FLORIDA TAN HOANG VÌ BÃO MILTON

Bão Milton đã di chuyển qua Florida hôm thứ Năm (10/10) sau khi đổ bộ vào bờ biển phía tây của bang này vài giờ trước đó, gây ra các cơn lốc xoáy chết chóc, phá hủy nhà cửa và khiến gần 2 triệu khách hàng mất điện.

Cơn bão đổ bộ vào khoảng 8:30 tối theo giờ miền Đông Hoa Kỳ hôm thứ Tư (9/10) với cường độ bão cấp 3 và với sức gió duy trì tối đa là 195 km/giờ gần Siesta Key, Trung tâm Bão Quốc gia Hoa Kỳ cho biết.

Đến sáng thứ năm, tốc độ gió giảm xuống còn 150 km/giờ, khiến Milton trở thành cơn bão cấp 1, nhưng vẫn còn ở mức nguy hiểm, gây ra mưa lớn và sóng biển dâng khi nó tiến đến Bờ biển Đại Tây Dương ở phía đông Florida. Cơn bão ở vị trí cách Mũi Canaveral, nơi có Trạm Không gian của NASA, khoảng 17 km về phía tây bắc.

Ít nhất hai người đã tử vong tại một cộng đồng hưu trí, bị nghi là do lốc xoáy ở Fort Pierce trên bờ biển phía đông của Florida, NBC News đưa tin, trích lời Cảnh sát trưởng Địa hạt St. Lucie Keith Pearson. Sở cảnh sát của ông đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu cung cấp thông tin chi tiết.

Tình trạng khẩn cấp về lũ quét đã có hiệu lực ở khu vực Vịnh Tampa bao gồm các thành phố Tampa, St. Petersburg và Clearwater, trung tâm bão cho biết, với lượng mưa tại St. Petersburg đã đạt 422 mm hôm thứ Tư.

Tâm bão đã đổ bộ vào Siesta Key, một thị trấn trên đảo chắn sóng với dân số khoảng 5.400 người, ngoài khơi Sarasota, cách khu vực đô thị Vịnh Tampa khoảng 100 km về phía nam, nơi sinh sống của hơn 3 triệu người.

Thống đốc Florida Ron DeSantis nói rằng ông hy vọng Vịnh Tampa, nơi từng được dự báo đón tâm bão, có thể tránh được thiệt hại lớn, nhưng cơn bão vẫn để lại dấu vết khi nó xé toạc mái của Sân vận động Tropicana, sân nhà của đội bóng chày Tampa Bay Rays.

Gió thốc cũng làm đổ một cần cẩu xây dựng lớn ở St. Petersburg, khiến công trình đổ sập xuống một con phố không còn ai.

Ông DeSantis hy vọng có thể tránh được kịch bản tồi tệ nhất về sóng biển dâng nhờ vào việc bão đổ bộ trước khi thủy triều lên cao. Các nhà dự báo thời tiết cho biết rằng nước biển vẫn có thể dâng cao tới 4 mét.

Thống đốc DeSantis cho biết Milton cũng gây ra ít nhất 19 cơn lốc xoáy, gây thiệt hại cho nhiều địa hạt, phá hủy khoảng 125 ngôi nhà, hầu hết là nhà di động.

Theo trang PowerOutage.us, hơn 2 triệu ngôi nhà và doanh nghiệp tại Florida không có điện.

Milton vẫn duy trì cường độ bão khi di chuyển qua Florida vào sáng thứ Năm nhưng khi nó tiến vào Đại Tây Dương, sức mạnh của bão đang dần yếu đi, Trung tâm Bão cho biết.

Tại bang mà Bão Helene tàn phá cách đây hai tuần, có tới hai triệu người được lệnh sơ tán cùng với hàng triệu người khác sống trên đường đi dự kiến của cơn bão.

Phần lớn miền Nam Hoa Kỳ đã hứng chịu bão Helene khi cơn bão gây chết chóc này tàn phá Florida và một số bang khác. Cả hai cơn bão dự kiến sẽ gây thiệt hại hàng tỷ đô la.

Ông DeSantis cho biết khoảng 9.000 thành viên của Vệ binh Quốc gia đã được triển khai tại Florida, sẵn sàng hỗ trợ các nỗ lực phục hồi, và 50.000 công nhân lưới điện cũng sẵn sàng đối phó tình trạng mất điện trên diện rộng.

