CẬP NHẬT CHIẾN SỰ UKRAINE NGÀY QUA

Ukraine

Phá hủy nhà máy lọc dầu ở Saratov (Nga)

Quân đội Ukraine tuyên bố tấn công một nhà máy lọc dầu ở Saratov, nơi cung cấp nhiên liệu cho các đơn vị Nga đang chiến đấu ở Ukraine.

Không quân Ukraine tiêu diệt hơn 600 mục tiêu trong tháng 6

Lực lượng không quân Ukraine cho biết họ đã phá hủy hơn 600 mục tiêu trong tháng 6, bao gồm sở chỉ huy, hậu cần và nơi tập trung quân Nga. Ngoài ra, hệ thống phòng không Ukraine

Ukraine triệu đại diện ngoại giao Mỹ để phản đối việc ngừng viện trợ vũ khí

Bộ Ngoại giao Ukraine đã mời ông John Ginkel – Phó Đại sứ Mỹ tại Kyiv tới để cảnh báo rằng: “Bất kỳ sự trì hoãn nào trong việc hỗ trợ năng lực phòng thủ của Ukraine sẽ chỉ khuyến khích Nga tiếp tục chiến tranh.”

Ukraine tiếp tục đàm phán với Mỹ về viện trợ quân sự

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết, Kiev và Washington đang tiếp tục đàm phán ở cấp chuyên viên để làm rõ mọi chi tiết liên quan đến viện trợ quốc phòng, bao gồm cả hệ thống phòng không. Trong thông điệp video tối nay, ông nhấn mạnh: “Dù bằng cách nào đi nữa, chúng ta phải đảm bảo an toàn cho người dân của mình.” Ngoài ra, các thỏa thuận hợp tác sản xuất vũ khí với Đan Mạch và các đối tác khác cũng đang được chuẩn bị.

Trước đó, truyền thông Mỹ đưa tin một số loại tên lửa và đạn dược dù đã được cam kết nhưng lại bị ngừng chuyển giao cho Ukraine.

Zelensky: Còn nhiều điều chưa rõ về quyết định ngừng viện trợ của Mỹ

Tổng thống Zelensky cho biết hiện vẫn đang làm rõ chi tiết liên quan đến việc Mỹ ngừng chuyển giao một số loại vũ khí, đặc biệt là các thành phần phòng không. Ngoại trưởng Ukraine Andriy Sybiha kêu gọi cung cấp thêm hệ thống đánh chặn và cho biết Ukraine sẵn sàng mua hoặc thuê nếu cần thiết.

Thị trưởng Kiev: Rất thất vọng về việc Mỹ dừng cung cấp vũ khí

Thị trưởng Vitali Klitschko nói với kênh Welt TV: “Đây là tin xấu. Trong chiến tranh, ba yếu tố quan trọng là: tài chính, vũ khí và nhân lực. Chúng tôi đều đang thiếu nghiêm trọng.” Ông hy vọng Đức sẽ tăng cường hỗ trợ trong bối cảnh phụ thuộc lớn vào Mỹ.

Ukraine triệu tập nhà ngoại giao Mỹ sau thông báo ngừng viện trợ

Sau thông báo dừng viện trợ một số loại vũ khí từ Mỹ, Bộ Ngoại giao Ukraine đã mời một nhà ngoại giao cấp cao của Mỹ đến để làm rõ vấn đề trong một cuộc gặp chính thức.

Zelensky tước quốc tịch lãnh đạo Giáo hội Chính thống lớn nhất Ukraine

Tổng thống Ukraine đã tước quốc tịch của Tổng Giám mục Onufrij (tên thật Orest Beresowskyj), người đứng đầu Giáo hội Chính thống Ukraine từng thuộc Tòa Thượng phụ Moskva, với cáo buộc ông đã bí mật nhập quốc tịch Nga năm 2002. Phía Giáo hội phủ nhận, khẳng định Onufrij chỉ có hộ chiếu Ukraine.

Ukraine có thể sản xuất vũ khí tại Đan Mạch

Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch Troels Lund Poulsen cho biết đang đàm phán với Ukraine để cho phép các công ty quốc phòng Ukraine sản xuất vũ khí như tên lửa, drone tại Đan Mạch. Điều này giúp đảm bảo an toàn khỏi các cuộc tấn công của Nga, và nếu Nga tấn công Đan Mạch, sẽ phải đối mặt nguy cơ phản công từ NATO.

Ukraine: 268 tù binh chiến tranh đã bị Nga hành quyết

Theo ông Dmytro Lubinets – Ủy viên nhân quyền Quốc hội Ukraine, tính đến đầu tháng 7, Nga đã hành quyết ít nhất 268 tù binh Ukraine. Ông cho rằng đây là hành vi có hệ thống, được sự cho phép từ giới lãnh đạo quân đội Nga.

