SÔNG AMAZON HẠN HÁN TỒI TỆ NHẤT LỊCH SỬ

Tình trạng hạn hán tồi tệ nhất lịch sử khiến mực nước các con sông ở lưu vực sông Amazon xuống mức thấp kỷ lục.

Mực nước sông Solimoes, một trong những nhánh chính của sông Amazon hùng vĩ bắt nguồn từ dãy núi Andes của Peru, đã hạ xuống mức thấp nhất từng được ghi nhận tại Tabatinga, thị trấn của Brazil nằm gần biên giới với Colombia.

Mực nước sông Solimoes thấp hơn 4,25m so với mức trung bình nửa đầu tháng 9. Hồ Tefé - nơi có hơn 200 con cá heo nước ngọt chết trong đợt hạn hán năm ngoái, cũng đã khô cạn, khiến nơi sinh sống của loài động vật đang có nguy cơ tuyệt chủng bị đe dọa.

Hiện, mực nước của hồ này thấp hơn 2,92m so với mức trung bình trong cùng kỳ năm ngoái và dự kiến sẽ tiếp tục giảm.

"Chúng ta đang trải qua một năm quan trọng. Năm nay, hạn hán đã phá vỡ kỷ lục của năm ngoái. Biến đổi khí hậu không còn là vấn đề của 10 hay 20 năm nữa. Nó đã xảy ra với mức độ lớn hơn nhiều so với những gì chúng ta tưởng tượng", người phát ngôn của tổ chức Greenpeace Romulo Batista cho biết.

Đây là năm thứ hai liên tiếp hạn hán nghiêm trọng đã làm khô héo nhiều thảm thực vật ở Brazil, gây cháy rừng trên khắp các quốc gia Nam Mỹ.

Tại Manaus, nơi sông Solimoes hợp lưu với sông Rio Negro để tạo thành sông Amazon, mực nước sông Rio Negro đang xuống gần đến mức thấp kỷ lục ghi nhận vào tháng 10 năm ngoái.

SỐ LƯỢNG SIÊU GIÀU TĂNG MẠNH

Báo cáo mới nhất của Công ty Tư vấn di cư đầu tư Henley & Partners (Anh) và Công ty Nghiên cứu tài sản toàn cầu New World Wealth (Nam Phi) cho thấy số lượng người siêu giàu đã tăng mạnh trên thế giới trong 10 năm qua.

Cụ thể, theo báo cáo, số lượng người với khối tài sản có thể đầu tư từ 100 triệu USD trở lên đã tăng 54% lên 29.350 người trong giai đoạn nói trên.

Ông Juerg Steffen, Giám đốc điều hành của Henley & Partners, nhận định với đài CNBC hôm 17-9 rằng Mỹ và Trung Quốc đang trải qua thời kỳ bùng nổ của người siêu giàu, vượt trội đáng kể so với châu Âu.

Đáng chú ý, nhóm người siêu giàu tại Trung Quốc tăng đến 108% lên 2.350 người, phần lớn hoạt động trong lĩnh vực công nghệ và công nghiệp. Ông Andrew Amoils, chuyên gia của New World Wealth, lưu ý nhóm người siêu giàu ở Trung Quốc chủ yếu tăng mạnh trong giai đoạn 2013-2020.

Kể từ năm 2020, con số này chỉ tăng khoảng 10%. Dù vậy, Henley & Partners nhận định các thành phố như Hàng Châu và Thâm Quyến vẫn có thể trở thành trung tâm công nghệ mới nổi, nằm trong danh sách các thành phố "có tiềm năng tăng trưởng vượt bậc trên 150%" về số người siêu giàu năm 2040.

Trong khi đó, Mỹ vẫn tiếp tục giữ vị thế quốc gia hàng đầu về số lượng người siêu giàu. Nhóm này được dự báo tăng hơn 50% tại các thành phố như New York, Los Angeles và San Francisco. Trong số này, New York hiện đứng đầu danh sách 50 thành phố có nhiều người siêu giàu nhất trên thế giới (744 người).

