THÁO DỠ VỤ CHIẾM DỤNG ĐẤT CHUNG CƯ TRƯỚC NGÀY 4-10-2024

Người dân chung cư C5, C6 phản ánh đến Báo Người Lao động về việc diện tích đất chung cư bị chiếm dụng trái phép để làm nơi kinh doanh.

Liên quan thông tin "Chiếm dụng đất chung cư" đăng trên Báo Người Lao Động, mới đây, UBND phường Tăng Nhơn Phú A (TP Thủ Đức, TP HCM) đã có văn bản thông báo về việc kiểm tra, xử lý tình trạng lấn chiếm, sử dụng sai mục đích tại công viên chung cư C5, C6.

Văn bản do ông Ngô Văn Hoàng, Phó Chủ tịch UBND phường Tăng Nhơn Phú A ký.

Trước đó, UBND phường Tăng Nhơn Phú A phối hợp với công an khu vực, Ban Quản trị chung cư C5, C6 kiểm tra, xác minh phản ánh tình trạng lấn chiếm, sử dụng sai mục đích tại công viên xung quanh chung cư C5, C6.

UBND phường Tăng Nhơn Phú A thông báo yêu cầu cá nhân, tổ chức tự tháo dỡ và chấm dứt hành vi lấn chiếm diện tích công cộng làm nơi kinh doanh, mua bán, sử dụng sai mục đích tại công viên xung quanh chung cư C5, C6. Thời gian tự tháo dỡ, trả lại hiện trạng trước ngày 4-10-2024.

Từ ngày này, UBND phường sẽ tiến hành kiểm tra và áp dụng các biện pháp xử lý vi phạm pháp luật để thu hồi trả lại hiện trạng ban đầu.

UBND phường đề nghị Ban Quản trị chung cư C5, C6 có biên bản làm việc yêu cầu chủ sử dụng các căn hộ chấm dứt hành vi đấu nối, câu móc điện sinh hoạt từ các hộ ra bên ngoài không đúng quy định pháp luật, đe doạ an toàn điện, phòng cháy chữa cháy và thông tin về UBND phường để kịp thời xử lý vi phạm

Đồng thời, giao ông Nguyễn Phú Sang, Công chức Địa chính - Xây dựng - Môi trường theo dõi, kịp thời tham mưu, lập biên bản vi phạm hành chính theo đúng quy định pháp luật nếu cá nhân, tổ chức chưa thực hiện khắc phục, tháo dở.

UBND phường cũng đề nghị Mặt trận tổ quốc phường, trưởng Khu phố 3 phối hợp kiểm tra, giám sát việc khắc phục vi phạm, lấn chiếm sử dụng sai mục đích tại công viên xung quanh khuôn viên C5, C6.

Như Báo Người Lao Động thông tin, vừa qua, người dân chung cư C5, C6 bức xúc phản ánh đến Báo Người Lao Động về việc diện tích đất chung cư bị chiếm dụng trái phép để làm nơi kinh doanh.

Theo ghi nhận, có khoảng 7 cơ sở tại đây đặt bàn ghế, dựng dù để kinh doanh nước giải khát. Hoạt động này diễn ra từ sáng đến đêm.

Trao đổi với phóng viên, bà Lương Thị Thu Thảo - Trưởng Ban Quản trị (BQT) chung cư C5, C6, cho hay hiện có khoảng 1.000 cư dân sinh sống tại đây. Theo thiết kế xây dựng và quy hoạch sử dụng đất của chung cư, cư dân có quyền sử dụng chung diện tích đất hơn 7.500 m2. Trong đó có phần diện tích đất khu vực giáp ranh giữa chung cư và hành lang đường Man Thiện, đường D2 với diện tích trên 2.000 m2 và theo quy định, phần đất này phải được phục vụ cho mục đích chung của cư dân.

