TRUY TỐ ‘NHÂN VẬT ĐẶC BIỆT’ VỤ TẬP ĐOÀN PHÚC SƠN

Trong số 41 người bị truy tố trong vụ án Tập đoàn Phúc Sơn, có nhân vật đặc biệt từng là hiệu trưởng một trường văn hóa nghệ thuật.

Tháng 6/2008, UBND tỉnh Vĩnh Phúc phê duyệt dự án xây dựng Trường Văn hóa nghệ thuật với tổng mức đầu tư 78,67 tỷ đồng, giao Trường Trung học Văn hóa nghệ thuật tỉnh Vĩnh Phúc làm chủ đầu tư.

Sau khi biết được thông tin trên, Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn Nguyễn Văn Hậu đã liên hệ, đặt vấn đề và được ông Nguyễn Xuân Nhâm (khi đó là hiệu trưởng nhà trường, đại diện chủ đầu tư) đồng ý tạo điều kiện cho Tập đoàn Phúc Sơn được tham gia thi công dự án.

Ông Nhâm đồng ý cho Tập đoàn Phúc Sơn cung cấp hồ sơ năng lực để làm căn cứ xây dựng hồ sơ mời thầu; đồng thời, cho xây dựng hồ sơ mời thầu với các tiêu chí thấp hơn so với quy định.

Tháng 10/2008, ông Nhâm ký tờ trình đề nghị phê duyệt hồ sơ mời thầu gói thầu số 2 của dự án và được UBND tỉnh Vĩnh Phúc phê duyệt.

Theo cáo buộc, sau khi thiết kế bản vẽ thi công, dự toán của dự án được phê duyệt, tháng 10/2008, Hậu “Pháo” đề nghị và được hiệu trưởng tiết lộ thông tin, dự toán gói thầu.

Từ thông tin được ông Nhâm tiết lộ, Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn chỉ đạo nhân viên lập các báo cáo tài chính nâng khống doanh thu để hợp thức năng lực tài chính.

Ông Hậu còn chỉ đạo cấp dưới sử dụng các hợp đồng xây lắp không đạt yêu cầu về giá trị, không có xác nhận khối lượng hoàn thành của chủ đầu tư để hợp thức năng lực kinh nghiệm thi công công trình tương tự; sử dụng pháp nhân 4 công ty nộp hồ sơ dự thầu với vai trò “quân xanh, quân đỏ” để Tập đoàn Phúc Sơn được xét trúng thầu.

Sau khi Tập đoàn Phúc Sơn nộp hồ sơ dự thầu, dù biết rõ công ty này không đảm bảo năng lực tài chính, kinh nghiệm thi công nhưng ông Nhâm vẫn ký đề nghị phê duyệt kết quả đấu thầu, giúp Tập đoàn Phúc Sơn được trúng thầu thi công với giá trúng thầu sát giá dự toán (dự toán gói thầu 22,688 tỷ đồng, giá trị trúng thầu 22,502 tỷ đồng).

Ông Nhâm đã ký hợp đồng kinh tế với Hậu "Pháo" để Tập đoàn Phúc Sơn thi công gói thầu số 2 trị giá hơn 22 tỷ đồng. Sau đó, giá trị hợp đồng được điều chỉnh lên hơn 35 tỷ đồng.

Kết quả điều tra xác định, quá trình thi công, ông Nhâm không thực hiện nhiệm vụ quản lý, giám sát của chủ đầu tư, tiếp tục tạo điều kiện cho Tập đoàn Phúc Sơn chuyển nhượng toàn bộ khối lượng gói thầu cho Công ty TNHH Xây dựng & Thương mại Phúc Sơn 4, là công ty không được phê duyệt làm nhà thầu phụ thi công.

Sau đó, ông Hậu đã yêu cầu đơn vị thi công cắt lại % từ khối lượng hoàn thành thi công để Tập đoàn Phúc Sơn hưởng lợi bất chính, gây thiệt hại cho tài sản nhà nước hơn 3,1 tỷ đồng từ nguồn thanh toán của chủ đầu tư. Qua đó, Hậu "Pháo" đã chuyển cho ông Nhâm 50 triệu đồng.

Trong vụ án này, ông Nhâm bị truy tố về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng".

TOÀN BỘ DIỄN BIẾN VỤ BẮN CHẾT NGƯỜI GÂY TAI NẠN LÀM CON TỬ VONG

Do gửi đơn khiếu nại nhiều lần về vụ tai nạn làm con gái tử vong nhưng công an không khởi tố vụ án, người cha đã bắn tài xế rồi tự sát.