Danh sách này cũng ghi nhận sự tăng hạng của các thành phố ở châu Á. Chẳng hạn như thủ đô Bắc Kinh và TP Thượng Hải của Trung Quốc lần lượt đứng thứ 5 (347 người) và thứ 7 (322 người) trong khi Singapore thứ 6 (336 người).

Ngoài ra, báo cáo lưu ý dân số siêu giàu tại một số thành phố ở châu Á và Trung Đông dự kiến tăng trưởng đến 150% vào năm 2040, như Dubai, Abu Dhabi (đều của Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất), Bengaluru - Ấn Độ.

Trong khi đó, một số tên tuổi như Zurich - Thụy Sĩ, Chicago - Mỹ, Moscow - Nga và Madrid - Tây Ban Nha chứng kiến mức tăng trưởng chưa đến 50% về dân số siêu giàu vào năm 2040.

HÀNG LOẠT NHÀ MÁY LỌC DẦU PHÁ SẢN, CHUYỆN GÌ ĐANG XẢY RA?

Tình hình thị trường dầu mỏ thời gian qua không mang lại tín hiệu lạc quan với các nhà máy lọc dầu của Trung Quốc.

Lợi nhuận từ hoạt động lọc dầu giảm mạnh trong bối cảnh nhu cầu nhiên liệu yếu ở Trung Quốc đã dẫn đến tình trạng thua lỗ ở các nhà máy lọc dầu nằm tại tỉnh Sơn Đông.

Tại đây, hai nhà máy thuộc sở hữu của gã khổng lồ hóa chất Sinochem vừa bị tuyên bố phá sản.

Hồ sơ tòa án địa phương cho biết, Tập đoàn Zhenghe và Tập đoàn hóa dầu Shandong Huaxing bị tuyên bố phá sản sau khi các chủ nợ không thống nhất được kế hoạch tái cơ cấu các nhà máy lọc dầu, hãng tin Bloomberg cho biết điều này.

Nhà máy lọc dầu thứ ba do Sinochem vận hành ở tỉnh Sơn Đông - nơi đặt hầu hết các cơ sở lọc hóa dầu độc lập của Trung Quốc, dự kiến sẽ bắt đầu họp với các chủ nợ vào cuối tháng này.

Đây là trường hợp của Công ty hóa dầu Sơn Đông Changyi, thông tin này được biết đến từ một tuyên bố của tòa án địa phương được Bloomberg trích dẫn. Có khả năng cao là ban lãnh đạo cũng sẽ muốn đưa ra tuyên bố phá sản, bởi vì tình hình trên thị trường nhiên liệu còn lâu mới được giải quyết theo chiều hướng tốt hơn.

Hầu hết các phân xưởng lọc dầu ở cả ba nhà máy đều không hoạt động trong nhiều tháng do lợi nhuận sụt giảm đã ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động sản xuất kinh doanh. Những cơ sở nói trên có tổng công suất là 300 nghìn thùng mỗi ngày.

Tình hình sản xuất kinh doanh đối với các cơ sở lọc hóa dầu của Trung Quốc đang không thuận lợi.

Trung Quốc nhận thấy nhu cầu nhiên liệu cho ô tô dự kiến sụt giảm mạnh trong năm nay do xe điện lên ngôi, làm giảm lợi nhuận và khiến nhiều nhà máy lâm vào cảnh nợ nần.

Các nhà máy lọc dầu độc lập của Trung Quốc đặc biệt nhạy cảm với tỷ suất lợi nhuận thấp và chọn cắt giảm sản lượng khi xảy ra tình trạng khó khăn. Nếu khoảng thời gian này kéo dài, nó sẽ tạo ra những vấn đề lớn như phá sản hàng loạt.

