NGƯỜI GÌN GIỮ VĂN HÓA VIỆT TẠI ÚC

Hơn 20 năm sinh sống và làm việc tại Perth (Australia), bà Võ Thị Như Mai không chỉ xây dựng cho mình một hành trình sáng tạo đầy bản sắc, mà còn âm thầm làm nhịp cầu kết nối văn hóa giữa Việt Nam và Australia bằng sức mạnh của ngôn từ.

Ngày 07/05, Tổng lãnh sự quán Việt Nam tại Perth, Tây Australia, đã trao tặng Giấy khen cho nhà thơ, dịch giả Võ Thị Như Mai về những cống hiến trong việc lan tỏa văn hóa Việt qua thi ca và ngôn ngữ.

Tham dự buổi lễ có các đại biểu đến từ các tổ chức văn hóa, giáo dục, truyền thông và cộng đồng người Việt tại Australia.

Bà Võ Thị Như Mai hiện là tác giả, dịch giả, biên tập viên và người tổ chức nhiều dự án văn học, xuất bản, đặc biệt là những tuyển tập thơ song ngữ mang đậm dấu ấn văn hóa Việt.

Những tác phẩm như Song ngữ Nhịp điệu Việt, Song ngữ Lục bát nếp thời gian cùng nhiều tập thơ song ngữ khác đã góp phần đưa văn học Việt đến với độc giả quốc tế.

Phát biểu tại buổi lễ, Tổng lãnh sự Việt Nam Nguyễn Thanh Hà đánh giá cao đóng góp của cộng đồng người Việt Nam tại Tây Australia đối với các hoạt động bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc, hướng về quê hương, đặc biệt là bà Võ Thị Như Mai - người đã tích cực quảng bá văn hóa và gìn giữ tiếng Việt.

Bà Nguyễn Thanh Hà cũng khen ngợi bà Võ Thị Như Mai đã hưởng ứng, gửi nhiều tác phẩm đặc sắc dự thi Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại được tổ chức năm 2024.

Tổng lãnh sự Việt Nam mong muốn cộng đồng người Việt Nam tại Tây Australia cũng như cá nhân bà Võ Thị Như Mai tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa phong trào bảo tồn, phát huy văn hóa và giữ gìn tiếng Việt, góp phần vào sự phát triển và hội nhập của cộng đồng người Việt ở sở tại.

Về phần mình, bà Võ Thị Như Mai chia sẻ: “Tôi chỉ là một người góp nhặt, chắt chiu từng giọng nói, từng cảm xúc, từng mùa hoa trong tâm hồn bạn bè và cộng đồng.

Những tác phẩm mà tôi tham gia biên dịch, biên tập không chỉ là sản phẩm cá nhân mà là kết tinh của tình bạn, sự đồng hành và niềm tin chung vào vẻ đẹp văn chương Việt giữa lòng thế giới đa sắc".

Buổi lễ không chỉ là sự khen thưởng, động viên đối với cá nhân bà Võ Thị Như Mai, mà còn là sự tôn vinh vai trò của những người phụ nữ Việt Nam đã và đang mang văn hóa Việt đến với cộng đồng đa văn hóa ở Australia.

LỄ HỘI VIỆT NAM TẠI NHẬT: GIAO LƯU VĂN HÓA LÀM SÂU SẮC THÊM QUAN HỆ SONG PHƯƠNG

Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản Phạm Quang Hiệu nhấn mạnh Lễ hội Việt Nam tại Nhật Bản là một sự kiện có ý nghĩa sâu sắc trong việc tăng cường giao lưu văn hóa giữa hai quốc gia.

Theo phóng viên TTXVN tại Nhật Bản, ngày 8/5, tại thủ đô Tokyo đã diễn ra cuộc họp báo công bố tổ chức sự kiện Lễ hội Việt Nam tại Nhật Bản 2025.

