THIỆT HẠI NẶNG NỀ VÌ NẮNG NÓNG KỶ LỤC Ở CHÂU ÂU

Những đợt nắng nóng khắc nghiệt đang trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng và nền kinh tế châu Âu. Trong các mùa Hè gần đây, nắng nóng là nguyên nhân khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng, trong khi thiệt hại kinh tế do thời tiết cực đoan ngày càng chất chồng.

Tại thành phố Cologne, nhiệt độ đã chạm ngưỡng 37 độ C. Giới khí tượng dự báo những đợt nóng gay gắt hơn sẽ còn xuất hiện vào cuối tháng 7 và tháng 8, đẩy người dân vào tình trạng căng thẳng kéo dài cả về sức khỏe lẫn sinh kế.

Nhằm hỗ trợ người dân đối phó với cái nóng mùa hè, chính quyền thành phố Cologne đã triển khai lắp đặt các vòi phun nước công cộng tại nhiều địa điểm.

Ông WILLIAM WOLFGRAMM, Người phát ngôn thành phố Cologne, Đức cho biết: “Hôm nay, chúng tôi đang phải đối mặt với cảnh báo nắng nóng cấp tính từ Cơ quan Khí tượng Đức, với mức nhiệt cao nhất từ đầu năm đến nay. Đây là điều gây áp lực lớn đối với tim mạch và hệ tuần hoàn của con người. Vì vậy, chúng tôi mong muốn tạo ra những không gian giúp người dân Cologne có thể làm mát và nghỉ ngơi.”

Tại Italia, 21 trên 27 thành phố đã ban bố cảnh báo nhiệt độ cao nhất vào cuối tuần qua. Số lượng ca nhập viện ở những vùng nóng nhất đất nước như Tuscany tăng 20%.

Tại Pháp, giới chức đã lần đầu tiên trong lịch sử nước này ban hành cảnh báo nhiệt độ trên gần như toàn bộ lãnh thổ đất liền. Cơ quan khí tượng Meteo France đặt 88% khu vực hành chính dưới cảnh báo nhiệt màu cam, cấp độ nắng nóng nghiêm trọng thứ hai.

Theo người phát ngôn Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) Clare Nullis, tuy tháng 7 là tháng nóng nhất năm ở Bắc Bán cầu theo thông lệ, nhưng những đợt nắng nóng cực độ vào đầu mùa hè như những gì đang diễn ra là điều bất thường.

Bà CLARE NULLIS, Người phát ngôn Tổ chức Khí tượng Thế giới cho biết: "Tần suất và mức độ nghiêm trọng của các đợt nắng nóng cực đoan đang gia tăng tại châu Âu, và đến năm 2050, khoảng một nửa dân số châu Âu có thể phải đối mặt với nguy cơ cao hoặc rất cao về căng thẳng nhiệt trong mùa hè. Điều đáng chú ý — và tôi muốn nhấn mạnh là đáng chú ý, nhưng không phải chưa từng có tiền lệ — chính là thời điểm xảy ra hiện tượng này. Hôm nay mới là đầu tháng 7, và chúng ta đã chứng kiến những đợt nắng nóng cực đoan vốn thường xảy ra muộn hơn trong năm.”

Song song với các biện pháp nhằm giảm tốc độ nóng lên toàn cầu, theo WMO, con người trước mắt phải học cách sống chung với nắng nóng, với trọng tâm là phòng ngừa các ca tử vong do nắng nóng .

HÀNG KHÔNG EU & MÙA HÈ CĂNG THẲNG VÌ ĐÌNH CÔNG VÀ THIẾU KIỂM SOÁT VIÊN

Ngành hàng không châu Âu được dự báo sẽ trải qua mùa hè đầy thách thức nhất kể từ sau đại dịch Covid-19, khi nguy cơ đình công, tắc nghẽn và tình trạng thiếu hụt nhân lực kiểm soát không lưu tiếp tục gia tăng.

Theo tờ Politico ngày 3/7, cuộc đình công của kiểm soát viên không lưu Pháp, dự kiến diễn ra trong hai ngày 4-5/7, được dự báo sẽ gây ra hiệu ứng dây chuyền, làm gián đoạn mạng lưới bay trên toàn châu Âu. Ông Frederic Deleau, Phó Chủ tịch Liên đoàn Kiểm soát không lưu quốc tế, cho biết mỗi khi xảy ra sự cố, lưu lượng máy bay thường bị ùn tắc quanh sân bay, máy bay buộc phải giảm tốc độ trên đường bay, khiến toàn bộ hệ thống bị quá tải và kéo dài tình trạng chậm chuyến.