Báo Người Lao Động xâu chuỗi lại diễn biến của 2 vụ việc đau lòng này:

Ngày 4-9-2024: Tai nạn giao thông xảy ra

Ông N.V.B.T. (32 tuổi; ngụ Trà Vinh) điều khiển xe tải vượt xe bán tải đang dừng bên lề phải, lấn sang làn trái. Em T.N.X.N điều khiển xe đạp điện ngược chiều, dừng lại khi thấy xe tải.

Phía sau, xe đạp điện của em N.N.B.Tr (14 tuổi; ngụ xã Trà Côn, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long) chở bạn học là L.M.Ng va chạm vào xe của N.

Em Tr. ngã ra đường, bị xe tải của ông T. cán qua nên tử vong sau đó; Ng. ngã vào lề đường nên thoát chết.

Quá trình điều tra và quan điểm trái chiều

Công an huyện Trà Ôn phối hợp liên ngành điều tra nhưng không thống nhất quan điểm.

Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an huyện Trà Ôn xác định lỗi chính do Tr. không quan sát, không giữ khoảng cách.

VKSND và TAND huyện Trà Ôn cho rằng do ông T. vượt xe không đảm bảo an toàn, là lỗi hoàn toàn. Em Tr. không chú ý quan sát, là lỗi vi phạm hành chính.

Do liên ngành tư pháp huyện Trà Ôn không thống nhất quan điểm xử lý nên Văn phòng Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Vĩnh Long kết hợp với Phòng 1 - VKSND tỉnh và Phòng PC08 tiến hành kiểm tra thực tế hiện trường, kiểm tra tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ.

Kết quả xác định lỗi chính gây ra vụ tai nạn là do Tr. điều khiển xe đạp điện không giữ khoảng cách an toàn với xe phía trước liền kề; không chú ý quan sát nên bánh trước xe đạp điện của em va chạm vào xe đạp điện của N. đang dừng.

Ngày 23-12-2024: Văn phòng Công an tỉnh Vĩnh Long có văn bản phúc đáp gửi Cơ quan CSĐT Công an huyện Trà Ôn thông báo quan điểm của liên ngành Cơ quan CSĐT Công an tỉnh và VKSND tỉnh về vụ việc trên.

Ngày 26-12-2024: Cơ quan CSĐT Công an huyện Trà Ôn ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 760/QĐ-ĐTTH vì "Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội đã chết".

Ngày 17-1-2025: VKSND huyện Trà Ôn hủy bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 760/QĐ-ĐTTH, chấp nhận một phần đơn khiếu nại của ông N.V.P (42 tuổi; cha Tr.).

Ngày 23-1: Công an huyện Trà Ôn lại ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 73/QĐ-ĐTTH, lần này với lý do "không có sự việc phạm tội".

Ngày 10-2: VKSND huyện Trà Ôn bác khiếu nại của ông P., giữ nguyên quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 73/QĐ-ĐTTH của Công an huyện Trà Ôn.

Ngày 28-4: Nhiều lần khiếu nại nhưng công an không khởi tố vụ án, ông P. nổ súng bắn tài xế T. rồi tự sát. Ông P. tử vong, ông T. bị thương nặng nhưng qua cơn nguy kịch.

Ngày 29-4: Luật sư hỗ trợ pháp lý cùng gia đình cháu Tr. nộp hồ sơ, cung cấp tài liệu về vụ tai nạn ngày 4-9-2024 đến Cơ quan Điều tra VKSND Tối cao.

Đồng thời, Văn phòng Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã rút toàn bộ hồ sơ vụ tai nạn giao thông làm cháu Tr. tử vong để kiểm tra, xử lý theo quy định.

Ngày 30-4: Bộ Công an chỉ đạo Văn phòng Cơ quan CSĐT Bộ Công an làm rõ hành vi của ông P. và vụ tai nạn ngày 4-9-2024 cũng như quá trình giải quyết khiếu nại trong vụ việc.

Ngày 2-5: Cơ quan CSĐT Bộ Công an kiểm tra hồ sơ và xác định hành vi điều khiển xe ô tô biển số 84C - 102.77 của tài xế T. có dấu hiệu phạm tội "Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ".

Bộ Công an đề nghị Viện trưởng VKSND Tối cao hủy bỏ các quyết định giải quyết khiếu nại liên quan đến vụ tai nạn; hủy bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 73/QĐ-ĐTTH. Đồng thời, khởi tố vụ án "Giết người" liên quan đến vụ ông P. nổ súng.

