NỖ LỰC TRIỂN KHAI DỰ ÁN TRÁI TIM SƯ TỬ ĐỂ "CAI" HÀNG TRUNG QUỐC

Giảm bớt sự phụ thuộc quá nhiều vào pin Trung Quốc

Lithium là một thành phần quan trọng trong pin điện thoại di động và ô tô điện, nhưng một nửa số pin lithium của Đức hiện có nguồn gốc từ Trung Quốc.

Dưới trời tuyết rơi dày, công nhân mang những thùng nước muối được đưa đến từ vùng Rhineland vào trong một nhà máy đặt tại thành phố Frankfurt (Đức) để chuyển đổi thành lithium cấp pin (độ tinh khiết cao) và được dán nhãn "V-Lion".

Đó là hoạt động trong khuôn khổ dự án Lionheart (Trái tim sư tử) nhằm giúp Đức giảm bớt sự phụ thuộc quá nhiều vào pin Trung Quốc. Dự án này được triển khai khi căng thẳng giữa châu Âu và Bắc Kinh gia tăng liên quan Đài Loan (Trung Quốc) và xung đột ở Ukraine.

Friedrich Merz - ứng cử viên cánh hữu hàng đầu trong cuộc bầu cử tại Đức vào tháng 2 tới - đã tuyên bố sẽ "tự tin đối mặt với Trung Quốc".

Norbert Röttgen – cựu Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Đức, một thành viên trong Đảng Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) của ông Merz – nói rằng sự phụ thuộc vào Trung Quốc quá mức có thể khiến "chủ quyền" của Đức bị đe dọa.

Kim ngạch thương mại giữa Đức với Trung Quốc lên tới 200 tỷ USD/năm; trong khi ở Anh, con số này chỉ là 98 tỷ USD, và ở Pháp là 78 tỷ USD.

Các nhân vật cấp cao trong đảng CDU cho biết dự án Lionheart là một phần quan trọng trong việc giảm sự phụ thuộc đó, vì sẽ giúp các nhà sản xuất ô tô điện của Đức tự chủ hơn.

Dự án Lionheart (Trái tim sư tử)

Tại khu công nghiệp Höchst ở Frankfurt, Cris Moreno - Giám đốc điều hành công ty năng lượng Vulcan - đang chỉ đạo dự án Lionheart, và một nhà máy hóa chất mới đã được khánh thành vào tháng 11/2024.

Ông Moreno cho biết, khi đi vào hoạt động hoàn toàn, nhà máy tại Đức này sẽ sản xuất 24.000 tấn lithium cấp pin mỗi năm, đủ dùng cho nửa triệu ô tô điện. Hiện tại, một nửa số pin lithium của Đức có nguồn gốc từ Trung Quốc.

"Công nghệ này đã tồn tại gần 40 năm, [nhưng] chúng tôi đã có thể đưa nó đến đây, trước đây nó bị thống trị rất nhiều bởi Trung Quốc và Nga", Moreno nói.

Ông nhấn mạnh rằng nhà máy Vulcan là nhà máy đầu tiên trên thế giới tái chế tất cả các sản phẩm phụ của lithium, nghĩa là nó không gây hại cho môi trường bên cạnh lợi ích an ninh của Đức.

"Tôi nghĩ đó là điều thực sự mang lại cho chúng tôi lợi thế", Moreno nói. "Không chỉ là tính bền vững, mà còn là chi phí. Thực tế là chúng tôi đã đưa chuỗi cung ứng đó đến đây. Vì vậy, giá trị an ninh của nó là bạn không thể mang nó ra khỏi châu Âu - nó ở châu Âu."

Cái tên “Lionheart” của dự án bắt nguồn từ vùng Rhineland-Palatinate, nơi nước muối được chiết xuất để chuyển đổi thành lithium cấp pin. Lâu đài Trifels nổi tiếng tại vùng này là nơi Vua Anh Richard the Lionheart (1157 – 1199) bị giam giữ khi trở về từ Cuộc thập tự chinh thứ ba vào năm 1192.