Hệ thống quá tải, thiếu nhân lực nghiêm trọng

Nhiều chuyên gia nhận định hệ thống kiểm soát không lưu của châu Âu hiện đang quá phân mảnh, thiếu nhân sự và rất dễ bị ảnh hưởng bởi những biến động bất ngờ. Đại diện Hiệp hội lái máy bay châu Âu (ECA), cảnh báo: “Mỗi mùa hè sau Covid đều tệ hơn mùa trước” do không phận, đường băng và hạ tầng sân bay đều đang vận hành gần mức giới hạn.

Ủy viên Giao thông EU Apostolos Tzitzikostas cũng từng thừa nhận mạng lưới hàng không châu Âu đã trải qua tình trạng chậm chuyến nghiêm trọng nhất trong 25 năm qua. Dự kiến mùa cao điểm năm nay, số chuyến bay mỗi ngày có thể lên tới 38.000, tăng khoảng 3.000 chuyến so với năm ngoái.

Tuy nhiên, việc bổ sung thêm kiểm soát viên không lưu không thể giải quyết trong thời gian ngắn, do cần ít nhất ba năm đào tạo và cấp chứng chỉ hành nghề - vốn chỉ có giá trị ở từng vùng không phận cụ thể. Đây được coi là điểm nghẽn lớn nhất khiến tình trạng thiếu hụt nhân sự chưa có lối ra.

Các hãng bay kêu gọi cải thiện năng lực kiểm soát không lưu

Trước áp lực gia tăng về chậm chuyến, một số hãng hàng không - trong đó có Ryanair - đã kêu gọi các cơ quan quản lý không lưu sớm có giải pháp để giảm tình trạng ùn tắc. Ryanair cũng công bố thống kê cho thấy Pháp, Tây Ban Nha, Đức, Bồ Đào Nha và Anh nằm trong nhóm quốc gia bị chậm chuyến nhiều nhất. Riêng Pháp được Ryanair cho biết có liên quan tới hơn 26.000 chuyến bay bị chậm của hãng trong nửa đầu năm, ảnh hưởng gần 5 triệu hành khách.

Phía Bộ Giao thông Pháp phản hồi rằng, kiểm soát không lưu chỉ là một trong những nguyên nhân dẫn đến chậm chuyến, bên cạnh các yếu tố phát sinh từ hoạt động vận hành của các hãng hàng không. Bộ này cũng cho biết, tỷ lệ đúng giờ của Ryanair hiện đạt khoảng 69%, thấp hơn so với một số hãng khác trong khu vực.

Áp lực chưa có dấu hiệu hạ nhiệt

Theo Eurocontrol - cơ quan điều phối không lưu của châu Âu - tình hình hiện tại đã ở mức bão hòa, đặc biệt khi căng thẳng tại Ukraine và khủng hoảng Trung Đông vẫn tiếp diễn, làm gia tăng áp lực điều phối luồng bay. Một số khu vực Nam và Trung Âu đang phải xử lý lượng chuyến bay cao hơn 30 - 40% so với trước đại dịch.

Ông Deleau cảnh báo tình trạng quá tải và căng thẳng kéo dài đối với kiểm soát viên không lư,u và phi công có thể tiếp diễn đến hết mùa cao điểm, dự kiến vào tháng 10 tới. “An toàn luôn là ưu tiên hàng đầu của ngành hàng không, nhưng áp lực và mệt mỏi kéo dài có nguy cơ ảnh hưởng đến chất lượng kiểm soát không lưu” ông nhấn mạnh.

SỐC: THÁP EIFFEL ĐÓNG CỬA, NGỪNG ĐÓN KHÁCH DU LỊCH

Trước đó, tháp Eiffel chỉ từng đóng khi có các sự kiện đặc biệt như cuộc đình công vào năm 2024 hay trong đại dịch COVID-19 năm 2020.

Nắng nóng thiêu đốt đang bao trùm gần như toàn bộ nước Pháp. Nhiều thị trấn và thành phố đã phải chịu nhiệt độ trên 38 độ C vào thứ Hai (30/6), theo ghi chép tạm thời từ Météo France.

Một cảnh báo về đợt nắng nóng đỏ, mức cảnh báo cao nhất, đã được áp dụng cho 16 tỉnh của Pháp vào thứ Ba (1/7), bao gồm cả Île-de-France, nơi có Paris. Đỉnh tháp Eiffel đã đóng cửa với khách du lịch vào thứ Ba và thứ Tư (1 và 2/7). Các nhân viên yêu cầu du khách thực hiện các biện pháp phòng ngừa trong thời tiết nắng nóng như thiêu đốt.