CALIFORNIA TÁI CHẾ NƯỚC THẢI THÀNH NƯỚC UỐNG

Tại California (Mỹ), tái chế nước chính thức bước vào giai đoạn mới. Nước thải sẽ được xử lý kỹ lưỡng thành nước uống.

Từ tháng này, các quy định mới của Mỹ cho phép tái chế nước. Nước thải từ cống, bồn rửa, sau khi xử lý đạt tiêu chuẩn có thể được cung cấp tới các hộ gia đình và doanh nghiệp. Tái chế nước thải thành nước uống từng bị dư luận phản đối.

Mickey Chaudhuri, Giám đốc xử lý và chất lượng nước của Công ty cấp nước đô thị Nam California (MWD), cho biết các quy định mới là một bước ngoặt.

Quy định mới cho phép công ty và các cơ quan cấp nước khác có nguồn nước linh hoạt hơn để ứng phó với tình trạng khô hạn ngày càng gia tăng. “Dù mùa mưa hay mùa khô, chúng ta đều có nguồn nước thông qua tái chế”, ông nói. Các quy định này là mô hình cho các tiểu bang và quốc gia khác.

Nhiều năm trước, công ty đã tái chế nước nhưng chỉ sử dụng để phục vụ tưới cây ở công viên, dải phân cách và sân golf.

Trước đây, luật của California chỉ cho phép tái sử dụng nước uống gián tiếp. Nước thải sau khi xử lý được đưa vào lòng đất ở tầng nước ngầm, nơi diễn ra quá trình lọc tự nhiên. Sau đó, nước được hút đến nhà máy, cung cấp cho các hộ dân và doanh nghiệp.

Tuy nhiên, không phải thành phố nào cũng có hồ chứa để đưa nước tái chế vào các lưu vực nước ngầm, hoặc các hồ chứa cách xa các cơ sở xử lý nước thải nên không hiệu quả về mặt chi phí.

Biến đổi khí hậu đang gây ra những đợt hạn hán kéo dài và thiếu nước. Năm 2040, California dự kiến sẽ mất 10% nguồn cung cấp nước truyền thống.

Luật mới cho phép tái sử dụng nước trực tiếp, bỏ qua giai đoạn đưa nước đã xử lý vào lưu vực nước ngầm. Nước thải sẽ được xử lý kỹ lưỡng, đưa trực tiếp đến các nhà máy, tiếp tục xử lý thành nước uống và sau đó cung cấp ra thị trường.

Sunny Wang, Giám đốc quản lý nước của Santa Monica, cho biết thành phố hiện có một trong những cơ sở tái chế nước tiên tiến và độc đáo nhất thế giới, có thể tái chế cả nước mưa và nước thải. Hệ thống xử lý nằm dưới bãi đậu xe của trung tâm công cộng, hoạt động tái sử dụng nước uống trực tiếp sớm nhất vào năm 2027.

County Sanitation đang xây dựng một trong những hệ thống tái chế nước lớn nhất thế giới và đóng vai trò lớn trong nỗ lực giảm bớt sự phụ thuộc vào sông Colorado.

QUYỀN PHÁ THAI SẼ XUẤT HIỆN TRÊN CÙNG LÁ PHIẾU BẦU TỔNG THỐNG

Hiện tại, ít nhất 10 bang ở Mỹ đang trưng cầu dân ý về phá thai và các câu hỏi về vấn đề này sẽ xuất hiện trên cùng lá phiếu được dùng để bầu Tổng thống trong cuộc bỏ phiếu vào 5/11 tới.

Theo NDTV, quyền phá thai có thể coi là vấn đề quan trọng nhất tại Mỹ trước thềm cuộc bầu cử Tổng thống 2024 vào ngày 5/11. Vấn đề này ảnh hưởng tới 50% dân số Mỹ và là một vấn đề liên quan đến quyền tự do cơ bản của một cá nhân được Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Mỹ bảo vệ.

Trong nhiệm kỳ Tổng thống của mình, ông Trump đã định hình lại Tòa án tối cao và năm 2022, tòa án này cho phép các tiểu bang tự quyết định chính sách phá thai của bang bằng cách lật ngược phán quyết Roe vs Wade, do đó phá bỏ tiền lệ đã kéo dài 5 thập niên về bảo vệ quyền phá thai trên khắp nước Mỹ. 