Tuy nhiên, nhiều năm nay, một số người dân trong và bên ngoài chung cư đã chiếm dụng làm nơi kinh doanh, khiến người lớn không có nơi tập thể dục, trẻ em cũng không còn nơi vui chơi. Chưa kể, việc kinh doanh gây mất trật tự, an toàn phòng cháy - chữa cháy…

Đến nay, ban quản trị nhiều lần gửi đơn đến các cơ quan chức năng yêu cầu giải quyết nhưng chưa có kết quả. "Việc lấn chiếm đất chung cư là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, đã xảy ra từ năm 2016. Ban quản trị và cư dân mong mỏi chính quyền giải quyết kịp thời, triệt để theo đúng quy định của pháp luật, trả lại sự công bằng, quyền lợi chính đáng của cư dân" - bà Thảo nói.

DỰ ÁN 10.000 TỈ 'TIẾN THOÁI LƯỠNG NAN'

Dứt điểm tiếp thì phương án nào cũng không ổn; dang dở thì doanh nghiệp khốn đốn, người dân khổ sở; mua lại dự án thì gánh nặng đè lên ngân sách TP... Đó là tình cảnh trớ trêu tại một trong những dự án trọng điểm từng được kỳ vọng sẽ đưa TP.HCM thoát cảnh ngập lụt mỗi khi vào mùa mưa.

7 năm, 4 lần ngừng thi công, 1 cơ chế riêng và lời hứa về đích

Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi vừa ký văn bản kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, chỉ đạo tháo gỡ các khó khăn vướng mắc tại dự án (DA) Giải quyết ngập do triều khu vực TP.HCM có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu giai đoạn 1 (DA chống ngập 10.000 tỉ đồng). Theo UBND TP.HCM, DA còn tồn đọng 3 khó khăn, vướng mắc lớn.

Đầu tiên là chưa xác định rõ thẩm quyền và trình tự thực hiện đối với DA đang trong quá trình thực hiện có sự thay đổi, mà các nội dung thay đổi dẫn đến DA thuộc tiêu chí DA quan trọng quốc gia. Trong trường hợp này, DA trong quá trình thực hiện có khả năng phát sinh dẫn đến tổng mức đầu tư vượt trên 10.000 tỉ đồng. Hiện nay, luật Đầu tư công và luật Đầu tư theo phương thức đối tác công - tư không có quy định về thẩm quyền quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư DA đang trong quá trình thực hiện có sự thay đổi.

Khó khăn thứ hai là không có nguồn vốn để hoàn thành công trình. Nguyên nhân xuất phát từ việc Ngân hàng (NH) BIDV không đủ cơ sở ký phụ lục hợp đồng tín dụng với Công ty TNHH Trung Nam BT 1547 để trình NH Nhà nước (NHNN) thực hiện gia hạn thời gian giải ngân tái cấp vốn. Hiện chưa có cơ sở để huy động nguồn vốn ủy thác để nhà đầu tư/doanh nghiệp (DN) DA tiếp tục thi công, hoàn thành công trình.

Một vướng mắc khác tại DA là chưa có cơ sở thanh toán hợp đồng BT. Do tổng mức đầu tư DA có sự thay đổi, thời gian thực hiện DA đã hết, việc ký kết hợp đồng và thực hiện có một số thiếu sót, để đảm bảo cơ sở pháp lý thì cần triển khai thực hiện thủ tục điều chỉnh DA. Tuy nhiên, thực tế, thủ tục điều chỉnh tổng thể DA rất phức tạp do quy định của pháp luật, mất nhiều thời gian và cần thương thảo thống nhất với BIDV và nhà đầu tư về cách tính lãi vay. Do đó, TP.HCM đề xuất thực hiện điều chỉnh điều khoản về thanh toán trong hợp đồng song song với việc điều chỉnh tổng thể DA.