“Chúng tôi xin lỗi vì sự bất tiện này”, nhân viên Tháp Eiffel viết trên trang web của địa danh này. “Trong thời gian nhiệt độ cao này, hãy nhớ bảo vệ bản thân khỏi ánh nắng mặt trời và thường xuyên uống đủ nước”.

Một đợt nắng nóng trên biển Địa Trung Hải kết hợp với một mái vòm nhiệt mạnh khiến châu Âu phải chịu đựng đợt nắng nóng khắc nghiệt vào đầu mùa hè.

Đây là một mô hình thường xuyên xuất hiện khi hành tinh nóng lên: Ảnh hưởng của sóng nhiệt biển Địa Trung Hải đã trở nên rõ rệt hơn trong những mùa hè gần đây, khi nhiệt độ của đại dương đóng vai trò làm tăng nhiệt độ trên đất liền, góp phần gây ra lũ lụt chết người và gây ra các vụ cháy rừng tàn khốc.

Nhiệt độ nước ở Biển Địa Trung Hải cao hơn tới 9 độ so với mức trung bình vào thời điểm này trong năm trong bối cảnh có đợt nắng nóng đáng kể trên biển. Sự nóng lên dữ dội nhất hiện diện ở phía tây Địa Trung Hải, bao gồm cả phía nam nước Pháp.

Điều này góp phần làm tăng độ ẩm ở phía bắc và duy trì nhiệt độ cao vào ban đêm ở các khu vực bị ảnh hưởng bởi đợt nắng nóng. Làn sóng nhiệt, cũng bao gồm luồng không khí nóng từ châu Phi di chuyển về phía bắc, cũng đang củng cố làn sóng nhiệt biển theo một chu kỳ phản hồi.

Châu Âu chìm trong nắng nóng

Nhiệt độ đã phá vỡ kỷ lục ở Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha khi nhiều vùng ở châu Âu chuẩn bị ghi nhận thêm nhiều kỷ lục nữa vào thứ Tư khi đợt nắng nóng ngày càng dữ dội.

Thị trấn El Granado ở Tây Ban Nha chứng kiến nhiệt độ tăng vọt lên 46 độ C vào Chủ Nhật (29/6), một kỷ lục mới trong tháng 6, theo cơ quan khí tượng quốc gia Tây Ban Nha AEMET. Tháng trước là tháng 6 nóng nhất trong lịch sử được ghi nhận của Tây Ban Nha, khi nhiệt độ "phá vỡ kỷ lục".

Tại Bồ Đào Nha, nhiệt độ tạm thời được ghi nhận là 46,6 độ C tại thành phố Mora. Theo cơ quan thời tiết IPMA của nước này, đây sẽ là kỷ lục nhiệt độ mới trong tháng 6.

Vương quốc Anh cũng đang nóng bức, hiện đang phải chịu đựng đợt nắng nóng thứ hai của mùa hè. Nhiệt độ tăng lên trên 32 độ C vào thứ Hai, tạo nên điều kiện rất khó chịu ở một quốc gia mà chưa đến 5% nhà có máy lạnh.

Samantha Burgess, người đứng đầu chiến lược về khí hậu tại Trung tâm Dự báo thời tiết trung hạn châu Âu, cho biết trong một tuyên bố: "Làn sóng nhiệt vào tháng 6-7 hiện nay đang khiến hàng triệu người châu Âu phải chịu tình trạng căng thẳng do nhiệt độ cao" .

"Nhiệt độ được quan sát gần đây thường điển hình vào tháng 7 và tháng 8 và chỉ xảy ra vài lần mỗi mùa hè."

Cháy rừng đang càn quét nhiều quốc gia khi nhiệt độ tăng cao. Cháy rừng bùng phát vào Chủ Nhật tại Aude, phía tây nam đất nước, thiêu rụi gần 400 mẫu Anh. Tại Thổ Nhĩ Kỳ, 50.000 người đã được sơ tán khi lính cứu hỏa dập tắt đám cháy dữ dội chủ yếu ở các tỉnh Izmir và Manisa phía tây.

