QUY ĐỊNH MỚI NHẤT VỀ TIỀN LƯƠNG

Bộ Nội vụ có Thông tư hướng dẫn thực hiện quản lý lao động, tiền lương, thù lao, tiền thưởng trong doanh nghiệp nhà nước. Thông tư này có hiệu lực từ ngày 15/6 tới đây.

Thông tư này hướng dẫn thực hiện quản lý lao động , tiền lương, thù lao, tiền thưởng trong doanh nghiệp nhà nước theo quy định tại Điều 1 Nghị định số 44 ngày 28/2/2025 của Chính phủ.

Theo đó, về quản lý lao động, thang lương, bảng lương, thông tư này hướng dẫn doanh nghiệp xây dựng kế hoạch lao động, tổ chức tuyển dụng, sử dụng lao động và thực hiện các chế độ, chính sách đối với người lao động theo quy định tại Điều 5 Nghị định số 44; xây dựng và ban hành thang lương, bảng lương, phụ cấp lương theo quy định tại Điều 6 Nghị định số 44.

Hằng năm, doanh nghiệp rà soát lại các mức lương của người lao động và ban điều hành, thành viên hội đồng, kiểm soát viên chuyên trách trong thang lương, bảng lương, phụ cấp lương hiện hành.

Trường hợp các mức lương trong thang lương, bảng lương, phụ cấp lương hiện hành bảo đảm quy định tại khoản 2 Điều 6 thì được tiếp tục thực hiện theo quy định tại Điều 32 Nghị định số 44; trường hợp không bảo đảm thì doanh nghiệp phải sửa đổi, bổ sung hoặc xây dựng mới thang lương, bảng lương, phụ cấp lương theo quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 6 Nghị định số 44.

Theo thông tư, quỹ tiền lương của người lao động và Ban điều hành được xác định theo các phương pháp quy định tại Điều 7 Nghị định số 44. Doanh nghiệp lựa chọn phương pháp xác định quỹ tiền lương của người lao động và Ban điều hành theo quy định tại Điều 8 Nghị định số 44.

Thông tư nêu rõ các quy định về xác định quỹ tiền lương thông qua mức lương bình quân; xác định quỹ tiền lương thông qua đơn giá tiền lương ổn định; xác định quỹ tiền lương đối với một số trường hợp, tạm ứng, dự phòng và phân phối tiền lương.

Về việc phân phối tiền lương, tại Điều 19 Nghị định 44 quy định người lao động và ban điều hành được trả lương theo quy chế trả lương do doanh nghiệp ban hành.

Theo đó, tiền lương của người lao động được trả theo vị trí chức danh hoặc công việc, gắn với năng suất lao động và mức đóng góp của từng người vào kết quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Tiền lương của ban điều hành được trả theo chức danh, chức vụ và kết quả sản xuất, kinh doanh, trong đó mức tiền lương của tổng giám đốc, giám đốc (trừ trường hợp tổng giám đốc, giám đốc được thuê làm việc theo hợp đồng lao động) tối đa không vượt quá 10 lần so với mức tiền lương bình quân của người lao động.

Khi xây dựng quy chế trả lương, doanh nghiệp phải tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở, tổ chức đối thoại tại nơi làm việc theo quy định của pháp luật lao động, báo cáo cơ quan đại diện chủ sở hữu để kiểm tra, giám sát và công khai tại doanh nghiệp trước khi thực hiện.

Nghị định cũng quy định chi tiết mức lương cơ bản của thành viên hội đồng, kiểm soát viên làm việc chuyên trách, trong đó mức lương của chủ tịch hội đồng thành viên, chủ tịch hội đồng quản trị có thể lên đến 80 triệu đồng/tháng.

DỰ KIẾN SẼ CÓ HÀNG LOẠT 'SIÊU' PHƯỜNG XUẤT HIỆN TRÊN KHẮP CẢ NƯỚC SAU SẮP XẾP HÀNH CHÍNH

Sau sắp xếp, dự kiến tại nhiều tỉnh, thành như Hà Nội, TPHCM, Bình Dương, Đồng Nai... xuất hiện những "siêu" phường với quy mô lớn.

