QUỐC NẠN TIÊU HOANG, XÀI PHÍ

Giữa chiến dịch "đốt lò" của Đảng đang diễn ra hết sức quyết liệt, ngay sau khi nhậm chức, Tổng Bí thư Tô Lâm lại đưa ra cảnh báo nghiêm trọng về một quốc nạn khác, cũng không kém phần gây nguy hại cho đất nước - "căn bệnh" lãng phí.

Lâu nay, lãng phí là vấn đề không mới, được nhắc tên rất nhiều, nhưng chỉ ở mức độ là một "căn bệnh" tiêu hoang, xài phí mãn tính, chưa đúng với bản chất là một "căn bệnh" nan y trầm trọng, âm ỉ kéo dài, trì hoãn cơ hội và kéo tuột sự phồn thịnh của dân tộc.

Chưa có hình phạt đủ sức răn đe, gắn với sinh mệnh chính trị của người đứng đầu chịu trách nhiệm cho sự lãng phí đó. Thế nên họ nạn lãng phí vẫn cứ diễn ra, âm ỉ và dai dẳng.

Một ví von về nghịch lý vô cùng tận, tham nhũng bị kết vào tội phạm, nhưng rất ít trường hợp lãng phí bị xử lý hình sự, dù lãng phí và tham nhũng đều song hành gây nguy hại cho đất nước.

Hơn thế, lãng phí còn gây suy giảm lòng tin của người dân với Đảng, Nhà nước, tạo rào cản vô hình trong phát triển kinh tế - xã hội, bỏ lỡ thời cơ phát triển của đất nước.

Bối cảnh lúc này, Tổng Bí thư Tô Lâm đã "chỉ mặt, điểm tên" và kiên quyết xử lý dứt điểm vấn nạn lãng phí, với tinh thần là đạo đức, là văn minh, xử lý một vụ cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực. Đây cũng là quyết sách mà Nhân dân, rất chờ đợi.

Đề cập vấn đề lãng phí tại phiên họp tổ Quốc hội, Tổng Bí thư Tô Lâm nói: "Tôi cũng rất bức xúc, nhiều người bức xúc".

"Dân hỏi mình không trả lời được. Ai cũng nói mảnh đất đó là vàng, quý lắm, bao nhiêu tiền nhưng sao đứng im, chục năm vẫn để cỏ mọc, vậy ai chịu trách nhiệm? Nhà nước cấp thế nào mà để lãng phí, nếu doanh nghiệp không làm phải thu theo quy định chứ tại sao lại để vậy? Vướng chỗ nào tháo gỡ đi, phải có người chịu trách nhiệm", Tổng Bí thư nêu và khẳng định: "Dứt khoát phải có địa chỉ chịu trách nhiệm, vì đây là tài sản của Nhà nước, tiền của của Nhân dân".

Tổng Bí thư chỉ đích danh dự án chống ngập 10.000 tỷ đồng ở TP.HCM, trải qua hai nhiệm kỳ, tiền Nhà nước bỏ ra rồi nhưng nhân dân TP.HCM vẫn phải chịu ngập lụt. Nếu để thế nữa là vi phạm, dù không tham ô, tham nhũng nhưng tội lãng phí.

Tổng Bí thư còn "điểm tên" hai dự án bệnh viện ở Hà Nam (Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 và Việt Đức cơ sở 2), được Nhà nước bỏ tiền ra xây gần chục năm rồi vẫn "treo", không đưa vào sử dụng, rất lãng phí.

Đầu tư công không hiệu quả là một phần của lãng phí, ví dụ mà Tổng Bí thư nêu ra là điển hình, nhưng lại không hiếm gặp khi vấn nạn này đang âm ỉ, nhức nhối trải dài khắp đất nước.

Ở địa phương nơi tôi đang sống là Bình Định, dù lãng phí diễn ra ở quy mô nhỏ nhưng để lại những sự bức xúc lớn. Thu ngân sách hằng năm không đủ chi, Bình Định phải xin viện trợ từ vốn Trung ương, khó ai có thể nghĩ, hàng chục tỷ đồng tiền thuế, mồ hôi của Nhân dân đã bị "ném" lãng phí xuống biển, bởi công trình đê kè chống xói lở bờ biển Tam Quan (do UBND huyện Hoài Nhơn - nay là thị xã, làm chủ đầu tư có tổng vốn gần 80 tỷ đồng, Công ty TNHH Tân Lập trúng thầu) thi công từ tháng 8/2015 và bàn giao vào tháng 9/2016.