Biến đổi khí hậu do con người gây ra đang khiến các đợt nắng nóng xảy ra thường xuyên hơn, dữ dội hơn và kéo dài hơn. Châu Âu là lục địa nóng lên nhanh nhất và đang nóng lên với tốc độ gấp đôi so với phần còn lại của thế giới. Biến đổi khí hậu cũng dẫn đến các đợt nắng nóng biển thường xuyên hơn và dữ dội hơn.

CHÂU ÂU CHẠY ĐUA CÔNG NGHỆ LƯỢNG TỬ: CƠ HỘI ĐỘT PHÁ HAY HIỂM HỌA AN NINH MẠNG?

Liên minh châu Âu (EU) đang đẩy nhanh kế hoạch phát triển công nghệ máy tính lượng tử, coi đây là “chìa khóa” để duy trì lợi thế công nghệ so với Mỹ và Trung Quốc. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia an ninh mạng cảnh báo, cuộc đua này cũng tiềm ẩn rủi ro an ninh mạng ở quy mô chưa từng có.

Theo tờ Politico ngày 3/7, Ủy ban châu Âu vừa công bố chiến lược lượng tử mới, thừa nhận EU đang tụt lại phía sau các đối thủ lớn về thu hút đầu tư và thương mại hóa công nghệ này. Dù hiện nay, châu Âu dẫn đầu về số công bố khoa học liên quan đến lượng tử, khu vực này chỉ thu hút 5% vốn đầu tư tư nhân toàn cầu, trong khi Mỹ chiếm hơn 50% và Trung Quốc khoảng 40%.

Công nghệ đột phá, rủi ro bảo mật khôn lường

Điện toán lượng tử được coi là “biên giới công nghệ” tiếp theo, với năng lực xử lý vượt xa các siêu máy tính hiện nay. Công nghệ này hứa hẹn tạo ra bước ngoặt cho các lĩnh vực từ dược phẩm, năng lượng, quốc phòng cho đến không gian. Song, rủi ro lớn nhất là khả năng phá vỡ các hệ thống mật mã đang bảo vệ hạ tầng internet, dữ liệu cá nhân và giao dịch tài chính toàn cầu.

Ông Nigel Smart, Giáo sư an ninh máy tính tại Đại học KU Leuven (Bỉ), nhận định: “Khi máy tính lượng tử đủ mạnh, các thuật toán mật mã khóa công khai mà thế giới đang sử dụng sẽ không còn an toàn. Điện thoại, internet, mọi thứ sẽ bị bẻ khóa”.

Theo các chuyên gia, mối nguy “lưu trữ trước, giải mã sau” đặc biệt đáng lo ngại. Tin tặc và các tổ chức tình báo có thể thu thập dữ liệu đã mã hóa ngay từ bây giờ để chờ đến khi lượng tử đủ mạnh để giải mã.

Mục tiêu an ninh hậu lượng tử đến năm 2030

Để ứng phó thách thức mới, EU đã công bố lộ trình chuyển đổi sang chuẩn mật mã hậu lượng tử. Theo kế hoạch này, toàn bộ các hạ tầng trọng yếu trên khắp châu Âu sẽ phải hoàn tất việc nâng cấp sang hệ thống bảo mật mới chậm nhất vào cuối năm 2030 - mốc thời gian này cũng tương đồng với lộ trình mà Mỹ, Anh và Australia đã đặt ra.

Ông Stephan Ehlen, chuyên gia tại Cơ quan An ninh mạng Đức, đánh giá: “Việc các nước EU đạt được đồng thuận về thời hạn này đã là một bước tiến rất quan trọng. Nhưng có kế hoạch chỉ mới là điểm bắt đầu”. Trong khi đó, ông Bart Preneel, nhà mật mã học tại KU Leuven, lưu ý: “Đây không chỉ là câu chuyện thay vài thuật toán. Đây sẽ là một quá trình di chuyển phức tạp, liên quan tới hàng tỷ thiết bị và hệ thống - không thể giải quyết chỉ bằng vài trang hướng dẫn”.

Tập đoàn công nghệ IBM của Mỹ - một trong những đơn vị tiên phong phát triển máy tính lượng tử - mới đây cũng tuyên bố sẽ thương mại hóa máy tính lượng tử đầu tiên ngay trong năm 2029. Thông tin này càng làm gia tăng sức ép đối với các chính phủ, cơ quan an ninh và các tổ chức tài chính lớn trong việc chuẩn bị sẵn sàng để bảo vệ dữ liệu quan trọng.