Hiện tại, các chỉ số kinh tế quan trọng về cung và cầu nhiên liệu tại châu Á đang ở mức thấp nhất kể từ năm 2020, điều này có thể dẫn đến việc giảm thêm khối lượng lọc dầu tại nhiều nhà máy lọc dầu châu Á, bao gồm cả Trung Quốc.

KẾ HOẠCH CHIẾN THẮNG CỦA UKRAINE HOÀN TẤT

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã hoàn tất mọi điểm của “kế hoạch chiến thắng” sau nhiều cuộc tham vấn.

Thông tin trên được Kyiv Independent và Reuters dẫn phát biểu trực tuyến của Tổng thống Ukraine tối 18-9.

Nhà lãnh đạo Ukraine dự kiện sẽ thảo luận "kế hoách chiến thắng" với Tổng thống Joe Biden khi sang Washington – Mỹ vào cuối tháng 9.

Mặc dù không tiết lộ các chi tiết nhưng Tổng thống Zelensky trước đó đã nói rằng kế hoạch bao gồm bốn điểm chính và điểm thứ năm liên quan đến tình hình hậu xung đột.

Kế hoạch tập trung vào an ninh và vị thế địa chính trị của Ukraine, viện trợ quân sự nước ngoài với vũ khí không bị hạn chế sử dụng và hỗ trợ kinh tế.

Lãnh đạo Kiev cho biết cuộc tấn công xuyên biên giới của Ukraine vào khu vực Kursk của Nga cũng là một phần trong "kế hoạch chiến thắng". Ukraine hôm 6-8 bất ngờ xua quân tấn công xuyên biên giới và đã kiểm soát một phần lãnh thổ Kursk của Nga.

"Điều quan trọng nhất hiện nay là quyết tâm thực hiện nó" - tổng thống Ukraine nhấn mạnh.

Tổng thống Volodymyr Zelensky còn nói Ukraine sẵn sàng tiếp thu các đề xuất từ Mỹ để củng cố kế hoạch làm cho nó tốt hơn và "hiệu quả hơn".

Ông Mykhailo Podolyak, cố vấn tổng thống Ukraine, ngày 17-9 cũng tiết lộ "kế hoạch chiến thắng" không có chi tiết nhượng bộ lãnh thổ với Nga.

"Không có giải pháp thay thế nào cho hòa bình. Không có bất kỳ hình thức đóng băng xung đột hoặc bất kỳ biện pháp chi phối nào khác có thể trì hoãn hành động của Nga bước vào giai đoạn mới" - ông Podolyak nhấn mạnh và nhận định - "Việc đóng băng xung đột sẽ không dẫn đến kết thúc chiến sự mà chỉ khiến Nga có cơ hội tích lũy thêm nguồn lực và tiến tới giai đoạn tiếp theo".

Trong bài phát biểu, Tổng thống Zelensky cũng cảm ơn những người lính, Cơ quan An ninh Ukraine (SBU), cơ quan tình báo quân sự Ukraine (HUR) và Lực lượng Tác chiến Đặc biệt vì "mang lại sự chính xác đáng kinh ngạc" trong chiến dịch tại Kursk.

Một nguồn tin của SBU nói với tờ Kyiv Independent rằng máy bay không người lái của Ukraine đã tấn công gây nổ kho vũ khí lớn ở Toropets thuộc tỉnh Tver của Nga đêm 18-9.

HEZBOLLAH CHÌM TRONG HỖN LOẠN SAU KHI BỘ ĐÀM PHÁT NỔ: ĐIỀU GÌ ĐÃ XẢY RA VÀ SẮP TỚI SẼ NHƯ THẾ NÀO?

Hàng loạt máy bộ đàm cầm tay của Hezbollah đã phát nổ vào ngày 18/9 trên khắp miền nam Lebanon, đánh dấu ngày đẫm máu nhất tại đây kể từ khi cuộc giao tranh xuyên biên giới nổ ra giữa Hezbollah và Israel gần một năm trước.

Việc này càng làm leo thang căng thẳng theo sau loạt vụ nổ máy nhắn tin vào hôm 17/9.