Sau đợt sắp xếp hành chính lớn trên cả nước, nhiều “siêu phường” với quy mô dân số và diện tích vượt trội dự kiến sẽ ra đời, đánh dấu sự thay đổi đáng kể trong quản lý đô thị tại các thành phố lớn. Quá trình tinh gọn đơn vị hành chính không chỉ tạo ra các đơn vị mới có quy mô ấn tượng mà còn đặt ra thách thức cho cơ sở hạ tầng và quản lý đô thị.

Tại Hà Nội, với tổng diện tích gần 3.360 km² và dân số hơn 8,5 triệu người, số đơn vị hành chính cấp xã dự kiến giảm từ 526 xuống còn 126, bao gồm 47 phường và 79 xã. Trong đó, phường Hồng Hà nổi bật với diện tích 16,61 km² và dân số lên đến 126.062 người, trở thành một trong những phường đông dân nhất Thủ đô. Ngoài ra, xã Ba Vì sau khi sáp nhập từ nhiều xã thuộc huyện cùng tên sẽ dẫn đầu về diện tích với 81,26 km² và gần 27.000 cư dân.

TP.HCM, “siêu đô thị”  với hơn 9,5 triệu dân, sẽ giảm 273 đơn vị hành chính cấp xã xuống còn 102, gồm 78 phường và 24 xã. Sau sắp xếp, 62 đơn vị có quy mô dưới 100.000 người, trong khi 40 phường, xã vượt mốc này.

Đứng đầu là xã Bà Điểm với 204.289 người, theo sau là phường Hiệp Bình (215.638 người), phường Tăng Nhơn Phú (208.233 người người), phường Chánh Hưng (190.707 người) và xã Đông Thạnh (187.758 người). Các đơn vị khác như phường Bình Hưng Hòa (186.857 người), xã Bình Hưng (183.535 người), phường Tân Hưng (182.417 người), phường Đông Hưng Thuận (177.721 người), và xã Vĩnh Lộc (167.042 người) cũng nằm trong top 10, gây áp lực lớn lên giao thông và hạ tầng đô thị.

Tại Bình Dương, số đơn vị hành chính cấp xã dự kiến giảm từ 91 xuống còn 36, với 24 phường và 12 xã. Phường Dĩ An dẫn đầu với 227.817 người trên diện tích 21,375 km², tiếp theo là phường An Phú với 162.930 người trên 16,851 km². Xã Phú Giáo, với diện tích 192,833 km² và 42.739 dân, cùng xã Dầu Tiếng (182,685 km², 39.056 người), là những khu vực có quy mô đất đai rộng nhất.

Đồng Nai giảm từ 159 đơn vị xuống còn 55. TP Biên Hòa, với hơn 1 triệu dân, tinh gọn từ 25 phường, xã còn 9 đơn vị. Phường Trấn Biên, sáp nhập từ 6 phường cũ, đạt hơn 197.000 người, trở thành “siêu phường” tiêu biểu. Tiếp theo là phường Long Bình (hơn 168.000 người, sáp nhập từ 3 phường) và phường Tam Hiệp (gần 140.000 người, sáp nhập từ 4 phường).

Tại Đắk Lắk, số đơn vị cấp xã giảm từ 180 xuống còn 68. TP Buôn Ma Thuột, từ 19 đơn vị còn 6 đơn vị, trong đó phường Buôn Ma Thuột nổi bật với diện tích gần 72 km² và dân số hơn 169.000 người, khẳng định vai trò trung tâm hành chính của tỉnh.

THUẾ CHUYỂN NHƯỢNG BẤT ĐỘNG SẢN GÂY TRANH CÃI

2% trên tổng giá trị giao dịch hoặc 20% trên giá trị chênh lệch giữa giá mua và giá bán bất động sản, tương tự thuế thu nhập doanh nghiệp, 2 phương án tính thuế thu nhập cá nhân mà Bộ Tài chính đưa ra không mới nhưng vẫn gây tranh cãi gay gắt.

Khó chứng minh chi phí hợp lệ

Trao đổi với Thanh Niên, ông Nguyễn Ngọc Tịnh, Phó chủ tịch Hội Tư vấn và đại lý thuế TP.HCM, nhận xét: Hai phương án này cơ bản không phải là nội dung mới vì nó đã được đưa ra thảo luận nhiều lần nhưng cuối cùng vẫn chọn phương án 2%. Bởi nếu chọn phương án 20%, trong trường hợp lý tưởng toàn bộ chi phí hợp lý được khấu trừ, người nộp thuế cũng sẽ phải nộp thuế nhiều hơn. Nhưng thực tế việc đưa hóa đơn vào để khấu trừ là rất khó vì cá nhân ít ai lưu trữ hóa đơn như doanh nghiệp. Trong khi để mua được miếng đất, cá nhân cũng phải bỏ ra nhiều chi phí ngoài giá mua giá bán trong hợp đồng như chi phí đi lại, chi phí công chứng, thậm chí phải chịu chi phí môi giới, làm pháp lý... Những chi phí này sẽ không được cập nhật lên cơ sở dữ liệu và khó chứng minh.