Đây là lần thứ 3 TP.HCM phải "cầu cứu" Chính phủ về DA chống ngập 10.000 tỉ. Năm 2020, lãnh đạo Tập đoàn Trung Nam thậm chí đã xin "trả lại" DA do không gánh nổi chi phí phát sinh lên tới hàng ngàn tỉ đồng. Chủ đầu tư cũng cảnh báo công trình đứng trước nguy cơ trở thành DA "treo" vĩnh viễn bởi với nguồn lực của TP.HCM, việc mua lại toàn bộ DA là rất khó khả thi. Theo đề xuất của UBND TP, ngày 1.4.2021, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 40 về việc tiếp tục triển khai DA giải quyết ngập do triều khu vực TP.HCM, giai đoạn 1.

Trên cơ sở đó, UBND TP cho gia hạn hoàn thành DA đến năm 2023, đồng thời làm việc với NHNN, BIDV để tháo gỡ việc tái cấp vốn và giải ngân cho DA. Dù vậy, phải tới tháng 1.2023, phụ lục hợp đồng mới được ký kết và 2 tháng sau, công trình mới được tái khởi động. Tuy nhiên, DA lại tiếp tục vướng với thủ tục giải ngân theo yêu cầu từ NH. TP.HCM loay hoay mãi không có lối ra. Tháng 9.2023, Chính phủ quyết định thành lập Tổ công tác do Phó thủ tướng Trần Lưu Quang làm tổ trưởng, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi làm tổ phó, từ đó gỡ vướng cho DA thông qua Nghị quyết 98 và Nghị quyết số 40 của Chính phủ.

Thế nhưng, như bản báo cáo mới nhất của UBND TP.HCM, khó khăn vẫn hoàn khó khăn, DA vẫn chưa thể về đích như đã hẹn và UBND TP tiếp tục chờ Chính phủ có nghị quyết mới thay thế Nghị quyết 40.

Có thể đưa dự án vào vận hành ngay?

Tháng 6.2016, công trình chống ngập 10.000 tỉ đồng chính thức khởi công, đặt mục tiêu kiểm soát ngập do triều, chủ động ứng phó biến đổi khí hậu cho vùng diện tích 570 km2 với khoảng 6,5 triệu dân thuộc khu bờ hữu sông Sài Gòn và trung tâm TP. Thời điểm đó, hệ thống ngăn triều trở thành kỳ vọng lớn của người dân TP bởi nỗi ám ảnh hễ mưa là ngập đã đeo bám gần 20 năm. Bởi vậy, dù khối lượng công trình rất lớn nhưng phía chủ đầu tư được giao thời gian thi công chưa đầy 2 năm, dự kiến khánh thành vào tháng 4.2018. Gần 7 năm trôi qua, sau 4 lần ngừng thi công, lời hứa về đích của công trình cấp bách này vẫn chưa được thực hiện.

Đáng nói, hàng rào chắn từ những phần cống đã hoàn thiện của DA ngăn triều còn vô tình chặn dòng chảy, gây ùn rác, chất thải tại nhiều khu vực dòng kênh. Dọc tuyến kênh Tàu Hủ - Bến Nghé đoạn cặp bên đại lộ Võ Văn Kiệt và đường Bến Vân Đồn (Q.1, Q.4), nước thải quyện cùng bèo, rác nổi lềnh bềnh trên dòng kênh bốc mùi hôi thối. Các vị trí cống ngăn triều thuộc DA này tại khu vực Q.7, Q.8 cũng không ít lần bị phản ánh tình trạng công trường, lô cốt án ngữ quá lâu, ảnh hưởng tới giao thông và đời sống người dân. Người dân TP chỉ còn biết ngao ngán thở dài khi nhìn DA đã hoàn thành tới 93% khối lượng thi công nhưng đã dừng gần 4 năm trước vạch đích.

