19- Lợi hại phương pháp Cân đối thu chi tiền

Đơn tư vấn thuế chống lại quyết định thuế của Sở Tài chính năm 2001 và tháng 7, 8, 9.2002 được gửi đi ngày 27.8.2003, thì ngày 6.10.03, tư vấn thuế nhận được thư phản hồi. Với kiến nghị ấn định doanh thu theo phương pháp Cân đối thu chi tiền (Geldverkehrsrechnung), tư vấn thuế hy vọng có thể cãi trắng được cho thân chủ vốn đang bị Sở Tài chính áp đặt mức lãi gộp phi lý, tính theo thặng số bình quân của Pizza lên tới 250% trên giá mua. Chính mức lãi áp đặt đó đã đẩy mức truy thu cả thuế giá trị gia tăng lẫn thu nhập lên tới non nửa triệu DM. Do vậy nếu không đòi thay đổi phương pháp ấn định doanh thu thì việc tranh cãi với Sở Tài chính về kết qủa doanh thu mà họ đã tính toán, ấn định, cũng chỉ giằng co như mặc cả, không thể giải oan được cho thân chủ mình, và ngay cả trong trường hợp cãi được một nửa, thì tiền truy thu thuế vẫn tới con số mấy trăm nghìn euro, anh Nguyễn V. sẽ mất luôn khả năng thanh toán, rơi vào phá sản không thể cứu vãn. Về phía Sở Tài chính, phương pháp cân đối thu chi tiền thường được họ áp dụng đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, tỏ ra rất lợi hại, hiệu nghiệm.

Nhiều người Việt bán rong (Reisegewerbe), nay chợ phiên này, mai chợ phiên khác, kiếm đồng tiền đến cực nhọc, mà chẳng được bao, nên hàng dăm năm Sở Tài chính không đụng đến. Nhưng khi đã đụng đến, thì có ít người cãi nổi vì tình ngay lý gian, mà mấu chốt cũng từ áp dụng phương pháp Cân đối thu chi tiền mà ra. Phương pháp này hệt phương pháp cân đối hàng hoá thường áp dụng cho các nhà xuất nhập khẩu, bán buôn, chỉ khác ở đây đối tượng  cân đối không phải hàng mà là tiền. Tiền thu vào các khoản, cộng tiền tồn lại từ năm trước, phải bằng tổng số tiền chi tiêu cộng tiền còn dư lại chuyển sang năm tiếp theo, tính gộp cả thu chi trong kinh doanh lẫn trong tiêu dùng. Không ít người buôn bán nhỏ không giải trình được số tiền chi tiêu của mình lấy từ đâu ra, khi mà các khoản họ vay bạn bè, người thân, hoặc chuyển từ trong nước sang, để trang trải cuộc sống, bị thiếu chứng từ hợp pháp xác nhận, đành phải ngậm ngùi chịu ấn định doanh thu thượng lên nhiều lần so với thực khai, nhân với hàng dăm năm ròng, thành một con số truy thu thuế khổng lồ. Không ít người đành ngậm ngùi khai phá sản, hoặc chuyển từ vợ sang chồng, chồng sang vợ, sang người khác, mà không chịu rút kinh nghiệm hoặc thông tin cho nhau. Rốt cuộc người sau vẫn vấp, theo nhau chết oan cũng tại con át chủ bài lợi hạn: Cân đối thu chi tiền (Geldverkehrsrechnung)! Có lẽ do tính hiệu qủa thu được trong thực tế, Sở Tài chính dễ dàng chấp thuận đề nghị của Tư vấn thuế với hy vọng kết qủa kiểm tra của họ một lần nữa sẽ được khẳng định. Vậy là 2 động cơ của Sở Tài chính, (bên kiểm tra) và Tư vấn thuế (đại diện cho bên bị kiểm tra) bỗng gặp nhau! Tuy nhiên phương pháp cân đối tiền dù đã có nguyên tắc chung, nhưng vẫn không có công thức tính toán quy định sẵn làm chuẩn, nên lại phụ thuộc nhiều vào chủ quan của người đề xuất. Sự sai sót, thiếu chính xác của phương pháp trên vì vậy cũng rất dễ xảy ra, đòi hỏi 2 bên phải thoả thuận công thức với nhau trước. Ngày 6.10.2003 Sở Tài chính gửi công văn về cho Tư vấn thuế thông báo công thức trên. (Công thức này rất cần cho các nhà doanh nghiệp có thể tự kiểm tra trước, khi nhận được lệnh kiểm tra thuế). Nội dung rất thiện chí, và cũng rất rắn, nhằm giải quyết dứt khoát tranh chấp một cách êm thấm:

Do kết qủa kiểm tra dẫn đến mức truy thu thuế không nhỏ, tôi tin rằng đòi hỏi đánh giá chính xác như có thể thặng số lãi gộp trên giá gốc là rất quan trọng đối với ngài. Như ngài có thể nhận thấy trong bản báo cáo kết qủa kiểm tra thuế, số liệu kế toán của ngài do thiếu nhiều chứng từ, nên không thể lấy làm căn cứ để tính thuế. Để có đầy đủ số liệu lập bảng cân đối thu chi tiền làm căn cứ tính thuế như ngài đề nghị, rất cần đến cộng tác của ngài, nếu không, buộc phải giữ nguyên phương pháp áp thuế như cũ. Nếu số liệu thiếu, ngài có thể cùng với thân chủ ngài tự ước tính 1 mức có căn cứ. Để bảng cân đối đảm bảo tính thống kê, bảng cân đối đó phải được lập cho ít nhất 3 năm. Xuất phát từ các nguồn tư liệu hiện có, tôi đã lập nên mẫu bảng cân đối, tính tổng hợp liên tục cho cả 3 năm 2000-2002, để ngài điền số liệu vào từng khoản mục trong đó, như sau:

CÒN TIẾP

Đức Việt Online