Đức và thế giới đang đối mặt với đời sống ngày càng trở nên đắt đỏ hơn - giá cả tăng vọt, đặc biệt đối với các sản phẩm năng lượng và thực phẩm. Tiền mất giá, được gọi là lạm phát. Nhưng chính xác thì lạm phát là gì? Nó có nghĩa là gì? Phát sinh như thế nào? Và điều gì giúp chống lại nó? Dưới đây là những câu hỏi và trả lời quan trọng nhất.

Lạm phát là gì?

Lạm phát là giá cả tăng trong một khoảng thời gian dài, kéo theo sự mất giá của đồng tiền dẫn đến sức mua của một đơn vị tiền tệ giảm. Nó được đo lường bằng chỉ số lạm phát (Inflationsrate). Chỉ số này cho thấy mức độ tăng giá hàng hoá và dịch vụ trong một thời gian xác định.

Chỉ số lạm phát được tính như thế nào?

Chỉ số lạm phát ở Đức được cơ quan Thống kê Liên bang Đức Statistischen Bundesamt tính toán bằng cách sử dụng chỉ số giá tiêu dùng Verbraucherpreisindex (VPI). Chỉ số VPI đo lường sự thay đổi giá trung bình hàng tháng của tất cả hàng hóa và dịch vụ được tiêu dùng bởi các hộ gia đình. Sự thay đổi chỉ số giá tiêu dùng so với năm trước được gọi là tỷ lệ lạm phát hàng năm. Để tính toán tỷ lệ lạm phát, người ta đưa ra khái niệm rổ hàng hóa thống nhất được cho là đại diện cho nhu cầu của các hộ gia đình bao gồm 650 loại hàng hóa - từ thực phẩm, quần áo… đến chi tiêu cho nhà ở, giải trí.

Lạm phát phát sinh như thế nào?

Lạm phát có thể được kích hoạt hoặc tăng tốc bởi nhiều yếu tố khác nhau. Trong đó người ta chia ra 2 loại lạm phát, gồm lạm phát cầu và lạm phát cung.

1- Lạm phát cầu xảy ra khi cầu lớn hơn cung. Do sự thiếu hụt nguồn cung, các công ty có thể tăng giá hàng hóa và dịch vụ. Tuy nhiên, khi giá cả tăng lên, giá trị đồng tiền sẽ giảm xuống.

Lý do:

- Tăng tiêu dùng trong các hộ gia đình.

- Đầu tư kinh doanh nhiều hơn

- Tăng chi tiêu đầu tư của nhà nước.

- Tăng trưởng xuất khẩu.

2- Lạm phát cung do sự gia tăng mặt bằng giá chung bởi chi phí sản xuất cao hơn. Nguyên nhân chủ yếu do:

- Giá hàng hóa và năng lượng tăng.

- Mức lương tăng.

Tại sao hiện nay lạm phát lại cao như vậy?

Tỷ lệ lạm phát ở Đức vào tháng 06.2022 là 7,6%. Do đó, so với tháng trước nó đã suy yếu một chút, nhưng vẫn ở mức cao. Vào tháng 5, chỉ số đó vẫn còn 7,9%, mức cao nhất trong gần 50 năm qua. Lý do cho tình hình lạm phát trên do:

- Nhu cầu ngày càng tăng: Người tiêu dùng đã thay đổi hành vi tiêu dùng của họ với việc nới lỏng các biện pháp Covid-19 và bù đắp cho các dịch vụ và mua hàng bị trì hoãn do Ciovid-19.

- Nguồn cung ít hơn: Chi phí sản xuất ngày càng tăng trên toàn thế giới, chuỗi cung ứng bị gián đoạn kể từ đại dịch Covid-19. Kết quả cuộc chiến ở Ukraine dẫn đến thiếu nguyên liệu thô làm giảm nguồn cung, đặc biệt đối với thị trường năng lượng và ngũ cốc.

Tại sao lạm phát cao lại có hại?

Giữ giá trị của đồng tiền ổn định là điều quan trọng đối với một nền kinh tế phát triển và lành mạnh. Lạm phát ảnh hưởng đến tăng trưởng và đời sống theo nhiều cách:

1- Người thiệt hại:

- Những người tiết kiệm đã đầu tư tiền của họ vào các tài khoản lãi suất thấp.