Nhưng tuổi thọ công trình vỏn vẹn chỉ tính bằng ngày, đến tháng 12/2016 kè chắn sóng lại bị chính sóng đánh tan tác, giờ chỉ còn đống vỡ vụn. Thủ phạm có sự góp công, do lỗi "cẩu thả" chủ quan của loạt đơn vị từ tư vấn thiết kế, thẩm định, thi công đến giám sát, quản lý dự án.

Thời điểm hình thành dự án Khu đô thị Hồ Phú Hòa (320ha, tổng vốn 5.000 tỷ đồng), một số cựu lãnh đạo tỉnh Bình Định đã lên tiếng phản đối, can ngăn vì cho rằng không hợp lý, nhưng dự án vẫn triển khai và đến nay 1 thập kỷ vẫn lâm cảnh "đắp chiếu", gây bất bình.

Bình Định dự tính dùng một phần Khu đô thị này giao nhà đầu tư liên danh Công ty CP Tập đoàn Phúc Lộc - Thành An làm dự án bất động sản, nhằm hoàn vốn 2 dự án BT (Đường Điện Biên Phủ nối dài 465 tỷ đồng và Cải tạo, nâng cấp hệ thống tiêu thoát nước hồ Phú Hòa 578,4 tỷ đồng).

Nhưng tháng 8/2019, Thanh tra Chính phủ có kết luận thanh tra, chỉ ra nhiều sai phạm tại cả ba dự án BT và hoàn vốn BT. Từ đó đến nay, Khu đô thị lâm cảnh bỏ hoang và lãng phí "đất vàng".

May mắn, thực tế không có 1 văn bản nào UBND tỉnh Bình Định giao đất cho nhà đầu tư để thanh toán hoàn trả dự án BT, thiệt hại sai phạm là không có, bởi nếu giao đất thì rất khó "sửa sai" và có nguy cơ mất cán bộ.

Để tránh thất thoát, UBND tỉnh Bình Định đã có quyết định chấm dứt hợp đồng nguyên tắc hai dự án BT. Với dự án Hồ Phú Hòa, sẽ đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, nhưng 1 thập kỷ dự án "đứng bánh" im lìm…dân cứ chờ!

Nhìn sang các tỉnh, thành lớn khác cũng đang xảy ra tình trạng lãng phí "đất vàng" mà báo chí đã nêu thời gian qua. Như Đà Nẵng với loạt dự án bỏ hoang: Khu phức hợp Trung tâm thương mại và căn hộ cao cấp trên đường Như Nguyệt 2.500 tỷ đồng, Dự án Aria Đà Nẵng hơn 700 tỷ đồng, 9ha "đất vàng" được quy hoạch làm dự án Da Nang New City ở trung tâm quận Liên Chiểu bị bỏ hoang, dự án Golden Hills City rộng 381ha, tổng vốn đầu tư ban đầu hơn 4.000 tỷ đồng xây dựng dở dang, bị Thanh tra Chính phủ vạch sai phạm...

Hay như Hải Phòng với Trung tâm Hội chợ triển lãm quốc tế 100 tỷ đồng tiền ngân sách, hoạt động kém hiệu quả, xuống cấp hay Hà Nội với Dự án công viên - hồ điều hòa 1.600 tỷ đồng bỏ hoang hơn một thập kỷ qua; hàng loạt dự án bất động sản "đóng băng" nhiều năm nay mà số lượng không đếm xuể...

"Đất vàng" bỏ hoang còn xuất hiện ở nhiều tỉnh, thành ven biển và rất nhiều địa phương trên cả nước.

Chưa hết, với phong trào sính đồ sộ, thích hoành tráng, tư duy nhiệm kỳ không để "thua chịkém em", không ít tỉnh thành, Bộ ngành đua đòi xin đầu tư dự án "chục tỷ nọ, trăm tỷ kia", để rồi bốn mùa xuân hạ thu đông, chỉ tụ tập nhìn nhau vài lần.

Ở tầm vĩ mô quốc gia, không khỏi giật mình trước con số biết nói, nhan nhản vấn nạn lãng phí "đất vàng" tại đô thị lớn. Báo cáo kết quả tiết kiệm, chống lãng phí trong năm 2023 của Bộ Tài chính cho hay, tại 30 tỉnh, thành phố diện tích đất đã giao nhưng sử dụng không đúng mục đích là 61.280ha. Đến giữa năm 2024, cả nước còn 63.400 cơ sở nhà, đất công chưa được phê duyệt phương án sắp xếp, xử lý.

Tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV (tháng 5/2024), Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết, toàn quốc còn 404/908 dự án, công trình không đưa hoặc chậm đưa đất vào sử dụng, với diện tích là 18.308/28.155ha chưa được xử lý.