Lo ngại “chảy máu” công nghệ

Bên cạnh rủi ro về bảo mật, EU cũng lo ngại các công ty khởi nghiệp lượng tử tiềm năng sẽ bị thâu tóm bởi các tập đoàn nước ngoài. Một số quốc gia đã áp dụng quy định hạn chế xuất khẩu công nghệ nhạy cảm để giữ quyền kiểm soát.

Ông Manfred Lochter, thuộc Cơ quan An ninh mạng Đức, cảnh báo: “Nếu không làm chủ được công nghệ lượng tử, chúng ta sẽ mất khả năng kiểm soát quyền riêng tư và an toàn dữ liệu. Mọi hoạt động của chính phủ hoàn toàn có thể bị phơi bày”.

Nhiều chuyên gia cho rằng kịch bản “ngày tận thế” mạng vẫn cần nhiều yếu tố để xảy ra, song EU không còn nhiều thời gian để chần chừ. Ông Lochter nhấn mạnh: “Nếu không nắm chắc công nghệ này, châu Âu sẽ rơi vào thế bị động”.

EU GÂY SỨC ÉP LÊN ĐẤT HIẾM TRUNG QUỐC

EU cho rằng, các hạn chế đất hiếm của Trung Quốc đe dọa nghiêm trọng tới doanh nghiệp trong khối và gây bất ổn cho chuỗi cung ứng toàn cầu.

Liên minh châu Âu (EU) đang gia tăng áp lực ngoại giao đối với Trung Quốc liên quan đến xung đột tại Ukraina và chính sách thương mại, trong bối cảnh chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh giữa lãnh đạo hai bên.

Theo thông báo từ cơ quan ngoại giao của EU, Đại diện cấp cao phụ trách chính sách đối ngoại Kaja Kallas đã gặp Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tại Brussels. Trong cuộc gặp, bà Kallas kêu gọi Trung Quốc chấm dứt các “hành động gây méo mó” thị trường, bao gồm việc hạn chế xuất khẩu đất hiếm - nguồn tài nguyên thiết yếu đối với nhiều ngành công nghiệp châu Âu.

EU cho rằng, các hạn chế này đe dọa nghiêm trọng tới doanh nghiệp trong khối và gây bất ổn cho chuỗi cung ứng toàn cầu. Bà Kallas cũng yêu cầu hai bên tìm giải pháp cụ thể nhằm tái cân bằng quan hệ kinh tế, đảm bảo sân chơi bình đẳng và cải thiện khả năng tiếp cận thị trường.

Trong lĩnh vực an ninh, bà Kallas nhấn mạnh mối đe dọa nghiêm trọng từ việc các công ty Trung Quốc hỗ trợ vật tư cho Nga trong xung đột ở Ukraina. Mặc dù Bắc Kinh khẳng định không cung cấp viện trợ quân sự cho Nga, các quan chức châu Âu cho biết, nhiều linh kiện quan trọng trong máy bay không người lái và vũ khí Nga đang được sản xuất bởi doanh nghiệp Trung Quốc.

Bà Kallas kêu gọi Bắc Kinh lập tức chấm dứt mọi hỗ trợ vật chất cho ngành công nghiệp quốc phòng Nga, đồng thời thúc giục Trung Quốc ủng hộ một lệnh ngừng bắn toàn diện và vô điều kiện, cùng với một nền hòa bình công bằng và bền vững tại Ukraina.

Cuộc đối thoại giữa hai bên cũng bàn đến chương trình hạt nhân Iran. Dù EU không nêu rõ kết quả thảo luận, hai bên thống nhất tầm quan trọng của Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT), được xem là nền tảng cho cơ chế ngăn chặn phổ biến hạt nhân toàn cầu. Trước đó, các quan chức EU cho hay, sẽ tận dụng cuộc gặp để kêu gọi Trung Quốc - đối tác dầu mỏ chủ chốt của Iran - gây sức ép lên Tehran nhằm đạt được thỏa thuận hạt nhân và giảm căng thẳng ở Trung Đông.

Ngoại trưởng Vương Nghị cũng gặp Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa trong khuôn khổ chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh EU - Trung Quốc dự kiến diễn ra vào ngày 24 - 25.7 tại Trung Quốc. Theo Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Vương kêu gọi hai bên tôn trọng lợi ích cốt lõi của nhau, tăng cường hiểu biết lẫn nhau và phản đối “chủ nghĩa đơn phương cùng các hành vi bắt nạt” làm tổn hại trật tự quốc tế.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và ông Antonio Costa dự kiến đến Trung Quốc tham dự hội nghị cùng Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường.

Nguồn: ANTV; Báo Mới; CafeF; Báo Tin Tức; Lao Động