Ukraine bác tin Nga chiếm được điểm đầu cầu ở Dnipropetrovsk

Bộ Tổng tham mưu Ukraine xác nhận Nga đã tấn công vào vùng Dnipropetrovsk nhưng bị đẩy lùi. Làng Datchne vẫn thuộc quyền kiểm soát của Ukraine. Hai binh sĩ Nga bị bắt sống.

Ukraine chưa nhận được thông báo chính thức từ Mỹ về việc dừng viện trợ

Bộ Quốc phòng Ukraine khẳng định chưa nhận được thông báo chính thức từ Mỹ liên quan đến việc ngừng chuyển giao vũ khí, và đang cố gắng xác minh thông tin qua các kênh ngoại giao.

Nga

Cấm người nước ngoài không cung cấp dữ liệu sinh trắc học sử dụng SIM điện thoại

Chính phủ Nga thông báo sẽ ngắt kết nối điện thoại đối với người nước ngoài không đăng ký dữ liệu sinh trắc học. Bộ Kỹ thuật số Nga khẳng định đây là biện pháp nhằm “chống gian lận và SIM không rõ nguồn gốc”. Người nước ngoài phải đăng ký trong hệ thống sinh trắc học quốc gia, nếu không sẽ bị cắt dịch vụ di động từng bước.

Drone Nga tấn công Kharkiv, ít nhất một người chết

Một cuộc tấn công bằng drone của Nga vào tỉnh Kharkiv khiến ít nhất một người thiệt mạng, một người bị thương. Theo Thống đốc Oleh Synehubow, các kho chứa và xe cộ tại một nông trại đã bốc cháy

Putin tiếp Tổng thống Kyrgyzstan tại Điện Kremlin

Ông Putin tiếp người đồng cấp Kyrgyzstan, Sadyr Japarov để bàn về chiến lược quan hệ song phương.

Putin ký sắc lệnh bảo đảm quyền lợi nhà đầu tư nước ngoài

Nga ban hành sắc lệnh nhằm bảo vệ nhà đầu tư nước ngoài khỏi các lệnh trừng phạt phản ứng từ năm 2022–2023, nếu đầu tư thông qua trung gian, IPO, hoặc gửi tiền vào ngân hàng Nga.

Nga lên kế hoạch khai thác khí đốt ở biển Azov

Ukraine tố Nga lên kế hoạch khai thác 22 mỏ khí đốt ngoài khơi gần thành phố Berdyansk bị chiếm đóng, dựa vào dữ liệu địa chất từ thời Liên Xô.

Báo cáo: Drone Nga chứa chip phương Tây

Một báo cáo cho thấy các drone Nga, bao gồm loại Shahed, sử dụng chip lưỡng dụng (dual-use) từ Thụy Sĩ và Mỹ dù đang bị cấm xuất khẩu. Nguồn cung những thiết bị này vẫn chưa rõ ràng.

Điện Kremlin hoan nghênh việc Mỹ ngừng viện trợ vũ khí cho Ukraine

Người phát ngôn Điện Kremlin – Dmitri Peskow tuyên bố: “Càng ít vũ khí chuyển cho Ukraine, thì càng sớm chấm dứt chiến dịch quân sự đặc biệt.” (Cụm từ này là cách Nga gọi cuộc chiến đã kéo dài 3 năm.)

Điện Kremlin hoan nghênh việc Mỹ ngừng cung cấp vũ khí

Phát ngôn viên Dmitry Peskov tuyên bố: “Càng ít vũ khí chuyển cho Ukraine thì ngày kết thúc ‘chiến dịch quân sự đặc biệt’ càng đến gần.” Đây là cách Nga chính thức gọi cuộc chiến tranh xâm lược kéo dài suốt 3 năm qua.

Mỹ

Đại tá Markus Reisner: “Mỹ đang chạm tới giới hạn khả năng hỗ trợ”

Trước các cuộc xung đột tại Iran và căng thẳng ở eo biển Đài Loan, Đại tá Markus Reisner (Áo) nhận định Mỹ đang bị đẩy vào thế khó trong việc tiếp tục viện trợ vũ khí cho Ukraine. Dù Kiev liên tục thực hiện các đòn phản công ấn tượng, hiệu quả thực tế của chúng rất khó đo lường.