Đức chịu áp lực trở thành cường quốc an ninh lớn hơn ở châu Âu

Cho đến nay, dự án Lionheart đã gây ấn tượng với các nhân vật cấp cao trong đảng CDU.

Thủ hiến Hessen Boris Rhein cho biết dự án này sẽ có "đóng góp quyết định" cho Đức và châu Âu trong việc giảm "sự phụ thuộc vào nguồn cung cấp lithium của Trung Quốc".

Theo Telegraph, trong khi vấn đề di cư hàng loạt đang chiếm hết sự chú ý trong chiến dịch tranh cử tại Đức, Trung Quốc lại là vấn đề đau đầu đằng sau hậu trường đối với CDU. Việc giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc đòi hỏi “phải đi trên dây” giữa thương mại toàn cầu và an ninh quốc gia. Cái tên “Trung Quốc” được nhắc đến 11 lần trong bản tuyên ngôn của CDU, so với chỉ 5 lần nhắc đến Nga.

Giữa bối cảnh xung đột Nga - Ukraine và ông Donald Trump trở lại cương vị Tổng thống Mỹ, Đức đang chịu áp lực phải trở thành cường quốc an ninh lớn hơn ở châu Âu.

Các chuyên gia cho rằng điều đó không thể xảy ra nếu nước này phụ thuộc vào các nhà cung cấp năng lượng Nga hoặc các nhà xuất khẩu Trung Quốc.

“Về mặt kinh tế, Đức cực kỳ không phù hợp với châu Âu, vì đây là một trong số ít quốc gia vẫn đầu tư số tiền lớn vào Trung Quốc, và phụ thuộc rất nhiều và chịu ảnh hưởng lớn từ thị trường và doanh thu của Trung Quốc”, Agatha Kratz - chuyên gia về chính sách ngoại giao và thương mại Trung Quốc tại công ty tư vấn nghiên cứu Rhodium Group có trụ sở tại New York - cho biết.

Còn Giám đốc điều hành Vulcan Moreno hy vọng rằng trong một thế giới dường như ngày càng bất ổn hơn theo từng năm, các công ty Đức sẽ lựa chọn nguồn cung cấp lithium "V-Lion" của ông thay vì Trung Quốc.

"Chúng ta đều biết những gì đã xảy ra với cuộc chiến [Nga - Ukraine] và tác động tàn phá của nó đối với việc cung cấp khí đốt giá rẻ đáng tin cậy", Moreno nói thêm.

"HỐI HẬN" VÌ BỎ ĐIỆN HẠT NHÂN ĐỂ THEO ĐUỔI DỰ ÁN NĂNG LƯỢNG TÁI TẠO

Xây dựng 50 nhà máy nhiệt điện

Đức đã đặt mục tiêu tăng tỷ lệ năng lượng tái tạo lên 80% vào năm 2030, nhưng hiện tượng "Dunkelflaute" (gió yếu và ít nắng) trong mùa đông năm nay đã làm giảm sản lượng từ năng lượng tái tạo. Sản lượng điện gió giảm 25% vào cuối năm ngoái, trong khi sản lượng nhiệt điện tăng 79% để bù đắp sự thiếu hụt. Đức cũng chịu ảnh hưởng nặng nề từ xung đột bùng phát do trước đây phụ thuộc quá nhiều vào khí đốt tự nhiên của Nga. Giá điện tăng vọt lên 440,3 USD/MWh, cao thứ ba trong OECD và gấp đôi so với Pháp.

Chủ tịch đảng Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) và là ứng cử viên hàng đầu cho chức thủ tướng Đức Friedrich Merz đã tuyên bố ngày 19/1 (giờ địa phương) rằng ông sẽ xây dựng 50 nhà máy nhiệt điện khí, nếu có thể giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử sớm vào ngày 23 tháng sau. Công suất các nhà máy này tương đương với khoảng 25 nhà máy điện hạt nhân. Đức đã ngừng vận hành tất cả các nhà máy điện hạt nhân vào năm 2023, sau 62 năm kể từ khi nhà máy điện hạt nhân đầu tiên đi vào hoạt động thương mại vào năm 1961, tuyên bố chuyển hoàn toàn sang năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, giá điện tăng vọt và cuộc chiến Nga-Ukraine kéo dài đã đe dọa an ninh năng lượng của nước này. Cuối cùng, Đức đã phải xem xét lại chính sách và quay trở lại với nhiên liệu hóa thạch.