Đất vàng bị bỏ hoang, dự án "trùm mền", công trình "đắp chiếu" trải dài trên phạm vi quốc gia là mối nguy hại đáng báo động, nhưng đến nay chưa có số liệu thống kê thật sự đầy đủ. Đau xót hơn, khi chính sách, tiền bạc, công trình, đất đai… bị lãng phí, đều là mồ hôi, nước mắt và niềm tin của Nhân dân.

Bài viết "Chống lãng phí" của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ, một số dạng thức của lãng phí đang nổi lên gay gắt: Chất lượng xây dựng, hoàn thiện pháp luật chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn công cuộc đổi mới dẫn đến khó khăn, cản trở việc thực thi, gây thất thoát, lãng phí các nguồn lực.

Lãng phí thời gian, công sức của doanh nghiệp, cá nhân khi thủ tục hành chính rườm rà, dịch vụ công trực tuyến chưa thuận tiện và thông suốt.

Lãng phí cơ hội phát triển của địa phương, của đất nước do bộ máy nhà nước có nơi, có lúc hoạt động chưa hiệu quả, một bộ phận cán bộ nhũng nhiễu, thiếu năng lực, né tránh, đùn đẩy công việc, sợ trách nhiệm.

Lãng phí tài nguyên thiên nhiên; lãng phí tài sản công do quản lý, sử dụng chưa hiệu quả, trong đó giải ngân vốn đầu tư công; cổ phần hóa, xử lý thoái vốn của các doanh nghiệp nhà nước; sắp xếp lại, xử lý nhà, đất thuộc sở hữu Nhà nước, các dự án sử dụng nhiều tài nguyên đất và nước; thực hiện các chương trình, mục tiêu quốc gia, các gói tín dụng hỗ trợ phát triển an sinh xã hội hầu hết rất chậm…

Tổng Bí thư còn cho rằng, bộ máy cồng kềnh đang gây khó khăn, kìm hãm sự phát triển. Hiện ngân sách đang chi khoảng gần 70% để trả lương, chi thường xuyên, phục vụ cho hoạt động.

Nếu điều hành ngân sách như vậy, sẽ không còn tiền chi cho đầu tư phát triển. Đây là vấn đề vô cùng sốt ruột. Để giải quyết, Tổng Bí thư yêu cầu, triển khai ngay "cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy", theo tinh thần "vừa chạy vừa xếp hàng"; "Trung ương không chờ cấp tỉnh, cấp tỉnh không chờ cấp huyện, cấp huyện không chờ cơ sở".

"Nhiệm vụ sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy là công việc rất khó khăn, nhạy cảm, phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến mỗi con người trong từng tổ chức, đòi hỏi sự đoàn kết, quyết tâm cao, dũng cảm và cả sự hy sinh lợi ích cá nhân, vì lợi ích chung", Tổng Bí thư nêu.

Soi vào thực tiễn, ngoài lãng phí "nổi" là những biểu hiện dễ nhìn thấy, thì lãng phí "chìm" về bộ máy điều hành, cơ chế, chính sách, yếu tố con người, mà Tổng Bí thư nhắc đến, mang lại góc nhìn mới mẻ, với quan điểm đầy cương quyết, thẳng thắn, trước việc khó, việc nhạy cảm. Gióng lên "hồi chuông" cảnh tỉnh "căn bệnh" lãng phí đang ngấm ngầm, thẩm thấu và lan toả ở chốn công quyền.

Thực tế, lãng phí cơ hội của đất nước do "thể chế, con người" nguy hại vô cùng, dân tộc sẽ đánh mất thời kỳ "dân số vàng, chất xám nhân tài", bệ phóng vươn mình thoát khỏi lạc hậu.

Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đã công bố "khoanh vùng" 9 dự án trong lĩnh vực xây dựng, 22 dự án lĩnh vực điện lực, công nghiệp than khoáng sản, 15 dự án lĩnh vực giao thông, 7 dự án lĩnh vực giáo dục, văn hóa - thể thao - du lịch, 4 dự án lĩnh vực nông nghiệp, cần xử lý chống lãng phí.

Trước mắt, chỉ đạo xử lý với hai dự án Bệnh viện Bạch Mai và Hữu nghị Việt Đức cơ sở 2 (tại Hà Nam), dự án chống ngập do triều cường TP.HCM, các dự án điện năng lượng tái tạo đã xây dựng nhưng chưa được kết nối vận hành.

Phòng chống lãng phí - cuộc chiến chống "giặc nội xâm" cam go, phức tạp, có vị trí tương đương phòng chống tham nhũng tiêu cực, để xây dựng Đảng ta vững mạnh.