TS Nguyễn Hữu Nguyên, Hội viên Hội Quy hoạch phát triển đô thị VN, đánh giá vấn đề quan trọng nhất hiện nay là chất lượng công trình. Trước mắt, DA đã đạt 93% về mặt kỹ thuật, các cơ quan chuyên môn của TP cần nghiên cứu tỷ lệ này đã đủ để đưa công trình vào vận hành ngay, giải quyết vấn đề bức thiết của TP về ngập lụt, về môi trường được không? Trong trường hợp này, nếu các hạng mục của DA có thể khai thác được thì nên tính phương án đưa vào vận hành trước để "cứu" người dân khỏi ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm môi trường. Về lâu dài, tính hiệu quả của DA trong bối cảnh triều cường ngày càng dâng cao, công trình đã chậm trễ quá lâu, cần được xem xét và công khai minh bạch cho người dân được biết.

Đi vào nguyên nhân gốc rễ, TS Nguyễn Hữu Nguyên nhìn nhận DA ngăn triều 10.000 tỉ có rất nhiều tính chất chậm trễ giống như một số DA khác, đều phải tạm dừng ngay trước vạch đích, không phải vì thiếu tiền mà có tiền cũng không giải ngân được. Điều này cho thấy đang có bất cập mang tính hệ thống trong việc triển khai các DA của TP. Theo ông, mỗi DA đều trải qua quy trình từ quy hoạch, ý tưởng cho tới báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, báo cáo khả thi, rồi mới đấu thầu, thi công. Trong quá trình đó, các cơ quan chuyên môn và chuyên gia phải tính rất sát về các kịch bản từ vốn cho đến kỹ thuật, công nghệ, điều kiện tự nhiên, giải tỏa mặt bằng… DA nào ở TP.HCM cũng làm đúng quy trình, nhưng kết quả cho thấy chất lượng của từng bước trong quy trình có vấn đề. Cơ quan chuyên môn chưa tính đúng, tính đủ được hết các kịch bản. Điều đáng nói là các vướng mắc chủ yếu mang tính hành chính, giải quyết các mối quan hệ, những yếu tố này hoàn toàn có thể giải quyết được.

"TP.HCM đã được trao cơ chế đặc thù bằng Nghị quyết 98, trên tinh thần những đề nghị vượt ra bên ngoài khung cơ chế hiện hành thì có thể giải quyết theo Nghị quyết 98. Thế nhưng cái gì cũng vướng, cái gì cũng phải trình Chính phủ thì cơ chế đặc thù với cơ chế vượt trội còn ý nghĩa gì? Nghị quyết 98 đã là cơ sở pháp lý rồi nhưng TP cứ phải loay hoay đối chiếu với các luật chung. Chính sự loay hoay, quẩn quanh với các luật chung mới làm cho các DA bị chậm đi. Nếu vẫn cứ thế này thì những giá trị của Nghị quyết 98 sẽ không thể phát huy", TS Nguyễn Hữu Nguyên thẳng thắn nhận xét.

METRO SỐ 1 TP.HCM VẪN CHƯA THỂ NGHIỆM THU

Để đưa tuyến metro số 1 TPHCM vào khai thác cuối năm 2024, chủ đầu tư cần khẩn trương rà soát, hoàn thiện các tồn tại về hồ sơ công trình, chứng chỉ phòng cháy chữa cháy.

Cơ quan thường trực Hội đồng kiểm tra nhà nước về công tác nghiệm thu công trình xây dựng vừa có công văn gửi Ban Quản lý đường sắt đô thị TPHCM (MAUR - chủ đầu tư) về kết quả kiểm tra công tác chuẩn bị, rà soát hồ sơ hoàn thành công trình tại dự án metro số 1 (metro Bến Thành - Suối Tiên)

Trên cơ sở kết quả kiểm tra, rà soát của Cơ quan thường trực Hội đồng và Tổ chuyên gia cho thấy MAUR và các nhà thầu đã có nhiều nỗ lực, quyết tâm trong việc tổ chức triển khai thực hiện dự án để đáp ứng tiến độ hoàn thành đưa vào vận hành khai thác.