Ví dụ một cá nhân có 5 tỉ đồng gửi ngân hàng, một năm lãi suất khoảng 5% là tốt. Nhưng người đầu tư bất động sản thường kỳ vọng lợi nhuận gấp 2, gấp 3 lãi suất ngân hàng mới đi đầu tư. Nếu bỏ ra 5 tỉ đồng mua miếng đất, may mắn một năm sau tăng 20%, tức bán được 6 tỉ đồng. Nếu nộp thuế 2% là 120 triệu đồng, còn nộp 20% trên lợi nhuận 1 tỉ đồng là 200 triệu đồng.

"Vấn đề lớn nhất là làm cách nào để xác định được các chi phí hợp lệ cho các cá nhân. Doanh nghiệp làm được, hoạch toán được chi phí hợp lý để khấu trừ, còn cá nhân là không thể. Nên trong lúc này cơ sở dữ liệu chưa liên thông thì chọn phương án 2% trên tổng doanh số là hợp lý. Phương án này vừa tiện lợi, nhanh chóng, gọn gàng, xác định nghĩa vụ thuế theo thuế suất toàn phần còn kê khai mỗi lần thì công việc đội lên rất nhiều và phức tạp cho cả người dân và ngành thuế. Nộp 2% nhà nước sợ nhất là vấn đề khai giá mua bán không đúng giá trị thật. Như vậy phải có quy định giao dịch qua sàn. Ngoài ra cần triển khai định danh bất động sản để biết lịch sử giao dịch", ông Nguyễn Ngọc Tịnh kiến nghị.

Đồng quan điểm trên, ông Đoàn Ngọc, lãnh đạo một công ty bất động sản, nói: Nếu chọn phương án 20% lợi nhuận như doanh nghiệp là quá cao và bất hợp lý. Bởi doanh nghiệp chứng minh được chi phí để khấu trừ còn cá nhân thì không. Chưa kể đến lạm phát tăng cao thời gian qua khiến phương án này không khả thi. Ông Đoàn Ngọc dẫn chứng, một căn nhà cách đây 15 năm người dân mua có giá 1 tỉ đồng đến nay giá tăng lên 15 tỉ đồng. Nếu tính thuế 20%, sau khi trừ chi phí, người dân phải chịu thuế trên số tiền 14 tỉ đồng, tức khoảng 2,8 tỉ đồng. Trong khi với phương án thuế 2% trên tổng giao dịch, người dân chỉ phải đóng khoảng 300 triệu đồng. Đóng thuế 20% trên lợi nhuận là quá cao, thuế 2% hợp lý.

"Doanh nghiệp có bộ phận kế toán, có thể quyết toán thuế hằng năm nên có thể áp dụng mức thuế 20%, còn người dân không thể lưu trữ các hóa đơn đó từ lúc mua đến lúc bán. Do vậy đánh thuế 2% là khả thi trong bối cảnh lạm phát đang tăng cao và cơ sở dữ liệu của nhà nước vẫn chưa rõ ràng, chưa liên thông. Nếu sợ thất thu thuế nhà nước có thể căn cứ vào bảng giá đất để thu. Bởi hiện nay nhà nước đang thu tiền sử dụng đất của người dân bằng cách này. Không chỉ như vậy, từ ngày 1.1.2026 bảng giá đất lần đầu khi ban hành bắt buộc phải tiệm cận giá thị trường. Như vậy là công bằng và dễ làm nhất", ông Đoàn Ngọc kiến nghị.