Và, ngay lúc này, chiến dịch "đốt lò" phòng chống tham nhũng, lãng phí đã bước vào giai đoạn bước ngoặt, và quyết liệt chưa từng có!

DỰ ÁN SAI PHẠM & LỜI KHAI CỦA CỰU CHỦ TỊCH UBND TỈNH BÌNH THUẬN

Cùng các đồng phạm gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước hơn 308 tỷ đồng, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận khai rằng, vì muốn tạo điểm nhấn cho du lịch của thành phố, góp phần phát triển kinh tế xã hội địa phương... mà bị can đã phạm tội.

VKSND Tối cao vừa ban hành cáo trạng truy tố cựu Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận Lê Tiến Phương và 16 bị can khác về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

Theo cáo trạng, năm 2013, Công ty cổ phần Rạng Đông nhận chuyển nhượng toàn bộ cổ phần của Công ty Regent International Overseas Corp tại Công ty TNHH MTV Golf và Câu lạc bộ golf Phan Thiết với giá 2,5 triệu USD.

Công ty Rạng Đông kế thừa toàn bộ quyền, lợi ích của chủ đầu tư và dự án sân golf Phan Thiết tại khu đất diện tích 620.656m2 thuộc phường Phú Thủy, TP Phan Thiết, Bình Thuận và xin chuyển đổi mục đích sử dụng đất golf sang đất ở đô thị.

Năm 2014, Thủ tướng Chính Phủ có công văn về việc điều chỉnh sân golf Phan Thiết. UBND tỉnh Bình Thuận đã điều chỉnh đầu tư từ dự án sân golf Phan Thiết thành dự án khu đô thị Du lịch biển Phan Thiết.

Ngày 10/4/2015, ông Lê Tiến Phương ký quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng diện tích 363.5236m2 đất xây dựng cơ sở thể dục, thể thao sang đất ở đô thị.

Cáo buộc thể hiện, ông Phương và các bị can tại những sở, ngành, đơn vị liên quan đã có sai phạm trong việc xây dựng, thẩm định phương án giá đất, phê duyệt giá đất cụ thể để tính tiền sử dụng đất…, gây thiệt hại nghiêm trọng tài sản nhà nước.

Theo VKSND Tối cao, đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng xảy ra trong lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai trên địa bàn tỉnh Bình Thuận. Các bị can với các vai trò khác nhau đã cố ý làm trái nhiệm vụ được giao trong quy trình xây dựng, thẩm định phương án giá đất; thống nhất sử dụng kết quả xác định giá đất… Hành vi của các bị can gây thiệt hại hơn 308 tỷ đồng cho ngân sách nhà nước.

Tại CQĐT, ông Phương thành khẩn khai báo, thừa nhận hành vi phê duyệt giá đất được xây dựng trái quy định của pháp luật, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tài sản nhà nước.

Theo lời khai của cựu Chủ tịch tỉnh Bình Thuận, vì mong muốn đẩy nhanh tiến độ phê duyệt giá đất, sớm thu tiền sử dụng đất cho ngân sách nhà nước, để dự án nhanh chóng triển khai, tạo điểm nhấn cho du lịch của thành phố, góp phần phát triển kinh tế xã hội địa phương mà bị can đã phạm tội. Ngoài ra, phương án giá đất tại dự án cũng đã được làm đi làm lại nhiều lần nên bị can không muốn đùn đẩy trách nhiệm phê duyệt giá đất cho người kế nhiệm.

Còn theo lời khai của ông Nguyễn Ngọc (cựu Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bình Thuận) nguyên nhân phạm tội của bị can là do áp lực công việc khi Chủ tịch UBND tỉnh thường xuyên chỉ đạo phải đẩy nhanh tiến độ phê duyệt giá đất, sớm thu tiền sử dụng đất cho ngân sách nhà nước để dự án nhanh chóng được thực hiện, tạo điểm nhấn cho du lịch của TP, góp phần phát triển kinh tế xã hội địa phương.

VKSND Tối cao đánh giá, nhóm các bị can thuộc Hội đồng thẩm định thành khẩn khai báo, thừa nhận vi phạm trong quá trình thẩm định kết quả xác định giá đất và phương án giá đất, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng.

Về nguyên nhân phạm tội, các bị can khai do áp lực tiến độ và chỉ đạo của cấp trên, phương án giá đất cũng đã làm đi làm lại nhiều lần nên thống nhất với phương án giá đất và giải trình của Sở TN&MT để sớm thu cho ngân sách nhà nước theo chỉ đạo chung của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, UBND tỉnh…

NGÀY MAI TUYÊN ÁN VỤ XUYÊN VIỆT OIL: GÂY THẤT THOÁT SỐ TIỀN CỰC LỚN, "BÀ TRÙM XĂNG DẦU" SẼ NHẬN MỨC ÁN NÀO?