Hiện giờ, ít nhất 10 bang ở Mỹ, gồm Arizona, Florida, Missouri, Nebraska, South Dakota, Colorado, Maryland, Montana, Nevada và New York, đang trưng cầu dân ý về phá thai và các câu hỏi về vấn đề này sẽ xuất hiện trên cùng lá phiếu được dùng để bầu Tổng thống mới của nước Mỹ.

Đây là cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ đầu tiên được tổ chức sau khi quyền phá thai bị cấm hoặc hạn chế trên hầu hết nước Mỹ, tiếp sau phán quyết của tòa án tối cao. Kết quả trưng cầu dân ý về vấn đề này có thể gây ra những tác động sâu sắc, với khả năng các hạn chế ảnh hưởng tới hàng chục triệu phụ nữ Mỹ sẽ bị đảo ngược. Đảng Dân chủ hy vọng vấn đề này sẽ khiến một bộ phận lớn cử tri ủng hộ đảng này.

Gần đây, phụ nữ Mỹ đang bị buộc phải vượt qua ranh giới tiểu bang để chấm dứt thai kỳ đe dọa tính mạng của họ. "Đây là một cuộc khủng hoảng chăm sóc sức khỏe và ông Donald Trump là kiến trúc sư", bà Kamala Harris nói.

TRUMP CÁO BUỘC, BIDEN LÊN ÁN, AI ĐÚNG, AI SAI TRONG CÁCH ỨNG PHÓ BÃO?

Tổng thống Mỹ Joe Biden nói việc “lan truyền thông tin sai lệch một cách vô trách nhiệm và liên tục, cũng như những lời nói dối trắng trợn” về cách ứng phó bão của chính quyền đang làm “suy giảm lòng tin” của người dân vào những nỗ lực cứu trợ và phục hồi.

Sau khi bão Helene gây ra thiệt hại trên diện rộng ở nhiều bang, thông tin sai sự thật và gây hiểu lầm đã xuất hiện tràn lan và ngày càng nhiều trong bối cảnh bão Milton đang đổ bộ vào Florida.

Trong các buổi vận động tranh cử, ông Donald Trump chỉ trích rất gay gắt cách phản ứng của chính quyền Biden-Harris.

Đáp lại, ông Biden lên án hàng loạt tuyên bố của ông Trump và các lãnh đạo Cộng hòa khác là sai sự thật.

Tiền cứu trợ cho nạn nhân của bão được dùng cho dân nhập cư?

Trong nhiều sự kiện vận động sau khi bão Helene tấn công nước Mỹ, ông Trump và các đồng minh đã nói rằng các khoản tiền vốn được phân bổ để hỗ trợ nạn nhân thiên tai đã được chi cho những người nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ.

“Kamala đã dùng hết tiền của FEMA – hàng tỷ USD – để cung cấp nhà ở cho dân nhập cư trái phép,” ông Trump nói ở Michigan vào tuần trước.

Tuyên bố này là sai.

Cơ quan Quản lý Tình trạng Khẩn cấp Liên bang (FEMA) là một cơ quan của chính phủ và có Quỹ Cứu trợ Thiên tai – với hơn 20 tỷ USD trong năm tài khóa trước - dành riêng cho việc ứng phó bão và các thảm họa thiên nhiên khác.

FEMA cũng có một khoản ngân sách riêng khác, do Quốc hội phê duyệt, dành cho những người nhập cư đã được Bộ An ninh Nội địa (DHS) trả tự do để trang trải chi phí thực phẩm, nơi ở, phương tiện di chuyển và các dịch vụ hỗ trợ khác.

Trong hai năm tài khóa gần đây, khoản ngân sách là khoảng 1 tỷ USD - không phải là "hàng tỷ" như ông Trump tuyên bố.

Do đó, ông Trump dường như đã trộn lẫn hai khoản ngân sách riêng biệt mà FEMA quản lý.

FEMA đã tạo trang kiểm chứng thông tin trên website chính thức và gọi tuyên bố của ông Trump là "sai sự thật,” đồng thời khẳng định rằng: "Tiền ứng phó thảm họa không hề được dùng cho mục đích khác”.

Vào năm 2019, khi ông Trump còn là tổng thống, khoảng 38 triệu USD từ Quỹ Cứu trợ Thiên tai của FEMA đã được chuyển sang cho Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE).

