Liên minh châu Âu thỏa thuận với Nhật

(Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ảnh: Reuters).

Tờ Financial Times (FT-Anh) cho biết, ngày 27/9, Liên minh châu Âu (EU) và Nhật Bản đã tổ chức diễn đàn kết nối Á-Âu và hai bên cùng ký kết một thỏa thuận quan trọng để khởi động các dự án chung, xây dựng cơ sở hạ tầng và thiết lập các tiêu chuẩn phát triển trên toàn thế giới. Thỏa thuận này được coi là đối trọng của sáng kiến Vành đai và con đường của Bắc Kinh.

Sự hợp tác giữa EU và Nhật Bản sẽ bao quát mọi lĩnh vực từ vận tải đến ngành công nghiệp kỹ thuật số. Trong bối cảnh Mỹ rút khỏi các thỏa thuận quốc tế như Thỏa thuận hạt nhân Iran và Thỏa thuận biến đổi khí hậu Paris, đây là một phần trong nỗ lực mở rộng để hồi sinh sự hợp tác đa phương giữa hai bên.

Thỏa thuận được Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker đặt bút ký kết tại Brussels vào thứ Sáu (27/9) vừa qua. Động thái này nằm trong kế hoạch triển khai 60 tỷ euro nhằm cải thiện mối liên kết giữa châu Âu và châu Á của Liên minh châu Âu.

Thủ tướng Abe cho hay, sự hợp tác giữa Brussels và Tokyo, bao gồm cả quan hệ đối tác kinh tế và chiến lược, đang phát triển mạnh mẽ hơn và là một "tuyên bố vang dội" trong bối cảnh "các giá trị quan và nguyên tắc mà hai bên ấp ủ có thể bị lung lay hoặc đi lệch hướng".

Phát biểu tại lễ ký kết, ông nói thêm: "Dù là một tuyến đường hay một bến cảng, mỗi khi EU và Nhật Bản đầu tư vào một dự án, chúng tôi sẽ có thể xây dựng nên sự kết nối bền vững, dựa trên quy tắc kéo dài từ Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đến phía tây Balkan và châu Phi".

Theo báo Anh, mặc dù không đề cập đến trung Quốc nhưng ý tưởng và cách diễn đạt tổng thể của thỏa thuận này rõ ràng thể hiện mong muốn ngăn chặn sự mở rộng của sáng kiến Vành đai và con đường.

Sáng kiến ​​Vành đai và con đường đã tác động tới hơn 100 quốc gia và các tổ chức quốc tế, với hơn một nửa trong số 28 quốc gia thành viên của EU nhưng sáng kiến của Bắc Kinh đồng thời cũng bị chỉ trích là "bẫy nợ ngoại giao" với những bản thỏa thuận thiếu minh bạch và gây ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường mặc dù Bắc Kinh liên tục phản đối những cáo buộc này.

Theo FT, thỏa thuận giữa EU và Nhật Bản đòi hỏi sự minh bạch trong các hoạt động trao đổi, đảm bảo tính bền vững của các khoản đầu tư và các tiêu chuẩn cao về bền vững kinh tế, tài chính, xã hội và môi trường.

Ông Juncker cho rằng cần phải xây dựng một cơ sở hạ tầng mà không đòi hỏi các khoản nợ lớn hoặc phụ thuộc vào "một quốc gia duy nhất".

Một nhà ngoại giao EU bình luận, hợp tác giữa EU và Nhật Bản có thể bao gồm việc EU cho các công ty Nhật Bản sử dụng máy bay không người lái để lập bản đồ về các con đường mà các nước châu Phi cần sửa chữa, trong khi các nhà đầu tư Nhật Bản tài trợ cho các công ty năng lượng tái tạo châu Âu mong muốn mở rộng ở Đông Nam Á.

EU muốn thông qua dự án này, tận dụng hiệu quả sức ảnh hưởng kinh tế về các lĩnh vực thương mại, viện trợ và đầu tư để đạt được các mục tiêu chính sách đối ngoại chiến lược.

Báo Anh cho biết, EU đã bắt đầu có lập trường mạnh mẽ hơn về sự trỗi dậy của Trung Quốc. Đầu năm nay, họ đã đưa ra một tuyên bố mang tính bước ngoặt khi cho rằng Trung Quốc là "đối thủ cạnh tranh mang tính hệ thống" trong một số lĩnh vực và là đối thủ cạnh tranh hoặc đối tác tiềm năng trong nhiều lĩnh vực khác.