Các cựu quan chức, trong đó có các bị cáo Đỗ Thắng Hải (cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương); Lê Đức Thọ (cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre) bị xét xử về tội Nhận hối lộ và đang phải đối diện với mức án nghiêm khắc.

"Bà trùm" của Xuyên Việt Oil không được miễn trách nhiệm hình sự về hành vi đưa hối lộ

Ngày mai (29/11), TAND TP.HCM sẽ tuyên án đối với 15 bị cáo trong vụ án xảy ra tại Công ty TNHH Thương mại Vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil (gọi tắt là Công ty Xuyên Việt Oil).

Trong vụ án này, bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh, Giám đốc kiêm Chủ tịch hội đồng thành viên Công ty Xuyên Việt Oil, bị xét xử về các tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí và Đưa hối lộ.

Bị cáo Hạnh được biết đến là "bà trùm" trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu. Trong quá trình điều hành Công ty Xuyên Việt Oil, bị cáo Hạnh có vi phạm hàng loạt quy định của pháp luật, gây thất thoát tài sản Nhà nước với số tiền là 1.463 tỷ đồng.

Cụ thể, bị cáo Hạnh đã vi phạm các quy định về sử dụng Quỹ Bình ổn giá và tiền bảo vệ môi trường, trực tiếp gây thất thoát hàng ngàn tỷ đồng. Trong đó, thất thoát từ Quỹ Bình ổn giá là 219 tỷ đồng, thất thoát từ thuế bảo vệ môi trường là 1.244 tỷ đồng.

Về số tiền thất thoát, Hạnh sử dụng vào nhiều mục đích cá nhân, trong đó Hạnh mua nhiều bất động sản, cho mượn và dùng hàng chục tỷ đồng để đưa hối lộ cho nhiều cá nhân tại Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Cục Thuế Tp.HCM,…

Khai tại tòa, bị cáo Hạnh nhận toàn bộ trách nhiệm, thừa nhận hành vi của mình là vi phạm pháp luật và tự nguyện dùng tài sản cá nhân, tài sản nhờ người khác đứng tên và tài sản còn lại của Công ty Xuyên Việt Oil để khắc phục hậu quả vụ án.

Về hành vi đưa hối lộ, bị cáo Hạnh nói mình làm doanh nghiệp, nên việc đưa tiền, quà cho quan chức là để giúp Công ty Xuyên Việt Oil có thêm cơ hội kinh doanh, nhằm tăng nguồn thu cho công ty.

Để đạt được mục đích, bị cáo Hạnh tìm hiểu thói quen, sở thích của những quan chức mà mình đưa hối lộ. Vì vậy, bên cạnh việc hối lộ tiền, tặng quà đắt tiền, bị cáo Hạnh nói còn tặng quà có giả trị rất nhỏ như chai nước tương, cái khăn… theo thói quen, sở thích của những người bị cáo cần nhờ vả.

Với các hành vi trên, đại diện VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh 20 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí; 10 - 12 năm tù về tội Đưa hối lộ. Tổng hợp hình phạt 30 năm tù. Đồng thời, VKS đề nghị bị cáo Hạnh bồi thường toàn bộ hơn 1.463 tỷ đồng.

Bào chữa cho bị cáo Hạnh, luật sư cho rằng, Hạnh là người chủ động khai báo hành vi đưa hối lộ và sau đó mới bị khởi tố về tội danh này. Như vậy, bị cáo Hạnh đã góp phần để cơ quan điều tra phát hiện và điều tra tội Nhận hối lộ của các bị cáo trong vụ án.

Theo luật sư, trong nhiều vụ án vừa được đưa ra xét xử gần đây đều thấy một điểm chung là trường hợp người phạm tội chủ động khai báo về các hành vi đưa hối lộ thì đều được cơ quan tố tụng xem xét miễn trách nhiệm hình sự cho họ.

Từ đó, luật sư mong HĐXX xem xét một cách khách quan, công bằng, nhân văn và bình đẳng để tuyên miễn trách nhiệm hình sự cho bị cáo Hạnh đối với tội Đưa hối lộ.

Đối đáp lại quan điểm trên, đại diện VKS xét thấy, vụ án xảy ra tại Công ty Xuyên Việt Oil được điều tra, khởi tố từ đơn tố giác của nhân viên Công ty Xuyên Việt Oil. Sau đó, bị cáo Hạnh bị bắt điều tra về hành vi vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí Quỹ BOG.