DIỄN BIẾN MỚI NHẤT VỤ ‘TỊNH THẤT BỒNG LAI’

Viện Kiểm sát và Cơ quan điều tra cùng xác định ông Lê Tùng Vân đã loạn luân với 2 người con gái ruột. Tòa án cũng quyết định xét xử ông Vân cùng tội danh như đã kết luận.

TAND huyện Đức Hòa (tỉnh Long An) đã quyết định đưa ông Lê Tùng Vân (93 tuổi, ngụ huyện Đức Hòa, tỉnh Long An) ra xét xử về tội “Loạn luân”. Phiên tòa được xét xử kín trong tháng 5 này.

Theo nội dung vụ án, khoảng thời gian từ năm 1973 đến năm 1988, ông Lê Tùng Vân cùng với bà Cao Thị Cúc (65 tuổi), bà Lê Thu Vân (đã chết) sống tại quận 6, TPHCM. Sau đó chuyển đến sống cùng một số người khác tại xã Phạm Văn Hai, huyện Bình Chánh, TPHCM.

Quá trình chung sống, ông Vân với bà Lê Thu Vân có 6 người con, trong đó có con gái L.T.K.D. (32 tuổi). Còn ông Vân với bà Cúc có 2 người con, trong đó có con gái L.T.H.T. (32 tuổi). Những người này thường gọi ông Vân là thầy, tự xưng là đệ tử.

Ông Lê Tùng Vân biết rõ K.D. và H.T. là con gái ruột, nhưng vẫn thực hiện hành vi giao cấu với K.D. và H.T. khiến K.D. sinh 2 người con vào năm 2014 và 2015, còn H.T. sinh 1 người con vào năm 2014.

Để che dấu hành vi loạn luân, vào tháng 12/2020, ông Vân bàn với 3 người con trai ruột là Lê Thanh Hoàn Nguyên (35 tuổi), Lê Thanh Nhất Nguyên (34 tuổi), Lê Thanh Trùng Dương (30 tuổi) cùng bà Cúc soạn một hợp đồng mua bán tinh trùng ghi thời điểm tháng 1/2014 giữa Vân và bà L.T.V., rồi đọc lại cho mọi người nghe để bà Lê Thu Vân viết lại theo nội dung mà Lê Thanh Hoàn Nguyên đã soạn sẵn. Thời gian ghi trên 3 giấy hợp đồng mua bán tinh trùng trùng khớp với thời gian sinh của 3 đứa trẻ do K.D. và H.T. sinh ra trong 2 năm 2014 và 2015 nhằm đối phó với cơ quan chức năng.

Cơ quan chức năng xác minh từ năm 2011 đến năm 2014, cả K.D. và H.T. đều không tiến hành thực hiện phương pháp thụ tinh nhân tạo tại các cơ sở y tế trên cả nước, cũng như không xuất cảnh để thực hiện việc thụ tinh nhân tạo ở nước ngoài.

Cơ quan chức năng tiến hành giám định cho kết quả, ông Lê Thanh Vân có quan hệ cha - mẹ - con với 2 người con gái ruột của mình và 3 bé sinh năm 2014, 2015.

Cơ quan chức năng không xử lý hình sự 2 người con gái của ông Vân vì cho rằng, 2 cô gái này không biết ông Vân là cha đẻ; bà Lê Thu Vân đã chết; không có căn cứ chứng minh bà Cúc đồng phạm. 3 người là Hoàn Nguyên, Nhất Nguyên, Trùng Dương cũng không bị xử lý hình sự vì không đủ căn cứ xử lý.

Như Tiền Phong đã đưa tin, sau khi biến nơi ở của mình thành nơi thờ tự tự xưng là ‘Tịnh thất Bồng Lai’ sau đổi tên thành ‘Thiền am bên bờ vũ trụ’, ônh Vân đã có những sai phạm dẫn đến bị tuyên án 5 năm tù về tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”. Chung vụ án, Hoàn Nguyên, Nhất Nguyên và Trùng Dương cũng bị tuyên phạt cùng mức án 4 năm tù. Lê Thanh Nhị Nguyên (27 tuổi, một người con của ông Vân) chịu mức án 3 năm 6 tháng tù và bà Cúc chịu mức án 3 năm tù.

Riêng bị can Lê Thu Vân thời gian này đang bỏ trốn nên Cơ quan ANĐT Công an tỉnh Long An đã quyết định tách riêng vụ án hình sự để điều tra. Ngày 27/7/2022, bà Vân ra đầu thú và được tại ngoại hầu tra vì lý do sức khỏe. Sau đó bà Vân chết vào ngày 28/7/2024 vì bệnh nặng.