Số ngân sách hiện tại của FEMA bắt đầu được chú ý sau khi Bộ trưởng An ninh Nội địa Alejandro Mayorkas – người chịu trách nhiệm giám sát FEMA – cảnh báo rằng ngân sách không còn nhiều để sử dụng trong phần còn lại của mùa bão.

Nhưng FEMA nói “hiện vẫn còn đủ tiền cho những nhu cầu ứng phó và phục hồi cấp bách”.

Nạn nhân bão chỉ nhận được 750 USD?

Ông Trump và phó tướng JD Vance đã nhiều lần nhấn mạnh vào khoản 750 USD (khoảng 18,6 triệu VND) mà FEMA chi cho các nạn nhân của bão, và thường so sánh khoản tiền này với số tiền mà chính phủ Mỹ chi cho Ukraine hoặc cho người nhập cư trái phép.

“Họ hứa sẽ đưa 750 USD cho những công dân Mỹ đã mất tất cả,” ông Vance nói trong một cuộc mít tinh ở thành phố Butler, Pennsylvania hôm 5/10.

Đúng là mỗi nạn nhân sẽ nhận được 750 USD, nhưng mọi chuyện không đơn thuần như vậy.

Khoản tiền này chỉ là một trong những phương thức hỗ trợ của FEMA.

750 USD là số tiền mà người dân có thể nhận trước để trang trải chi phí thực phẩm, nước uống, thuốc men và các vật dụng khẩn cấp khác.

Sau khoản thanh toán đầu tiên này, các nạn nhân thảm họa có thể nhận thêm tiền theo sau sự đánh giá của FEMA.

Khoản này có thể được sử dụng để sửa chữa nhà cửa, tài sản cá nhân và tìm chỗ ở tạm thời.

Tới nay, FEMA nói rằng đã chi hơn 210 triệu USD cho những cộng đồng chịu ảnh hưởng của bão Helene – bao gồm những khoản thanh toán trước và tiền hỗ trợ nhu cầu nhà ở.

Ông Biden có gọi điện cho Thống đốc bang Georgia?

Khi bão Helene đổ bộ, ông Trump nói rằng thống đốc Georgia và Tổng thống Biden vẫn chưa có cuộc nói chuyện nào cả khi bang này bị tàn phá nặng nề.

“Ông ấy đã gọi cho tổng thống mà không được,” ông Trump nói trong một cuộc họp báo ở Georgia vào chiều ngày 30/9.

Tuy nhiên, trước đó cùng ngày, Thống đốc Georgia Brian Kemp - một đảng viên Cộng hòa - đã nói trong một cuộc phỏng vấn như sau:

“Tổng thống vừa gọi cho tôi vào chiều hôm qua, tôi bị nhỡ mất và đã gọi lại ngay. Ông ấy hỏi: ‘Này, ông cần gì?’ và tôi nói với ông ấy rằng chúng tôi đã có những gì chúng tôi cần và đang làm việc theo quy trình liên bang.”

“Ông ấy đã dặn rằng nếu cần thêm gì khác thì hãy gọi trực tiếp cho ông ấy. Tôi rất trân trọng điều đó,” ông Kemp nói thêm.

Trực thăng có tới ứng cứu không?

Trong buổi mít tinh ở Butler, ông Trump nói rằng “Kamala ăn uống thịnh soạn ở San Francisco, trong khi tất cả người dân Bắc Carolina không có trực thăng, không có cứu hộ. Những gì đã xảy ra ở đó thật sự tồi tệ.”

Tuyên bố này là sai.

Khi ông Trump nói điều trên vào hôm 5/10, Lực lượng Vệ binh Quốc gia Bắc Carolina, thuộc sự chỉ huy song song của chính phủ bang và liên bang, đã đăng bài viết trên mạng xã hội X rằng “các phương tiện hàng không [của chúng tôi] đã thực hiện 146 chuyến bay, cứu được 538 người và 150 thú cưng.”

Bài viết, đăng tải vào ngày 3/10, có đính kèm một video quay một chiếc trực thăng của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Hoa Kỳ.

Trang web của Bộ An toàn Công cộng Bắc Carolina nói rằng Tổng thống Biden đã phê duyệt yêu cầu của thống đốc bang về việc cung cấp quân nhân và trang thiết bị để hỗ trợ các hoạt động cứu hộ ở Bắc Carolina.

Vệ binh Quốc gia Hoa Kỳ và các quân nhân “đang sử dụng 50 chiếc trực thăng” cho các nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn, đồng thời góp sức vào công tác vận chuyển vật dụng thiết yếu trong phạm vi bang, theo Bộ An toàn Công cộng Bắc Carolina.