Lầu Năm Góc: Vẫn cung cấp phương án viện trợ quân sự cho Tổng thống Trump

Theo hãng tin Ukrinform, Bộ Quốc phòng Mỹ vẫn tiếp tục trình lên Tổng thống Trump các lựa chọn đáng tin cậy để hỗ trợ Ukraine, đồng thời rà soát chiến lược nhằm kết thúc cuộc chiến “bi thảm” này mà vẫn đảm bảo sẵn sàng chiến đấu của quân đội Mỹ.

Đức

Cựu Thứ trưởng Tài chính Đức sẽ trở thành Đại sứ mới tại Ukraine

Ông Heiko Thoms, nhà ngoại giao kỳ cựu từng đại diện Đức tại EU, NATO và LHQ, sẽ thay ông Martin Jäger làm đại sứ tại Kyiv. Thoms từng đàm phán gói hỗ trợ 50 tỷ USD cho Ukraine trong khuôn khổ G7.

Tổng thống Đức Steinmeier: “Việc bảo vệ tự do của chúng ta cần thiết hơn bao giờ hết”

Tổng thống Frank-Walter Steinmeier hoan nghênh cuộc tranh luận về việc tái áp dụng nghĩa vụ quân sự ở Đức. Trả lời phỏng vấn báo Märkische Allgemeine, ông nói: “Việc bảo vệ lợi ích, nền dân chủ và tự do của chúng ta cần thiết hơn bao giờ hết. Do đó, chúng ta cần thảo luận về nghĩa vụ quân sự.”

Ông cũng nhắc lại đề xuất từng đưa ra ba năm trước về việc mọi công dân nên thực hiện nghĩa vụ xã hội nhất định để củng cố tinh thần đoàn kết. Tuy nhiên, ông thừa nhận đề xuất này vấp phải nhiều phản đối, đặc biệt từ người dân miền Đông nước Đức.

Ngoại trưởng Đức Wadephul sẽ tiếp đón người đồng cấp Trung Quốc tại Berlin

Ngoại trưởng Johann Wadephul sẽ tiếp ông Vương Nghị (Wang Yi) tại Berlin. Đây là chuyến thăm đầu tiên của ông Vương kể từ khi chính phủ Đức thay đổi vào tháng 5. Ngoài hợp tác song phương, hai bên sẽ bàn về chiến tranh Nga–Ukraine và chương trình hạt nhân Iran. Ông Vương cũng sẽ gặp Thủ tướng Friedrich Merz. Nhiều tổ chức nhân quyền đã kêu gọi biểu tình tại Berlin.

Bộ Ngoại giao Đức tố cáo nền tảng truyền thông “Red.” liên kết với Nga

Chính phủ Đức cáo buộc nền tảng truyền thông “Red.” đăng ký tại Thổ Nhĩ Kỳ có liên hệ chặt chẽ với kênh tuyên truyền RT của Nga. Người sáng lập Hüseyin Dogru và công ty Red/Afa Media đã bị EU áp đặt lệnh cấm nhập cảnh và đóng băng tài sản hồi tháng 5/2025.

Hai doanh nhân Đức ra tòa vì chuyển tua-bin khí đến Crimea vi phạm lệnh cấm vận

Hai người đàn ông bị cáo buộc đã chuyển tua-bin khí đến Crimea, vi phạm lệnh cấm vận từ năm 2014. Họ bị truy tố tại tòa án Hamburg với cáo buộc phạm tội kinh tế nghiêm trọng vì trục lợi hơn 150 triệu euro.

Thế giới

Triều Tiên khai trương khu du lịch lớn, đón khách Nga

Một khu nghỉ dưỡng lớn tại vùng biển Wonsan Kalma được Triều Tiên mở cửa, kỳ vọng đón du khách Nga trong tháng này. Giới quan sát nghi ngờ Moscow hỗ trợ xây dựng dự án này để đổi lấy sự giúp đỡ quân sự của Triều Tiên.

Doanh nghiệp Trung Quốc là “phao cứu sinh” của Nga

Ngoại trưởng EU Kaja Kallas chỉ trích các doanh nghiệp Trung Quốc đã tiếp tay cho Nga trong chiến tranh, và coi điều đó là mâu thuẫn với mục tiêu cải thiện quan hệ với châu Âu.

Belarus sắp triển khai hệ thống tên lửa Nga “Oreshnik”

Tổng thống Lukashenko xác nhận Belarus sẽ tiếp nhận hệ thống tên lửa “Oreshnik” từ Nga trước cuối năm. Ông mô tả đây là vũ khí “không mang đầu đạn hạt nhân, không gây nhiễm xạ”.