- Người hưởng lương, lương hưu hoặc trợ cấp xã hội mà thu nhập của họ thường được điều chỉnh chậm trễ so với lạm phát (chưa nói có những nước không điều chỉnh).

2- Người được lợi:

- Chủ sở hữu tài sản hữu hình, chẳng hạn như cổ phiếu và bất động sản, đang tăng giá trị do nhu cầu tăng.

- Những chủ sở hữu bất động sản đang còn phải trả các khoản vay dài hạn. Nếu giá trị đồng tiền giảm, gánh nặng của khoản nợ cũng giảm theo.

Tính lạm phát cho hộ gia đình như thế nào

Với công cụ tính lạm phát cho hộ gia đình của Cơ quan Thống kê Liên bang, người tiêu dùng có thể điều chỉnh chi tiêu cho tiêu dùng hàng tháng của họ đối với từng ngạch hàng hóa riêng lẻ phù hợp với kế hoạch tiêu dùng thường xuyên của họ và tính toán tỷ lệ lạm phát riêng cho hộ gia đình cuả mình.

Ngân hàng trung ương có vai trò gì?

Nhiệm vụ của Ngân hàng Trung ương châu Âu (EZB) là đảm bảo giá cả ổn định trong khu vực đồng Euro. Nó nhằm mục đích giữ tỷ lệ lạm phát thấp, ổn định và có thể dự báo được, lý tưởng là ở mức 2% trong trung hạn.

Công cụ chính sách tiền tệ quan trọng nhất của nó là ấn định lãi suất điều hành (der Leitzins). Nó xác định các điều kiện mà các ngân hàng có thể vay hoặc đầu tư tiền từ ngân hàng trung ương. Nếu lạm phát đi chệch mục tiêu hai phần trăm, EZB thường phản ứng bằng cách thay đổi lãi suất điều hành: Nếu lạm phát tăng cao sẽ chống lại bằng cách tăng lãi suất điều hành, nếu lạm phát quá thấp sẽ cắt giảm.

Với lạm phát của khu vực đồng euro đạt mức cao nhất 8,6% vào tháng 06.2022, EZB đã công bố tăng lãi suất điều hành thêm 0,25% phần. Sự gia tăng lãi suất điều hàng hơn nữa đã được lên kế hoạch.

Chính phủ liên bang xử lý như thế nào?

Trước tình hình giá cả tăng cao, Thủ tướng Olaf Scholz đã nhiều lần nhấn mạnh rằng chính phủ liên bang không bỏ mặc người dân Đức phải tự mình giải quyết: “Chúng tôi theo dõi tình hình của tất cả mọi người dân: những người hưu trí, sinh viên, gia đình, những người hưởng tiêu chuẩn an sinh cơ bản và tất cả những người lao động.

Đó là lý do tại sao Chính phủ Liên bang đã đưa ra 2 gói cứu trợ lớn - trị giá hơn 30 tỷ euro. Mọi người lao động và tự kinh doanh đều nhận được mức hỗ trợ cố định về năng lượng là 300 euro, cộng thêm 100 euro cho mỗi trẻ em. Trước hết những người thu nhập vừa và nhỏ được hưởng lợi từ gói cứu trợ trên. Ngoài ra còn giảm giá xăng có thời hạn, cung cấp vé tầu 9 Euro và hỗ trợ phụ phí lò sưởi.

Chính phủ liên bang tin rằng những biện pháp này sẽ hiệu quả, giúp ích cho người dân và bù đắp một phần lớn sức mua bị giảm liên quan đến lạm phát trong năm nay. Điều này giải thích các biện pháp cứu trợ đang có tác động giảm tỷ lệ lạm phát hiện nay.

Để giảm tác động xấu của giá năng lượng cao, chính phủ liên bang đã đưa ra các biện pháp cứu trợ đáng chú ý. Bộ Tài chính Liên bang đã ra sáu biện pháp cụ thể liên quan tới người dân.

Bước tiếp theo bây giờ là hành động phối hợp của các tổ chức công đoàn, giới kinh doanh và chính trị, mà Thủ tướng Liên bang Đức đã kêu gọi. Mục đích của các cuộc tham vấn chung là nhằm ngăn ngừa hoặc giảm thiểu bất kỳ tổn thất thu nhập nào của người lao động và đồng thời để giảm thiểu rủi ro kinh tế vĩ mô.

Đức Việt Online