp không nên giới hạn lượng tiêu thụ. Có nghĩa là nhu cầu bao nhiêu, cho mua bán trực tiếp bấy nhiêu, không nên quy định dùng 200.000 kWh mới được mua bán trực tiếp. Lý do, việc mua bán và truyền tải điện giữa đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và khách hàng thông qua lưới điện riêng trong nội khu cho phép sản xuất điện ngay sát phụ tải tiêu thụ, đồng thời chỉ có 1 điểm đấu nối với lưới điện quốc gia. Lượng điện từ các hệ thống, nhà máy điện tái tạo sẽ được phân phối chỉ trong phạm vi KCN, chia sẻ giữa các khách hàng lớn và nhỏ, không phát điện lên lưới điện quốc gia. Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và phía khách hàng hoàn toàn có thể tự thỏa thuận và đưa ra các yêu cầu phù hợp với nhu cầu tiêu thụ điện và khả năng phát điện của mình.

CÁI KẾT CỦA CÁC VỤ ĐẤU GIÁ MỎ CÁT GÂY SỬNG SỐT

Gần đây, nhiều vụ đấu giá mỏ cát với mức giá trúng thầu cao gấp hàng trăm lần so với giá khởi điểm khiến dư luận sửng sốt.

Sau 200 vòng đấu giá, mỏ cát ở Quảng Nam từ 1,2 tỷ lên 370 tỷ

Điển hình là kết quả đấu giá mỏ cát, vừa diễn ra tại tỉnh Quảng Nam, khiến nhiều người choáng váng khi mức khởi điểm chỉ 1,2 tỷ đồng nhưng kết quả trúng đấu giá lên tới 370 tỷ đồng.

Phiên đấu giá mỏ cát BĐ2B tại xã Điện Thọ (thị xã Điện Bàn) bắt đầu từ 8h ngày 18/10 và kết thúc lúc 4h sáng 19/10.

Đáng chú ý, mức giá khởi điểm là 1,2 tỷ đồng nhưng trải qua 20 tiếng với 200 vòng đấu, mỏ cát được chốt 370 tỷ đồng, tăng hơn 1.500% so với giá khởi điểm. Doanh nghiệp trúng thầu có trụ sở tại TP Đà Nẵng.

Theo một doanh nghiệp chuyên mua bán cát tại thị xã Điện Bàn, hiện giá cát theo UBND tỉnh Quảng Nam phê duyệt là 150.000 đồng/m3. Giá cát tại bến cũng chỉ từ 150.000-180.000 đồng/m3. Vì vậy, kết quả đấu giá mỏ cát này khiến nhiều người không khỏi bất ngờ vì mức giá "khủng".

Ông Nguyễn Thanh Vỹ, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) thị xã Điện Bàn, thừa nhận, giá công ty này trúng đấu giá là quá cao. Giá cát sau khi đấu hơn 2,3 triệu đồng/m3, nếu tính thuế, phí các loại, giá 1m3 cát lên đến gần 3 triệu đồng. Điều này là phi thực tế so với giá thị trường hiện nay.

Hơn nữa, không biết sau khi trúng đấu giá, doanh nghiệp có bỏ cọc hay không.

Theo báo cáo của Sở TN&MT Quảng Nam, kết quả đấu giá quyền khai thác khoáng sản tại điểm mỏ này có yếu tố bất thường. Mức giá trả cao gấp rất nhiều lần so với giá khởi điểm và giá vật liệu xây dựng được cơ quan chức năng công bố.

Mức giá cuối cùng cũng cho thấy có dấu hiệu thao túng thị trường để trục lợi, đẩy giá vật liệu cát xây dựng lên cao, tác động xấu đến an ninh kinh tế và trật tự xã hội.

Chiều 19/10, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam đã có văn bản chỉ đạo tạm dừng công nhận kết quả vụ đấu giá mỏ cát này, đồng thời giao công an tỉnh điều tra, xác minh, làm rõ động cơ của việc trả giá cao bất thường.