'QUẢN' CHO VAY NGANG HÀNG

Kể từ ngày 1.7, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực tài chính, trong đó có cho vay ngang hàng sẽ chính thức có hiệu lực. Việc này sẽ giúp Nhà nước quản lý hoạt động này thay vì để âm thầm tồn tại ngoài luồng như hiện nay.

Cho vay ngang hàng vẫn âm thầm tồn tại

Chính phủ đã ban hành Nghị định số 94/2025 quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng. Các giải pháp công nghệ tài chính (Fintech) được tham gia vào cơ chế thử nghiệm bao gồm chấm điểm tín dụng; chia sẻ dữ liệu qua giao diện lập trình ứng dụng mở (Open API); cho vay ngang hàng. Trong đó, công ty cho vay ngang hàng chỉ được thực hiện cung ứng giải pháp cho vay ngang hàng trong phạm vi thử nghiệm tại giấy chứng nhận tham gia cơ chế thử nghiệm được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cấp theo quy định. Chỉ được thực hiện trên lãnh thổ VN, không được thực hiện xuyên biên giới. Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 1.7. Thời gian thử nghiệm các giải pháp Fintech kéo dài tối đa 2 năm tùy từng giải pháp và lĩnh vực cụ thể tính từ thời điểm được NHNN cấp giấy chứng nhận. Thời gian thử nghiệm có thể được gia hạn theo quy định.

Mặc dù cơ sở pháp lý cho hoạt động cho vay ngang hàng (P2P Lending) chưa được chính thức ban hành nhưng thời gian qua, mô hình vẫn âm thầm hoạt động, thậm chí biến tướng. Mô hình này xuất hiện từ năm 2016 nhưng nở rộ trong giai đoạn 2020 - 2022, với sự tham của các tên tuổi như TIMA, VO247, Fiin Credit, Vaymuon, Huydong… Đến cuối năm 2022, VO247 mất khả năng thanh khoản, đứng trước nguy cơ phá sản, Fiin Credit tuyên bố đứng ra hỗ trợ, ngăn khả năng vỡ nợ dây chuyền nhưng chỉ sau 2 ngày Fiin Credit cũng rơi vào tình trạng mất thanh khoản. Điều này khiến cộng đồng P2P Lending hoang mang, làn sóng rút tiền lan rộng.

Từ khoảng 40 đơn vị, đến nay, các hoạt động của P2P Lending chỉ còn lại vài đơn vị. Trong đó, TIMA công bố, số người tham gia cho vay lên 46.110 người, tổng số người đăng ký vay hơn 4,894 triệu, tổng đơn vay trên hệ thống hơn 8,24 triệu đơn, tổng số tiền giải ngân 100 tỉ đồng. Với số đầu tư ban đầu 150 tỉ đồng, TIMA đã gọi thành công 3 triệu USD từ Quỹ ngoại Belt Road Capital Management, nâng mức định giá công ty lên đến gần 500 tỉ đồng. Ngoài ra, một công ty khác là Landbiz công bố có gần 7.000 nhà đầu tư trên sàn, thực hiện 979 chiến dịch gọi vốn, vốn giải ngân 756 tỉ đồng…

Liên hệ với TIMA, nhân viên cho biết nếu khách hàng có nhu cầu vay thì cầm cà vẹt xe ô tô, tỷ lệ cho vay 60 - 70% giá trị xe, lãi suất cho vay tầm 18%/năm. Ngoài mức lãi suất vay thì còn có các loại phí khác như phí mua bảo hiểm... Trong trường hợp muốn làm nhà đầu tư (cho khách hàng vay) thì lợi nhuận lên tới 19%/năm, bảo hiểm rủi ro 100%.

PGS-TS Nguyễn Hữu Huân (ĐH kinh tế TP.HCM) giải thích: Mô hình P2P Lending là nơi kết nối người đi vay và cho vay. Thế nhưng một số công ty không hoạt động như vậy mà biến tướng thành công ty cầm đồ, hoặc thu thập thông tin người đi vay chuyển cho phía công ty tài chính, ngân hàng. Còn đối với nhà đầu tư (doanh nghiệp, cá nhân có tiền cho vay) thì công ty thu hút vốn này để đầu tư, cho vay lại thay vì họ cho vay trực tiếp. Ngoài ra, một số công ty cho vay núp bóng, hoạt động theo kiểu tín dụng đen, đưa ra lãi suất thấp ban đầu nhưng sau đó tăng cao, cũng như triển khai các hình thức đòi nợ "khủng bố" không những nhằm vào người vay mà cả người thân, bạn bè của họ… Những hình thức này không phải là P2P Lending.