Sự kiện dự kiến diễn ra vào ngày 31/5 và 1/6 ở công viên Yoyogi, Tokyo.

Phát biểu tại cuộc họp báo, đồng Trưởng ban Tổ chức Lễ hội Việt Nam tại Nhật Bản, Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản Phạm Quang Hiệu nhấn mạnh Lễ hội Việt Nam tại Nhật Bản là một sự kiện có ý nghĩa sâu sắc trong việc tăng cường giao lưu văn hóa giữa hai quốc gia.

Đại sứ cho biết với 17 lần được tổ chức, Lễ hội Việt Nam tại Công viên Yoyogi đã trở thành thương hiệu giao lưu văn hóa, được đông đảo bạn bè Nhật Bản và cộng đồng người Việt Nam tại Nhật Bản mong đợi hàng năm.

Đây không chỉ là dịp để cộng đồng người Việt xa quê được gắn kết với cội nguồn, mà còn là cầu nối quan trọng để đưa văn hóa Việt Nam đến gần hơn với bạn bè Nhật Bản.

Đại sứ đặc biệt nhấn mạnh yếu tố giao lưu văn hóa nhân dân - một trụ cột không thể thiếu trong quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới giữa hai nước.

Đại sứ cho biết Lễ hội Việt Nam tại Nhật Bản 2025 có sự tham gia biểu diễn của nhiều nghệ sĩ trẻ, đại diện tiêu biểu cho thế hệ nghệ sỹ mới tài năng, sáng tạo và gần gũi với giới trẻ, với các màn trình diễn âm nhạc hiện đại, không chỉ mang tinh thần trẻ trung của Việt Nam đến Nhật Bản, một Việt Nam trong kỷ nguyên mới mà còn góp phần tạo ra sự kết nối mạnh mẽ và sống động giữa người dân hai nước.

Đại sứ bày tỏ mong muốn lễ hội năm nay lan tỏa mạnh mẽ hơn nữa vẻ đẹp độc đáo và giàu bản sắc của văn hóa Việt Nam tới bạn bè Nhật Bản - từ những tiết mục nghệ thuật dân gian như nghệ thuật múa rối nước độc đáo, không gian trình diễn áo dài, các món ăn truyền thống đậm đà hương vị quê hương, đến hình ảnh con người Việt Nam hiền hòa, thân thiện và sáng tạo.

Lễ hội sẽ là dịp để khơi dậy sự đồng cảm văn hóa, góp phần mở rộng hợp tác mới trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng, khoa học công nghệ, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh , giáo dục, du lịch.

Đại sứ kêu gọi sự đồng hành, ủng hộ và lan tỏa thông tin từ các cơ quan báo chí Nhật Bản, để những giá trị văn hóa Việt Nam được đến gần hơn với công chúng Nhật Bản, để hình ảnh một Việt Nam hiện đại nhưng giàu truyền thống được khắc sâu hơn trong lòng bạn bè quốc tế.

Nghị sỹ Nhật Bản Aoyagi Yoichiro, đồng Trưởng ban Tổ chức Lễ hội Việt Nam tại Nhật Bản, nhấn mạnh Lễ hội Việt Nam tại công viên Yoyogi là sự kiện giao lưu Việt Nam lớn nhất tại Nhật Bản, đã khẳng định vị thế là nền tảng toàn diện để làm sâu sắc thêm quan hệ Nhật Bản-Việt Nam trên nhiều lĩnh vực, bao gồm lễ khai mạc với sự tham dự của lãnh đạo cấp cao của Việt Nam và Nhật Bản, cũng như kinh tế, du lịch, văn hóa và giao lưu nhân dân.

Nghị sỹ cho biết Lễ hội Việt Nam 2025 có nhiều nội dung đa dạng, để khách tham quan trải nghiệm trọn vẹn nét quyến rũ của Việt Nam.