Quá trình điều tra, bị cáo Hạnh mới khai ra hành vi đưa hối lộ và hàng loạt cán bộ, quan chức bị bắt, bị truy tố trong vụ án này. Quá trình điều tra, cơ quan điều tra Bộ Công an và VKSND Tối cao cũng đã cân nhắc việc bị cáo Hạnh chủ động khai báo hành vi đưa hối lộ.

Tuy nhiên, số tiền bị cáo Hạnh đưa hối lộ là tiền do phạm tội mà có, là nguyên nhân dẫn đến việc thất thoát tài sản trong vụ án. Do đó, hành vi của bị cáo Hạnh không thuộc trường hợp được miễn truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Đưa hối lộ.

Nói lời sau cùng, bị cáo Hạnh xin nhận tội như cáo trạng cáo buộc và đã rất ăn năn hối hận về những gì bị cáo đã gây ra.

Không kiềm chế được cảm xúc, bị cáo Hạnh bật khóc: "Trong vụ án này, bị cáo chỉ đạo toàn diện, các nhân viên chỉ làm theo chỉ đạo, làm công ăn lương, không có kiến thức và nhiều người có hoàn cảnh rất khó khăn. Bị cáo bị đề nghị đến 30 năm tù, ngoài mức án này, bị cáo cũng xin được nhận thêm mức án của em gái của bị cáo là Nguyễn Thị Như Phương".

Nhiều cựu cán bộ nhận hối lộ nhưng ra tòa khai "không đòi hỏi lợi ích" là ngụy biện

Trong phần tranh luận trước đó, luật sư bào chữa cho bị cáo Nguyễn Lộc An (cựu Vụ phó Vụ Thị trường trong nước (TTTN) - Bộ Công Thương) cho rằng, việc bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh tặng đồng hồ hiệu Patek Philippe trị giá 23.000 USD là quà tặng sinh nhật, nên đề nghị không truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Nhận hối lộ đối với hành vi này.

Đối đáp lại, VKS cho rằng, đầu năm 2016, Công ty Xuyên Việt Oil xin giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu nhưng hồ sơ không đủ điều kiện.

Để được cấp phép, bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh đã đưa hối lộ cho Nguyễn Lộc An, nguyên Phó Vụ trưởng Vụ TTTN 4 lần, với tổng số tiền là hơn 921 triệu đồng (gồm 400 triệu tiền mặt và một đồng hồ hiệu Patek Philippe, An khai đã bán với giá 23.000 USD, tương đương hơn 521 triệu đồng).

Tại phiên tòa, bị cáo Hạnh cũng khai khi kiểm tra việc cấp phép, bị cáo An chỉ kiểm tra hình thức và nêu chi phí để cấp phép phải từ 5 – 7 tỷ đồng.

Sau khi Công ty Xuyên Việt Oil được cấp giấy phép kinh doanh xăng dầu, bị cáo Hạnh hứa sẽ mua chiếc đồng hồ Patek Philippe giá 80.000 USD, nhưng do đồng hồ đặt mua ở nước ngoài nên bị cáo Hạnh không kịp tặng.

Sau đó, lấy lý do mừng sinh nhật muộn, bị cáo Hạnh đã tặng chiếc đồng hồ hiệu Patek Philippe cho bị cáo An.

Hay như trường hợp của bị cáo Hoàng Anh Tuấn, bị cáo này bị cáo buộc nhận 265.000 USD của Mai Thị Hồng Hạnh, nhưng khi trả lời xét hỏi tại tòa, bị cáo Tuấn nói không đòi hỏi lợi ích gì từ Hạnh.

Theo VKS, hành vi đưa tiền, tặng tài sản có giá trị của bị cáo Hạnh cho bị cáo An gắn với các việc làm cụ thể. Do đó, hành vi nhận tiền, tài sản của các bị cáo đã cấu thành tội Nhận hối lộ. Việc cựu lãnh đạo Bộ Công Thương nói nhận vì cả nể, hoặc không đòi hỏi lợi ích từ doanh nghiệp là ngụy biện.

Các cựu quan chức khác cùng bị truy tố tội Nhận hối lộ như: Cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải (bị đề nghị từ 3 - 4 năm tù); cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre Lê Đức Thọ (bị đề nghị tuyên từ 15 - 15 năm 6 tháng tù về tội Nhận hối lộ; từ 13 - 13 năm 6 tháng tù tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi, tổng hợp hình phạt 28 - 29 năm tù).