Hà Nội hủy kết quả đấu giá gần 1.700 tỷ đồng với 3 mỏ cát

Sở TN&MT đã ra quyết định hủy kết quả lựa chọn đơn vị thực hiện gói thầu tổ chức đấu giá quyền khai thác 3 mỏ cát gồm: Thượng Cát (quận Bắc Từ Liêm), Tây Đằng - Minh Châu (huyện Ba Vì) và mỏ Châu Sơn (huyện Ba Vì).

Lý do dẫn đến quyết định trên là do nhà thầu vi phạm quy định của Luật Đấu thầu, như cố ý cung cấp thông tin, tài liệu không trung thực, không khách quan trong các hồ sơ liên quan nhằm làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư.

Trước đó, ngày 5/11/2023 và ngày 6/11/2023, cơ quan chức năng TP Hà Nội tổ chức đấu giá quyền khai thác khoáng sản mỏ cát Thượng Cát, Tây Đằng - Minh Châu và Châu Sơn. Kết quả có 3 đơn vị trúng đấu giá với tổng số tiền khoảng 1.700 tỷ đồng, cao gấp nhiều lần giá khởi điểm.

Tháng 5/2024, trong văn bản báo cáo Thủ tướng về kết quả rà soát quy trình đấu giá 3 mỏ cát trên, UBND TP Hà Nội nêu rõ, qua việc đối chiếu giá vật liệu xây dựng cho thấy một mét khối cát chưa khai thác ở 3 mỏ cát này đã cao hơn, thậm chí cao gấp nhiều lần so với giá cát đến chân công trình.

Việc này dẫn đến các dự án khai thác cát tại 3 mỏ này không thể có lợi nhuận. Khi xem xét chấp thuận chủ trương đầu tư, các dự án đầu tư sẽ vừa không đạt tiêu chí về lợi nhuận kinh tế, có thể tác động xấu đến an ninh kinh tế và trật tự xã hội.

Cần chế tài mạnh hơn nếu bỏ cọc

Thực tế từng xảy ra việc doanh nghiệp trúng đấu giá cao gấp hàng chục lần giá khởi điểm rồi “tháo chạy”. Vì thế, nhiều địa phương và chuyên gia cho rằng phải tăng cường chế tài đối với các doanh nghiệp trúng đấu giá nhưng không tiếp tục thực hiện.

Cụ thể, nếu doanh nghiệp bỏ mỏ cát sau khi đấu giá thành công, thay vì bị cấm tham gia đấu giá 1 năm thì cần tăng lên cấm 5-10 năm hoặc vĩnh viễn. Tiền đặt cọc cũng cần tăng lên 20-40%, thay vì 15%. Việc này nhằm tránh các doanh nghiệp không đủ khả năng vào nâng giá cao, cuối cùng lại bỏ.

Ông Nguyễn Minh Đức, chuyên gia chính sách công từng cho biết: Quy định đấu giá quyền khai thác khoáng sản được đưa vào Luật Khoáng sản năm 2010. Khi đưa vào luật quy định này, dự kiến tất cả mỏ đều đấu giá song sau đó lại có thêm rất nhiều trường hợp ngoại lệ. Cuối cùng, số lượng mỏ đấu giá không quá nhiều.

Mỏ không được đấu giá, tiền Nhà nước thu về chỉ đúng bằng giá khởi điểm. Điều này dẫn tới việc thất thoát ngân sách từ những mỏ không được đấu giá quyền khai thác.

Vì thế, ông Đức cho rằng: Từ việc Nhà nước thu được số tiền lớn từ đấu giá quyền khai thác mỏ cát, khi sửa Luật Khoáng sản phải yêu cầu đấu giá tất cả các mỏ, không có ngoại lệ.

Nguồn: Soha; CafeF; Thanh Niên; Vietnamnet