Cho người dân lựa chọn cách tính

Tuy nhiên, ông Nguyễn Tiến Dũng, Tổng giám đốc Công ty quản lý nhà Savista, cũng chỉ ra với cách thu thuế 2% trên tổng giao dịch thì người dân khi bán bất động sản dù lỗ cũng phải chịu thuế, như vậy là bất công. Do vậy cần tiến đến đóng trên lợi nhuận nhưng xem lại tỷ lệ bao nhiêu cho phù hợp. Bởi doanh nghiệp dễ dàng chứng minh các chi phí hợp lý, từ đó có thể khấu trừ nhưng người dân thì rất khó. Nếu tính thuế thu nhập cá nhân 20% trên lợi nhuận, người mua và người bán không dám bắt tay nhau để khai giá thấp vì sau này khi họ bán sẽ chịu thuế rất nhiều. Với cách thu này các giao dịch nhà đất sau này sẽ đúng với giá mua bán.

"Nếu các giao dịch chỉn chu, minh bạch rõ ràng, nên đóng theo phương án 20% trên lợi nhuận là hay hơn. Hiện nay các giao dịch phải thanh toán qua ngân hàng nên có thể chứng minh được giá mua bán. Quan trọng giá bán dựa trên bảng giá quy định hay giá bán trên hợp đồng. Nếu khai giá thấp sẽ bị thất thu thuế nên cần phải kiểm soát", ông Nguyễn Tiến Dũng đề xuất.

Luật sư Trần Minh Cường, đoàn luật sư TP.HCM, cũng đồng tình phương án thuế suất 20% trên phần thu nhập chịu thuế có ưu điểm là công bằng hơn giữa người nộp thuế, vì thuế tính trên đúng phần thu nhập thật (lợi nhuận) từ chuyển nhượng. Tránh tình trạng người bán bị thiệt nếu mua cao mà bán thấp hoặc lời ít, thậm chí lỗ cũng phải chịu thuế như trước đây. Nó cũng phù hợp thông lệ quốc tế và thống nhất với thuế suất của tổ chức, doanh nghiệp. Cách tính như vậy sẽ khuyến khích minh bạch hóa giao dịch bất động sản, làm rõ giá mua bán và các chi phí liên quan.

Nhưng phương án này cũng có nhược điểm là thực tế hiện nay, việc xác định giá mua và chi phí hợp lệ rất khó vì dữ liệu lịch sử chưa đầy đủ, giao dịch chuyển nhượng trước đây thường kê khai thấp để giảm thuế hoặc thỏa thuận miệng, không thể hiện đúng giá trị hợp đồng. Phương án này sẽ tốn nhiều thời gian, công sức, dễ phát sinh tranh chấp khi xác minh hồ sơ.

Trong khi đó, phương án áp thuế suất 2% trên tổng giá trị chuyển nhượng có ưu điểm là dễ thực hiện, nhanh chóng, rõ ràng, không cần xác định giá vốn hay chi phí liên quan. Đồng thời hạn chế được gian lận về chi phí và quan trọng là phù hợp với thực tiễn hiện nay khi mà hệ thống dữ liệu chưa đầy đủ, người dân giao dịch bất động sản vẫn còn thiếu tính minh bạch. Nhưng điều này dẫn đến việc không công bằng tuyệt đối, vì có thể người lỗ vẫn phải đóng thuế. Nhà nước dễ thất thu thuế nếu người mua và bán bắt tay nhau khai thấp.

Theo luật sư Trần Minh Cường, về lâu dài, nên hướng tới phương án 20% trên lợi nhuận để đảm bảo tính công bằng và minh bạch cho thị trường bất động sản. Điều này cũng giúp tăng chất lượng cơ sở dữ liệu đất đai, giao dịch và kiểm soát thuế.

Tuy nhiên theo luật sư Trần Minh Cường, trong điều kiện hiện nay, nếu chưa đồng bộ được dữ liệu và cách xác định giá vốn, chi phí còn nhiều bất cập, thì nên cho phép người dân được chọn một trong hai phương án như đề xuất của Bộ Tài chính. Nếu chứng minh được giá vốn, chi phí thì áp theo phương án 20% trên lợi nhuận. Nếu không chứng minh được thì áp theo phương án 2% trên tổng giá trị giao dịch. Việc lựa chọn này vừa khuyến khích người dân lưu trữ hồ sơ giao dịch đầy đủ, minh bạch hơn, vừa tránh ách tắc trong các giao dịch chuyển nhượng khi hệ thống dữ liệu vẫn còn bất cập.