Bị cáo Trần Duy Đông (cựu Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, bị đề nghị từ 7 - 8 năm tù) và Đặng Công Khôi (Phó cục trưởng Cục Quản lý Giá, Bộ Tài chính)…đều thừa nhận hành vi phạm tội, tỏ ra ăn năn hối hận và xin HĐXX khoan hồng, cân nhắc các tình tiết giảm nhẹ hình phạt khi lượng hình.

VÌ SAO CẦN ĐẨY NHANH TÁI KHỞI ĐỘNG ĐIỆN HẠT NHÂN

Với nhu cầu sử dụng điện của cả nước tăng trưởng 2 con số mỗi năm, việc tái khởi động điện hạt nhân là cấp bách và cần thiết nhằm bảo đảm đủ nguồn điện lớn để ổn định và phát triển kinh tế - xã hội.

Quyết định đúng đắn

Chiều qua (27.11), Chính phủ chính thức trình Quốc hội cho phép tiếp tục chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Trước đó, ngày 25.11, tại Hội nghị Ban Chấp hành T.Ư Đảng khóa XIII, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết Ban Chấp hành T.Ư thống nhất cao với chủ trương tái khởi động chương trình điện hạt nhân tại VN và tiếp tục nghiên cứu dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Đây là công việc quan trọng để phát triển hạ tầng năng lượng quốc gia, bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia, đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường tiềm lực khoa học công nghệ và phát triển bền vững đất nước. Theo đó, T.Ư giao Bộ Chính trị chỉ đạo các cơ quan, địa phương có liên quan nghiên cứu, xây dựng đề án phát triển điện hạt nhân tại VN trong thời gian tới.

PGS-TS Vương Hữu Tấn, nguyên Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử VN, nói đây thực sự là tin vui đối với những chuyên gia trong ngành năng lượng nguyên tử và đặc biệt với cá nhân ông, người gắn bó cả đời với sự nghiệp điện hạt nhân. "Chúng ta biết rằng vào năm 2016, VN đã quyết định dừng thực hiện chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân. Theo thông tin tại thời điểm đó, nguyên nhân dừng triển khai dự án này không phải vì lý do công nghệ, an toàn mà lý do chính là tình hình kinh tế có nhiều thay đổi so với thời điểm quyết định đầu tư. Nay như Thủ tướng Chính phủ đã nêu, nhu cầu điện để phát triển đất nước rất cấp bách. Dự báo nhu cầu năng lượng tăng 2 con số, sang năm 2025 tăng 12 - 13% và năm sau còn cao hơn nữa.

Trong khi đó, Quy hoạch điện 8 đã đưa tỷ trọng lớn của điện từ năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời nhưng đặc tính cố hữu của loại điện tái tạo này là không ổn định, thường phụ thuộc vào thời tiết và chu kỳ ngày đêm. Khi tỷ trọng nguồn điện năng lượng tái tạo tăng lên thì tổng công suất nguồn điện nền cũng cần tăng cao tương ứng. Thời gian sống của các nhà máy thủy điện cũng không dài do hiện tượng bồi lấp lòng hồ, chưa tính thủy điện còn có mục tiêu điều tiết lũ và thủy lợi. Điện khí ngoài khơi cũng gặp những khó khăn. Vì vậy, điện nền của chúng ta chỉ dựa trên điện khí và thủy điện như được đề ra trong Quy hoạch điện 8 chắc chắn sẽ không thể bảo đảm an ninh năng lượng và khó bảo đảm sự ổn định của hệ thống điện cho phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt cho các ngành công nghệ cao cần sự ổn định của hệ thống điện", PGS-TS Vương Hữu Tấn phân tích.

Theo kinh nghiệm của các chuyên gia năng lượng, để bảo đảm ổn định cho điện từ năng lượng tái tạo thì cần dự phòng 20% điện nền. "Vì vậy, cần phải có các loại hình điện nền khác dự phòng cho những bất ổn của điện năng lượng tái tạo. Mục đích để bảo đảm số lượng và chất lượng nguồn điện ổn định đáp ứng yêu cầu cao của các ngành công nghiệp công nghệ cao như sản xuất chất bán dẫn, cung cấp điện cho các trung tâm dữ liệu lớn, đường sắt tốc độ cao, các ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo…", PGS-TS Vương Hữu Tấn nói.

VN sẽ có điện hạt nhân trong 10 năm nữa?