Trong đó, tại thời điểm kiểm tra, phần xây dựng của metro số 1 đã cơ bản hoàn thành đạt khoảng 99%. MAUR cũng đang tổ chức vận hành liên động dự án (test run) và chuẩn bị vận hành thử dự án (trial run). Dự kiến, công tác này sẽ hoàn thành vào cuối tháng 11/2024.

Theo chủ đầu tư phải đến giữa tháng 12/2024 mới có thể được cấp chứng chỉ an toàn hệ thống. Các cơ quan có thẩm quyền đang tổ chức kiểm tra các hạng mục phòng cháy chữa cháy và an toàn môi trường. Trong khi đó, công tác lập và tập hợp hồ sơ hoàn thành công trình mới đang được các nhà thầu thực hiện, hiện chưa đầy đủ, danh mục hồ sơ hoàn thành công trình chưa được lập theo quy định.

Phía Hội đồng cho rằng, để đưa đoạn tuyến trên cao của dự án vào khai thác đáp ứng tiến độ vào cuối năm 2024, chủ đầu tư cần phải khẩn trương rà soát, hoàn thiện các tồn tại về hồ sơ hoàn thành công trình tại gói thầu CP2 (xây dựng đoạn đi trên cao và depot dài 17,1 km từ ga Ba Son đến Depot Long Bình).

Căn cứ vào tình hình thi công, chủ đầu tư lập kế hoạch chi tiết tiến độ hoàn thành các hạng mục, công việc còn lại làm cơ sở nghiệm thu hoàn thành dự án.

Hội đồng cũng yêu cầu phía tư vấn đánh giá an toàn hệ thống bố trí đầy đủ nhân sự để đẩy nhanh công tác đánh giá an toàn. Các đơn vị liên quan cần kịp thời cung cấp đầy đủ hồ sơ, tài liệu cho đơn vị tư vấn đánh giá an toàn hệ thống và giải quyết, xử lý các vấn đề kỹ thuật phát sinh để không ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện công việc này...

Ngoài ra, chủ đầu tư cần khẩn trương triển khai công tác đánh giá tác động môi trường dự án. Quá trình thực hiện cần phối hợp chặt chẽ với cơ quan chuyên môn của Bộ Tài nguyên và Môi trường cung cấp hồ sơ, tài liệu liên quan để sớm tháo gỡ các tồn tại, vướng mắc liên quan đến việc cấp giấy phép môi trường nếu có.

BAO GIỜ HÀ NỘI TRỊ TẬN GỐC NẠN ĐẦU CƠ ĐẤU GIÁ ĐẤT?

Chuyên gia nhận định, việc công khai danh tính cá nhân đấu giá đất cao bất thường rồi bỏ cọc là một trong những biện pháp hữu hiệu để hạn chế tình trạng đầu cơ.

UBND TP Hà Nội vừa có văn bản tới các sở, ngành, các quận, huyện, thị xã về công tác đấu giá quyền sử dụng đất. Theo đó, UBND TP Hà Nội yêu cầu UBND cấp huyện lập danh sách các trường hợp trả giá cao hơn thị trường để trúng đấu giá nhưng không nộp tiền theo quy định gây nhiễu loạn thị trường.

Danh sách này sẽ được công khai trên trang thông tin của các huyện, Sở Tài nguyên và Môi trường.

TP Hà Nội chỉ đạo các đơn vị tiếp tục hoàn thiện quy định, trong đó hạn chế tổ chức đấu giá để giao đất cho cá nhân tự xây dựng nhà ở.

Đồng thời, hướng dẫn UBND các quận, huyện thị xã có biện pháp ngăn chặn các trường hợp vi phạm quy định đấu giá không được tiếp tục tham gia đấu giá.