Hezbollah là tổ chức Hồi giáo dòng Shia được Iran hậu thuẫn, có sức ảnh hưởng về mặt chính trị và đang kiểm soát lực lượng vũ trang quyền lực nhất ở Lebanon.

Theo thông tin từ Bộ Y tế Lebanon, các vụ nổ máy bộ đàm vào hôm 18/9 đã khiến 20 chết và hơn 450 bị thương tại các khu ngoại ô Beirut và thung lũng Bekaa, trong khi số người chết từ các vụ nổ máy nhắn tin hôm 17/9 đã tăng lên 12, trong đó có hai trẻ em, và đã có gần 3.000 người bị thương.

Các quan chức Israel chưa đưa ra bình luận về các vụ nổ, nhưng các nguồn tin an ninh cho rằng cơ quan tình báo Mossad của Israel đứng sau vụ việc này.

Một quan chức Hezbollah nói rằng đây là sự xâm phạm an ninh lớn nhất trong lịch sử của tổ chức này.

Chiến dịch nói trên, dường như đã khiến Hezbollah rơi vào hỗn loạn, diễn ra đồng thời với cuộc chiến kéo dài 11 tháng của Israel tại Gaza và làm dấy lên lo ngại về nguy cơ leo thang căng thẳng tại biên giới Israel-Lebanon và nguy cơ bùng nổ một cuộc chiến toàn diện tại khu vực.

“Chúng ta đang bước vào một giai đoạn mới của cuộc chiến. Điều này đòi hỏi ở chúng ta lòng can đảm, quyết tâm và sự kiên trì,” Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant nói tại một căn cứ không quân.

Ông Ayman Safadi, Ngoại trưởng Jordan, cáo buộc Israel đang đẩy Trung Đông đến bờ vực của một cuộc chiến khu vực bằng cách tạo ra sự leo thang nguy hiểm trên nhiều mặt trận.

Mỹ đã phủ nhận liên quan tới các vụ nổ và nói rằng đang tích cực theo đuổi những biện pháp ngoại giao nhằm ngăn chặn xung đột leo thang.

Một quan chức Mỹ giấu tên nói rằng Washington đã được thông báo vào ngày 17/9 rằng Tel Aviv sẽ thực hiện một hành động gì đó ở Lebanon.

Tuy nhiên, Israel không cung cấp thông tin chi tiết và chiến dịch tấn công nói trên là một bất ngờ với Mỹ, quan chức này nói thêm.

Trong các vụ nổ vào ngày 18/9, ít nhất có một vụ xảy ra ở gần một lễ tang do Hezbollah tổ chức cho những người thiệt mạng ngày 17/9 khi hàng ngàn máy nhắn tin của nhóm phát nổ trên khắp Lebanon và làm nhiều chiến binh của nhóm bị thương.

Một phóng viên Reuters ở khu ngoại ô phía nam Beirut cho biết ông đã thấy các thành viên Hezbollah vội vã tháo pin ra khỏi các thiết bị bộ đàm chưa phát nổ và ném chúng vào các thùng kim loại.

Hezbollah chuyển qua dùng máy nhắn tin cầm tay và các thiết bị liên lạc công nghệ cũ khác nhằm tránh bị Israel theo dõi điện thoại di động.

Hội Chữ thập đỏ Lebanon cho biết trên mạng xã hội X rằng họ đã điều động 30 đội cứu thương đến một loạt vụ nổ ở các khu vực khác nhau, bao gồm ở miền nam Lebanon và thung lũng Bekaa.

Hình ảnh các thiết bị bộ đàm bị nổ, được cho là dòng IC-V82, cho thấy nhãn có chữ "ICOM" và "sản xuất tại Nhật Bản".

Theo trang web của ICOM, công ty này có trụ sở tại Nhật Bản và chuyên về thiết bị liên lạc vô tuyến và điện thoại.