Paris thông báo Berlin trước và sau cuộc gọi giữa Macron và Putin

Người phát ngôn Chính phủ Đức cho biết: Pháp đã thông báo với Berlin trước và sau cuộc gọi giữa Tổng thống Macron và Tổng thống Putin. Cuộc điện đàm này bàn về chương trình hạt nhân Iran. Thủ tướng Merz hiện không có kế hoạch gọi điện cho ông Putin.

EU yêu cầu Trung Quốc chấm dứt hỗ trợ Nga và duy trì thương mại công bằng

Đại diện Đối ngoại EU, bà Kaja Kallas, yêu cầu Trung Quốc chấm dứt hỗ trợ các công ty Trung Quốc đang tiếp tay cho chiến tranh của Nga tại Ukraine, cho rằng điều đó đe dọa an ninh châu Âu. Bà cũng kêu gọi Bắc Kinh chấm dứt các hành vi bóp méo thương mại, như hạn chế xuất khẩu đất hiếm.

Giáo hoàng Leo XIV tái khẳng định ủng hộ Ukraine

Trong cuộc gặp các giám mục của Giáo hội Công giáo Hy Lạp-Ukraine tại Vatican, Giáo hoàng Leo XIV bày tỏ sự gần gũi với nhân dân Ukraine và ca ngợi “đức tin và hy vọng mạnh mẽ” của họ giữa chiến tranh. Ngài nói năm Thánh 2025 là dịp để khơi dậy hy vọng trong toàn thể dân Chúa, dù “thật không dễ để tìm lời an ủi cho các gia đình mất người thân trong cuộc chiến vô nghĩa này.”

Lukashenko ân xá 16 tù nhân trước Ngày Độc lập Belarus

Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đã ân xá 16 người bị kết án, trong đó có người bị cáo buộc “cực đoan”. Một số trong số họ có bệnh mãn tính, khuyết tật hoặc con nhỏ dưới 18 tuổi. Giới đối lập và tổ chức nhân quyền ước tính Belarus hiện còn khoảng 1.150 tù nhân chính trị.

Ba Lan xây thêm ba nhà máy sản xuất đạn dược

Ba Lan đầu tư khoảng 565 triệu euro để xây dựng ba nhà máy sản xuất đạn pháo 155mm, nhằm nâng cao năng lực quốc phòng và giảm phụ thuộc vào Mỹ.

Pháp thông báo trước cho Đức về cuộc điện đàm Macron–Putin

Chính phủ Pháp đã thông báo cho Đức trước và sau cuộc gọi giữa Tổng thống Macron và Tổng thống Putin. Người phát ngôn chính phủ Đức xác nhận cuộc điện đàm chủ yếu xoay quanh chương trình hạt nhân Iran, và hiện Thủ tướng Merz chưa có kế hoạch điện đàm với ông Putin.

THỎA THUẬN THUẾ QUAN GIỮA MỸ VÀ VIỆT NAM – HÀNG TÁI XUẤT TRÁ HÌNH

Thỏa thuận nguyên tắc

Tổng thống Donald Trump, hôm qua 2/7, vừa công bố một thỏa thuận thương mại “đột phá” với Việt Nam, trong đó nêu rõ: hàng hóa từ Việt Nam vào Mỹ sẽ chịu thuế 20%, còn hàng nào bị nghi “transshipping – hàng tái xuất trá hình” thì phải chịu tới 40%. Điều này khiến nhiều người đặt câu hỏi: “Transshipment – tái xuất trá hình là gì?”, và quan trọng hơn, “Hàng hóa ghi ‘Made in Vietnam’ liệu có thực sự là hàng Việt hay không?”.

Hãy cùng làm rõ vấn đề này qua ba bước: (1) định nghĩa và giải thích, (2) khung pháp lý hiện hành, và (3) minh họa bằng tình huống thực tế.

Bước 1: Hiểu rõ khái niệm "transshipment" – tái xuất trá hình là gì?

“Transshipment” là thuật ngữ tiếng Anh chỉ việc hàng hóa từ một nước (ví dụ Trung Quốc) được chuyển đến một nước thứ ba (ví dụ Việt Nam), rồi từ đó được tái xuất sang Mỹ hoặc nước khác, mà không trải qua quá trình sản xuất đáng kể tại nước trung gian (Việt Nam).

Cách nói dễ hiểu hơn: đó là hàng hóa “đi đường vòng” để tránh thuế. Khi Mỹ áp thuế cao lên hàng Trung Quốc, một số công ty chuyển hàng sang Việt Nam để gắn nhãn “Made in Vietnam”, dù thực chất Việt Nam không làm gì nhiều ngoài việc lắp ráp, đóng gói hoặc thay bao bì.