Với tinh thần “Gần hơn và sâu hơn,” Lễ hội Việt Nam tại Nhật Bản 2025 sẽ là hai ngày kết nối sôi động Việt Nam và Nhật Bản. Ban Tổ chức dự kiến lễ hội sẽ có 130 gian hàng, ước tính thu hút khoảng 180.000 lượt khách tham quan.

NGƯỜI GIỮ HỒN KINH PHẬT VIỆT NƠI ĐẤT KHÁCH

Giữa không gian tĩnh lặng, trầm mặc của khu trưng bày Phật giáo tại Đại lễ Vesak 2025 đang diễn ra ở TP Hồ Chí Minh, có một góc nhỏ khiêm nhường nhưng thu hút nhiều sự quan tâm của khách tham quan.

Không phải bởi sự lộng lẫy, hiện đại mà bởi vẻ đẹp giản dị và sức sống tâm linh đến từ những bộ kinh cổ được trưng bày. Đằng sau những trang kinh cũ kỹ ấy là một hành trình bền bỉ và thầm lặng của sư cô Thích Nữ Thiên Hải, người đang từng ngày giữ gìn linh hồn văn hóa Phật giáo Việt nơi xứ người.

Từ những trang kinh cũ đến tâm nguyện lớn

Trò chuyện với chúng tôi, sư cô Thích Nữ Thiên Hải kể lại bước khởi đầu của hành trình: “Tôi sang Hàn Quốc tu học vào năm 2012. Trong một lần được mời đến một ngôi chùa ở tỉnh Gyeonggi để tụng kinh, tôi tình cờ phát hiện một bản kinh cổ ghi rõ nguồn gốc từ Việt Nam. Đó là bản Diệu Pháp Liên Hoa, chữ Hán-Nôm, đã nhuốm màu thời gian nhưng vẫn được cất giữ trang trọng. Từ đó, tôi bắt đầu để ý và dần nhận ra có nhiều chùa ở Hàn Quốc còn đang lưu giữ những bản kinh Phật giáo Việt Nam như thế”.

Điều khiến sư cô xúc động không chỉ là giá trị vật chất của những văn bản ấy mà còn là sự nâng niu, tôn trọng mà các tu sĩ Hàn Quốc dành cho di sản của một dân tộc khác. “Đây không chỉ là kinh sách. Đó là ký ức văn hóa, là hơi thở của lịch sử, là linh hồn dân tộc còn lưu lại nơi đất khách”, sư cô Hải nói.

Với vai trò là nghiên cứu viên tại Phòng Nghiên cứu Bảo tồn Kinh cổ - Chùa Hải Quang, TP Nha Trang (thuộc Trường Trung cấp Phật học Khánh Hòa), sư cô Thiên Hải bắt đầu hành trình truy tìm, phục dựng và biên dịch các bản kinh cổ của Phật giáo Việt Nam ở nước ngoài. Trong hơn một thập kỷ qua, sư cô đã lặng lẽ di chuyển giữa Việt Nam, Hàn Quốc, Nhật Bản và Đài Loan, tiếp cận hàng chục ngôi chùa để tìm kiếm dấu tích kinh sách.

“Có bản kinh được tìm thấy trong một hòm gỗ đã mục gần hết, giấy rách từng mảnh. Tôi phải dùng găng tay, kính lúp, máy scan đặc biệt để phục hồi từng chữ một. Lúc đó, chỉ cần lật được một trang mà không rách là cảm giác như vừa khai quật được một kho báu”, sư cô Hải nhớ lại.

Lan tỏa di sản từ quá khứ đến hiện tại

Không chỉ phục dựng về hình thức, sư cô Thiên Hải còn phiên âm và dịch nghĩa sang tiếng Việt, đặc biệt hướng đến cộng đồng người Việt trẻ tại Hàn Quốc, nơi chữ Hán và chữ Nôm không còn là ngôn ngữ quen thuộc. Những bản kinh được tái bản nay có thể được người trẻ đọc hiểu, chiêm nghiệm và thực hành.