Chuyên gia năng lượng, TS Nguyễn Huy Hoạch, thành viên Hội đồng khoa học (Hiệp hội Năng lượng VN), cho rằng đến năm 2045 - 2050, nguồn điện nền hiện tại của VN như thủy điện, điện khí khó đáp ứng khi công suất điện năng lượng tái tạo tăng cao. Các nước châu Âu như Phần Lan phát triển mạnh điện gió ngoài khơi, nhưng nguồn điện nền của họ vẫn phải là điện hạt nhân. Bốn lò phản ứng hạt nhân của quốc gia này đang cung cấp gần 1/3 sản lượng điện toàn quốc.

TS Nguyễn Huy Hoạch nhấn mạnh: Điện hạt nhân là phương án lâu dài cho sự phát triển bền vững vì an ninh năng lượng, không phải câu chuyện của vài ba năm. Trước đây, việc quy hoạch và phát triển các dự án điện nguồn của VN khá tốt, đáp ứng được nhu cầu phát triển kinh tế đất nước. Tuy nhiên, khó khăn sẽ đến trong vài năm tới. Thực tế từ năm qua, khó khăn nguy cơ thiếu điện cục bộ đã xảy ra. Thế nên, các dự án nguồn điện nói chung gặp nhiều thách thức. "Quy hoạch điện 8 chậm được ban hành nên nhiều năm qua, hầu như không có dự án điện lớn nào được triển khai xây dựng. Các dự án điện gió, điện mặt trời triển khai nhiều, nhưng quy mô công suất không lớn và khi đưa vào sử dụng cũng chỉ có số giờ sử dụng công suất thiết bị khoảng từ 1.500 - 2.500 giờ (quy đổi) trong tổng số 8.760 giờ của năm. Thế nên, trong tương lai gần, VN sẽ có nguy cơ thiếu điện cho một số thời điểm trong năm nếu không có nguồn điện ổn định, công suất lớn", TS Nguyễn Huy Hoạch phân tích cụ thể cho thấy tính cấp bách của việc tái khởi động điện hạt nhân.

Mà muốn vậy, trước mắt phải sửa quy hoạch, đưa điện hạt nhân vào Quy hoạch điện 8 sửa đổi, kế đó là sửa luật Năng lượng nguyên tử. Việc tận dụng vị trí đã được khảo sát từ gần 10 năm trước là Ninh Thuận để làm dự án điện hạt nhân theo ông Hoạch là hoàn toàn hợp lý bởi công tác tìm địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân được coi là quan trọng nhất, bảo đảm cho nhà máy vận hành an toàn, hiệu quả kinh tế cao, bảo đảm an ninh cung cấp điện năng, đồng thời góp phần bảo vệ môi trường.

"Địa điểm khảo sát xây dựng nhà máy điện hạt nhân ở VN được triển khai từ 30 năm trước. Dự án điện hạt nhân tại Ninh Thuận đã được các liên danh tư vấn đánh giá kỹ lưỡng, các nhà khoa học VN cũng đã triển khai các đề tài độc lập cấp nhà nước nhằm khẳng định thêm tính an toàn liên quan đến động đất, đứt gãy hoạt động và sóng thần. Nếu chúng ta không tận dụng thì sẽ lãng phí về tiền của, khoảng 4 - 5 năm thời gian cho tìm kiếm, rồi lập hồ sơ phê duyệt được địa điểm mới..., từ đó sẽ ảnh hưởng đến cơ hội và an ninh năng lượng. Chúng ta đã có nền tảng, phải tận dụng tối đa những gì đã khảo sát, lập hồ sơ phê duyệt trước đây đối với điện hạt nhân", TS Nguyễn Huy Hoạch kiến nghị.

PGS-TS Vương Hữu Tấn cũng đồng tình phải sửa đổi luật Năng lượng nguyên tử 2008 do có nhiều quy định còn bất cập, song song đó là luật Điện lực sửa đổi. "Tôi tin với quyết tâm cao độ từ T.Ư đến địa phương, từ những gì đã có đối với ngành nguyên tử hạt nhân VN, lực lượng chuyên gia, nguồn nhân lực đã được đào tạo… có thể 10 năm nữa, khoảng năm 2035, VN sẽ có nguồn điện hạt nhân đưa vào sử dụng nếu làm quyết liệt ngay từ bây giờ. Việc triển khai các dự án điện hạt nhân thành công sẽ thực sự đưa VN lên một tầm cao mới trong phát triển khoa học, công nghệ và công nghiệp, phát triển bền vững. Một đất nước với quy mô dân số khoảng hơn 100 triệu dân thì rất cần có nền khoa học, công nghệ tiên tiến phát triển", PGS-TS Vương Hữu Tấn nhấn mạnh.

Nguồn: Dân Việt; Vietnamnet; Người Đưa Tin; Thanh Niên