Merz cho biết: Chúng tôi sẽ xây dựng 50 nhà máy nhiệt điện khí ở Đức càng sớm càng tốt. Việc chính phủ Scholz đóng cửa nhà máy điện hạt nhân cuối cùng là một sai lầm chiến lược nghiêm trọng.

Khủng hoảng năng lượng

Đức tiên phong trong phong trào "từ bỏ hạt nhân" và luôn ủng hộ chính sách thân thiện môi trường, gần đây đã phải nhập khẩu một lượng lớn điện từ các nước láng giềng như Cộng hòa Séc và Đan Mạch do sản lượng từ năng lượng tái tạo không ổn định, nguồn cung bị gián đoạn bởi xung đột Nga-Ukraine. Mặc dù trở thành quốc gia xuất khẩu điện ròng vào năm 2003, Đức đã rơi xuống vị trí nhập khẩu ròng vào năm 2023 do ảnh hưởng của việc từ bỏ hạt nhân. Giá điện cũng tăng gấp đôi mức trung bình của OECD. Thêm vào đó, nhu cầu về trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng tăng cùng với xu hướng "quay trở lại hạt nhân" trên toàn cầu, đã thúc đẩy Đức xem xét lại việc tăng cường phát triển điện hạt nhân và nhiệt điện. Tuy nhiên, việc xây dựng các nhà máy điện hạt nhân mới gặp khó khăn do chính sách "từ bỏ hạt nhân" đã kéo dài hơn một thập kỷ. Do đó, Đức đã đưa ra cam kết xây dựng 50 nhà máy nhiệt điện, một động thái gây bất ngờ.

Khó khăn về năng lượng của Đức được cho là do hậu quả của việc đồng thời theo đuổi chính sách từ bỏ hạt nhân và năng lượng xanh. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), tỷ trọng điện hạt nhân trong tổng nguồn cung điện của Đức đã giảm từ 13,1% năm 2000 xuống 9% năm 2011, 6,2% năm 2021 và về 0% vào năm 2023. Chính sách này cũng ảnh hưởng đến ngành công nghiệp, đặc biệt là ngành công nghiệp ô tô, vốn đang gặp khó khăn giữa "chủ nghĩa lý tưởng xanh" và "chuyển đổi sang xe điện chậm trễ". Doanh số bán xe điện tại Đức đã giảm khoảng 27% trong năm ngoái sau khi chính phủ cắt giảm trợ cấp cho xe điện vào năm 2023 do vấn đề ngân sách.

Chính sách năng lượng của Đức đang vấp phải nhiều chỉ trích

 Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), Rafael Grossi, cho rằng việc Đức quay trở lại năng lượng hạt nhân là hợp lý. Bộ trưởng Năng lượng Thụy Điển Ebba Busch cũng chỉ trích quyết định từ bỏ hạt nhân của Đức sau sự cố Fukushima, lẫn việc Đức phản đối hỗ trợ năng lượng hạt nhân của EU đã khiến giá điện tăng cao.

Kế hoạch loại bỏ nhiệt điện than vào năm 2030 của Đức cũng bị nghi ngờ. Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Kinh tế và Hành động Khí hậu Robert Habeck cho biết "an ninh năng lượng phải được ưu tiên". Giáo sư Cho Hong-jong tại Đại học Dankook nhận xét: "Đức là quốc gia duy nhất ở châu Âu thực sự từ bỏ hạt nhân. Việc không lường trước được tầm quan trọng của an ninh năng lượng sau chiến sự và chỉ tập trung vào năng lượng tái tạo đã khiến nền kinh tế Đức gặp khó khăn."

Nguồn: Soha; VnReview