ICOM chưa trả lời đề nghị bình luận của Reuters.

Công ty từng nói rằng mẫu IC-V82 đã bị ngừng sản xuất vào năm 2014.

Theo một nguồn tin an ninh, Hezbollah đã mua các thiết bị bộ đàm cầm tay và máy nhắn tin cách đây khoảng năm tháng.

Về các vụ nổ hôm 17/9, các nguồn tin nói với Reuters rằng các đặc vụ của Israel đã kích nổ từ xa chất nổ mà họ đã cài sẵn trong máy nhắn tin của đơn đặt hàng 5.000 máy trước khi các thiết bị này được vận chuyển vào Lebanon.

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc sẽ họp vào thứ Sáu để thảo luận loạt vụ nổ các máy nhắn tin sau khi có yêu cầu từ các quốc gia Ả Rập.

Theo thông tin hôm 17/9 từ hãng thông tấn tấn bán chính thức Fars của Iran, Đại sứ Iran tại Lebanon, ông Mojtaba Amani, đã bị thương bên ngoài trong các vụ nổ máy nhắn tin.

Tuy nhiên, tờ New York Times hôm thứ Tư trích dẫn hai thành viên của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran nói rằng ông Amani đã bị mất một mắt và mắt còn lại bị thương nặng sau khi chiếc máy nhắn tin mà ông mang theo phát nổ.

Đặc phái viên của Iran tại Liên Hợp Quốc nói trong bức thư hôm 18/9 rằng Iran "bảo lưu quyền của mình theo luật pháp quốc tế để thực hiện các biện pháp đáp trả cần thiết" đối với cuộc tấn công nói trên.

Hezbollah đáp trả bằng pháo phản lực

Hezbollah từng thề sẽ trả đũa Israel và tuyên bố vào hôm 18/9 rằng họ đã tấn công các vị trí pháo binh của Israel bằng pháo phản lực - cuộc tấn công đầu tiên vào kẻ thù không đội trời chung kể từ sau các vụ nổ.

Quân đội Israel nói không có báo cáo về thương vong hay thiệt hại nào.

“Hezbollah muốn tránh một cuộc chiến toàn diện,” ông Mohanad Hage Ali, phó giám đốc nghiên cứu tại Trung tâm Carnegie Trung Đông ở Beirut, nhận xét.

“Nhưng xét tới quy mô của vụ việc lần này… sẽ có áp lực [buộc Hezbollah] đưa ra phản ứng mạnh hơn.”

Israel và Hezbollah đã có những cuộc giao tranh xuyên biên giới kể từ khi xung đột ở Gaza bùng nổ vào ngày 7/10/2023, làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến quy mô lớn hơn ở Trung Đông mà có thể lôi cả Mỹ và Iran vào cuộc.

Trước đó, theo thống kê chính thức, số lượng người dân Lebanon thiệt mạng trong một ngày cao nhất là 11 người khi Israel pháo kích đất nước này vào tháng Tám.

Theo Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant, Israel đã cam kết sẽ đưa người dân di tản về nhà ở miền bắc và đang điều động quân đội và khí tài tới khu vực biên giới Israel-Lebanon.

Các nguồn tin Israel nói với Reuters rằng Sư đoàn 98, có đơn vị biệt kích và nhảy dù, cũng đang di chuyển từ Gaza lên phía bắc.

“’Trọng tâm’ đang nghiêng về phía bắc, nghĩa là chúng tôi đang phân bổ lực lượng, khí tài và nguồn lực cho mặt trận phía bắc,” ông Gallant cho biết trong một thông cáo.

Hezbollah, lực lượng ủy nhiệm mạnh nhất của Iran tại Trung Đông, cho biết trong một thông cáo rằng họ sẽ tiếp tục hỗ trợ Hamas ở Gaza và Israel nên chuẩn bị hứng chịu đòn phản ứng đối với vụ "thảm sát” máy nhắn tin.