Để thử nghiệm thành công cần…

Theo ông Nguyễn Hữu Huân, mô hình cho vay ngang hàng với mục đích huy động vốn không qua trung gian, từ đó giảm thiểu chi phí cho người vay. Cụ thể, chi phí huy động qua tổ chức, ngân hàng là 5%, chi phí vốn vay lên 10%, ở đây chi phí trung gian "ăn" 5%. Nay nếu tham gia P2P Lending với lãi 8% thì nhà đầu tư là người có tiền nhàn rỗi sẽ nhận lãi cao hơn, còn người vay thì trả thấp hơn. "Tuy nhiên, bản chất của mô hình này là mang tiền lên sàn cho người lạ vay nên không nhà đầu tư nào dám làm dù lợi nhuận đầu tư có cao đến mấy. Chính vì vậy mà vấn đề đặt ra cho các công ty thử nghiệm mô hình P2P Lending là đánh giá tín nhiệm người đi vay như thế nào, ai sẽ đòi nợ, phương thức đòi nợ cũng như lãi suất cho vay ra sao", ông Huân đặt vấn đề và cho biết Trung Quốc đưa khoản vay này vào hệ thống đánh giá tín nhiệm cá nhân.

Trong trường hợp người vay xù nợ thì sẽ bị hạn chế một số hành vi như đi máy bay, bị từ chối phục vụ một số dịch vụ… Một số nước phát triển cũng đưa vào xét hạn mức tín nhiệm cá nhân, trong trường hợp không trả nợ thì hạn mức tín nhiệm thấp và sẽ bị các ngân hàng từ chối cho vay. Chính vì vậy, khi triển khai cơ chế thử nghiệm cho hình thức này thì cũng cần quy định về cơ chế xếp hạng tín nhiệm, cơ chế đòi nợ vay.

Là người cố vấn về P2P Lending trước đây, chuyên gia tài chính, TS Nguyễn Trí Hiếu nhận định câu chuyện P2P Lending đã được đề cập từ cách đây 4 - 5 năm nên Nghị định cho phép thử nghiệm được Chính phủ ban hành là tin vui. Việc NHNN cấp giấy phép cho những công ty có vốn đầu tư, có con người, có trụ sở rõ ràng… là đã kiểm soát được phần nào. Vấn đề, theo ông Hiếu, P2P Lending có 4 cấp độ khác nhau. Đó là công ty tạo các ứng dụng (app) để nhà đầu tư và người đi vay tự tìm đến nhau.

Thứ 2 là cấp độ giới thiệu và thẩm định tình hình tài chính của người vay rồi chuyển cho nhà đầu tư. Cấp độ thứ 3 không chỉ làm công ty trung gian mà còn là bên thứ ba tham gia ký hợp đồng cùng với nhà đầu tư và bên đi vay. Cấp độ cuối cùng là P2P Lending tham gia trách nhiệm đòi nợ, thanh lý tài sản cho nhà đầu tư. "NHNN cần quy định rõ ràng để các bên có trách nhiệm như thế nào, tránh tình trạng nhà đầu tư bị thiệt hại khi tham gia, hay công ty ma vào P2P Lending vay tiền rồi trốn mất. Tình trạng các công ty hiện nay biến tướng trở thành nơi huy động - cho vay cũng cần được kiểm soát", ông Hiếu khuyến cáo.

Mặt khác, ông Nguyễn Hữu Huân lưu ý về lãi suất, nếu áp dụng "lãi suất cho vay không được vượt quá 150% lãi suất cơ bản" thì sẽ khó thu hút nhà đầu tư tham gia mô hình này. Vì vậy, có thể áp dụng lãi vay bằng lãi vay tín chấp mà các ngân hàng đang áp dụng, khoảng 28%/năm. Tuy nhiên để mô hình này thử nghiệm thành công thì sẽ cần thêm một bên thứ ba là công ty bảo hiểm khoản vay. Khi đó những khoản đầu tư này sẽ không bị mất nhưng cũng đồng nghĩa nhà đầu tư phải chia sẻ lợi nhuận khoản vay cho họ.

Nguồn: Vietnamnet; Kenh14; Tiền Phong; Thanh Niên