Trump dồn dập lập liên minh

Trước một thỏa thuận thương mại lịch sử, Tổng thống Mỹ Donald Trump dồn dập lập liên minh và đưa Trung Quốc vào thế khó chưa từng có.

Theo Bloomberg, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã chính thức ký một thỏa thuận thương mại giới hạn giữa hai nước. Theo đó, Mỹ tạm rút chưa áp thêm thuế lên ô tô nhập khẩu từ Nhật Bản, trong khi Nhật sẽ hạ thuế quan cho nông sản Mỹ như thịt bò, thịt lợn và xóa thuế đối với nhiều loại mặt hàng như quả hạnh nhân, việt quất và cải xanh…

Đây được xem là "những thành quả bước đầu" của cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Nhật. Ông Trump cũng cho biết, ông hy vọng trong tương lai gần Mỹ sẽ có một "thỏa thuận toàn diện cuối cùng được ký kết với Nhật Bản".

Tại lễ ký kết thỏa thuận giữa hai nhà lãnh đạo tại kỳ họp thường niên Đại hội đồng Liên hiệp quốc ở New York, ông Trump cho biết, thỏa thuận ban đầu được cho là sẽ mở cửa thị trường cho khoảng 7 tỷ USD các sản phẩm nông sản của Mỹ.

(Ông Abe và Donald Trump).

Trước đó, theo JapanTimes, ngoại trưởng Nhật Toshimitsu Motegi hôm 24/9 cho biết, không cần phải lo ngại về khả năng Washington có thể áp thuế cao hơn so với mức hiện nay đối với ô tô nhập khẩu từ Nhật.

Trên thực tế, thỏa thuận ban đầu giữa Mỹ và Nhật có sự đảm bảo khá mơ hồ rằng Mỹ sẽ không áp thuế quan lên ô tô Nhật. Tuy nhiên, trả lời với báo chí, Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer khẳng định rằng ông Trump hiện tại không có ý định áp thuế quan lên ô tô và phụ tùng ô tô nhập khẩu từ Nhật Bản.

Như vậy, một thỏa thuận thương mại mới giữa Mỹ và Nhật Bản đã đạt được trong một khoảng thời gian rất ngắn sau khi tổng thống Mỹ Donald Trump và thủ tướng Nhật Shinzo Abe đạt được đồng thuận về thỏa thuận khung tại hội nghị G7 hồi tháng 8/2019.

Theo thỏa thuận khung trước đó, Tokyo nhất trí giảm thuế cho các mặt hàng nông sản của Mỹ, như thịt bò và thịt lợn, xuống bằng mức thuế quy định trong hiệp định thương mại tự do Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), trong khi Washington dỡ bỏ thuế đối với mặt hàng ôtô nhập khẩu từ Nhật Bản.

Gần như đồng thời với thỏa thuận Nhật Bản, Mỹ đang muốn đạt thỏa thuận thương mại giới hạn với Ấn Độ mà nhiều khả năng cũng được ký kết ngay cuối tháng 9. Hôm 22/9, ông Donald Trump và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã tay trong tay xuất hiện ấn tượng tại một sự kiện tại Houston, bang Texas (Mỹ).

Theo Reuters, thỏa thuận có nội dung liên quan tới việc giảm bớt một số loại thuế với sản phẩm của Mỹ và khôi phục ưu đãi thương mại của Washington với hàng hóa xuất khẩu của New Delhi sau thời gian dài ông Trump than phiền về mức thuế cao “không thể chấp nhận được” của Ấn Độ.

(Ông Donald Trump và Modi thân thiện tại Houston. Ảnh Reuters).

Cũng tại Hội nghị thượng đỉnh lần thứ 45 của Nhóm các quốc gia phát triển (G7) hồi cuối tháng 8, ông Trump cho hay sẽ mời Tổng thống Nga Vladimir Putin tới dự hội nghị thượng đỉnh tiếp theo của G7 vào năm sau, khi Mỹ làm chủ nhà.

Tuyên bố của ông Trump đưa ra không lâu sau khi tổng thống Mỹ cho rằng "sẽ hợp lý hơn rất nhiều nếu có Nga trong G8", đồng thời ủng hộ việc đưa Moscow trở lại nhóm này sau khi G8 loại Nga và trở thành G7 năm 2014 sau sự việc sáp nhập đảo Crimea. Phía Nga hồi đáp sẽ cân nhắc sau khi nhận được đề xuất chính thức từ phía Mỹ.

(Nguồn: Soha, Vietnamnet)