Mỹ coi đây là hành vi gian lận thương mại. Đó là lý do vì sao ông Trump muốn áp thuế 40% lên hàng nào bị nghi là “transshipment” (hàng trung chuyển), dù có gắn nhãn “Made in Vietnam”.

Bước 2: Pháp luật quốc tế quy định thế nào là “hàng của Việt Nam”?

Trong thương mại toàn cầu, có những quy tắc rõ ràng để xác định một món hàng có thực sự là sản phẩm của một nước nào đó hay không. Quy tắc này gọi là “quy tắc xuất xứ” (Rules of Origin). Có hai cách tính phổ biến:

1. Theo tỷ lệ nội địa hóa – “giá trị gia tăng nội địa”

Hàng hóa được coi là “Made in Vietnam” nếu giá trị gia tăng thực sự tại Việt Nam đạt từ 40% trở lên trong tổng giá trị thành phẩm.

Phần nhập khẩu từ nước khác, đặc biệt là Trung Quốc, không được vượt quá 60% giá trị sản phẩm.

2. Theo mức độ thay đổi cấu trúc sản phẩm – “chuyển đổi mã HS” (Harmonized System)

Nếu hàng nhập về chỉ đóng gói lại, hay chỉ thay tem, thay bao bì thì không được coi là sản phẩm Việt Nam.

Nhưng nếu qua Việt Nam để được chế biến thực chất, ví dụ cắt, may, lắp ráp toàn bộ mới thành ra một sản phẩm mới, thì mới đủ điều kiện là hàng Việt.

Mỹ không chỉ căn cứ vào nhãn mác, mà xem xét kỹ hồ sơ nhập nguyên liệu, quá trình sản xuất, tỷ lệ nội địa hóa, và bản chất công đoạn gia công tại Việt Nam. Nếu nghi ngờ, họ có quyền kiểm tra và áp thuế như hàng Trung Quốc.

Bước 3: Ví dụ thực tế – không phải cứ ghi “Made in Vietnam” là được yên tâm

- Trường hợp 1: Hàng thực sự sản xuất tại Việt Nam

Một doanh nghiệp Việt nhập linh kiện từ nhiều nước (trong đó có Trung Quốc), nhưng thiết kế, sản xuất, lắp ráp tại Việt Nam, chiếm 60% giá trị. Trong trường hợp này, hàng hóa đủ điều kiện là “Made in Vietnam” và được hưởng mức thuế 20% theo thỏa thuận mới.

- Trường hợp 2: Hàng “đi đường vòng”

Một công ty Trung Quốc đưa 80% linh kiện xe đạp sang Việt Nam, thuê một xưởng lắp ráp đơn giản rồi xuất sang Mỹ. Dù tem ghi “Made in Vietnam”, nhưng Mỹ sẽ xem đây là transshipment vì giá trị gia tăng tại Việt Nam quá thấp. Kết quả: hàng đó bị đánh thuế 40%.

- Trường hợp 3: Vòng vèo qua nhiều nước

Một lô hàng gốc Trung Quốc được đưa sang Thái Lan, lắp ráp thêm một số bộ phận, rồi xuất sang Việt Nam để hoàn thiện. Tại Việt Nam, công ty Trung Quốc sở hữu 100% vốn lắp nốt phần cuối và dán nhãn “Made in Vietnam”. Dù nhìn có vẻ hợp lệ, nhưng khi Mỹ điều tra ra nguồn gốc và xác định bản chất chuỗi cung ứng vẫn thuộc Trung Quốc, hàng vẫn có thể bị xếp vào diện transshipment trá hình.

Tổng hợp và kết luận

Thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và Việt Nam mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra những yêu cầu rất cụ thể và nghiêm ngặt. Trong đó, việc phân biệt đâu là “hàng Việt thật” và đâu là “hàng giả mạo xuất xứ” trở thành vấn đề sống còn – không chỉ cho doanh nghiệp mà còn cho uy tín quốc gia.

Kinh doanh không nên hiểu đơn giản rằng: “Miễn có ghi Made in Vietnam là được.” Thực tế là nhãn mác không đủ – cái Mỹ (và các thị trường nghiêm ngặt khác) quan tâm là quy trình sản xuất, tỷ lệ nội địa hóa, và mức độ làm chủ chuỗi cung ứng.

Thái độ đúng đắn không phải là hoảng sợ hay chống đối, mà là nhìn rõ vấn đề để cải tổ mô hình kinh tế: giảm lệ thuộc vào đầu vào nước ngoài, nâng năng lực sản xuất nội địa, và minh bạch hóa chuỗi cung ứng.

Nguồn: FB Trần Nam Anh; Vũ Đức Khanh

Đức Việt Online