TRUMP GỬI "MẶT HÀNG KHAN HIẾM" CHO ÔNG PUTIN GIỮA ĐẠI DỊCH, SỰ THẬT LÀ GÌ?

Các cuộc trao đổi giữa ông Putin và ông Trump diễn ra "khi đại dịch bắt đầu", theo Điện Kremlin.

Điện Kremlin vừa qua xác nhận, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gửi các kit xét nghiệm Covid cho Tổng thống Nga Vladimir Putin khi dụng cụ này còn khan hiếm trong giai đoạn đầu của đại dịch Covid-19.

Cụ thể, Người phát ngôn của Tổng thống Nga - ông Dmitry Peskov gần như xác nhận lời kể của Woodward, một tác giả sách, khẳng định ông Trump đã bí mật gửi các kit xét nghiệm cho cá nhân Tổng thống Nga để sử dụng.

Theo đó, ông Peskov hôm 10/10 khẳng định với báo giới rằng "tất cả các quốc gia đều cố gắng trao đổi" trong giai đoạn đầu của đại dịch, khi không có đủ thiết bị. "Chúng tôi đã gửi một nguồn cung cấp máy thở cho Mỹ, trong khi họ gửi những xét nghiệm này cho Nga", ông cho biết. Ông Peskov cũng thông tin, các cuộc trao đổi diễn ra "khi đại dịch bắt đầu", đồng thời nói thêm rằng vào thời điểm đó, các kit xét nghiệm là "mặt hàng khan hiếm".

Tác giả Woodward cũng khẳng định, ông Trump và ông Putin có thể đã trao đổi tới 7 lần qua điện thoại kể từ năm 2021, bao gồm cả sau chiến dịch quân sự đặc biệt Nga triển khai vào Ukraine kể từ tháng 2 năm 2022.

Tuy nhiên, ông Peskov đã phủ nhận thông tin này, nói rằng các cuộc gọi "không xảy ra".

Chi tiết về mối quan hệ của ông Trump với ông Putin được nêu trong một cuốn sách mới của Woodward, phóng viên người Mỹ kỳ cựu, có vai trò đóng góp điều tra ra vụ bê bối Watergate dẫn đến việc ông Richard Nixon từ chức tổng thống Mỹ. Tác giả Woodward đã viết và là đồng sáng tác ba cuốn sách về nhiệm kỳ tổng thống của ông Donald Trump.

Tác phẩm mới nhất của ông tập trung vào nhiệm kỳ tổng thống của ông Biden và đề cập đến cuộc xung đột Nga - Ukraine, chiến dịch của Israel chống lại Hamas và địa chính trị của nước Mỹ.

Theo The Guardian, những tiết lộ về mối quan hệ của ông Trump và ông Putin đã làm sáng tỏ thêm nguyên nhân việc cựu Tổng thống Mỹ gây sức ép ngăn chặn viện trợ quân sự cho Ukraine. Mặt khác, những thông tin này, có thể gây tổn hại đến sự ủng hộ đáng kể với ông Trump từ nhóm cử tri vốn vẫn vững vàng bất chấp nhiều vụ bê bối, vụ án hình sự và dân sự và việc ông bị kết án 34 tội, nghiêm trọng, trong đó có liên quan đến kết quả cuộc bầu cử năm 2016.

Mặt khác, phát ngôn viên Điện Kremlin đã phủ nhận tuyên bố của giám đốc M15, Ken McCallum, rằng cơ quan tình báo quân sự GRU của Nga "đang thực hiện nhiệm vụ nhằm gây hỗn loạn tại Anh và châu Âu".

Vấn đề này đã được các bộ trưởng ngoại giao EU nêu ra vào tháng 5, khẳng định sự lo ngại của họ về "hành vi phá hoại về mặt vật chất, có tổ chức, được tài trợ và thực hiện bởi các lực lượng ủy nhiệm của Nga".

Đáp lại những bình luận của ông McCallum, Phát ngôn viên Điện Kremlin cho biết những cáo buộc này không đáng để quan tâm. Ông cho biết: “Tất cả những tuyên bố này đều hoàn toàn vô căn cứ và không có cơ sở”.

Nguồn: VOA; Báo Mới; Vietnamnet; BBC; Kinh tế & Đô thị