Nhận định về vấn đề này, Ths. Nguyễn Văn Đỉnh - Chuyên gia pháp lý bất động sản cho biết, việc trúng đấu giá đất rồi bỏ cọc không phải tội phạm, không phải hành vi phạm pháp. Nhưng có thể là dấu hiệu nhận biết ban đầu của một tội phạm hoặc một hành vi phạm pháp khác.

“Nếu đấu giá đất vì một âm mưu thổi giá, gây lũng đoạn thị trường thì cơ quan điều tra sẽ xem xét hành vi cụ thể đó chứ không phải hành vi bỏ cọc. Tức là bỏ cọc có thể là dấu hiệu của một hành vi vi phạm pháp luật nào đó, còn nếu chỉ bỏ cọc vì người mua không có nhu cầu mua nữa, không có âm mưu nào khác thì đó là hành vi thông thường, không vi phạm pháp luật.

Chế tài duy nhất có thể áp dụng là thu giữ tiền đặt trước không trả lại hoặc như Hà Nội vừa có chỉ đạo là công khai danh tính người trả giá cao hơn thị trường để trúng đấu giá nhưng không nộp tiền”, ông Đỉnh phân tích.

Theo ông Đỉnh, bản chất công cụ đấu giá đất nền là tạo chỗ ở cho người dân do gia tăng dân số tự nhiên. Tuy nhiên, trong nhiều cuộc đấu giá đất thời gian qua, người trúng đấu giá chủ yếu không phải là người dân địa phương. Điển hình như cuộc đấu giá 68 lô đất tại Thanh Oai vừa qua chỉ có 2 người dân địa phương trúng đấu giá, còn lại là các nhà đầu tư từ nơi khác.

Công cụ đấu giá đất nền bởi vậy đã biến tướng, trở thành cuộc chơi của các nhà đầu tư không có nhu cầu ở thực mà chủ yếu tham gia đấu giá để rồi gần như lập tức sang tên, kiếm lời.

Chuyên gia đánh giá, việc Hà Nội hạn chế tổ chức đấu giá để giao đất cho cá nhân tự xây dựng nhà ở; ưu tiên việc đấu giá đất có thu tiền sử dụng, cho thuê đất với đối tượng là tổ chức để thực hiện dự án đầu tư là hợp lý. Bởi, đấu giá theo dự án mới đầu tư đồng bộ hạ tầng và khắc phục được hiện tượng đầu cơ, găm giữ đất.

Trong các đợt “sốt” đất đấu giá trước đây, một số chuyên gia, hiệp hội đã kiến nghị chỉ cho phép người dân địa phương được quyền đấu giá đất nền, nếu người dân địa phương không tham gia thì mới cho phép người khác tham gia.

Theo ông Đỉnh, đây chưa phải giải pháp căn cơ, triệt để do có thể các nhà đầu tư sẽ “mượn tên” người dân địa phương để tham gia đấu giá, hoặc chính người dân địa phương lại trở thành những nhà đầu tư tham gia đấu giá để bán kiếm lời.

“Nhưng giải pháp này hoàn toàn có thể hoàn thiện bởi các biện pháp bổ trợ khác, chẳng hạn quy định ngăn chặn giao dịch chuyển nhượng đất sau khi trúng đấu giá trong một khoảng thời gian ví dụ là 5 năm. Hoặc xử lý bằng chính sách thuế, nếu người trúng đấu giá chuyển nhượng đất ngay trong một khoảng thời gian ngắn như trong vòng 12 tháng thì sẽ phải chịu thuế suất cao”, ông Đỉnh nêu ý kiến.

Tuy nhiên, vị này cũng cho rằng, đó là giải pháp trong ngắn hạn, áp dụng cho trường hợp đấu giá đất nền. Về lâu dài, chuyên gia cho rằng, một giải pháp phổ quát, toàn diện nhất định phải triển khai là đánh thuế bất động sản để chống đầu cơ.

Nguồn: CafeF; Thanh Niên; Vietnamnet; Lao Động