SAI PHẠM NỐI TIẾP CỦA CỰU CHỦ TỊCH, CỰU BÍ THƯ TỈNH PHÚ THỌ

Ông Nguyễn Doãn Khánh bị cáo buộc từ lúc giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh đến khi làm Bí thư Tỉnh ủy Phú Thọ đã giúp cho Tập đoàn Phúc Sơn trúng nhiều gói thầu.

Trong vụ án sai phạm xảy ra tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn và các tỉnh liên quan, Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) Tối cao truy tố Nguyễn Văn Hậu (tức Hậu "Pháo") - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Phúc Sơn về 3 tội "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng và Đưa hối lộ".

Ông Nguyễn Doãn Khánh - cựu Chủ tịch UBND tỉnh, cựu Bí thư Tỉnh ủy Phú Thọ bị truy tố tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".

Ngoài ra, cơ quan công tố còn truy tố 39 người khác về các tội danh.

Theo cáo trạng, khi giữ chức vụ Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ, ông Khánh đã giúp đỡ, tạo điều kiện cho doanh nghiệp của Hậu "Pháo" thực hiện thi công các gói thầu của Dự án Khu di tích lịch sử Đền Hùng vào giữa năm 2009 (Bãi đỗ xe số 2; Đường trục hành lễ; Nhà làm việc, nhà đón tiếp). Sau khi trúng thầu, Hậu "Pháo" có chi tiền cảm ơn một số cá nhân lãnh đạo của tỉnh Phú Thọ, trong đó ông Khánh nhận 1 tỉ đồng.

Do có mối quan hệ thiết lập ở dự án trên, khi ông Khánh được bổ nhiệm chức vụ Bí thư Tỉnh ủy Phú Thọ, Hậu "Pháo" liên hệ đặt vấn đề mong Tập đoàn Phúc Sơn trúng thầu tham gia thi công gói thầu Phòng chống cháy rừng (thuộc Dự án khu di tích lịch sử Đền Hùng). Ông Khánh đã đồng ý để doanh nghiệp của Hậu "Pháo" tham gia thi công.

Sau khi gói thầu được phê duyệt bản vẽ thi công, dự toán, kế hoạch đấu thầu và Hồ sơ mời thầu, ông Nguyễn Tiến Khôi - Giám đốc Khu di tích lịch sử Đền Hùng - người có mối quan hệ từ dự án trên với Hậu "Pháo", quán triệt chỉ đạo tạo điều kiện cho Tập đoàn Phúc Sơn trúng thầu.

Hậu "Pháo" đã chỉ đạo cấp dưới tiếp nhận thông tin, dự toán gói thầu dưới dạng dữ liệu điện tử do cán bộ cấp dưới của ông Khôi tiết lộ, cung cấp. Hậu "Pháo" còn chỉ đạo nhân viên sử dụng 4 hợp đồng thi công của Phúc Sơn không đạt yêu cầu về giá trị, không có xác nhận khối lượng hoàn thành của chủ đầu tư... để hợp thức năng lực thi công công trình tương tự.

Trong khi đó, để hợp thức thủ tục, thay vì việc tự lập hồ sơ, tự đánh giá, tự thẩm định, ông Khôi đã ký quyết định chỉ định Công ty Phú Thọ hợp thức việc lập hồ sơ yêu cầu, đề xuất Tập đoàn Phúc Sơn được chỉ định trúng thầu. Gói thầu trị giá ban đầu là hơn 97,7 tỉ đồng, rồi bị điều chỉnh nhiều lần thành hơn 109 tỉ đồng. Cuối cùng gói thầu được phê duyệt tổng trị giá là hơn 116 tỉ đồng.

Cũng như ở dự án trước, chủ đầu tư không quán xuyến việc thi công, để Tập đoàn Phúc Sơn chuyển nhượng toàn bộ khối lượng gói thầu cho Công ty Phúc Sinh thi công, rồi yêu cầu doanh nghiệp này cắt chuyển lại hơn 21,3 tỉ đồng hưởng lợi. Cơ quan công tố xác định, đây là số tiền Nhà nước bị thiệt hại ở dự án.

Sau dự án này, ông Khánh được Hậu "Pháo" cảm ơn thêm 500 triệu đồng, nâng tổng cộng số tiền nhận là 1,5 tỉ đồng, đều tại phòng làm việc ở trụ sở UBND tỉnh, Tỉnh ủy Phú Thọ. Ông Khánh đã nộp lại toàn bộ số tiền hưởng lợi này.

Nguồn: Soha; CafeF; Thanh Niên; Lao Động