Vào ngày 18/9, một phái đoàn của Hamas đã tới thăm những người bị thương trong các vụ nổ tại các bệnh viện ở Lebanon, theo hãng thông tấn nhà nước Lebanon NNA.

Các vụ nổ xảy ra sau khi có một loạt vụ ám sát nhằm vào các chỉ huy và lãnh đạo của Hezbollah và Hamas kể từ khi chiến tranh Gaza bắt đầu, được cho là do Israel thực hiện.

Đơn vị chiến tranh mạng Unit 8200

Cuộc tấn công quy mô lớn vào hệ thống máy nhắn tin của Hezbollah ở Lebanon đã khiến Unit 8200, đơn vị tình báo bí mật của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), trở thành tâm điểm chú ý.

Theo một nguồn tin an ninh phương Tây, đơn vị này có liên quan đến việc lên kế hoạch cho chiến dịch làm phát nổ máy nhắn tin cầm tay của Hezbollah.

Các quan chức Israel vẫn giữ im lặng về chiến dịch tình báo táo bạo ngày 17/9 vốn đã khiến 12 người thiệt mạng và hàng ngàn thành viên Hezbollah bị thương.

Một nguồn tin an ninh cấp cao của Lebanon và một nguồn tin khác nói với Reuters rằng cơ quan tình báo Mossad của Israel chịu trách nhiệm về chiến dịch cài bom vào đơn hàng 5.000 máy nhắn tin cầm tay của Hezbollah.

Một nguồn tin an ninh phương Tây nói với Reuters rằng Unit 8200, một đơn vị quân sự không thuộc cơ quan tình báo của Israel, đã tham gia vào giai đoạn lên kế hoạch chiến dịch nhằm vào Hezbollah đã được chuẩn bị trong hơn một năm.

Nguồn tin này cho biết Unit 8200 đã tham gia vào mảng kỹ thuật của việc thử nghiệm cách cài chất nổ vào quá trình sản xuất.

Quân đội Israel từ chối bình luận. Văn phòng thủ tướng chịu trách nhiệm giám sát Mossad không lập tức phản hồi đề nghị bình luận của Reuters.

Ông Yossi Kuperwasser, cựu quan chức tình báo quân đội và hiện là giám đốc nghiên cứu tại Diễn đàn Quốc phòng và An ninh Israel (IDSF), nói rằng không có lời xác nhận nào cho việc Unit 8200 có tham gia vào cuộc tấn công.

Nhưng ông nói rằng thành viên của Unit 8200 là một trong những nhóm nhân sự giỏi nhất của quân đội Israel, phục vụ trong một đơn vị trung tâm của các lực lượng phòng thủ Israel.

“Những thách thức mà họ đang đối mặt là rất lớn, với những đòi hỏi khắt khe và chúng tôi cần những người xuất sắc nhất tham gia vào đó,” ông nói.

Đơn vị này - với đội ngũ binh sĩ trẻ được tuyển chọn kỹ lưỡng - phát triển và vận hành các công cụ thu thập tình báo và thường được so sánh với Cơ quan An ninh Quốc gia Hoa Kỳ (NSA).

Trong một thông cáo hiếm hoi về các hoạt động của Unit 8200, IDF cho biết vào năm 2018 rằng Unit 8200 đã giúp ngăn chặn một cuộc không kích của Nhà nước Hồi giáo (IS) vào một quốc gia phương Tây.

Khi đó, IDF cho biết các hoạt động của đơn vị này trải dài từ công tác thu thập tình báo, phòng thủ mạng cho đến "tấn công và đánh phá công nghệ".

Mặc dù Israel chưa bao giờ xác nhận có liên quan, Unit 8200 được cho là đã tham gia vào cuộc tấn công Stuxnet làm tê liệt các máy ly tâm hạt nhân của Iran, cũng như một loạt các chiến dịch nổi bật khác bên ngoài Israel.

Nguồn: CafeF; Người Lao Động; Giáo dục & Thời đại; Soha; BBC