“Tôi gọi đó là một hình thức "hoằng pháp mới". Phật pháp cần sống cùng thời đại, nhưng vẫn giữ được gốc rễ. Khi một bạn trẻ cầm bản kinh vừa được dịch, cảm thấy gần gũi, hiểu được lời dạy của Đức Phật và nhận ra phần nào văn hóa dân tộc trong đó, tôi thấy công sức mình bỏ ra thật xứng đáng bởi công việc này vô cùng ý nghĩa”, sư cô Hải chia sẻ.

Tuy vậy, hành trình ấy không hề dễ dàng. Không có phòng thí nghiệm chuyên biệt, không có đội ngũ kỹ thuật số hóa, không có nguồn tài trợ, đa phần là tiền cá nhân của chính sư cô, còn lại là dựa vào sự đóng góp tự nguyện của Phật tử. Có những bản kinh quý, sư cô phải bỏ tiền túi mua lại từ các nhà sưu tầm tư nhân, những người thậm chí không biết rõ giá trị tâm linh của món cổ vật mình đang giữ.

Điều may mắn là sư cô không đơn độc. Nhiều vị cao tăng Hàn Quốc, trong đó có sư thầy Daejung thuộc Tông phái Tào Khê, đã đồng hành và hỗ trợ sư cô về kỹ thuật in ấn truyền thống, đặc biệt là công nghệ được dùng để khắc in Đại Tạng Kinh Cao Ly nổi tiếng thế giới về độ bền và tính thẩm mỹ.

“Sư cô Thiên Hải là người hiếm hoi kết hợp được lòng tôn kính quá khứ và khả năng thực hiện trong hiện tại. Tâm huyết của sư cô khiến cả những người như chúng tôi, sinh ra và lớn lên ở Hàn Quốc cũng phải cảm động”, sư thầy Daejung chia sẻ.

Ấn tượng nhất của hành trình có lẽ là việc sư cô đã sao chép thành công bản Kinh Hoa Nghiêm 80 - một phần của Đại Tạng Kinh Cao Ly, bản kinh đặc biệt được trưng bày trong Đại lễ Vesak năm nay. Đây là lần đầu tiên bản kinh quý hiếm này được giới thiệu trước công chúng trong nước và sư cô Hải cũng đã có cho riêng mình 1 bản sao dạng kinh giấy cuộn, 1 loại kỹ thuật làm giấy của Hàn Quốc có thể lưu giữ cả trăm năm.

Giấc mơ lớn nhất của sư cô Thiên Hải là Việt Nam sớm có một trung tâm quốc gia về nghiên cứu và bảo tồn kinh sách cổ Phật giáo, nơi có thể hệ thống hóa, số hóa và quảng bá các di sản quý báu này ra thế giới.

“Tôi từng tận mắt chứng kiến các trung tâm bảo tồn kinh sách ở Hàn Quốc hoạt động rất bài bản, từ phân loại, lưu trữ đến nghiên cứu và công bố. Việt Nam hoàn toàn có thể làm được điều tương tự nếu có chiến lược và đầu tư lâu dài. Di sản không chỉ là thứ để ngắm mà là thứ để truyền lại”, sư cô khẳng định.

Giữa dòng người tham quan gian trưng bày tại Vesak, ánh mắt của sư cô Thiên Hải lặng lẽ dõi theo từng vị khách. Có lẽ điều cô mong mỏi nhất ở đây, vào lúc này là dù chỉ trong khoảnh khắc ngắn ngủi, mọi người sẽ cảm nhận được sự thiêng liêng từ những trang kinh cũ, nơi tinh thần Phật giáo Việt vẫn đang âm thầm sống và được duy trì, gìn giữ giữa lòng thế giới hiện đại.

Nguồn: VTV4; VietnamPlus; Báo Tin Tức